افراد
حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.
من یک بازاری هستم و بابت خرید اجناس مورد نیازم بدهکاری هایی دارم و در مقابل از افراد به همان نسبت طلبکار هستم، آیا می توانم برای تسویه بدهی و وصول طلبم، به طلبکارم بگویم طلبت را از فلانی بگیر؟
اگر طلبکار قبول کند، بدهی بر ذمّه آن شخص می شود و بدهکار از بدهی خلاص می گردد و به این کار حواله دادن می گویند، بشرط اینکه حواله دهنده و طلبکار باید مقدار حواله و جنس آن را بدانند و اگر ندانند حواله باطل است، پس اگر بگوید یکی از دو طلبی که داری از فلان کس بگیر، درست نیست.
اگر طلبکار قبول کند، بدهی بر ذمّه آن شخص می شود و بدهکار از بدهی خلاص می گردد و به این کار حواله دادن می گویند، بشرط اینکه حواله دهنده و طلبکار باید مقدار حواله و جنس آن را بدانند و اگر ندانند حواله باطل است، پس اگر بگوید یکی از دو طلبی که داری از فلان کس بگیر، درست نیست.
عنوان سوال:
من یک بازاری هستم و بابت خرید اجناس مورد نیازم بدهکاری هایی دارم و در مقابل از افراد به همان نسبت طلبکار هستم، آیا می توانم برای تسویه بدهی و وصول طلبم، به طلبکارم بگویم طلبت را از فلانی بگیر؟
پاسخ:
اگر طلبکار قبول کند، بدهی بر ذمّه آن شخص می شود و بدهکار از بدهی خلاص می گردد و به این کار حواله دادن می گویند، بشرط اینکه حواله دهنده و طلبکار باید مقدار حواله و جنس آن را بدانند و اگر ندانند حواله باطل است، پس اگر بگوید یکی از دو طلبی که داری از فلان کس بگیر، درست نیست.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] فعالیت اینجانب فروش اجناس به صورت قسطی می باشد و خریدار ضرر و زیان عدم پرداخت بدهی خود را متقبل شده است آیا می توان از خریدار ضرر و زیان وارده را وصول نمود؟
- [آیت الله اردبیلی] شخص بدهکاری که وقت پرداخت بدهی او رسیده و طلبکار هم طلب خود را از او میخواهد، آیا حق دارد به حج برود؟ در صورت رفتن، حجّش صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله بهجت] شخصی متوفّی، بدهی هایی مختلف از قبیل خمس و دیون به مردم دارد و اموال ماترک او کفایت بدهکاری او را نمی کند، آیا اموال به جا مانده ی او میان طلبکاران تقسیم به نسبت می شود یا دیون اشخاص مقدّم بر سهمین است؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی شریک در ساختمان سازی بوده که پس از تسویه حساب طلب من مبلغ شش میلیون و صد هزار تومان شده که شریکم بابت بدهی دستگاه آپارتمان داده فردای آن روز اعلام نموده دیگر شرکای من راضی نیستند مجدداً ساختمان را به من بفروشید ساختمان با رضایت دو طرف فروخته شد به مبلغ هفت میلیون تومان به مدت آیا مبلغ نهصد هزار تومان اضافه شده بارضایت دو طرف چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که بابت فروش آهن آلات از خریدار طلبکار گردیده پس از مدتی با شخص خریدار توافقی می نماید که در صورت عدم پرداخت بدهی مذکور تا پایان ماه به ازای هر کیلو مبلغی معین در هر روز به عنوان دیرکرد به فروشنده تعلق گیرد. 1- ماهیت توافق صورت گرفته چیست؟ 2- آیا توافق صورت گرفته خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی فروشنده کالا به صورت عمده فروشی است و به خریداران قبل از انجام معامله شرط مینماید: (در صورتی که سر موعد، نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام نکنید ملزم هستید ماهانه 10% فاکتور را به عنوان خرید کالای مدت دار پرداخت کنید) و خریدار قبول مینماید، سپس معامله قطعی صورت میگیرد. آیا این عمل مشمول پرداخت دیر کرد یا خسارت می‌باشد یا معامله شرعی انجام گرفته است؟ لازم به ذکر است خریدار با رضایت کامل نسبت به انجام معامله اقدام مینماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] با توجّه به مادّه 190 قانون تجارت شرکت تعاونی تولید را به شرح زیر تعریف میکند که: شرکت تعاونی تولید شرکتی است که بین عدّهای از ارباب حِرَف تشکیل میشود و شرکاء مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیاء یا اجناس بکار میبرند همچنین توجّه به ماده 192 قانون تجارت شرکت تعاونی مصرف را به شرح زیر تعریف میکند که: شرکت تعاونی مصرف شرکتی است که برای مقاصد ذیل تشکیل میشود: 1 - فروش اجناس لازمه برای مصارف زندگی اعمّ از اینکه اجناس مزبور را شرکاء ایجاده کرده یا خریده باشند. 2 - تقسیم نفع و ضرر بین شرکاء به نسبت خرید هر یک از آنها. حال آیا این تعاریف با قوانین فقهی مطابقت دارد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] من مالک مالی هستم که مقداری از آن نقد و مقدار دیگر به صورت قرض الحسنه نزد بعضی از افراد است و از طرفی به علت خرید زمین مسکونی مقروض هستم و باید یکی از چک های آن را چند ماه دیگر بپردازم، آیا جایز است بدهی زمین را از مبلغ مذکور (نقد و قرض الحسنه) کم کنم و خمس باقی مانده را بپردازم؟ همچنین آیا زمینی که برای سکونت خریداری شده، خمس دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] در مورد اجاره زمانی اماکن اقامتی که بر پایه یک معامله انجام میپذیرد، نظر جنابعالی را نسبت به این نوع معامله خواستاریم. از زمان خرید امتیاز اجاره زمانی تا استفاده از این اماکن به جهت انجام امور اداری فاصلهای 40 روزه وجود دارد، آیا این فاصله زمانی باعث فساد معامله میشود یا خیر؟ حق العملی که در قبال معرفی افراد به اجاره زمانی اماکن اقامتی از شرکت گرفته میشود آیا حلال است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی منزلی به دیگری می فروشد و فروشنده متعهد می شود که سند مالکیت ملک مزبور را به نام خریدار بصورت رسمی منتقل کند. 1 شخص ثالثی تعهد می کند که چنانچه فروشنده سند را به نام خریدار انتقال ندهد مبلغی به خریدار بپردازد و بابت آن چکی به همان مبلغ صادر و تحویل خریدار می دهد تا در صورت تخلف فروشنده، نسبت به وصول آن اقدام کند، حال فروشنده یا عمداً از انتقال رسمی سند خودداری می کند و یا اینکه به جهات دیگری که خارج از اختیار فروشنده می باشد نمی تواند سند را به نام خریدار کند و در فرض مذکور فروشنده با توافق خریدار متعهد می شود که در مهلت مقرر نسبت به تخلیه ملک فروخته شده اقدام کند. 2 شخص ثالثی تعهد می کند که در صورت عدم تخلیه ملک توسط فروشنده در وقت مقرر مبلغی را به خریدار بپردازد و بابت آن چکی به مبلغ مذکور تحویل خریدار می دهد و تصادفاً فروشنده از تخلیه خودداری می کند آیا تعهد شخص ثالث در هر یک از دو فرض فوق الذکر داخل در باب ضمانت و یا رهن می باشد یا اینکه تعهد مستقلی است و چنانچه تعهد مستقلی باشد شرعی و الزام آور می باشد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که از مستحقّ طلبکار است ومیخواهد طلب خود را بابت خمس حساب کند، بنابر احتیاط واجب باید خمس او را به او بدهد و بعد مستحقّ بابت بدهی خود به او برگرداند.
- [آیت الله اردبیلی] پس از تحقّق اقرار شرعی، اِنکار اعتباری ندارد؛ به عنوان مثال اگر اقرار کند: (فلانی مبلغ بیست هزار تومان از من طلبکار است) و پس از آن انکار نماید، انکار او اثری ندارد، همچنین اگر پس از اقرار به بدهکاری، مقداری از آن را انکار نماید، باز هم اعتباری ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی أه ازو مستحّق طلبکار است و می خواهد طلب جود را بابت خمس حساب کند بنابر احتیاط مستحّب بأید خمس را به او بدهد و بعد مستحّق بابت بدهی خود به او برگرداند . و می تواند ذمّة بدهکار را بدون این کار بابت خمس بریء نماید .
- [آیت الله خوئی] کسی که از مستحق طلبکار است و میخواهد طلب خود را بابت خمس حساب کند، بنابر احتیاط واجب باید خمس را به او بدهد و بعداً مستحق بابت بدهی خود به او برگرداند. و میتواند از مستحق وکالت گرفته و خود از جانب او قبض نموده و بابت طلبش دریافت کند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که از مستحق طلبکار است و میخواهد طلب خود را بابت خمس حساب کند بهتر آن است که خمس را به او بدهد و بعد مستحق بابت بدهی خود به او برگرداند، ولی اگر با اذن حاکم شرع باشد این کار نیاز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر طلبکار، چه بانکها و چه غیر آنها، برای تأخیر بدهکاری چیزی از بدهکار بگیرند، در صورتی که طلب، پول اسکناس باشد و بدهکار عمدا بدهی خود را تأخیر بیندازد و با تأخیر انداختن موجب اتلاف مقداری از مالیّت آن شود، حرمت آن محلّ تأمّل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط در صورتی انسان میتواند ضامن شود که طلبکار و بدهکار و جنس بدهی همه در واقع معیّن باشد، هر چند در نزد طرفین معلوم نباشد، مثلاً اگر طلبکار بدهی بدهکار یا نام شخص بدهکار را در دفتر خود نوشته و فعلاً برای او مجهول باشد، در این صورت اگر شخص ضامن بگوید، بدهی فلانی هر چه باشد، یا بدهی هر کدام از این دو یا چند نفر که به تو بدهکار است، من به عهده میگیرم، ظاهراً این گونه ضامن شدن هم صحیح است، ولی اگر دو نفر از کسی طلبکار باشند و انسان بگوید من ضامن هستم که طلب یکی از شماها را بدهم چون معیّن نیست که طلب کدام یک را ضمانت کرده، ضامن شدن او باطل است و نیز اگر کسی از دو نفر طلبکار باشد و شخصی بگوید من ضامن هستم که بدهی یکی از آن دو نفر را به تو بدهم، چون معیّن نکرده که بدهی کدام را میدهد ضامن شدن او باطل است، همچنین اگر کسی از دیگری مثلاً ده کیلو گندم و ده کیلو جو طلبکار باشد و شخصی بگوید من ضامن یکی از دو طلب تو هستم و معیّن نکند که ضامن گندم است یا ضامن جو، صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ضامن و طلبکار باید مکلّف و عاقل باشند و کسی هم آنها را مجبور نکرده باشد و نیز باید سفیه نباشند که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف کنند. و کسی که بواسطه ورشکستگی مجتهد جامع الشرائط او را از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده بابت طلبی که دارد، نمی تواند ضامن کسی شود، ولی این شرطها در بدهکار نیست. مثلا اگر کسی ضامن شود که بدهی بچه یا دیوانه یا سفیه را بدهد و طلبکار قبول کند، ضمانت صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] وصول سفته و دریافت کارمزد به چند شکل است: 1 استفادهکننده از سفته آن را به بانکی که محالعلیه نیست، میدهد و در قبال پرداخت کارمزدی معین، خواهان وصول مبلغ آن میگردد. ظاهراً این خدمت و دریافت کارمزد در قبال آن جایز است، مشروط بر آنکه بانک فقط سفته را وصول کند، لکن وصول سود ربوی آن جایز نیست، میتوان این کارمزد را از نظر فقهی جُعاله دانست، که طی آن طلبکار خواستار وصول طلب خود از طریق بانک میشود. 2 استفادهکننده سفته، آن را به بانک محالعلیه ارائه میکند، لکن بانک نسبت به امضاکننده آن بدهکار نیست و یا با ارز دیگری جز آنچه بدو حواله شده بدهکار است. در این صورت، جایز است که بانک بابت قبول این حواله با همان شرطی که در مورد قبلی گذشت کارمزدی دریافت کند؛ زیرا پذیرفتن حواله بر آن که بدهکار نیست و یا به جنس دیگری جز آنچه در حواله آمده، بدهکار است، واجب نیست. لذا گرفتن چیزی برای دست کشیدن از این حق و انجام خدمت، اشکالی ندارد. 3 امضاکننده سفته با اشاره به پرداخت وجه آن از حسابی که نزد بانک دارد، آن را به بانک حواله میکند، تا در سررسید آن از حسابش کسر شود و مبلغ آن به حساب دارنده سفته واریز شود و یا نقداً به او پرداخت گردد. در اینجا امضاکننده سفته، طلبکار خود را به بانک که بدهکار خودش است حواله داده است، لذا از نوع حواله به بدهکار به شمار میرود. و موافقت محالعلیه (بانک) با این حواله لازم است و بدون پذیرش آن از طرف بانک، نافذ نیست. لذا برای بانک جایز است که در قبال این حواله و پرداخت بدهی حواله دهنده، کارمزدی دریافت کند.
- [آیت الله اردبیلی] (سفته) یا (فته طلب) (سند بستانکاری) سندی است که به واسطه آن امضا کننده متعهد میشود مبلغی را در زمان معین یا هنگام مطالبه، در وجه شخص معیّن یا به حوالهکرد او و یا در وجه حامل ادا نماید و آن بر دو قسم است: اوّل: (سفته حقیقی) که شخص بدهکار در مقابل بدهی خود، آن را به طلبکار میدهد. دوم: (سفته دوستانه) که شخص به دیگری میدهد بدون آن که در مقابل به او بدهکاری داشته باشد.