احوال
حال/ احوال، اصطلاحی پرکاربرد در تصوف و عرفان، بهمعنای حالتی که بیاختیار در ضمیر سالک پدیدار و در مدت کوتاهی ناپدید میشود اما اثری نافذ و ماندگار از خود برجای میگذارد.
در تعارفات روزمره گاهی انسان در جواب احوال پرسی ها خلاف واقع جواب می دهد مثلا زمانی که گفته می شود حالت چطور است حتی اگر حالش هم بد باشد می گوید خوبم آیا این کار جایز است؟
با توجه به این که این پاسخ ها جنبه تعارف و تشریفات دارد و معمولاً معنی حقیقی آن قصد نمی شود و منظور خوب نسبی است نه خوب مطلق اشکالی ندارد.
با توجه به این که این پاسخ ها جنبه تعارف و تشریفات دارد و معمولاً معنی حقیقی آن قصد نمی شود و منظور خوب نسبی است نه خوب مطلق اشکالی ندارد.
عنوان سوال:
در تعارفات روزمره گاهی انسان در جواب احوال پرسی ها خلاف واقع جواب می دهد مثلا زمانی که گفته می شود حالت چطور است حتی اگر حالش هم بد باشد می گوید خوبم آیا این کار جایز است؟
پاسخ:
با توجه به این که این پاسخ ها جنبه تعارف و تشریفات دارد و معمولاً معنی حقیقی آن قصد نمی شود و منظور خوب نسبی است نه خوب مطلق اشکالی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در چه سنّی اهدای کلیه جایز است، آیا برای انسان غیر بالغ در صورتی که ولیّ او اجازه دهد این کار جایز است؟
- آیا به کار بردن عبارتهای مبالغه آمیز تبلیغاتی، که مصداق دروغ نیست، امّا از حالت اطّلاع رسانی پا را فراتر گذارده، و به قصد تشویق مردم به مصرف بیان می شود، جایز است؟
- آیا انسان در مورد کاری که مسئله را نمی داند ولی آن را ندانسته انجام داده است و سپس متوجه شده کاری که او انجام داده بنابراحتیاط واجب بوده و او درست خلاف آن را انجام داده است. آیا می تواند پس از آن که کار انجام شده به مرجع دیگری که در مورد" داده رجوع کند یا خیر؟ ( پس از انجام کار(
- در منطقه ما وقتی بین دو نفر یا دو گروه دعوا و ناراحتی واقع می شود، نفر سوّمی برای صلح به طرف متجاوز می گوید: باید مقداری پول یا حیوان یا چیز دیگری را به طرف دیگر که متجاوز علیه است بدهید تا او راضی شود و ناراحتی برطرف گردد، آیا این کار جایز است؟
- اگر وقتی بین دو نفر یا دو گروه دعوا و ناراحتی واقع می شود، نفر سوّمی برای صلح به طرف متجاوز می گوید: باید مقداری پول یا حیوان یا چیز دیگری را به طرف دیگر که متجاوز علیه است بدهید تا او راضی شود و ناراحتی برطرف گردد، آیا این کار جایز است؟
- آیا جسد انسان مال تلقی می شود و خرید و فروش آن برای اهداف مشروع جایز است و آیا موضوع جرم برای عنوان سرقت واقع شود یا خیر؟خصوصاً وقتی که صدها سال از تاریخ مرگ، گذشته باشد و موضوع از جهت باستان شناسی و تاریخی حائز اهمیّت باشد؟
- الف) آیا دروغ گفتن برای حفظ جان مسلمانی جایز است؟ ب) دروغ گفتن جهت حفظ جان کافر ذمّی چه صورتی دارد؟ ج) در جایی که انسان می تواند با دروغ گفتن و به خطر انداختن جان خود و یا شخص دیگر، موجب نجات جان چند مسلمان بشود تکلیف وی را در این مورد بیان فرمایید که آیا این کار جایز است و در صورت به خطر افتادن جان آن شخص دیگر (با دروغ این انسان) و تلف شدن، دیه به عهده کیست؟
- الف) آیا برای نجات جان یک مسلمان، انسان می تواند عضوی از اعضای خود را به او هدیه کند، بدون این که هیچ خطر جانی متوجّه انسان دهنده عضو بوده باشد؟ ب) آیا دهنده عضو می تواند پولی در عوض دریافت نماید؟ ج) اگر احتمال آسیب و خطر کمتر از مرگ برای دهنده عضو در کار باشد آیا این اقدام جایز است در صورتی که با این کار مسلمانی را از مرگ نجات بدهد؟
- من دبیر دبیرستان هستم; گاهی اتّفاق می افتد که در امتحان آخر سال دانش آموزی در درس من، برای قبول شدن محتاج یک یا دو نمره می شود; امّا هنگامی که ورقه او تجدید نظر می کنم هیچ جایی برای اضافه کردن نمره به جوابهای او وجود ندارد، مگر این که خودم به جوابهای ورقه او، به میزان نیاز به آن نمره، اضافه، و در واقع به ورقه امتحانی او دست ببریم با توجّه به این که عمر انسان بسیار با ارزش است و بعضاً این دانش آموزان از خانواده های فقیر می باشند و اگر مردود شوند، اثرات منفی در آنها و زندگی آنها ایجاد می شود و معلّم تشخیص می دهد که اگر این میزان نمره را به او بدهد، نتیجه مثبتی در زندگی و روحیّات او دارد، آیا این کار جایز است؟
- من سوالی از شما درباره ی استفاده از نرم افزار ها پرسیدم که بدون رعایت اجازه تولید کننده، مورد استفاده اکثر ما ایرانیان است و شما در جواب گفتید که (این کار جز با رضایت تولید کنندگان اصلی آن جایز نیست، مگر در صورتی که از کفّار حربی باشند) مگر جز اسرائیل به کس دیگری هم کافر حربی می گویند؟ تقریبا همه ی نرم افزار های ما از امریکا است و بعد اروپا، شاید فقط یک برنامه ی ترجمه متن معروف از اسرایل موجود باشد. تکلیف چیست ؟ آیا ما گناهی مرتکب می شویم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در محیط کار و اداره خلاف شرعی دیده شد و اگر تذکر بدهیم مؤثر واقع نمی شود یا اصلا تذکر دادن ممکن نباشد، تکلیف ما چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نوشیدن شراب به حدی باشد که انسان را از حالت خود درنیاورد جایز است ؟
- [آیت الله بهجت] کارگر یا شاگردی که صاحب کار، او را امر به کم فروشی و کار خلاف قانون می کند، آیا این کارش جایز است؟ اجرت وی چه حکمی دارد؟
- [سایر] علاقمند به یک دختر هستم، حدود چند سال ایشان هم به من علاقه دارد ولی پدر ایشان با اینکه می داند ما به هم علاقه داریم اجازه ازدواج را بدون هیچ دلیلی نمی دهدو حالا دختر بنده خدابرای اینکه پدر مورد حمله قلبی واقع نشود قصدازدواج با من را ندارد و جواب خود را بر خلاف میل باطنی نه می گوید. این حکمش در اسلام چیست که پدری بدون دلیل جواب منفی می دهد وچه کار باید کنم؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنده کارمند امور اداری هستم. گاهی از من خواسته می شود تاریخ غیر واقعی یا مطلبی خلاف واقع را که البته تأثیری در نفع یا ضرر کسی ندارد در فاکتور ها و گواهی نامه ها درج کنم. آیا این کار جایز است؟
- [سایر] سلام در رابطه باسوال یکی از دوستان که گفته بود من دیروز با چه ذوقی پیام گذاشته بودم ولی جواب ندادین میخواستم بگم خواهر خوبم این که چیزی نیست من الان 6 ماه پیام میدم حاج آقا حتی یه دونم جواب ندادن گاهی اوقات دلگیرم شدم ولی چی کار کنم که دلم بدجور با این سایت خو گرفته بازم ممنون از راهنمایی که استاد واسه ما جوونا میکنید با اینکه هنوزم یکم بابت جواب ندادن ناراحتم ولی ممنون
- [سایر] با سلام وتشکر استاد اگر بخواهم پیغامی و پرسشی ازشماداشته باشم ولی نخواهم کسی پیغامم را ببیند چگونه باید این کار را انجام دهم؟ (در واقع کسی جز خودم جواب پیغامم را نبیند)
- [سایر] سلام.در مورد سوالم جستجو کردم ولی جواب ها شامل حال من نمی شدند، من که اینجا روانشناس نمی شناسم! مدتیه (5-6 ماه) بی خود و بی جهت استرس و حالت تهوع می گیرم در حالی که هیچ کار و مشغله ی خاصی هم نداشته باشم. مشکلم جدی شده طوری که معده ام هم ضعیف شده و از سر این قضایا وسواس نسبت به سلامتی هم پیدا کردم. اومدم قرآن درمانی کنم، قرآن که می خونم فقط همون موقع خوبم (دعا و تعقیبات هم که توصیه کردید خوندم ولی گاهی اوقات دوباره همون میشم که بودم) ممنون می شم اگر منو مناسب شرایطم راهنمایی کنید.
- [سایر] سلام استاد مهربانم ممنون از دلسوزیتون 1.در مورد آداب استاد با شاگرد و بالعکس هم صحبت کنید.چیزی که همه یادشون رفته 2.آیا هدیه بردن برای استاد مرد برای روز معلم(کسی که پدر و مادرم هم اورا می شناسند)،گناه است 3.خوب من چیکار کنم که همه شون مردن؟ 4.همه می گن اشتباهه ولی پدرم مرا به احوال پرسی(همه) و حتی گل بردن(برای بعضی ها)تشویق میکند. 5.دانشجوها همه سلام کردن به استاد رو= خودشیرینی و نمره خواستن میدونند. 6.اساتید را به اسم کوچک و ---- می خوانند. 7. و من متهم به همه چی می شوم الا--- 8.کار من اشتباهه؟
- [آیت الله سبحانی] آیا ساختن دستشویی یا هر کار عام المنفعه در مکان حسینیه ای که تخریب شده و قسمتی از آن در خیابان واقع گردیده و قسمتی باقی مانده است، جایز می باشد؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وقتی یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید و بداند که اگر به حالت بعدی منتقل شود برای او یقین یا گمان پیدا می شود؛ جایز نیست با حالت شک نماز را ادامه دهد؛ مثلا اگر در حال ایستادن شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر و بداند که اگر به رکوع رود به یک طرف؛ یقین یا گمان پیدا می کند؛ جایز نیست با این حال رکوع کند.
- [آیت الله خوئی] وقتی یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید، و بداند که اگر به حالت بعدی منتقل شود برای او یقین یا گمان پیدا میشود جائز نیست با حالت شک نماز را ادامه دهد، مثلًا اگر در حال ایستادن شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر و بداند که اگر به رکوع رود به یک طرف یقین یا گمان پیدا میکند جائز نیست با این حال رکوع کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] وقتی یکی از شکهای باطل برای انسان پیش اید و بداند اگر به حالت بعدی منتقل شود برای او یقین یا گمان پیدا می شود جایز نیست با حالت شک نماز را ادامه دهد مثلا اگر در حال ایستادن شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر و بداند که اگر به رکوع رود به یک طرف یقین یا گمان پیدا می کند جایز نیست با این حال رکوع نماید
- [آیت الله اردبیلی] هنگام تلاوت قرآن شایسته است انسان به آن گوش دهد و از صحبت کردن پرهیز کند؛ بلکه در صورتی که بیاحترامی و هتک به قرآن باشد صحبت کردن جایز نیست، ولی اگر کسی چیزی بپرسد میتواند جواب او را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] وقتی یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید و بداند که اگر به حالت بعدی منتقل شود برای او یقین ، یا گمان پیدا میشود ، در صورتی که شک باطل او در دو رکعت اول نماز باشد ، جایز نیست با حالت شک نماز را ادامه دهد ، مثلاً اگر در حال ایستادن شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر و بداند که اگر به رکوع رود به یک طرف ، یقین یا گمان پیدا میکند ، جایز نیست با این حال رکوع کند ؛ و امّا در بقیه شکهای باطل میتواند نماز را ادامه دهد تا یقین ، یا گمان برای او پیدا شود .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مردی از عامه قسم یاد کند که کاری انجام ندهد و اگر ان کار را انجام داد زنش مطلقه شود و ان کار را انجام داد بر مذهب خودش زن او مطلقه می شود و بر مذهب امامیه قسم به طلاق منعقد نمی شود بنا به قاعده الزام جایز است مرد شیعی بعد از ایام عده با ان زن ازدواج کند و همچنین بر مذهب عامه به کتابت طلاق جایز است و بر مذهب امامیه طلاق به کتابت واقع نمی شود بنا به قاعده الزام مرد شیعی می تواند با زنی که به نوشته طلاق داده شده پس از ایام عده ازدواج کند
- [آیت الله اردبیلی] خوردن و آشامیدن از منزل یا باغ بستگان نزدیک انسان مانند پدر، مادر، فرزند، همسر، برادر، خواهر، عمو، عمّه، دایی، خاله و نیز دوستان و کسی که منزل و کار خود را به انسان محوّل نموده است، در صورتی که اطمینان یا گمان به راضی نبودن آنان نداشته باشد، جایز است.
- [امام خمینی] از مسأله قبل ظاهر شد که حیله در موردی است که بخواهند از معامله مثل به مثل فرار کنند بدون آنکه زیاده قیمت و ربا در کار باشد و اما موردی که میخواهند ربا بگیرند حیله جایز نیست، و اگر در بعض رسالههای عملیه این جانب چیزی بر خلاف آن ذکر شده است صحیح نیست. مسائلی که از محضر مقدس حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (قدّس سرّه) درباره موضوعات گوناگون استفتاء شده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اوّل ماه به چند چیز ثابت می شود: اوّل: آنکه خود انسان ماه را ببیند. دوّم: عدّه ای که از گفته آنان یقین پیدا می شود بگویند ماه را دیده ایم و همچنین است هر چیزی که بواسطه آن یقین پیدا شود. سوّم: سی روز از اول ماه شعبان بگذرد که بواسطه آن اوّل ماه رمضان ثابت می شود یا سی روز از اوّل رمضان بگذرد که بواسطه آن اوّل ماه شوال ثابت می شود. چهارم: دو مرد عادل بگویند که: در شب، ماه را دیده ایم، ولی اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند، یا شهادتشان خلاف واقع باشد مثل اینکه بگویند: داخل دائره ماه طرف اُفق بود، اوّل ماه ثابت نمی شود. امّا اگر در تشخیص بعض خصوصیّات اختلاف داشته باشند مثل آنکه یکی بگوید ماه بلند بود، و دیگری بگوید نبود، بگفته آنان اول ماه ثابت می شود. پنجم: مجتهد جامع الشرائط حکم کند که اوّل ماه است.
- [آیت الله مظاهری] اوّل ماه به پنج چیز ثابت میشود: اوّل: خود انسان ماه را ببیند. دوّم: عدّهای که از گفته آنان اطمینان پیدا شود بگویند ماه را دیدهایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن اطمینان پیدا شود. سوّم: دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیدهایم ولی اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند، یا شهادتشان خلاف واقع باشد مثل اینکه بگویند داخل دایره ماه طرف افق بود، اوّل ماه ثابت نمیشود، امّا اگر در تشخیص بعض خصوصیات اختلاف داشته باشند مثل آنکه یکی بگوید ماه بلند بود و دیگری بگوید نبود، به گفته آنان اوّل ماه ثابت میشود. چهارم: سی روز از اوّل ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن اوّل ماه رمضان ثابت میشود و سی روز از اوّل ماه رمضان بگذرد که به واسطه آن اوّل ماه شوال ثابت میشود. پنجم: حاکم شرع حکم کند که اوّل ماه است.