زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
کسی که برای زندگی به شهر دیگری منتقل می‌شود و نمی‌داند که تا آخر عمر به زادگاهش بر می‌گردد یا نه، در صورت حضور موقتی در زادگاه، حکم نماز و روزه او چگونه است؟
باید نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد.
باید نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد.
عنوان سوال:
کسی که برای زندگی به شهر دیگری منتقل می‌شود و نمی‌داند که تا آخر عمر به زادگاهش بر می‌گردد یا نه، در صورت حضور موقتی در زادگاه، حکم نماز و روزه او چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که از وطن اصلی و زادگاهش به شهر دیگری میرود و پس از چند سال از آن شهر هم منتقل شده و در شهر دوم ساکن می‌شود، میتواند تا آخر عمر زادگاه خود و شهر اولی که به آن منتقل شده است را وطن بداند و در صورت رفتن به آن دو شهر، نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد؟ آیا اگر مثلاً چند سال هم به آن دو شهر نرود یا نمی‌داند که تا آخر عمر می رود یا نه، باز هم میتواند آن دو شهر را وطن بداند؟
- آیا اطاعت امرپدر و مادر در زمانی که فرزند تحت تکفل آنها است واجب است یا این وجوب تا آحر عمر و وقتی خود فرزند دارای عائله و زن و زندگی و... است ادامه دارد؟
- دختری که ازدواج میکند و برای زندگی به محل سکونت شوهرش که خارج از شهر خودشان است، میرود، وطن او همان شهر جدید محسوب می‌شود و باید نمازهای خود را در آنجا تمام بخواند؟ حکم نماز و روزههای او در شهر زادگاهش که مثلاً چند ماه یک بار به آنجا میرود، چیست؟
- دختری که در دوران عقد به سر میبرد و قرار است پس از عروسی برای زندگی به شهر شوهر خود که از زادگاهش فاصله دارد برود، در زمان عقد و هنگامی که برای چند روز به آن شهر میرود، نماز و روزهاش چه حکمی دارد؟
- به فتوای حضرتعالی در شهرهای بزرگ مثل تهران که اول و آخر شهر مثلاً 30 کیلومتر با هم فاصله دارند، حکم نماز و روزه چیست؟
- دانشجو یا طلبهای که برای تحصیل، هفتهای دو یا سه روز به شهر دیگری میرود و بر می‌گردد، در مرتبه اولی که میرود و دفعات بعدی حکم نماز و روزه او چگونه است؟
- زن و شوهری اهل دو شهر جداگانه هستند و محل کارشان در شهر سوّمی است، ولی مجبور شدهاند در خارج از حد ترخص شهر محل کار، سکنی بگیرند. هر روز از محل زندگی به محل کار میروند و بر میگردند و هر چند وقت یک بار هم به شهرهای خودشان میروند. بفرمایید حکم نماز و روزة آنها در این چهار شهر چیست؟ همچنین بفرمائید اگر هر کدام از آنها به شهر همسرش برود، حکم نماز و روزة او چیست؟
- شخصی قصد مسافرت به شهری را دارد که فاصله ابتدای آن شهر تا شهر خودش از چهار فرسخ شرعی کمتر است، ولی مکان مورد نظر در آن شهرکه شخص قصد رفتن به آنجا را دارد، فاصلهاش تا شهر محل زندگی او بیش از چهار فرسخ است. آیا نماز و روزه در آنجا کامل است یا قصر؟
- اگر ناهنجاریها و بیماریهای مادرزادی در جنین وجود داشته باشد که تشخیص آن در دوران بارداری قطعی است و داشتن و نگهداشتن چنین فرزندی موجب مشقّت و زحمت شدید والدین خواهد بود و تولّد چنین کودک معلول و ناقص الخلقهای که دچار عقب ماندگی ذهنی و یا جسمی شدید میباشد و به شدّت بیمار خواهد بود و از بدو تولّد تا پایان عمر در وضع مشقّت باری به سر میبرد، سبب عسر و حرج برای پدر و مادر می‌گردد به طوری که زن و شوهر درخواست سقط جنین مینمایند. مواردی از این قبیل چنین است:
- درزندگی روزمره بسیار دیدهایم که فرصت های زندگی افرادبه سبب اینکه آنها درخانوادههای مختلف یا در شرایط مختلفی به دنیا آمده یا رشد نمودهاند ، تفاوت دارد مثلاً کسی که دریک خانواده فقیر به دنیا آمده است مجبوراست از کودکی در سخت ترین شرایط کارکرده ومتحمل رنج ها وتحقیرهای فراوانی شود واصلاً فرصت تحصیل علم یا شرکت درمجامع دینی ویاحتی فرصت تفریح ندارد ودرمقابل او فرزندی دریک خانواده ثروتمند یادانشمند یاهردو به دنیا می آید ودر نوجوانی وجوانی علاوه براینکه متنعم ازانواع نعم الهی است فرصت تحصیل علم، مطالعه، تفریح و... را به راحتی دارد. به عبارت دیگر اشخاصی هستند که بدون اینکه دخالتی در سرنوشت خودداشته باشند همیشه در شرایط سختی به سر می برند وافرادی از اول تاآخر عمر بدون هیچ زحمتی دررفاه وآسایش زندگی خوشی دارند.حال سوال اینجاست که علت این تفاوت ها چیست و با مسئله عدل الهی چگونه حل می شود ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] خلاصه ای از زندگی عمر را بنویسید؟
- [سایر] شبهه: از آنجایی که اصحاب پیامبر تا آخر عمر همواره حرمت حضرت زهرا (س) را نگه داشتند، غضب فاطمه (س) چه ربطی به عمر و ابوبکر دارد؟
- [سایر] ممکنه شیطان در لحظات آخر عمر کسی را گمراه کند؟
- [سایر] ابوبکر در آخر عمر خود از کدام اقداماتش اظهار پشیمانی کرد؟
- [سایر] فلسفهی زندگی محدود در این دنیا چیست؟ چرا خدا عمر طولانیتری به انسان نمیدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب نماز و روزه قضا شده زیادی دارم، که می دانم نمی توانم خودم تا آخر عمر، آنها را قضا کنم، آیا اجازه می فرمایید، خودم اجیر و نایب بگیریم؟
- [سایر] آیا پیامبراکرم(ص) تا آخر عمر امی و بیسواد بودند چرا از آن حضرت دستخط وجود ندارد؟
- [سایر] دغدغه و نگرانی پیامبر اکرم در آخر عمر مبارکشان چه بود؟ پیامبر چگونه به آخرین حج شان پی بردند؟
- [سایر] تنها دغدغه و نگرانی پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در آخر عمر مبارک شان چه بود؟
- [آیت الله خوئی] زیدی نذر کرده هر شب تا آخر عمر، غفیله بخواند، مدتی نخوانده و خلاف نذر کرده، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- حجّ در تمام عمر یک مرتبه بر کسی که علاوه بر دارا بودن شرایط عامّه تکلیف )بلوغ، عقل، قدرت، علم( مستطیع هم باشد واجب می‌شود، و استطاعت به چند چیز حاصل می‌گردد: 1 - داشتن مخارج رفتن و برگشتن به حسب نیاز و شأن خود. 2 - داشتن مخارج کسانی که شرعاً یا عرفاً مخارج آنها بر او واجب است. 3 - داشتن مال یا کسبی که بعد از بازگشت بتواند به حسب حال و شأن خود زندگی کند.
- اگر شوهر به واسطه نزدیکی، زن را افضا نماید، چنانچه بعد از نُه سالگی زن باشد زن میتواند به حاکم شرع مراجعه کند، و اگر پیش از نُه سالگی باشد باید او را طلاق دهد و دیگر با او ازدواج نکند و علاوه بر مهر، دیه افضا که همان دیه قتل است و همچنین نفقه او را تا آخر عمر او بدهد.
- یکی از گناهان بزرگ در اسلام اسراف و تبذیر است و آن اقسامی دارد که یک قسم از آن حرام نیست. الف) فرو رفتن در مشتهیات نفس از راه حرام که قرآن به آن (اتراف) میگوید که اگر در فردی پیدا شود دنیا و آخرت او را تباه میکند و قرآن او را فرد شومی از اهل جهنّم میداند: (وَ اصْحابُ الشِّمالِ ما اصْحابُ الشِّمالِ فی سَمُومٍ وَ حَمیمٍ وَ ظِلٍّ مِنْ یَحْمُومٍ لا بارِدٍ وَ لا کَریمٍ انَّهُمْ کانُوا قَبْلَ ذلِکَ مُتْرَفین)[1] (و یاران چپ، کدامند یاران چپه در میان باد گرم و آب داغ. و سایهای از دود تار. نه خنک نه خشک. اینان بودند که پیش از این نازپروردگان بودند.) و اگر در ملّتی پیدا شود، آن ملّت را نابود میداند: (وَ اذا ارَدْنا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنا مُتْرَفیها فَفَسَقُوا فیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَولُ فَدَمَّرْناها تَدْمیراً)[2] (و چون بخواهیم شهری را هلاک کنیم، خوشگذرانان آن شهر را وا میداریم تا در آن به انحراف و فساد بپردازند، و در نتیجه عذاب بر آن شهر لازم گردد، پس آن را یکسره زیر و زِبَر کنیم.) ب) به هدر دادن نِعم الهی نظیر نابود کردن مال و عمر و آبرو و مانند اینها که قرآن به آن (تبذیر) میگوید و مبذّر را برادر شیطان میخواند: (انَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا اخْوانَ الشَّیاطین)[3] (همانا اسرافکنندگان برادران شیطانها هستند.) ج) فرو رفتن در مشتهیات نفس از راه حلال که به آن (اسراف) گفته می‌شود و آن گرچه حرام نیست، ولی محال است که مسرف بتواند به کمال انسانی برسد و قرآن او را مورد بیمهری و بیعنایتی از طرف حقّ میداند: صفحه 386 (انَّهُ لایُحِبُّ الْمُسْرِفین).[4] (به درستی که خداوند اسراف کنندگان را دوست نمیدارد.) بلکه او را یک مؤمن واقعی نمی‌داند: (وَالَّذینَ اذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا)[5] (و کسانی که به هنگام بخشش، زیادهروی نمیکنند.)
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتّفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
- [آیت الله بهجت] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند اداست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگامی که زلزله یا صاعقه و مانند آن اتفاق می افتد باید بلافاصله نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و احتیاط مستحب آن است که تا آخر عمر هر وقت توانست بخواند.
- [امام خمینی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان باید فورا نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
- [آیت الله بروجردی] موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتّفاق میافتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی دختر نابالغی را برای خود عقد کند و پیش از آن که نُه سال دختر تمام شود، با او نزدیکی و دخول کند، احتیاط واجب آن است که تا آخر عمر از دخول به او خود داری نماید.
- [آیت الله اردبیلی] هنگامی که زلزله، رعد، برق و مانند آنها اتّفاق میافتد، بنابر احتیاط واجب باید فورا نماز آیات را بخواند و به هنگام خواندن آن باید نیّت ادا کند و اگر نخواند، تا آخر عمر بر او واجب است، ولی بنابر احتیاط واجب نباید نیّت ادا و قضا کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] موقعی که زلزله ورعد وبرق ومانند اینها اتّفاق میافتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده وتا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادأ است مگر در آیاتی که زمان او به مقدار یک رکعت از نماز آیات بوده وخواندن نماز را از روی عصیان بتأخیر بیاندازد در این صورت بنابر احتیاط واجب باید نیّت ادأ وقضأ نکند.