بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
کسی که بیمار است و بیماری او دایمی است و هرگز نمیتواند روزه بگیرد آیا کفاره بر او تعلق می گیرد ؟
باید برای هر روز یک مد (750 گرم تقریبا) طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد .
باید برای هر روز یک مد (750 گرم تقریبا) طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد .
عنوان سوال:
کسی که بیمار است و بیماری او دایمی است و هرگز نمیتواند روزه بگیرد آیا کفاره بر او تعلق می گیرد ؟
پاسخ:
باید برای هر روز یک مد (750 گرم تقریبا) طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که بیمار است و بیماری او دایمی است و هرگز نمیتواند روزه بگیرد آیا کفاره بر او تعلق می گیرد ؟
- اگر زنی بیمار باشد و نتواند روزه بگیرد ایا کفاره روزه بر او واجب است؟
- بیمار بعلت بیماری دیگری تحت عمل جراحی قرار می گیرد و آیا در اینجا می توان بیمار را وازکتومی کرد؟ در مقام اضطرار چطور ؟
- کسی که نتوانسته روزه بگیرد و کفاره بر او تعلق گرفته و برای کفاره پول گندم حساب کرده آیا میتواند با آن پول برنج بخرد و به فقیر بدهد ؟
- بیماری که مبتلا به مرض چشم است روزه اش چه حکمی دارد؟ آیا مریض می تواند روزه بگیرد؟
- آیا عمل جماع به هنگام روزه مستحبی در طول روز باعث ابطال روزه می گردد و آیا کفاره دارد ؟
- اگر کسی در روزه ماه رمضان دچار ریا گردد آیا علاوه بر قضای روزه کفاره هم باید بدهد؟
- زنی که به علت زایمان نتواند روزه بگیرد چه مقدار باید کفاره بدهد؟
- آیا می توان در کفاره جمع به جای 60 روز روزه به 60 فقیر طعام داد؟
- من اگر کفاره روزه بگیرم همه می فهمند، وسعت مالی هم ندارم، شما بگویید چه کنم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر دکتر مؤمن و متخصّص بیماری را از روزه منع کند، ولی بیمار معتقد باشد که روزه برای او ضرری ندارد، چه باید بکند؟
- [آیت الله مظاهری] تشخیص پزشکان برای معالجه بیماری که در بیمارستان تحت معالجه است، منحصر به تجزیه منی بیمار می‌باشد و چون بیمار مجرّد است، گرفتن منی متوقّف بر استمناء، آن هم در ماه مبارک رمضان است. لطفاً حکم استمناء و روزه مریض را بفرمائید؟ وظیفه او در خصوص قضا و کفاره چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میخواهد کفاره عمدی روزه را بدهد و نمیتواند به 60 نفر یکجا طعام بدهد،آیا میتواند به یک خانواده شش نفری،ده مرتبه طعام بدهد؟
- [آیت الله بهجت] در برخی بیماری ها (مثل نارسایی کلیه) با اطمینان، می توان به بیمار توصیه نمود که روزه نگیرد. امّا در خیلی از موارد (به علّت شکّی که در اصل بیماری و یا چگونگی تأثیر روزه بر آن وجود دارد یا به علّت عدم وجود تحقیقات و نتایج لازم در مورد اثرات روزه بر بسیاری بیماری ها و به طور کلّی به علت عدم امکان تعیین نقش روزه بر بیماری)، پزشک واقعا نمی داند روزه را به بیمار توصیه کند یا خیر. در این صورت وظیفه ی پزشک در توصیه یا عدم توصیه به روزه، چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در برخی بیماری ها مثل نارسایی کلیه با اطمینان می توان به بیمار توصیه نمود که روزه نگیرد اما در خیلی از موارد به علت شکی که در اصل بیماری و یا چگونگی تاثیر روزه بر آن وجود دارد یا به علت عدم وجود تحقیقات و نتایج لازم در مورد اثرات روزه بر بسیاری بیماری ها و به خاطر عدم امکان تعیین نقش روزه بر بیماری، پزشک واقعا نمی داند روزه را به بیمار توصیه کند یا خیر، در این صورت وظیفه پزشک چیست؟ آیا پزشک در صورت توصیه یا عدم توصیه به روزه مسئول است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا مکلّفی که قضای نماز و روزه خودش و یا روزه کفّاره و یا قضای نماز و روزه پدر و مادر برعهده اوست، میتواند نماز و روزه استیجاری قبول کند یا نمیتواند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به نیّت قضا یا کفّاره، روزه میگیرد و قبل یا بعد از اتمام روزه میفهمد که قضا یا کفّاره برعهده او نبوده، آیا میتواند آن روز را روزه دیگری غیر از قضا و کفّاره به حساب آورد یا نمیتواند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جهت مریضی نمیتواند روزه بگیرد و میداند که مریضی او تا سال بعد هم ادامه خواهد داشت، آیا میتواند کفّاره روزه خود را قبل از ماه رمضان پرداخت کند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] پسر زید بعلّت بیماری چند سال است که نمی تواند روزه بگیرد آیا پرداخت فدیه روزه های او به پدرش واجب است یا نه و همچنین فدیه روزه های زن بیمار به شوهرش واجب است یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه پزشکی، بیماری را از گرفتن روزه منع کند و حال آن که در واقع گرفتن روزه هیچ ضرری نداشته باشد، اگر بیمار اقدام به خوردن روزه کرد، وظیفه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد ، چنانچه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند ، باید کفاره بدهد ، و کفاره آن در احکام نذر خواهد آمد .
- اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرّر جماع یا استمناء کند ، کفاره مکرّر نمیشود ؛ و همچنین اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، مثلاً چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است .
- اگر بخواهد روزه قضا یا کفاره بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه کفاره میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می‌شود. و در روزه نذر و مانند آن، قصد نذر لازم نیست.
- اگر روزهدار در ماه رمضان با زن خود که روزهدار است جماع کند ، چنانچه زن را مجبور کرده باشد ، کفاره روزه خودش و بنابر احتیاط ، کفاره روزه زن را باید بدهد و اگر زن به جماع راضی بوده ، بر هر کدام یک کفاره واجب می‌شود .
- اگر نذر کند روز معیّنی را روزه بگیرد ، باید همان روز را روزه بگیرد ، و در صورتی که عمداً روزه نگیرد ، باید گذشته از قضای آن روز ، کفاره هم بدهد ، ولی در آن روز اختیاراً میتواند مسافرت کند و روزه را نگیرد ، و چنانچه در سفر باشد لازم نیست قصد اقامت کرده و روزه بگیرد ، و در صورتی که از جهت سفر یا از جهت عذر دیگری مثل مرض ، یا حیض روزه نگیرد ، لازم است روزه را قضا کند ولی کفاره ندارد .
- اگر کسی چیزی از آنچه را که گذشت انجام دهد ، در حالی که عقیده قطعی داشته که روزه را باطل نمیکند ، کفاره بر او واجب نیست . وهمچنین است کسی که نمیدانسته روزه بر او واجب است ، مانند کودکان در اوائل بلوغ . کفاره روزه :
- اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور کند که با او جماع نماید ، واجب نیست کفاره روزه شوهر را بدهد .
- در روزه مستحب و روزه واجبی که وقت آن معین نیست مثل روزه کفّاره، اگر قصد کند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، یا مردّد شود که بجا آورد یا نه، چنانچه بجا نیاورد و در روزه واجب پیش از ظهر، و در روزه مستحب پیش از غروب دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است.
- اگر روزهدار در ماه مبارک رمضان با زن روزهدار خود که خواب است جماع نماید ، یک کفاره بر او واجب می‌شود و روزه زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست .
- اگر برای روزه واجب غیر معینی مثل روزه کفّاره عمداً تا نزدیک ظهر نیت نکند اشکال ندارد، بلکه اگر پیش از نیت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد، یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت کند، روزه او صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه روزه خود را عمداً باطل کند، بعد به مسافرت برود، کفاره از او ساقط نمی شود، ولی اگر عمداً روزه خود را باطل کند بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا بیماری برای او پیدا شود کفاره بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه روزه خود را عمداً باطل کند، بعد به مسافرت برود، کفاره از او ساقط نمی شود، ولی اگر عمداً روزه خود را باطل کند بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا بیماری برای او پیدا شود کفاره بر او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند روز معینی را روزه بگیرد، باید همان روز را روزه بگیرد و اگر عمداً روزه نگیرد باید کفاره بدهد و قضای آن روز را نیز روزه بگیرد و اگر در آن روز عذری داشت که نمی توانست روزه بگیرد مثلاً حائض بود یا بیمار بود آن روز را روزه نگیرد و تنها قضای آن را بگیرد و کفاره ندارد و همین طور می تواند در آن روز مسافرت کند هرچند ناچار به آن مسافرت نباشد ولی بعداً باید آن را قضا نماید و کفاره ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی به واسطه مسافرت یا بیماری روزه نگیرد نمی تواند همسر خود را مجبور به جماع نماید و اگر او را مجبور کند گناه کرده، ولی لازم نیست کفاره او را هم بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به واسطه مسافرت یا بیماری روزه نمیگیرد، نمیتواند زن روزهدار خود را مجبور به جماع کند و اگر او را مجبور نماید، بنابر احتیاط باید کفّاره او را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نذر کند که روز معینی را برای خدا روزه بگیرد چنانچه عمداً روزه نگیرد یا روزه خود را باطل کند باید کفاره بدهد (و کفاره آن مانند کفاره ماه رمضان است).
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که بر اثر بیماری یا سبب دیگر نمیتواند در حال رکوع آرام باشد، باید ذکر واجب را در حال رکوع بگوید، هرچند بدن او آرام نیست و نمیتواند برای حفظ آرامش بدن، ذکر رکوع را در غیر حال رکوع بگوید.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است، جماع کند، اگر زن بر عمل راضی باشد، هر کدام باید کفاره بدهد و اگر مجبور کرده باشد، کفّاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر به واسطه بیماری روزه رمضان را نگیرد و بعد از رمضان بیماری او برطرف شود، ولی عذر دیگری پیدا کند که نتواند تا رمضان بعد قضای روزه را بگیرد، باید روزههایی را که نگرفته قضا نماید و نیز اگر در ماه رمضان، غیر بیماری عذر دیگری داشته باشد و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود و تا رمضان سال بعد به واسطه بیماری نتواند روزه بگیرد، روزههایی را که نگرفته باید قضا کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند یا دو ماه روزه بگیرد یا یک بنده آزاد کند یعنی کفّاره مخالفت عهد مانند کفّاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان است.