مکه معظمه
مَکّه نام شهری است در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان که اعمال حج در آن انجام می‌شود.
کسی که جهت انجام مناسک حج تمتع به مکه معظمه مشرف می شود درحالی که با شرکای خود تسویه حساب نکرده، حج او چه حکمی دارد؟
به یقین حق شرکاء را باید بپردازد ولی در صورتی که حج او از مال حلال انجام شود عدم ادای حق شرکاء حجش را باطل نمی کند اما ممکن است مطلوب درگاه الهی واقع نشود.
به یقین حق شرکاء را باید بپردازد ولی در صورتی که حج او از مال حلال انجام شود عدم ادای حق شرکاء حجش را باطل نمی کند اما ممکن است مطلوب درگاه الهی واقع نشود.
عنوان سوال:
کسی که جهت انجام مناسک حج تمتع به مکه معظمه مشرف می شود درحالی که با شرکای خود تسویه حساب نکرده، حج او چه حکمی دارد؟
پاسخ:
به یقین حق شرکاء را باید بپردازد ولی در صورتی که حج او از مال حلال انجام شود عدم ادای حق شرکاء حجش را باطل نمی کند اما ممکن است مطلوب درگاه الهی واقع نشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- یکی از کارمندان سازمان حج به نیابت از شخصی، به مکّه مشرّف شده و ناچار است بعد از عمره تمتّع و قبل از حج از مکّه خارج شود و به عرفات برود. آیا لطمه ای به حج نیابی اش نمی خورد؟
- یکی از کارمندان سازمان حج به نیابت از شخصی، به مکّه مشرّف شده و ناچار است بعد از عمره تمتّع و قبل از حج از مکّه خارج شود و به عرفات برود. آیا لطمه ای به حج نیابی اش نمی خورد؟
- آیا احرام بستن در حجّ تمتّع باید در مکّه قدیم باشد یا در هر کجای مکّه باشد اشکالی ندارد؟
- آیا احرام بستن در حجّ تمتّع باید در مکّه قدیم باشد یا در هر کجای مکّه باشد اشکالی ندارد؟
- آیا احرام بستن در حجّ تمتّع باید در مکّه قدیم باشد یا در هر کجای مکّه باشد اشکالی ندارد؟
- آیا برای ساکنین مکّه، که وظیفه آنها حجّ اِفراد است و آن را به جا آورده اند، و قصد دارند حجّ تمتّع مستحبّی انجام دهند، جایز است برای عمره تمتّع از منزلشان، که از میقات به مکّه نزدیکتر است، محرم شوند؟ به طور کلّی در احرامِ عمره تمتّع مستحبّی، تفاوتی بین آفاقی(1) و مکّی هست؟
- مسافرانی که به قصد حجّ تمتّع وارد جدّه می شوند، و قصد دارند اوّل به مکّه مشرّف شوند (مثل حاجیان پاکستان،) آیا حتماً باید از جحفه محرم شوند، یا با توجّه به این که (جدّه) محاذی (جحفه) است، می توانند از جدّه نیز احرام ببندند؟
- فردی که قبلا حجّ واجب خود را انجام داده، هنگام تشرّف به مکّه مکّرمه به قصد حجّ تمتّع استحبابی، احرام عمره تمتّع بسته، و پس از انجام اعمال عمره، به عللی از انجام حجّ تمتّع منصرف می شود. لطفاً بفرمائید: اوّلا: آیا می تواند بدون انجام حجّ تمتّع به کشورش بازگردد؟ ثانیاً: آیا می تواند به میقات برگردد و به نیابت از دیگری احرام عمره تمتّع ببندد و پس از انجام عمره، حج تمتّع را هم به نیابت از آن شخص بجا آورد؟ ثالثاً: اگر این کار جایز باشد و نتواند به میقات برود، آیا می تواند از ادنی الحل محرم گردد؟
- فردی که قبلا حجّ واجب خود را انجام داده، هنگام تشرّف به مکّه مکّرمه به قصد حجّ تمتّع استحبابی، احرام عمره تمتّع بسته، و پس از انجام اعمال عمره، به عللی از انجام حجّ تمتّع منصرف می شود. لطفاً بفرمائید: اوّلا: آیا می تواند بدون انجام حجّ تمتّع به کشورش بازگردد؟ ثانیاً: آیا می تواند به میقات برگردد و به نیابت از دیگری احرام عمره تمتّع ببندد و پس از انجام عمره، حج تمتّع را هم به نیابت از آن شخص بجا آورد؟ ثالثاً: اگر این کار جایز باشد و نتواند به میقات برود، آیا می تواند از ادنی الحل محرم گردد؟
- شخصی قصد داشت بدون انجام حجّ تمتّع از مکّه باز گردد. به همین جهت از ابتدا به نیّت عمره مفرده محرم شده، و وارد مکّه گردیده، و عمره اش را بجا می آورد، سپس از قصد خود منصرف می شود. آیا عمره ای که بجا آورده کفایت از عمره حجّ تمتّع می کند، یا باید به میقات برگردد، و به نیّت عمره تمتّع محرم شود، و اعمال آن را بجا آورد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] بنده تاکنون سه بار به عنوان مبلّغ زباندان به مکه معظّمه مشرّف شدهام و هر سه بار، مأموریت کاری محسوب شده است و علاوه بر مخارج سفر، مبلغی هم به عنوان حقّ مأموریت دریافت کردهام. با توجه به این که در آن سه بار، مستطیع نبودهام و اکنون مستطیع شدهام، آیا باید باز هم حجّ واجب را به جا آورم و اگر به حجّ تمتّع مشرّف شدم، نیّت این جانب چه باید باشد؟ حجّ واجب، مستحبّی یا ما فی الذمّه؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی بعد از احرام از مسجد شجره در مسیر مکه و مدینه دچار اختلال حواس گردیده اکنون در مکه معظّمه تحت مراقبت پزشکی بسر می برد و در مراسم حج تمتع نخواهد توانست شرکت کند. آیا او شرعاً در جهت حج تمتع وظیفه ای دارد؟ با اینکه حج بروی مستقر نبوده است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی در سالی که مستطیع شده است، قبل از فرا رسیدن ماههای حج، قصد توطّن در مکه معظّمه را مینماید. آیا وی به جای حجّ تمتّع باید حجّ اِفراد به جا آورد؟
- [امام خمینی] کسی که برای اولین بار به مکه مشرف می‌شود، آیا در حجّ تمتع قطعا باید سر را بتراشد (حلق) یا تقصیر کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جبل النور (کوه حرا) فعلًا جزء مکه محسوب می‌شود که حاجی بین عمره تمتع و حج می تواند برود یا خارج مکه به حساب می آید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پولی که انسان از درآمد سال برای حساب حج تمتّع واریز کرده و پس از چند سال مشرف می شود، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا کسی که برای حج تمتّع استطاعت دارد و بدون عذر موجّه، مشرّف به حج نشده است، می تواند به نیابت از دیگری مشرّف شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] در رساله مناسک حجّ فرمودهاید: مستحب است که تلبیه عمره تمتع تا پیدا شدن خانههای مکّه معظمه و تلبیه حجّ تمتّع تا ظهر روز عرفه ادامه داشته باشد، آیا تلبیه عمره مرده هم استحباب دارد یا خیر؟ و در صورت استحباب تا کجا باید ادامه داشته باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] در رساله مناسک حجّ فرمودهاید: مستحب است که تلبیه عمره تمتع تا پیدا شدن خانههای مکّه معظمه و تلبیه حجّ تمتّع تا ظهر روز عرفه ادامه داشته باشد، آیا تلبیه عمره مرده هم استحباب دارد یا خیر؟ و در صورت استحباب تا کجا باید ادامه داشته باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] در رساله مناسک حج فرمودهاید مستحب است که تلبیه عمره تمتّع تا پیدا شدن خانههای مکّه معظمه و تلبیه حج تمتّع تا ظهر روز عرفه ادامه داشته باشد آیا ادامه تلبیه عمره مفرده هم استحباب دارد یا خیر و در صورت استحباب تا کجا ادامه داشته باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- (خانه کعبه) که در مکه معظمه است قبله تمام مسلمین دنیاست و هرکس در هرجا باشد باید روبروی آن نماز بخواند، اما کسی که دور است اگر طوری بایستد که بگویند رو بقبله نماز می خواند کافی است، بنابراین صفهای طولانی نماز جماعت که طول آنها از طول خانه خدا بیشتر است همه می تواند رو به قبله باشد.
- هرگاه کسی مخارج رفتن به مکه را ندارد، ولی دیگری مالی به او می بخشد یا در اختیار او می گذارد که با آن حج برود و مخارج زن و فرزند او را در این مدت نیز می پردازد بر چنین کسی حج واجب است، هر چند بدهکار باشد و در موقع بازگشت نیز وسیله کافی برای امرار معاش نداشته باشد و قبول کردن چنین هدیه ای واجب است، مگر این که در آن منت یا ضرر یا مشقت غیر قابل تحملی باشد و این حج کفایت از حج واجب او می کند.
- (حج) یعنی زیارت خانه خدا و انجام اعمالی که آنها را مناسک حج می نامند ودر تمام عمر یک بار برهمه کسانی که دارای شرایط زیر باشند واجب است: 1 بالغ بودن 2 عاقل بودن 3 با انجام حج، عمل واجب دیگری که مهمتر از حج است ترک نشود یاکار حرامی که اهمیتش درشرع بیشتراست بجانیاورد. 4 استطاعت و آن بچند چیز حاصل می شود: 1 داشتن زادوتوشه راه و آنچه در سفرش به آن محتاج است و مرکب سواری مورد نیاز، یا مالی که بتواند به وسیله آن، اینها را به دست آورد. 2 نبودن مانعی در راه و عدم وجود ترس از خطرو ضرر بر جان و عرض و مال خویش، که اگر راه بسته است یا ترس از خطریوجود دارد حج بر او واجب نیست، ولی اگر راه دیگری دارد هر چند دورتراست لازم است از آن راه به حج رود. 3 توانایی جسمانی بر انجام مناسک حج 4 داشتن وقت کافی برای رسیدن به مکه و انجام مناسک 5 داشتن مخارج کسانی که خرج آنها بر او شرعاً یا عرفاً لازم است. 6 داشتن مال یا کسب و کاری که بعد از بازگشت بتواند با آن زندگی کند.
- غسل کردن برای وارد شدن در مکانهای مقدس به امید ثواب پروردگار مستحب است، از جمله برای داخل شدن در مکه و مدینه، یا برای داخل شدن در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و همچنین حرم امامان(علیهم السلام) و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است و اگر کسی می خواهد در یک روز داخل مکه شود و به مسجد الحرام رود، یا داخل شهر مدینه شود و به مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله)برود، یک غسل به نیت همه کفایت می کند. همچنین مستحب است غسل برای زیارت پیغمبراکرم(صلی الله علیه وآله) یا امامان از دور یا نزدیک و برای نشاط عبادت و رفتن به سفر به قصد رجاء.
- وضو برای شش چیز واجب است: 1 نماز واجب (غیر از نماز میت) 2 سجده و تشهد فراموش شده. 3 طواف واجب (باید توجه داشت طوافهایی که جزء حج یا عمره است طواف واجب حساب می شود هرچند اصل حج و عمره مستحب باشد). 4 هرگاه نذر یا عهد کرده، یا قسم خورده که وضو بگیرد و با طهارت باشد. 5 هرگاه نذر کرده جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند (در صورتی که این نذر شرعاً رجحان داشته باشد مثل این که می خواهد از روی احترام خط قرآن را ببوسد). 6 برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن آن از محل آلوده، هرگاه مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] (حجّ تمتّع) مرکب از دو عمل عبادیِ (عمره تمتّع) و (حجّ تمتّع) می‌باشد که به ترتیب زیر بیان می‌شود:
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود باید اگر چه به زحمت باشد بعد حج کند و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده به جا اورد و اگر بتواند تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج او در سال بعد به جا اورده شود باید سال اول برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود؛ باید اگرچه به زحمت باشد که قابل تحمل است بعدا حج کند و اگر نتواند حج برود؛ چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند؛ باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده به جا آورد و ممکن باشد تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید؛ ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج او در سال بعد به جا آورده شود؛ باید سال اول برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی مستطیع شود و به مکّه نرود و فقیر شود، باید اگرچه با زحمت هم باشد بعدا حجّ کند و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود، چنانچه کسی او را برای حجّ اجیر کند، باید به مکّه رود و حجّ کسی را که برای او اجیر شده بجا آورد و تا سال بعد در مکّه بماند و برای خود حجّ نماید؛ ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حجّ او را در سال بعد بجا آورد، باید سال اوّل برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حجّ نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود، باید اگر چه به زحمت باشد بعداً حج کند و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود، چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند، باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده به جا آورد و تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید، ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج او در سال بعد به جا آورده شود، باید سال اوّل برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده، حج نماید.
- [امام خمینی] اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود باید اگر چه به زحمت باشد بعدا حج کند، و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود، چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده بجا آورد و تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید، ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج او در سال بعد بجا آورده شود، باید سال اول برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی از درآمد سال مالی مستطیع شد و در همان سال به حج مشرف شد، هزینه مسافرت او خمس ندارد ; همچنین است اگر از درآمد سال مالی به حج مستحبی برود، جزء هزینه سال محسوب می‌شود و خمس ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود، باید اگر چه به زحمت باشد بعداً حج کند و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود، چنان چه کسی او را برای حج اجیر کند، باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده به جا آورد و تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید. ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج او در سال بعد به جا آورده شود، باید سال اول برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود، باید اگرچه به زحمت باشد بعداً حج کند، و اگر به هیچ قسم نتواند حج برود، چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند، باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده بهجا آورد و تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید، ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده، راضی شود که حج او در سال بعد بهجا آورده شود، باید سال اول برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی مستطیع شود و مکّه نرود و فقیر شود باید اگرچه بزحمت باشد بعداً حجّ کند، و اگر بهیچ قسم نتواند حجّ برود، چنانچه کسی او را برای حجّ اجیر کند، باید به مکّه رود وحجّ کسی را که برای او اجیر شده بجا آورد وتا سال بعد در مکّه بماند وبرای خود حجّ نماید، ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود واجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حجّ او در سال بعد بجا آورده شود، باید سال اوّل برای خود وسال بعد برای کسی که اجیر شده حجّ نماید.