راه رفتن
راه رفتن به صورت قدم زدن و پیاده را، راه رفتن می گویند که در بعضی از ابواب فقه به مناسبت از آن سخن گفته شده است.
در مناسک آمده است : کسی که از سایر میقات ها مُحرم می شود اولی آن است که اندکی راه برود و سپس لبیک بگوید. آیا مقصودتان، اندکی راه رفتن از خود میقات است یا پس از گذشتن از آن؟
مقصود لبیک گفتن در میقات است، اما پس از اندکی پیش رفتن از جایی که در آن نیت احرام کرده اند.
مقصود لبیک گفتن در میقات است، اما پس از اندکی پیش رفتن از جایی که در آن نیت احرام کرده اند.
عنوان سوال:
در مناسک آمده است : کسی که از سایر میقات ها مُحرم می شود اولی آن است که اندکی راه برود و سپس لبیک بگوید. آیا مقصودتان، اندکی راه رفتن از خود میقات است یا پس از گذشتن از آن؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که برای عمره یا حج نایب دیگری است، آیا جایز است که با نذر قبل از میقات مُحرم شود، یا آن که لازم است از خود میقات مُحرم شود؟
- اگر مکلَّف عمره مفرده را به جای آورد سپس قصد حج تمتع کرد، آیا بر او لازم است که جهت مُحرم شدن برای عمره تمتع به یکی از میقات ها برود؟
- کسی که حج واجب خود را به جای نیاورده است، آیا جایز است که در ایام حج، عمره مفرده به جای آورد، مانند آن که از میقات برای عمره مفرده مُحرم شود، پس با آن به مکه بیاید و سپس به میقات بازگردد و برای حج یا عمره تمتع مُحرم شود؟
- اگر شخصی برای عمره تمتع از جایی که می پندارد میقات است، مُحرم شود و پس از انجام پاره ای از مناسک، متوجه شود که آن جا میقات نبوده است، چه کند؟
- کسی برای ادای عمره تمتع خودش وارد مکه شد و حجش مستحبی بود، آیا می تواند از ادای حج تمتع اعراض کند و در آن جا برای ادای حج نیابتی اجیر شود و به یکی از میقات ها برود تا به نیابت از منوب عنه، برای عمره تمتع محرم شود؟
- آیا مُحرم شدن از میقات افضل است، یا قبل از آن با نذر؟
- آیا به نظر آیت الله جده محاذی میقات است؟ و آیا می شود از آنجا مُحرم شد؟
- اگر زن بخواهد قبل از میقات با نذر مُحرم شود، آیا بدون اجازه شوهرش این نذر صحیح است؟
- فرودگاه زایران حج ، شهر جدٌه می باشد آیا حاجی می تواند از جدٌه محرم شود؟
- فرودگاه زایران حج ، شهر جدٌه می باشد آیا حاجی می تواند از جدٌه محرم شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی از میقات برای انجام عمره تمتع محرم شده و اعمال عمره را نیز به پایان برده و عمداً یا اضطراراً بین الاحرامین از مکه خارج شده است، بدون آن که به احرام حج محرم شود، و مثلاً به مدینه آمده و بار دیگر به قصد مکه از میقات می گذرد، وظیفه او نسبت به احرام در میقات یا گذشتن از میقات بدون احرام چیست؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که در مسجد تنعیم یا مسجد جعرانه محرم می شود، تا کجا باید لبّیک بگوید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] محرم در عرفات برای رفتن به مسجدنمره آیامی تواند زیر سایه برود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخص اجیر شده که حج نیابتی میقاتی انجام دهد. و چون مطمئن بوده که می تواند بعداً به میقات برود. لذا هنگام ورود عمره مفرده انجام داده و به طرف قرن المنازل رفته که از آنجا برای منوب عنه محرم شود. حکومت مانع شده لذا از همانجا به قصد منوب عنه محرم شده و وارد مکه شده است. تکلیف این شخص چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مُحرم می تواند در شب، هنگام پیمودن راه، زیر سقف برود، مثلًا فاصله میقات تا مکه را در ماشین سقف دار سوار شود؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی قصد بیرون رفتن از مکه را داشت به همین جهت از اول در میقات به نیت عمره مفرده محرم و وارد مکه شد و عمره مفرده را بجا اورد بعدا از خارج شدن از مکه منصرف شد ایا این عمره از عمره تمتع کفایت می کند یا باید برگردد به میقات و برای عمره تمتع محرم شود
- [آیت الله خامنه ای] خواهشمند است بفرمایید آیا زائران ایرانی بیت اللّه الحرام در موسم حج و یاعمره می توانند از میقات حدیبیّه محرم شوند؟ و آیا حدیبیّه نیز مانند سایر مواقیت از قبیل میقات شجره و جحفه می باشد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زائران ایرانی بیت الله الحرام در موسم حج و یا عمره می توانند از میقات حدیبیه محرم شوند؟ و آیا حدیبیه نیز مانند سایر مواقیت از قبیل میقات شجره و جحفه می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی به قصد رفتن به جحفه جهت بستن احرام عمره تمتّع، از جدّه حرکت می کند. به او می گویند: (فقط راه مکّه باز است، و شما نمی توانید به جحفه بروید) متحیّر می شود، از شخص ظاهراً آگاهی سؤال می کند. ایشان می گوید: (چون شما نمی توانید به میقات بروید، از جدّه محرم شوید) آن شخص هم از جدّه محرم می شود. آیا حجّ او درست است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا گذشتن از میقات اوّل برای زائری که قصد حج یا عمره دارد بدون احرام جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی که مستطیع شده حج نکند ، و بعد بواسطه پیری یا مرض و ناتوانی ، نتواند حج نماید ، یا حرجی باشد و ناامید باشد از اینکه بعداً خودش حج کند ، باید دیگری را از طرف خود بفرستد ، ودر صورتی که بعداً قدرت پیدا کرد ، خودش نیز حج نماید و همچنین است اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده ، بواسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند وناامید از توانائی خود باشد ، و در تمام این صور احتیاط مستحب آن است که چنانچه منوب عنه مرد باشد ، نائب صروره باشد ، یعنی کسی باشد که برای اولین بار به حج می‌رود .
- اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود و مالی بدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد ، باید حج کند ، و در صورتی که حج نماید اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود ، دیگر حج بر او واجب نیست .
- حج : زیارت کردن خانه خدا و انجام اعمالی است که دستور دادهاند در آنجا بجا آورده شود . و در تمام عمر بر کسی که این شرایط را دارا باشد ، یک مرتبه واجب می‌شود : اول : آنکه بالغ باشد . دوم : آنکه عاقل و آزاد باشد . سوم : بواسطه رفتن به حج مجبور نشود که کار حرامی را که ترک آن از حج مهمتر است انجام دهد ، یا عمل واجبی را که از حج مهمتر است ترک نماید ، ولی اگر در این حال به حج برود گر چه گناه کرده اما حجش صحیح است . چهارم : آنکه مستطیع باشد ، و مستطیع بودن به چند چیزاست : اول : آنکه توشه راه و همچنین مرکب سواری در صورت احتیاج به آن یا مالی که بتواند با آن مال آنها را تهیه کند ، داشته باشد . دوم : سلامت مزاج و توانائی آن را داشته باشد که بدون مشقت زیاد بتواند مکه رود ، و حج را بجا آورد . و این شرط در وجوب مباشرت حج معتبر است و کسی که توانایی مالی دارد ولی قدرت بدنی مباشرت ندارد یا مباشرت برای او حرجی است و امید بهبودی ندارد باید نایب بگیرد . سوم : در راه مانعی از رفتن نباشد ، و اگر راه بسته باشد یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود یا مال او را ببرند ، حج بر او واجب نیست . ولی اگر از راه دیگری بتواند برود اگر چه دورتر باشد ، باید از آن راه برود ، مگر آنکه آن راه آنقدر دورتر و غیر معمولی باشد که بگویند راه حج بسته است . چهارم : تمکن از سایر جهات داشته باشد که به قدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد . پنجم : مخارج کسانی را که خرجیِ آنان بر او واجب است مثل زن و بچه ، یا ترک انفاق بر آنان برای او حرجی است ، داشته باشد . ششم : بعد از برگشتن ، کسب یا زراعت یا عایدی ملک یا راه دیگری برای معاش خود داشته باشد ، یعنی اینطور نباشد که بواسطه مخارج حج پس از برگشتن مجبور شود به زحمت زندگی کند .
- کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد و در آن توقف کند ، یا ده روز در محلی بماند ، و نیز کسی که مردّد است که از وطنش بگذرد ، یا ده روز در محلی بماند ، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود ، باز هم باید نماز را تمام بخواند ، ولی اگر باقیمانده راه هر چند با برگشتن هشت فرسخ باشد ، باید نماز را شکسته بخواند . شرط پنجم : آنکه برای کار حرام سفر نکند ، و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند ، باید نماز را تمام بخواند . و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد ، مثل آنکه برای او ضرری که موجب مرگ یا نقص عضو است داشته باشد ، یا زن بدون اجازه شوهر سفری برود که بر او واجب نباشد ، ولی اگر مثل سفر حج واجب باشد ، باید نماز را شکسته بخواند .
- روزه تمام روزهای سال ، غیر از روزهای حرام و مکروه که گفته شد ، مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است : 1 پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است ، و اگر کسی آنها را بجا نیاورد ، مستحب است قضا نماید ، و چنانچه اصلاً نتواند روزه بگیرد ، مستحب است برای هر روز یک مُد طعام یا 6/12 نخود نقره سکّهدار به فقیر دهد . 2 سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه . 3 تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد . 4 روز عید نوروز . 5 روز چهارم تا نهم شوال . 6 روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذیقعده . 7 روز اول تا روز نهم ذیحجّه (روز عرفه) ، و لی اگر بواسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند ، روزه آن روز مکروه است . 8 روز عید سعید غدیر (18 ذیحجّه) . 9 روز مباهله (24 ذیحجّه) . 10 روز اول و سوم و هفتم محرّم . 11 روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم (17 ربیع الأول) . 12 روز پانزدهم جمادی الأولی . 13 روز مبعث حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم (27 رجب) . و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند ، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند مستحب است دعوت او را قبول کند ، و در بین روز اگر چه بعد از ظهر باشد افطار نماید . مواردی که مستحب است انسان از کارهائی که روزه را باطل میکند خودداری نماید
- در سجده چند چیز مستحب است : 1 کسی که ایستاده نماز میخواند بعد از آنکه سر از رکوع برداشت و کاملاً ایستاد ، و کسی که نشسته نماز میخواند بعد از آنکه کاملاً نشست ، برای رفتن به سجده تکبیر بگوید . 2 موقعی که میخواهد به سجده برود ، مرد اول دستها را ، و زن اول زانوها را به زمین بگذارد . 3 بینی را بر مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد . 4 در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد ، بطوری که سر آنها رو به قبله باشد . 5 در سجده دعا کند و از خدا حاجت بخواهد و این دعا را بخواند : (یا خَیْرَ المَسْؤُلِینَ وَیا خَیْرَ المُعْطِینَ ، ارْزُقْنِی وَارْزُقْ عِیالِی مِنْ فَضْلِکَ ، فَاِنَّکَ ذُو الفَضْلِ العَظِیمِ) یعنی : ای بهترین کسی که از او سؤال میکنند ! و ای بهترین عطا کنندگان ! از فضل خودت روزی بده به من و عیال من ، پس بدرستی که تو دارای فضل بزرگی . 6 بعد از سجده بر ران چپ بنشیند ، و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد . 7 بعد از هر سجده ، وقتی نشست و بدنش آرام گرفت تکبیر بگوید . 8 بعد ا ز سجده اول بدنش که آرام گرفت (اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبِّی وَاَتُوبُ اِلَیْهِ) بگوید . 9 سجده را طول بدهد و در موقع نشستن ، دستها را روی رانها بگذارد . 10 برای رفتن به سجده دوم ، در حال آرامی بدن (اللّه اکبر) بگوید . 11 در سجدهها صلوات بفرستد . 12 در موقع بلند شدن ، دستها را بعد از زانوها از زمین بر دارد . 13 مردها آرنجها و شکم را به زمین نچسبانند ، و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند . وزنها آرنجها و شکم را بر زمین بگذارند ، و اعضاء بدن را به یکدیگر بچسبانند . ومستحبّات دیگر سجده در کتابهای مفصّل گفته شده است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود چنانچه از محل اولی که حرکت کرده تا جائی که می خواهد برود هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محل اولی که حرکت کرده تا جایی که میخواهد برود، هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای رفتن به محلّی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محلّ اوّلی که حرکت کرده تا جایی که میخواهد برود، هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- [امام خمینی] اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محل اولی که حرکت کرده تا جایی که می خواهد برود هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محل اوّلی که حرکت کرده تا جایی که میخواهد برود، هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود مثلا بچه در اول محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد یازده ماه که از اول محرم بگذرد زکاتی بر او نیست بلکه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زکات بر او واجب می شود ولی احتیاط مستحب ان است که اگر یازده ماه از اول محرم بگذرد و شرایط دیگر زکات را هم دارا باشد زکات ان را بدهد
- [آیت الله خوئی] اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود، مثلًا بچهای در اول محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد، یازده ماه که از اول محرم بگذرد، زکاتی بر او نیست بلکه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زکات بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود؛ مثلا اگر بچه ای در اول محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد؛ یازده ماه که از اول محرم بگذرد؛ زکاتی بر او نیست بلکه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زکاه بر او واجب می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد بواسطه پیری یا مرض و ناتوانی نتواند حج نماید و نا امید باشد از اینکه بعداً خودش حج کند، باید دیگری را از طرف خود بفرستد تا برایش حج انجام دهد بلکه اگر در سال اوّلی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده، بواسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حجّ کند احتیاط مستحب آن است که کسی را از طرف خود بفرستد که حجّ نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که حجّ بر او واجب شده، چنانچه آثار مرگ در او ظاهر شود، باید وصیّت کند که به جای او حجّ بجا آورند و اگر از دنیا برود، مخارج حجّ به مقدار حجِّ از میقات، از اصل مال او برداشته می‌شود و اگر نایب گرفتن از میقات ممکن نباشد، همه مخارج از اصل مال او برداشته می‌شود؛ ولی اگر وصیّت کرده باشد که از یک سوم دارایی او بردارند، از یک سوم آن برداشته می‌شود.