اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج دارایی‌های عمومی می‌پردازد.
تکلیف اموال کسی که مفقودالاثر گشته، چیست و چه مقدار باید صبر کرد؟
مادامی که یقین به مرگ او نباشد باید اموال او را حفظ نمود و اگر اموالی است که ممکن است ضایع شود با اجازه حاکم شرع می فروشند و پول آن را با گرفتن شهود به بعضی از ورثه که مورداعتمادند می دهند تا خبری از آن گمشده بیابندالبته اگر کسانی باشند که واجب النفقهاو هستند مانند زن و فرزند، باید از اصل یا منافع اموال به مقدار نیاز به آنها بپردازند که خرج کنند.
مادامی که یقین به مرگ او نباشد باید اموال او را حفظ نمود و اگر اموالی است که ممکن است ضایع شود با اجازه حاکم شرع می فروشند و پول آن را با گرفتن شهود به بعضی از ورثه که مورداعتمادند می دهند تا خبری از آن گمشده بیابندالبته اگر کسانی باشند که واجب النفقهاو هستند مانند زن و فرزند، باید از اصل یا منافع اموال به مقدار نیاز به آنها بپردازند که خرج کنند.
پاسخ:
مادامی که یقین به مرگ او نباشد باید اموال او را حفظ نمود و اگر اموالی است که ممکن است ضایع شود با اجازه حاکم شرع می فروشند و پول آن را با گرفتن شهود به بعضی از ورثه که مورداعتمادند می دهند تا خبری از آن گمشده بیابندالبته اگر کسانی باشند که واجب النفقهاو هستند مانند زن و فرزند، باید از اصل یا منافع اموال به مقدار نیاز به آنها بپردازند که خرج کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میتی خشک شده و دست و پایش از حالت عادی خارج شده و خم گشته . تکلیف دفن او چیست؟
- هرگاه پس از صدور حکم موت شخص مفقودالاثر و تقسیم ترکه بین ورثه، مفقودالاثر پیدا شود تکلیف ورثه نسبت به عین مال و منافع مستوفات و منافع غیر مستوفات چیست؟ و اموالی که در مدّت تصرّف از بین رفته است چه حکمی دارد؟
- اگر شخصی مرتد شود تکلیف اموال او چگونه است؟
- اگر بدهکار غیر از اموال ضروری چیز دیگری نداشته باشد آیا طلبکار می تواند او را مجبور کند که اموال ضروری خودش را بفروشد؟ درغیر این صورت برای پراخت بدهی تکلیف چیست؟
- اگر برای انجام غسل و حنوط میّت، کافور به مقدار لازم وجود نداشته باشد تکلیف چیست؟
- معیار در تشخیص مقدار استحاضه ، پنبه ایست که باید داخل فرج نمود و مقداری صبر کرد، یا نوار بهداشتی که زنان برای جلوگیری از سرایت خون بجای دستمال استفاده میکنند ؟ اگر منظور مورد اول است مقدار صبر کردن باید چقدر باشد ؟
- اگربدهکاربدهی خود را در صورتی که اظهار ناآگاهی به مقدار آن می کرده به مقدار کمتر از بدهی با طلبکار صلح کند تکلیف چیست؟
- حدود چهارده سال پیش پدرم در جبهه جنگ تحمیلی مفقودالاثر گردید. علی رغم اقدامات به عمل آمده، مدرکی دالّ بر شهادت ایشان از ارگانهای مربوطه به دستمان نرسیده است; بلکه مدارکی شبهه اسیر شدن ایشان را ایجاد نموده است، به هر حال پدر بزرگ این جانب نیز تا چهار سال پیش در قید حیات بودند; مستحضرید مفقود شدن پدرم حدود ده سال جلوتر از درگذشت پدربزرگم بوده است، آیا از اموال منقول و غیر منقول پدربزرگم به پدرم و به ما چیزی تعلّق می گیرد؟ آیا بقیّه ورثه می توانند اموال به جای مانده از پدربزرگم را تقسیم کنند و سهم الارث ما را ندهند؟ وظیفه ما و بقیّه ورثه چیست؟
- اگر یکی از ورثه مقتولی مفقودالاثر باشد و سایر ورثه او خواستار قصاص قاتل نباشند چنانچه بعدا این وارث پیدا شود ایا حق درخواست قصاص قاتل را دارد؟
- آیا شخصی که اموال با او مصالحه شده میتواند بگوید: اموال مصالحه کننده جزء اموال شخصی بنده شده، و شخص مصالحه کننده هیچ گونه حق و حقوقی نسبت به اموال مصالحه شده خود ندارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] تکلیف اموال اشخاص مفقودالاثر چیست؟
- [سایر] دختری که پدرش مفقودالاثر است، آیا میتوان بدون اجازه از کس دیگری با او ازدواج کرد؛ یا اینکه باید صبر کرد تا وضعیت پدرش معلوم شود (البته دختر جد پدری ندارد)؟
- [سایر] عنصر صبر در تحقق انتظار تا چه مقدار موثر است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] بعضی از وارثین مکلّف تحت نام سرپرستی صغار میخواهند اموال را حیف و میل کنند، تکلیف چیست؟
- [سایر] آیا ممکن است که رزمندگان مفقودالاثر جزو یاران خاص امام زمان (عج) باشند؟
- [آیت الله نوری همدانی] زمینی را برای دفن اموات وقف نمودهاند که فعلاً نیز در آن محل کسی را دفن نمیکنند و آن مکان به زباله دانی تبدیل شده و قبرستان بجای دیگری منتقل گشته، تکلیف در مورد زمین مذکور چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر نجات انسان مشروط به تخریب با استفاده از اموال دیگران باشد، ضامن اموال کیست؟ اگر امدادگر ضامن باشد ممکن است در خیلی از موارد به همین علت از نجات مصدوم خود داری کند تکلیف چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر نجات انسان مشروط به تخریب با استفاده از اموال دیگران باشد، ضامن اموال کیست؟ اگر امدادگر ضامن باشد ممکن است در خیلی از موارد به همین علت از نجات مصدوم خودداری کند، تکلیف چیست؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی وصیت به خمس نموده و تعیین مقدار آن را نکرده، تکلیف وصی و ورثه چیست؟
- [آیت الله بهجت] برای جستجو از شوهر مفقودالاثر، آیا اعلان در جراید و وسایل ارتباط جمعی مثل رادیو کفایت می کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعضی از این رگها را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند ولی بطور معمول رگها را پشت سر هم نبرند اگر چه هنوز حیوان جان داشته باشد اشکال دارد.
- مقدار عده در مورد زنانی که عادت می شوند احتیاط آن است که بقدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود هنگامی که حیض سوم را دید عده او تمام است.
- زنی که شوهرش مفقودالاثر شده و نمی داند زنده است یا نه، اگر بخواهد طلاق بگیرد و شوهر کند باید نزد مجتهد عادل برود و مطابق دستور مخصوصی که در شرع وارد شده عمل نماید.
- در قرض باید (مقدار) و (جنس) معیّن باشد و نیز (قرض دهنده) و (گیرنده) هر دو بالغ و عاقل باشند و سفیه و ممنوع از تصرّف در اموال خود نباشند و این کار را از روی اراده و قصد انجام دهند، نه اجبار و اکراه یا شوخی.
- هرگاه انسان بداند مال او با اموال دیگران مخلوط شده و مقدار آن معلوم باشد و بداند که مالک آن از چند نفر معین بیرون نیست، ولی نتواند مالک را بطور معین تشخیص دهد، باید در بین همه آنها بطور مساوی تقسیم کند.
- کفن را بطور متعارف از واجب و مستحب می توان از اموال میت برداشت، هرچند صغیر داشته باشد، اما زاید بر متعارف را نمی توان از حق صغیر برداشت، مگر این که وصیت کرده باشد، که در این صورت می توان مقدار اضافی را از ثلث حساب کرد.
- کسانی که دارای عذری هستند و یقین دارند عذرشان تا آخر وقت برطرف می شود واجب است صبر کنند و چنانچه یقین داشته باشند عذر باقی می ماند، صبر کردن واجب نیست، اما اگر احتمال می دهند برطرف شود احتیاط واجب آن است که صبر کنند، مگر در مورد تیمم که می توانند در چنین صورتی در اول وقت نماز بخوانند.
- کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است تصرفی که در موقع دیوانگی در اموال خود می کند صحیح نیست.
- هرگاه مشغول نماز باشد و طلبکاری طلب خود را مطالبه کند، چنانچه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد و صورت نماز به هم نخورد بهتر است در همان حال بپردازد، ولی اگر بدون شکستن نماز ممکن نیست صبر کند تا نماز تمام شود و این مقدار تأخیر منافات با فوریت ادای دین ندارد مگر این که ضرورت خاصی داشته باشد، مثل این که همراهان وهمسفران طلبکار می روند واو به زحمت می افتد.
- وقف کننده باید بالغ و عاقل و دارای قصد و اختیار باشد و شرعاً حق تصرف در اموال خود را داشته باشد، بنابراین انسان سفیه یا بدهکاری که حاکم شرع او را از تصرف در اموالش منع کرده اگر چیزی از اموال خود را وقف کند صحیح نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .در غنائم جن گی نصابی نیست , بلکه به هر مقدار باشد , خمس دارد. حکم اموالِ گروههای منحرف در حال جنگ با نظام اسلامی
- [آیت الله اردبیلی] خمس مال حلال مخلوط به حرام را مانند خمس اموال دیگر میتواند از همان چیز بدهد یا به مقدار قیمت خُمس که بدهکار است، پول بدهد.
- [آیت الله بهجت] مقصود از ثلث مال که وصیت در آن نافذ است، ثلث مال در وقت وفات وصیتکننده است، پس اگر در اثر نقصان اموال، مقدار ثلث اموالش در وقت وفات کمتر از زمان وصیت شده باشد، وصیت او در ثلث اموال موجود، نافذ است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعض از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند، ولی بهطور معمول چهار رگ را طوری پشت سر هم نبرند که یک کار شمرده شود، اشکال دارد اگر چه پیش از جاندادن حیوان، بقیه رگها را ببرند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد ، بعد بقّیه را ببرند فائده ندارد ، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند ولی بطور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند که یک کار شمرده شود اگر چه پیش از جان دادن حیوان ، بقّیة رگها را ببرند ، اشکال دارد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد و بعد بقیّه را ببرند، فایده ندارد بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند، ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند اگرچه پیش از جان دادن حیوان بقیّه رگها را ببرند اشکال دارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فائده ندارد، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، مگر این که عرفاً یک عمل محسوب شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، بطوریکه عمل واحد حساب شود اگر چه پیش از جان دادن حیوان بقیه رگها را ببرند اشکال دارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند؛ فائده ندارد؛ بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند؛ اگرچه پیش از جان دادن حیوان؛ بقیه رگها را ببرند اشکال دارد. اگرچه حلیت آن بعید نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد، بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند، ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، اگر چه پیش از جان دادن حیوان بقیة رگها را ببرند اشکال دارد.