واسطه
وسیله و علّت ثبوت چیزی برای چیز دیگر را واسطه گویند.
کسی که به واسطة منتقل شدن به شهری، از زادگاهش اعراض می‌کند، آیا پس از چند سال می‌تواند دوباره زادگاهش را وطن قرار دهد؟
می‌تواند.
می‌تواند.
عنوان سوال:
کسی که به واسطة منتقل شدن به شهری، از زادگاهش اعراض می‌کند، آیا پس از چند سال می‌تواند دوباره زادگاهش را وطن قرار دهد؟
پاسخ:
می‌تواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چگونه محل دوم حکم وطن شخص را پیدا می‌کند؟ آیا چند سال ماندن کفایت می‌کند یا نیت لازم دارد یا باید شخص از جایی اعراض نماید؟
- کسی که از وطن اصلی و زادگاهش به شهر دیگری میرود و پس از چند سال از آن شهر هم منتقل شده و در شهر دوم ساکن می‌شود، می‌تواند تا آخر عمر زادگاه خود و شهر اولی که به آن منتقل شده است را وطن بداند و در صورت رفتن به آن دو شهر، نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد؟ آیا اگر مثلاً چند سال هم به آن دو شهر نرود یا نمیداند که تا آخر عمر می رود یا نه، باز هم می‌تواند آن دو شهر را وطن بداند؟
- طلاب و دانشجویانی که به مدت چهار سال، هفت سال یا کمتر و بیشتر برای تحصیل در شهری میمانند، آیا آنجا وطن آنها به حساب میآید؟
- اگر شخصی از وطن خود اعراض کند و قصد داشته باشد که دیگر به آنجا بر نگردد، ولی دو سه ماه بعد پشیمان شود، آیا اعراض او محقق شده و دوباره باید در آنجا قصد توطّن کند یا به مجرد اینکه پشیمان شد، کفایت می‌کند؟
- کسی که برای زندگی به شهر دیگری منتقل می‌شود و نمیداند که تا آخر عمر به زادگاهش بر میگردد یا نه، در صورت حضور موقتی در زادگاه، حکم نماز و روزه او چگونه است؟
- چه مقدار و یا چگونه باید در شهری ماند تا آن شهر وطن انسان محسوب شود؟
- دختری که ازدواج می‌کند و برای زندگی به محل سکونت شوهرش که خارج از شهر خودشان است، میرود، وطن او همان شهر جدید محسوب می‌شود و باید نمازهای خود را در آنجا تمام بخواند؟ حکم نماز و روزههای او در شهر زادگاهش که مثلاً چند ماه یک بار به آنجا میرود، چیست؟
- شخصی از وطن خود مثل افغانستان به ایران آمده و در شهری سکونت دارد و قصد دارد هر موقع موانع برطرف شد، به وطن خود برگردد. مدت اقامت این شخص در ایران پانزده سال طول میکشد. آیا گذشتن این مدت باعث می‌شود که آن شهر در ایران وطن او محسوب شود؟
- قصد وطن نمودن در شهری ملازم با چیست؟ به عبارت دیگر، حتماً باید در شهری سکونت داشت تا آن شهر وطن شود یا مثلاً اگر کسی مشهد را دوست بدارد، می‌تواند بگوید: مشهد وطن من است و در مشهد نمازها را تمام بخواند و روزه بگیرد؟
- کسی که به واسطه شغل خود در هفته چند بار باید به مأموریت برون شهری که بیش از چهار فرسخ است، برود، آیا می‌تواند نماز خود را تمام بخواند و روزه ماه مبارک رمضان را بگیرد؟ در صورتی که روزهای مأموریت و تعداد روزها در هفته منظم نباشد، فرقی در حکم می‌کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] کجا وطن انسان محسوب می شود؟ کودکی که بعد از تولد در وطن اصلی پدر و مادر به وطن اتخاذی پدر و مادر میرود، آیا زادگاهش وطن او محسوب می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر از وطن اصلی (محل تولد و وطن پدری) قصد اعراض نموده و در جای دیگری سکونت داشته باشیم، آیا می توان قصد اعراض را تغییر داد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی از زادگاهش اعراض می کند و پس از دو ماه منصرف می شود (با توجه به این که قصد بازگشت به زادگاه و سکونت در آن جا را نداشته است)، آیا اعراض او محقق می شود یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر شخصی از وطن خود اعراض نکرده ولی حدود 7 سال به وطن خود مسافرت نکرده و پس از این مدت گاهی چند روز به آنجا می رود آیا هنوز وطن محسوب می شود؟
- [امام خمینی] آموزگار مأمور است در مدت سه سال در قریهای آموزگار باشد و هر شب جمعه به شهری که غیر وطن او است مسافرت می‌کند تکلیف نماز و روزه او چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] من فردی عراقی هستم که قصد اعراض از وطنم عراق را دارم، آیا همه ایران را وطن خود قرار دهم یا منطقه ای را که در آن ساکن هستم و یابرای انتخاب وطن حتماً باید خانه ای بخرم؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی از وطنی که در آن متولد شده است اعراض می کند آیا بدون قصد زندگی در آنجا می تواند آن را دوباره وطن قرار دهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] یک نفر از وطن اصلی اعراض کرده، الآن میخواهد دوباره آن وطن را برگرداند، طریقش را بیان فرمایید.
- [آیت الله سبحانی] وظیفه افراد نظامی که از شهری به شهر دیگر منتقل می شوند و معلوم نیست چند سال در یک شهر می مانند در مورد نماز و روزه چیست؟
- [آیت الله خوئی] زنی که در غیر وطن خود، شوهر اختیار کرده و شوهرش در هر مکان و شهری که محل شغل خود قرار داده این زن با او میرود آیا صرف این عمل اعراض از وطن اصلی زن محسوب می‌شود یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی می‌کند گرچه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند وطن او حساب می‌شود، مثل طلاب و دانشجویانی که بیش از چند سال قصد ندارند در آنجا بمانند.
- هرگاه انسان در محلی زندگی میکرده که وطن او بوده چنانچه از آنجا اعراض کند یعنی دیگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگی کند، هر چند گاهی به عنوان مسافرت و دیدار بستگان و دوستان به آنجا برود نمازش در آنجا شکسته است خواه در آنجا ملکی داشته باشد یا نداشته باشد.
- آفتاب حصیر نجس که بافته شده در روی زمین است را پاک می‌کند و همچنین درخت و گیاه و مانند اینها به واسطه آفتاب پاک می‌شود.
- در هر روزه واجب اگر به واسطه عذری مثل خواب یا مرض یا مسافرت یا غفلت تا پیش از ظهر نیّت نکند و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد باید نیّت روزه کند.
- اگر در شب چیزی بخورد که میداند به واسطه خوردن آن در روز بیاختیار قی می‌کند، خوب است اگر در روز قی کرد روزه آن روز را قضا نماید.
- کسی که مانند تاجر و کاسب باید برای دادن خمس سال قرار دهد، اگر منفعتی به دست آورد و در بین سال بمیرد، باید مخارج تا موقع مرگش را از منفعت کسر کنند و خمس باقی مانده را بدهند.
- اگر به واسطه عذری نظیر مرض، نداشتن قدرت، مسافرت یا شیر دادن و مانند اینها، روزه رمضان را نگیرد و تا رمضان سال بعد به واسطه هر عذری نتواند قضا کند، قضای روزههایی را که نگرفته است بر او واجب نیست و باید برای هر روز معادل 750 گرم گندم یا جو و مانند اینها یا قیمت اینها را در صورت تمکّن به فقیر بدهد.
- دیوانه و سفیه یعنی کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می‌کند، ولو حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش جلوگیری نکرده باشد، نمیتوانند در مال خود تصرّف نمایند، و محجور نیز نمیتواند در مال خود تصرّف کند، و محجور کسی است که حاکم شرع او را به واسطه ورشکستگی از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده است.
- بر ورثه واجب نیست از بلد، نایب بگیرند و از میقات، کفایت می‌کند حتّی اگر عقیده میّت اجتهاداً یا تقلیداً حجّ بلدی باشد، اگرچه سزاوار است از وطن نایب گرفته شود ولی اجرت بیشتر از میقات از وارث صغیر برداشته نمیشود ولی اگر میّت وصیّت به حجّ بلدی نموده باشد واجب است از بلد نایب گرفته شود و مازاد بر اجرت حجّ میقاتی از ثلث برداشته می‌شود.
- رشوه دادن و رشوه گرفتن و دلّالی در رشوه و مانند آن حرام است و پیامبر همه آنها را مورد لعن قرار داده است. (الرَّاشی وَ الْمُرْتَشی وَ الْماشی بَیْنَهُما مَلْعُونُون)[2] (رشوه دهنده و رشوه گیرنده و واسطه بین آنان، از نفرین شدگان هستند.)
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] زنی که شوهر کرده و از وطن اصلی خود به شهر دیگر میرود، در صورتی که از وطن اصلی خود اعراض نکرده باشد، هر وقت به آنجا میرود نمازش تمام است و روزه را باید بگیرد، و اگر بهسبب تبعیت از شوهر یا جهات دیگر اعراض کرده، در وطن اصلی حکم مسافر را دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست ولی اگر در ان جا به دنیا امده و وطن پدر و مادرش باشد اختیار کردن برای زندگی معتبر نیست بلکه تا اعراض نکرده وطن اوست
- [آیت الله بهجت] کسی که در دو محل زندگی می‌کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهری دیگر میماند، هر دو وطن اوست؛ و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می‌شود. و زن در صورتی که زندگیش در اینگونه وطن به همراه شوهرش است در مسئله وطن تابع شوهر خواهد بود. و در صورتی که فاصله بین دو وطن به اندازه مسافت شرعی باشد، نمازش در آن فاصله شکسته است و در غیر این صورت نمازش تمام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند چنانچه در هر یک تقریبا شش ماه از سال را زندگی می‌کند، هر دو وطن او محسوب می‌شود، ولی اگر در یکی از آن دو کمتر از شش ماه بماند آنجا وطن وی به حساب نمیآید؛ بنابراین انسان تنها می‌تواند دو وطن داشته باشد و بیشتر از دو وطن امکان ندارند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر میماند هر دو وطن اوست و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همهی آنها وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که در دو محلّ زندگی می‌کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر میماند، هر دو وطن اوست و نیز اگر بیشتر از دو محلّ را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله سیستانی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند ، مثلاً شش ماه در شهری ، و شش ماه در شهر دیگر میماند ، هر دو محل ، وطن اوست . و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد ، همه آنها وطن او حساب می‌شود .
- [آیت الله خوئی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند مثلًا شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر میماند، هر دو محل وطن او است. و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همة آنها وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در محلی مالک منزل مسکونی است و شش ماه متصل با قصد در آنجا بماند و بعد اعراض کند؛ وطن حساب نمی شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ممکن است کسی در دو محل زندگی کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهر دیگر، هردو وطن او محسوب می شود و حتی ممکن است انسان دارای سه وطن باشد.