اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج دارایی‌های عمومی می‌پردازد.
آیا غصب کردن اموال دشمنان اهل‌البیت(علیهم‌السلام) جایز است؟
مربوط به حاکم شرع است.
مربوط به حاکم شرع است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا غصب مال هندو یا بت پرست یا کافر جائز است؟
- آیا غاصبی که علم به غصب خود مییابد باید محل غصب شده را فوری تخلیه نماید؟
- آیا در پرداخت قیمت مال غصبی ، قیمت روز ملاک است یا قیمت هنگام غصب یا بالاترین قیمت از زمان غصب تا زمان پرداخت؟
- آیا در کاهش ارزش پول بین قرض، مهریه، خمس، مضاربه، غصب و سایر موارد تفاوتی هست؟
- آیا زن و شوهر می توانند از اموال شخصی یکدیگر سرقت کنند؟ مثلاً مرد از طلاها و پولهای زن بردارد یا زن از اموال مرد بدون رضایت او بردارد؟
- زمین های کشاورزی یا مسکونی و تجاری که مالکین آن ها افراد زیادی بودند و آن زمین ها را به خیابان، کوچه و معابر عمومی تبدیل کرده اند، آیا رفت و آمد برای عابرین که نه غاصب هستند و نه جری بر غصب غاصبین می کنند و چه بسا مضطرّ به عبور از آن جا باشند، جایز است؟
- شخصی پدرش ملکی را غصب کرده است، آیا همسر و فرزندان او میتوانند از آن استفاده کنند؟
- با توجه به سوء استفاده دشمنان از تفرقه بین شیعه و اهل تسنن، لطفاً نظر خود را درباره برگزاری و شرکت در جلساتی که در نهم ربیع الاوّل تشکیل میشود و در آن آشکارا به خلفاء اهل تسنن سب و دشنام داده می شود بیان فرمایید.
- آیا برای صحّت اعمال عمره و حج - برای کسی که حسابرسی خمس ندارد، پرداخت خمس لباس احرام و لباسی که در طواف و نماز طواف میپوشد، کفایت میکند یا باید حسابرسی تمام اموال صورت گیرد؟
- آیا برای صحّت اعمال عمره و حج - برای کسی که حسابرسی خمس ندارد، پرداخت خمس لباس احرام و لباسی که در طواف و نماز طواف میپوشد، کفایت میکند یا باید حسابرسی تمام اموال صورت گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تسلط بر اموال بیت المال مسلمین حکم غصب را دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر برخی از اموال فرزند را غصب یا برباید آیا محکوم به تعزیر می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا بیان غیر واقعی چهره نظام، به منظور تقویت آن در مقابل دشمنان نظام جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا برپا کردن مراسم عزاداری یا جشن ائمه علیهم‌السلام و یا میهمانی، بدون اذن شوهر جایز میباشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا خرید و فروش اموال موقوفه جایز است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا دف زدن به همراه دست زدن در میلاد ائمه معصومین(علیهم‌السلام) شرعاً جایز است؟ اجرای برنامههای شاد از قبیل تئاتر و موسیقی زنده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا خواندن اشعار و سبکهایی که در آن شأن ائمه (علیهم‌السلام) رعایت نمیشود یا گفتن جملات ناشایست که عرف جامعه آن را برای عزاداری نمیپسندد، جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تصرف در اموال شهروندان کشورهای محارب در آن کشورها، بدون رضایت آنها جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مصادره اموال فراریان جایز است؟ و آیا صرف فرار به خارج، مجوّز مصادره می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا برداشتن اموال فرد بدهکار بدون اطلاع و اجازه وی جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- جایز نیست اموال معصیتکار را تلف کند مگر آنکه لازمه جلوگیری از معصیت باشد نظیر شکستن شیشه شراب و از بین بردن نوار مبتذل و مانند اینها، و در این صورت ضامن نیست.
- اگر از چیزی که غصب کرده منفعتی به دست آید، مثلاً از گوسفندی که غصب کرده، برّهای پیدا شود یا نهالی که غصب کرده بارور شود، مال صاحب مال است و نیز کسی که مثلاً خانهای را غصب کرده، گرچه در آن ننشیند باید اجاره آن را بدهد.
- هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگرچه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان ضامن نصف آن هستند.
- اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر از بچه یا دیوانه غصب کند باید به ولیّ آنها بدهد و اگر صاحبش را نمیشناسد مجهول المالک است و باید به حاکم شرع داده شود.
- اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد و بعد دیگری آن را غصب کند، نمیتواند اجاره را به هم بزند و فقط حقّ دارد کرایه آن چیز را به مقدار معمول از غصب کننده بگیرد.
- کسانی که برای دفاع در برابر هجوم دشمنان اسلام کشته میشوند، خواه مرد باشند یا زن، بزرگ باشند یا کودک، گرچه دفاع بدون اجازه حاکم شرع باشد، غسل و کفن و حنوط آنها لازم نیست.
- کلّیه صوری که ذکر شد حرام و بعضی از اقسام گناهش خیلی بزرگ است و انسان را در زمه دشمنان اسلام قرار میدهد، نظیر تخلّفی که موجب تقویت دشمن شود.
- کسی که در مسجد نشسته، دیگری نمیتواند جای او را غصب کند و در آنجا نماز بخواند.
- مالی را که نزد کسی گرو گذاشتهاند، اگر دیگری غصب کند صاحب مال و طلبکار میتوانند چیزی را که غصب کرده از او مطالبه نمایند و چنانچه آن چیز را از او بگیرند باز هم در گرو است، و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن را بگیرند آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو میباشد.
- اگر چیزی را که غصب کرده با چیز دیگری مخلوط کند مثلاً گندمی را که غصب کرده با جو مخلوط نماید، چنانچه جدا کردن آنها ممکن است گرچه زحمت داشته باشد، باید جدا کند و به صاحبش برگرداند، و اگر ممکن نباشد با یکدیگر شریک میشوند و اگر صاحب مال راضی به شرکت نباشد غاصب باید عوض آن مال را به او رد کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . غصب اموال مردم، حرام است و حتی در دانه و هسته ای از مال کسی بدون رضایت او نمی توان تصرف کرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .تصرف در اموال کفّار حربی که در حال جنگ با مسلمانان هستند, جایز است.
- [آیت الله سیستانی] اموال موجود در بانکهای دولتی، و یا مشترک در کشورهای اسلامی، از اموال مجهولالمالک است، که تصرف در آنها بدون رجوع به حاکم شرع جایز نیست، بنابراین اشتغال در اینگونه بانکها و گرفتن و پرداختن اموال به مشتریانی که بدون رجوع به حاکم شرع برای اصلاح اموال، در آنها تصرف میکنند، بدون اذن حاکم شرع (مرجع) جایز نیست، ولی اگر حاکم شرع اشتغال در اینگونه بانکها را در موارد مذکور اجازه دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] بانکهای مشترک در مواردی که گذشت حکم بانکهای دولتی را دارد و اموال موجود در آن حکم اموال مجهولالمالک را دارد بدون اذن حاکم شرع تصرف در آن جایز نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] جنگ با کسانی که بر امام معصوم علیهالسلام خروج کنند جایز است ولی اگر ناصبی نباشند اموال آنها را بدون جنگ نمیتوان تصاحب کرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه از مالی که غصب کرده منفعتی به دست آید، مانند این که بره ای از گوسفند غصبی متولد شود، یا میوه ای از باغ غصبی به دست آید، تمام آن ملک صاحب مال است، هر چند غاصب هم زحمت کشیده باشد و اگر کسی خانه ای را غصب کند باید مال الاجاره آن را در مدتی که دست او بوده مطابق معمول بپردازد، هر چند از خانه استفاده نکرده باشد و همچنین اموال دیگر مانند اتومبیل و غیر آن.
- [آیت الله بروجردی] بنا بر احتیاط واجب باید جلوتر از قبر پیغمبر و امام عَلَیْهمُالسَّلَام نماز نخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] خیابانهایی که جدیداً احداث میشود وخانه واملاک مردم در مسیر آن قرار میگیرد ودولت به جبر واعمال زور آنها را خراب وخیابان کشیمیکند، ظاهر این است که پس از خیابان کشی عبور از آنجاها جائز باشد، چون عرفاً در حکم مالی است که تلف شده باشد و به عبور کردن از آنجا تصرّف در اموال مردم گفته نمیشود ومانند کوزه و یا ظرف شکسته وخرد شده میباشد، که صاحبان آن املاک نسبت به آنها اولویّت دارند واین اولویّت مانع از تصرّف دیگران نمیشود واما آنچه از آثار ومصالح آن املاک باقی میماند از ملک مالک خارج نشده است و در صورتی که دولت آنها را غصب کرده باشد، خرید وفروش آنها جائز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزهدار با گفتن یا با نوشتن یا با اشاره و مانند آنها به خدا و پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و جانشینان آن حضرت علیهم‌السلام عمدا نسبت دروغ بدهد، اگرچه فورا بگوید: (دروغ گفتم) یا توبه کند، روزه او بنابر احتیاط واجب باطل است و اگر دروغ بستن به حضرت زهرا علیهاالسلام و سایر پیامبران و جانشینان آنان علیهم‌السلام موجب دروغ بستن به خدا یا پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم یا جانشینان آن حضرت علیهم‌السلام گردد نیز همین حکم را دارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر از چیزی که غصب کرده منفعتی به دست آید مثلاً از گوسفندیکه غصب کرده برّهای پیدا شود، مال صاحب مال است و نیز کسی که مثلاً خانهای را غصب کرده، اگرچه در آن ننشیند باید اجاره آن رابدهد.