حج تمتع
حجّ تَمَتُّع، از اقسام سه‌گانه حج در اسلام. این نوع حج، بر کسی واجب است که فاصلۀ محلّ سکونتش تا مکه بیش از ۱۶ فرسخ یا ۴۸ میل است. حج تمتع از دو بخش تشکیل می‌شود: عمره تمتع و حج تمتع.
چنانچه زنی بعد از مرگ همسرش برای شوهر مرده خود حج تمتع وصیت زبانی کند و مبلغی برای این وصیت کنار بگذارد که در حال حاضر این مبلغ مکفی برای حج نمی باشد و زن نیز بعد از وصیت فوت کند، تکلیف چیست؟
اگر امکان دارد شخصی را نایب بگیرند تا با این پول حج میقاتی به نیابت از وی بجا بیاورد و اگر امکان ندارد مبلغ به ورثه برمیگردد.
اگر امکان دارد شخصی را نایب بگیرند تا با این پول حج میقاتی به نیابت از وی بجا بیاورد و اگر امکان ندارد مبلغ به ورثه برمیگردد.
عنوان سوال:
چنانچه زنی بعد از مرگ همسرش برای شوهر مرده خود حج تمتع وصیت زبانی کند و مبلغی برای این وصیت کنار بگذارد که در حال حاضر این مبلغ مکفی برای حج نمی باشد و زن نیز بعد از وصیت فوت کند، تکلیف چیست؟
پاسخ:
اگر امکان دارد شخصی را نایب بگیرند تا با این پول حج میقاتی به نیابت از وی بجا بیاورد و اگر امکان ندارد مبلغ به ورثه برمیگردد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شوهر مانع قسم خوردن همسرش بشود و یا اینکه زن بدون اجازه شوهرش قسمی بخورد، تکلیف چیست؟
- میّتی وصیّت نموده است که بعد از فوت او سه ختم قرآن و یک حج انجام دهند و مبلغی به مسجد کمک نمایند، آیا ورثه می توانند ختم قرآن را مقدّم بدارند؟
- چندین سال قبل شوهرم برای حج مرا نام نویسی کرد و هم اکنون که نوبتم رسیده، شوهرم فوت کرده است، نمی دانم آیا خمس مبلغ ثبت نامی را داده یا نه، تکلیف چیست؟
- چندین سال قبل شوهرم برای حج مرا نامنویسی کرد و هم اکنون که نوبتم رسیده، شوهرم فوت کرده است، نمیدانم آیا خمس مبلغ ثبت نامی را داده یا نه، تکلیف چیست؟
- شخصی مستطیع نبوده ولی چند سال قبل در مرض موتش چند نفر او را مجبور می کنند در وصیّت به پرداخت پنج هزار پول افغانی به عنوان حجّ میقاتی، آیا این وصیّت صحیح است و اگر صحیح است از آن جا که آن مبلغ برای حجّ میقاتی کافی نیست تکلیف چیست؟
- شخصی مستطیع نبوده ولی چند سال قبل در مرض موتش چند نفر او را مجبور میکنند در وصیّت به پرداخت پنج هزار پول افغانی به عنوان حجّ میقاتی، آیا این وصیّت صحیح است و اگر صحیح است از آن جا که آن مبلغ برای حجّ میقاتی کافی نیست تکلیف چیست؟
- بچه ای قبل از سن تکلیف همراه پدر و مادر خود اعزام به حج تمتع شد و بخاطر کودک بودن بعضی از مراسم واجب حج را بجا نیاورد، یا در خواب بوده است. الان که به سن بلوغ رسیده و قصد ازدواج دارد شبهه شده است که ایشان باید قبل از ازدواج به حج رود و مناسک حج تمتع را دوباره بجا آورد در غیر این صورت زن بر او حرام است. آیا چنین موضوعی از نظر شرعی درست است یا خیر؟
- بچه ای قبل از سن تکلیف همراه پدر و مادر خود اعزام به حج تمتع شد و بخاطر کودک بودن بعضی از مراسم واجب حج را بجا نیاورد، یا در خواب بوده است. الان که به سن بلوغ رسیده و قصد ازدواج دارد شبهه شده است که ایشان باید قبل از ازدواج به حج رود و مناسک حج تمتع را دوباره بجا آورد در غیر این صورت زن بر او حرام است. آیا چنین موضوعی از نظر شرعی درست است یا خیر؟
- مردی وصیت می کند در صورتی که همسرش بعد از فوت او ازدواج مجدد نکند اضافه بر یک هشتم سهم الارث ببرد. اما او بعد از توافق با ورثه و گرفتن مبلغ مورد توافق، ازدواج می کند آیاازدواج او صحیح است و پولی که بیشتر از سهم الارث خود گرفته است چه حکمی دارد؟
- زنی قبل از پدر خود فوت می کند. پدر در زمان حیات خود وصیت می کند که به دخترش همچون سایر ورثه ارث برسد. لطفا بفرمایید نحوه تقسیم ارث بین ورثه آن زن چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زید وصیت نموده بعد از مرگ از ثلث او مبلغ معینی را خمس بدهند، چون فوت نمود، زوجهء سیدهء فقیرهء او میتواند از خمس شوهر چیزی بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی زمین کشاورزی خود را به همسرش هبه نموده (اتّفاقازن پیش از شوهر فوت کرده) و قبل از فوت وصیّت نموده، زمین بعد از فوت من بین فرزندان دختر تقسیم شود ولی شوهر این زمین را بعد از فوت او وقف نموده و نگذاشته وصیّ به وصیّت عمل نماید، آیا وقف چه صورتی دارد و وصیّ از نظر حکم شرعی چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی از شوهرش طلاق گرفته و در حین عدّه طلاق رجعی، شوهر فوت کرد ولی زن نمیدانست و بخیا این که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد دیگری ازدواج کرد، فعلاً تکلیف زن نسبت به عده وفات چیست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] در حج نیابت طواف نساء چه ثمره ای دارد ، در حالی که زن و شوهر مرده اند ؟
- [آیت الله مظاهری] اگر شوهر بر اثر لجاجت اذن انجام حج تمتّع را به زن ندهد، در صورتیکه زن واجب الحج باشد، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی وصیّت نموده که مبلغ معیّنی برای استنابت حج برای او بدهند، وصی شخصی را به کمتر از آن مبلغ اجیر نموده، تکلیف وصی نسبت به زاید آن چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی در حال صحت و ثبات عقل وصیت کرده که برادرم وصی من است و شوهرم وکیل که وصایای مرا بر طبق وصیت نامه عمل کند. وکیل که شوهر زن است می گوید چون من اطلاع نداشتم و بی خبر من وصیت کرده من این وصیت را قبول ندارم و این وصیت باطل است، تکلیف چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شوهرِ زنی مفقودالاثر شده و زن علم به فوت او پیدا کرده و ازدواج کرده است. بعد از مدتی شوهر اول برگشته، حکم زن چیست؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی در زمان سابق، هشت صد تومان برای حج بلدی وصیّت نموده و هنوز آن حج به عمل نیامده و برای این که آن مبلغ وافی نبوده تأخیر افتاده، تکلیف چیست؟
- [آیت الله بروجردی] زنی که عمره تمتّع را به جا آورد و یقین دارد که بعد از اعمال حج از جهت عادت نمیتواند طواف حج، طواف نساء را به جا آورد، تکلیف او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه شوهر مخارج همسرش را نمی پردازد، ولی زن می تواند از طریق حاکم شرع یا غیر او حق خود را بگیرد، چنین زنی نمی تواند از زکات استفاده کند.
- زنی که همسرش از دنیا رفته باید چهارماه و ده روز عده نگه دارد، خواه ازدواج دائم باشد یا موقت، شوهرش با او نزدیکی کرده باشد یا نه، حتی زن یائسه نیز باید عده وفات نگه دارد و اگر باردار است باید تا هنگام وضع حمل عده نگه دارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهارماه و ده روز فرزندش به دنیا آید باید تا چهارماه و ده روز از مرگ شوهر عده را ادامه دهد.
- هرگاه زن یقین کند همسرش از دنیا رفته و عده وفات نگه دارد و بعداً شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعد مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و احتیاط واجب آن است که اگر باردار است به مقداری که در عده طلاق گفته شد برای شوهر دوم عده طلاق نگه دارد و بعد از آن برای شوهر اول چهار ماه و ده روز عده وفات نگه دارد و اگر باردار نیست برای شوهر اول عده وفات نگه دارد و بعد برای شوهر دوم عده طلاق.
- هرگاه زنی یقین پیدا کند که شوهرش در سفر فوت کرده و عده وفات (به مقداری که در احکام طلاق گفته خواهد شد) نگه دارد سپس شوهر کند، بعد شوهرش از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد زن باید عده نگه دارد و احتیاط واجب آن است که شوهر دوم مهر او را مطابق آنچه با او قرار داده بپردازد و اگر مهرالمثل بیشتر است آن را بپردازد.
- مرد مسلمانی که مسلمان زاده است اگر مرتد شود، یعنی منکر خدا یا پیغمبر(صلی الله علیه وآله) گردد، یا یکی از احکام مسلم اسلام مانند واجب بودن نماز و روزه را انکار کند بطوری که انکار کردن آن معنایش انکار خدا یا پیغمبر(صلی الله علیه وآله) باشد، ازدواج او باطل می شود و همسرش باید از او کناره گیری کند و عده وفات یعنی عده زنی که شوهرش مرده است بگیرد و بعد می تواند ازدواج کند و اگر زن یائسه باشد، یا هنوز نزدیکی نکرده باشند عده لازم نیست.
- هرگاه زنی کودکی را شیر دهد با نه شرط سبب محرم شدن خواهد بود: 1 شیر از ولادت باشد، بنابراین اگر پستان بدون تولد فرزندی شیر پیدا کند و کودکی از آن بنوشد سبب محرمیت نمی شود. 2 بچه از زن زنده شیر بخورد، پس اگر پستان زن مرده ای را به دهان بگیرد و شیر بخورد اثری ندارد. 3 شیر آن زن از حرام نباشد، بنابراین اگر شیر بچه ای را که از زنا به دنیا آمده به بچه ای بدهند به کسی محرم نمی شود. 4 شیر را از پستان بمکد، ولی احتیاط واجب آن است اگر شیر را در گلوی بچه بریزند با آن زن و محارم او ازدواج نکند. 5 شیر را با چیز دیگر مخلوط نکنند. 6 شیر مربوط به یک شوهر باشد، بنابراین اگر زنی را که دارای شیر است طلاق دهد بعد شوهر دیگری کند و از او باردار شود و تا موقع وضع حمل شیری که مربوط به شوهر اول داشته باقی بماند و مثلاً کودکی را هشت دفعه از شیر مربوط به شوهر اول و هفت دفعه از شیر مربوط به شوهر دوم شیر دهد آن کودک به کسی محرم نمی شود، همچنین اگر زنی از شیر مربوط به شوهر اول کودکی را بطور کامل شیر دهد و بعد از شیر مربوط به شوهر دوم کودک دیگری را شیر دهد آن دو به یکدیگر محرم نمی شود. 7 کودک به واسطه بیماری شیر را قی نکند، ولی احتیاط واجب آن است در این صورت کسانی که به واسطه شیر دادن به آن بچه محرم می شوند با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. 8 کودک پانزده مرتبه، یا یک شبانه روز بطوری که در مسأله بعد خواهد آمد شیر کامل بخورد، یا آن مقدار شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است و احتیاط مستحب آن است که اگر ده مرتبه شیر بخورد کسانی که به واسطه شیر خوردن با او محرم می شوند با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه نیز به او ننمایند. 9 دو سال کودک تمام نشده باشد، بنابراین بعد از تمام شدن دو سال اگر به او شیر دهند به کسی محرم نمی شود، حتی اگر پیش از تمام شدن دو سال چهارده مرتبه و بعد از آن یک مرتبه شیر بخورد با کسی محرم نمی شود، ولی اگر از موقع زاییدن زن بیش از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچه ای را شیر دهد احتیاط واجب آن است که با زنانی که به واسطه شیر خوردن با او محرم می شوند ازدواج نکند و نگاه محرمانه هم ننماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر زنی علم پیدا کرد که شوهرش مرده است و شوهر کرد و بعداً شوهر اولش پیدا شد، آن زن زوجه شوهر اول است و نسبت به دومی شبهه است و باید عدّه وطی به شبهه نگه دارد.
- [آیت الله سیستانی] ابتدای عدّه وفات در صورتی که شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد ، از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود ، نه از زمان مرگ شوهر ، ولی این حکم در زنی که به سن بلوغ نرسیده ، و یا دیوانه می‌باشد . محل اشکال است ، و رعایت احتیاط ، واجب است .
- [آیت الله مظاهری] زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّه وفات شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد، باید از شوهر دوّم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است، ولی اگر شوهر دوّم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه نگهدارد و شوهر دوّم باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد ولی خرج عدّه ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی که میداند همسرش نیست زنا کند ، و زن بداند که آن مرد شوهر او نیست ، لازم نیست عدّه نگهدارد ، ولی اگر گمان کند که شوهرش می‌باشد ، احتیاط واجب آن است که عدّه نگهدارد .
- [آیت الله سبحانی] زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده اگر بعد از عده وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند، و شوهر اول از سفر برگردد، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد; زن باید عده نگهدارد و شوهر دوم باید مهر او را مطابق زن هائی که مثل او هستند، بدهد ولی خرج عده ندارد. احکام شیر دادن (رضاع)
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او در موقع یقین زن به مرگ وی، هنوز زنده بوده و بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و برای شوهر اوّل عدّه وفات نگهدارد که ابتدای آن زمانیست که خبر درست مرگ وی به او میرسد و برای شوهر دوم، اگر با وی نزدیکی کرده باشد، عدّه وطی شبهه - که مانند عدّه طلاق است - نگهدارد. ظاهراً عدّه وفات و عدّه وطی شبهه در یکدیگر تداخل نموده و لازم نیست دو عدّه مستقل بگیرد، بلکه با هر کدام از آنها که دیرتر به پایان میرسد عدّه زن به طور کامل سپری میگردد.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که یقین دارد شوهرش مثلا در سفر مرده اگر بعد از عده وفات که مقدار ان در احکام طلاق می اید شوهر کند و شوهر اول از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد زن باید عده نگه دارد و شوهر دوم باید مهر او را مطابق مهر زنهایی که مثل او هستند بدهد ولی خرج عده ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که یقین دارد شوهرش در یفر مرده اگر بعد از عدّة وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد ؛ شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد باید از شوهر دوّم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است ولی اگر شوهر دوّم با او نزدیکی کرده باشد ؛ زن باید عدّه نگهدارد و شوهر دوّم باید مهر او را مطابق زنهائی که مثل او هستند بدهد ولی خرج عدّه ندارد .
- [آیت الله بروجردی] زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّهی وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه نگه دارد و شوهر دوم باید مَهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد، ولی خرج عدّه ندارد.
- [امام خمینی] زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عده وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اول از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عده نگه دارد و شوهر دوم باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد، ولی خرج عده ندارد.