غیر منقول
غیر منقول به معنای شی‌ء ثابت و غیر قابل جابه جایی می‌باشد.
آیا بدهی متوفّی از کلّ ماترک، منقول و غیر منقول، پرداخت می شود یا فقط از منقول داده می شود؟
بدهی از کلّ ماترک پرداخت می شود.
بدهی از کلّ ماترک پرداخت می شود.
عنوان سوال:
آیا بدهی متوفّی از کلّ ماترک، منقول و غیر منقول، پرداخت می شود یا فقط از منقول داده می شود؟
پاسخ:
بدهی از کلّ ماترک پرداخت می شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در ضمانت نقل ذمه چنانچه ضامن بدهی را پرداخت کرد، آیا می تواند بدهی را از بدهکار سابق مطالبه کند؟
- شخصی بدهکار است و اظهار می دارد توان پرداخت ندارم، لذا طلبکار می گوید: (چون امکان دارد شما تا یک سال دیگر نتوانید بدهی خود را پرداخت کنید، من به این شرط صبر می کنم که مبلغ بدهی را شما امروز به طلا تبدیل کنید) برای مثال مبلغ بدهی، امروز مساوی 10 مثقال طلاست، و طبق این سخن بدهکار به هنگام پرداخت بدهی باید 10 مثقال طلا بدهد، آیا این کار مشروع است؟
- در ضمن عقد لازمی چنین شرط میشود: چنانچه بدهکار در سررسید معیّن در پرداخت بدهی خود تأخیر ورزد موظّف است به مأخذ 10 درصد در سال معادل مبلغ پرداخت نشده به عنوان وجه التزام به طلبکار بپردازد) آیا تعیین جریمه وجه التزام در تأخیر پرداخت بدهی مطابق با موازین شرعی است؟
- چنانچه قاتل قبل از پرداخت دیه مقتول فوت کند تکلیف ورثه چیست؟ در صورت کم بودن ماترک میت آیا بر ورثه واجب است که دیه را از مال خود بپردازند؟
- اگر فرد الف فرد ب را جهت ضمانت به شخص ج معرّفی نماید و شخص ج به اعتبار فرد " الف " بدهی شخص " ب " را ضمانت نماید و بعد بدهکار بدهی خود را پرداخت نکند آیا شخص معرف ضامن است؟
- اگر یک فقره چک، در ضمن قرارداد معمولی به عنوان امانت ذکر شده باشد و عودت آن، منوط به بعد از پرداخت اصل بدهی باشد به گونهای که اگر بدهی پرداخت نگردد، از این چک امانی استفاده شود، آیا این چک امانت حساب میشود یا ضمانت؟
- به کسی که قبلا مستاجر شخصی بوده بدهکارم و نمیتوانم وی را پیدا کنم. صاحبخانه آن شخص ادعا میکند که مستاجر به وی بدهکار بوده. آیا من از طرف مستاجر میتوانم بدهی را پرداخت کنم تا بدهی من نیز به او پاک شود یا این که باید بدهی خود را از طرف وی صدقه بدهم یا احتیاطا هر دو را انجام دهم؟
- در صورتی که به شخصی چندین بدهی داشته باشیم که زمان بوجود آمدن بدهی ها و موضوعات آنها با یکدیگر متفاوت باشد و مبلغی را به عنوان تسویه به طلبکار پرداخت نماییم آیا ایشان موظف است اولین وجهی را که دریافت می کند بابت اولین بدهی (از نظر زمان ایجاد) محسوب نماید یاخیر؟
- شرط کردن به این صورت که (اگر پول معامله را دیر پرداخت کنی باید فلان مقدار بیشتر پول بدهی) اشکال دارد؟
- با توجه به اینکه رهن شرعی در مقابل بدهی است رهن و گرویی که بانک برای پرداخت وام می گیرد چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] پاداش پایان سال بازنشستگی متوفی جزء ماترک محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر فرد متوفّی بدهکار باشد و مال زکوی نیز داشته باشد، امّا اموال دیگر او به قدری نیست که کفاف بدهی او را بدهد، پرداخت زکات او در اولویت قرار دارد یا بدهی او؟
- [آیت الله بهجت] شوهر خانمی فوت کرده و هیچ گونه اموال منقول و غیر منقول از خود باقی نگذاشته است. همسر ایشان از پدر متوفّی ادّعای مهریّه می نماید. آیا پدر متوفّی بدون این که تعهّدی برای مهریّه ی همسر فرزندش داشته باشد، ضمانی برای مهریّه ی فرزندش دارد؟
- [آیت الله بروجردی] علمای شافعی به دختری که از متوفّی باقی بماند و تنها باشد و فقط عَصَبَه (12) داشته، به دختر نصف ماتَرَک متوفّی را میدهند و بقیه را به عَصَبَه (13)، آیا درمذهب جعفری نیز چنین است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی متوفّی، بدهی هایی مختلف از قبیل خمس و دیون به مردم دارد و اموال ماترک او کفایت بدهکاری او را نمی کند، آیا اموال به جا مانده ی او میان طلبکاران تقسیم به نسبت می شود یا دیون اشخاص مقدّم بر سهمین است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا چنانچه از ثلث ماترک متوفّی، پس از مصارف و خیرات و غیره مبلغی اضافه ماند، خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر اشیای منقول را در برابر پولی که قرض گرفته گرو بگذارد، در صورت تأخیر بدهی، آیا می توان آن شی ء منقول را فروخت و دین را از آن برداشت نمود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی وصیّت نموده که از تمامی ماترک او که شامل اثاث منقول و ساختمان و املاک می‌باشد ثلث آنرا حساب نموده و وجه آن را ده قسمت نمایند دو سهم آنرا بزوجه دائمی خود پرداخت نموده و بغیر از حق تقسیمه آن الباقی هشت سهم آنرا جهت خیرات و مبرّات مصرف نمایند سؤال این است: 1 - آیا این وصیّت نافذ می‌باشد؟
- [آیت الله بروجردی] زنی وفات نموده و ما تَرَکی از منقول و غیر منقول از ارثیه پدر و مهریه دارد و وارث او منحصر به زوج و مادر است، آیا طریقه تقسیم ارث او به چه نحو است؟ و مطلب دیگر: زوجِ این زن در ایام مرضش مخارجاتی برای طبیب و دوای او نموده میتواند به آن مقداری که خرج نموده از ماتَرَک او بردارد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می شود بدهی کمی را که به شخص متوفی دارم، شخصاً برای ایشان در راه خیر خرج کنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه برای فرار از انجام کار واجبی مسافرت نماید، مثل این که بدهکار است و می تواند بدهی خود را بدهد و طلبکار هم مطالبه می کند، اما او برای فرار از پرداخت بدهی مسافرت نماید، باید نماز را تمام به جا آورد، ولی اگر چنین قصدی را ندارد باید نماز را شکسته بخواند.
- شخص بدهکار هرگاه مخارج حج را داشته باشد ولی با پرداخت بدهی خود توانایی بر حج ندارد چنین کسی مستطیع نیست، مگر این که طلبکار عجله ای نداشته باشد و او هم مطمئن باشد که بعداً قادر به اداء دین است.
- غنائم جنگی که خمس آن را باید داد منحصر به غنائم منقول است که با دادن خمس ملک جنگجویان است، اما زمینهایی که از کفار با جنگ به دست می آید خمس ندارد و ملک همه مسلمین است.
- کسی که زکات بر ذمه دارد و از فقیری طلبکار است، می تواند طلب خود را از باب زکات حساب کند، حتی اگر فقیر بدهکار از دنیا برود می تواند بدهی او را از زکات محسوب دارد، اما اگر چیزی از خود گذاشته که به اندازه بدهی اوست بنابر احتیاط واجب نمی توان بدهی او را از زکات حساب کرد.
- هرگاه بدهکار، طلبکار خود را حواله بدهد که طلبش را از شخص دیگری بگیرد و طلبکار قبول کند، بدهی بر ذمه آن شخص می شود و بدهکار از بدهی خلاص می شود.
- هرگاه طلبکار طلب خود را در موقعی که حق دارد مطالبه کند بدهکار باید فوراً آن را بپردازد، و تأخیر آن گناه است، ولی اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و اثاث و لوازم منزل و چیزهای دیگری که به آن احتیاج دارد چیزی نداشته باشد، طلبکار باید صبر کند و نمی تواند او را مجبور کند که چیزهای مورد احتیاجش را بفروشد، اما بدهکار باید برای پرداخت بدهی خود تلاش کند و از طریق کسب و کار یا راههای مشروع دیگر چیزی به دست آورده و بدهی خود را بپردازد.
- هرگاه طلبکار طلب خود را در موقعی که حق دارد مطالبه کند بدهکار باید فوراً آن را بپردازد، و تأخیر آن گناه است، ولی اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و اثاث و لوازم منزل و چیزهای دیگری که به آن احتیاج دارد چیزی نداشته باشد، طلبکار باید صبر کند و نمی تواند او را مجبور کند که چیزهای مورد احتیاجش را بفروشد، اما بدهکار باید برای پرداخت بدهی خود تلاش کند و از طریق کسب و کار یا راههای مشروع دیگر چیزی به دست آورده و بدهی خود را بپردازد.
- هنگامی که انسان آثار و نشانه های مرگ را در خود دید باید فوراً امانت های مردم را به صاحبانش برگرداند و اگر بدهکار است و موقع آن رسیده باید بدهی خود را بدهد و اگر خودش نمی تواند بدهد یا وقت دادن بدهی نرسیده، باید وصیت کند و اگر اطمینان ندارد که به وصیت او عمل کنند باید شاهد بگیرد، ولی اگر مطمئن است که ورثه بدهی او را می پردازند، وصیت لازم نیست.
- هنگامی که انسان آثار و نشانه های مرگ را در خود دید باید فوراً امانت های مردم را به صاحبانش برگرداند و اگر بدهکار است و موقع آن رسیده باید بدهی خود را بدهد و اگر خودش نمی تواند بدهد یا وقت دادن بدهی نرسیده، باید وصیت کند و اگر اطمینان ندارد که به وصیت او عمل کنند باید شاهد بگیرد، ولی اگر مطمئن است که ورثه بدهی او را می پردازند، وصیت لازم نیست.
- اگر با پولی که خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد، نماز در آن لباس اشکال دارد، همچنین اگر لباسی را نسیه بخرد اما در موقع معامله قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکات آن را نداده بدهی خود را بدهد یا اصلاً بدهی خود را ندهد نمازش اشکال دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان میتواند بدهی کسی را که نمیتواند بپردازد از زکات بدهد (اگر چه مخارج او بر انسان واجب باشد) مگر در صورتی که پرداخت بدهی کسی بر انسان واجب باشد که نمیتوان از بابت زکات بدهی را پرداخت کرد، مثلاً اگر پدر بدهی داشته باشد و به جهت عدم پرداخت آن در مشقّت شدید قرار گرفته است، بر فرزند وی لازم است بدهی او را بپردازد که در این صورت نمیتواند از بابت زکات بدهی او را پرداخت کند.
- [آیت الله سبحانی] برای پرداخت بدهی واجب، باید مسجد را ترک کند و بدهی را بپردازد و سپس بر گردد ولی اگر این کار را نکرد، اعتکاف او باطل نمی شود.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خود را بدهد، اگر کسبی داشته باشد، باید برای پرداخت بدهی خود کسب کند و کسی که کسبی ندارد، چنانچه بتواند کاسبی کند، واجب است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] بدهی مدّتدار را میتوان با رضایت دو طرف و با کم کردن مقداری از آن، زودتر پرداخت نمود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن از قیمت اموال غیر منقول در حال فوت متوفی ارث میبرد بنابر این اگر بعد از فوت میت اموال افزایش قیمت داشت زن از قیمت افزوده شده ارث نمیبرد همانطور که از سایر نماءات و منافع ان ارث نمیبرد البته در صورت افزایش قیمت مصالحه با زن میت بسیار پسندیده است خصوصا اگر ندادن قیمت به جهت تاخیر ورثه صورت گرفته باشد.
- [آیت الله اردبیلی] (ضمانت عقدی) ضمانتی است که با عقد و قرارداد خاصّی حاصل میشود به این صورت که شخص ثالثی پرداخت بدهی فرد معیّنی را در روز معیّن به عهده میگیرد و طلبکار این تعهد را میپذیرد؛ به کسی که عهدهدار پرداخت بدهی بدهکار شده (ضامن) میگویند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای آن که کار واجبی را ترک کند، مسافرت کند نمازش تمام است، پس کسی که بدهکار است و وقت آن رسیده، اگر بتواند بدهی خود را بدهد و رضایت طلبکار را در تأخیر پرداخت احراز نکرده باشد، چنانچه در سفر نتواند بدهی خود را بدهد و برای فرار از پرداخت آن مسافرت نماید، باید نماز را تمام بخواند.
- [امام خمینی] کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خود را بدهد اگر کاسب است باید برای پرداخت بدهی خودش کسب کند، و کسی هم که کاسب نیست چنانچه بتواند کاسبی کند، احتیاط واجب آن است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه دوم عبارتند از جد و جده و برادر و خواهر و فرزندان آنها که به تفصیل عبارتند از: الف پدر پدر متوفی (جد پدری ). ب پدر مادر متوفی (جد مادری ). ج مادر پدر متوفی (جده پدری ). د مادر مادر متوفی (جده مادری ). ه برادر و خواهر متوفی که پدر و مادر آنها با پدر و مادر متوفی یکی باشد (برادر پدری و مادری). و برادر و خواهر متوفی که تنها پدر آنها با پدر متوفی یکی باشد (برادر پدری). ز برادر و خواهر متوفی که تنها مادر آنها با مادر متوفی یکی باشد (برادر مادری). ح فرزندان برادر و خواهر میت که در صورت نبودن برادر و خواهر میت از او ارث می برند.
- [آیت الله اردبیلی] وقتی انسان نشانههای مرگ را در خود دید، باید فوراً امانتهای مردم را به صاحبان آن برگرداند و اگر به مردم بدهکار باشد و هنگام پرداخت آن بدهی رسیده باشد، باید بدهد و اگر خودش نتواند بدهد یا هنگام دادن بدهی او نرسیده باشد، باید وصیّت کند و بر وصیّت شاهد بگیرد، ولی اگر بدهی او معلوم باشد و اطمینان داشته باشد که ورثه میپردازند، وصیّت کردن لازم نیست.