معامله
معامله ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • معامله (اخص)، عقود و ایقاعات• معامله (اعم)، امور بی‌نیاز از قصد قربت
معامله اسکناس با اسکناس بطور نسیه چطور است؟ فردی می گوید یک میلیون را بتو می فروشم به شش ماه بعد در مقابل یک میلیون و دویست هزار تومان. آیا این معامله صحیح است؟
بسمه تعالی:یک نوع رباخواری است علاوه بر این باید بین ثمن و مثمن امتیازی باشد و در اینجا امتیازی در کار نیست.والله العالم
بسمه تعالی:یک نوع رباخواری است علاوه بر این باید بین ثمن و مثمن امتیازی باشد و در اینجا امتیازی در کار نیست.والله العالم
عنوان سوال:
معامله اسکناس با اسکناس بطور نسیه چطور است؟ فردی می گوید یک میلیون را بتو می فروشم به شش ماه بعد در مقابل یک میلیون و دویست هزار تومان. آیا این معامله صحیح است؟
پاسخ:
بسمه تعالی:یک نوع رباخواری است علاوه بر این باید بین ثمن و مثمن امتیازی باشد و در اینجا امتیازی در کار نیست.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مقداری دلار که قیمت آن یک میلیون تومان است را به کسی شش ماهه به قیمت یک میلیون و پانصد هزار تومان می فروشم. آیا این معامله صحیح است؟
- معامله نسیه طلاجات به قیمت گرانتر از قیمت نقدی آن شرعاً چه صورت دارد و ضمناً معامله اسکناس تازه به قیمت گرانتر چطور است؟
- کمدی را به ملغ 200 هزار تومان و به شکل نسیه خریداری نمودم سپس متوجه شدم مغازه ای دیگر همین کمد را 30 هزار تومان به صورت نقد ارزانتر می فروشد آیا می توانم معامله را فسخ کنم؟
- اگر مشتری قیمت کالایی را به شکل نقد سؤال کند، لکن معامله به صورت نسیه و به قیمت بالاتر صورت بگیرد، آیا این معامله صحیح است؟
- متعاملین در ضمن عقد بیع (نسیه) شرط می نمایند که در صورت عدم پرداخت اقساط ثمن معامله در موعد مقرّر، معامله منفسخ شود، آیا چنین شرطی صحیح است؟ در صورت عدم صحت شرط، آیا اصل بیع صحیح است؟
- مشتری کالایی را به شکل نقد معامله می کند و پس از معامله می خواهد که نیمی از ثمن نسیه باشد. فروشنده هم از او تقاضا می کند که نصف ثمن را به شکل نسیه و به قیمت گرانتر پرداخت کند و مشتری نیز می پذیرد. آیا معامله صحیح است؟
- اگر بایع به مشتری بگوید برای قبول معامله یک ماه فرصت دارد آیا این معامله صحیح است؟
- دو نفر به صورت مشاع، مالک هزار متر زمین هستند. اگر قبل از توافق بر تقسیم، یکی از آن دو، دویست متر از آن زمین را با حدود معین به شخصی بفروشد، آیا معامله ی مذکور صحیح است؟
- اگر عقد مضاربه به این شکل باشد که بگوید هر ماه سه درصد سود می دهم و قرار داد یک ساله می باشد و اگر بخواهید معامله را به هم بزنید دو ماه زودتر اطلاع دهید و در این دو ماه سود به شما تعلق می گیرد آیا معامله صحیح است؟
- شخصی هزار کیلو پنیر از فردی در ظرف مدت چهار ماه به طور سلف خریداری کرد و در مقابل چکی که بعد از چهار ماه امکان وصول دارد را به جای پول به او تحویل داد. این معامله سلف چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر در صرّافی اسکناس مثلاً دلار را نقد به نهصد تومان و نسیه به هزار تومان بفروشند، آیا این معامله اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اجازه می فرمایید مثلا یک میلیون تومان را به یک میلیون و دویست تومان بصورت نسیه بفروشیم که شش ماه دیگر بگیریم؟
- [آیت الله بهجت] آیا اجازه می فرمایید مثلاً؛ یک میلیون تومان را به یک میلیون و دویست هزار تومان به صورت نسیه بفروشیم که شش ماه دیگر بگیریم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر بانک برای وامی که می دهد ربا بگیرد، آیا در صورتی که مکلّف بخواهد از بانک وام بگیرد، صحیح است برای فرار از ربا به این صورت عمل کند که یک اسکناس هزار تومانی نقد را به مبلغ هزار و دویست تومان نسیه بخرد به این شرط که هر ماه صد تومان آن را بپردازد و برای آن دوازده فقره سفته صدتومانی به بانک بدهد و یا اینکه از بانک دوازده سفته مدت دار را که مجموع مبلغ آن‌ها هزار و دویست تومان است به مبلغ هزار تومان به صورت نقدی بخرد به این شرط که مبلغ آن سفته ها در مدّت دوازده ماه پرداخت شود؟
- [آیت الله بروجردی] فروختن پول سفید به پول سیاه با زیادتی، یا فروختن اسکناس به پول سفید، مثلاً: یک تومان اسکناس را میفروشد به دو تومان، آیا این معامله صحیح است یا نه؟
- [آیت الله بروجردی] اسکناسهایی که فعلاً در مملکت ما معمول است جهت تخلّص ازربا آن‌ها را معامله مینمایند. مثلاً: صد تومان اسکناس را میفروشند به شخصی به یکصد و ده تومان اسکناس به مدّت یک سال - مثلاً - آیا این قسم معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] این جانب طلا فروش هستم و گاهی گردن بند یا گوشواره و النگو را بطور نسیه با قیمت گرانتر از نقد می فروشم آیا چنین معامله ای صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مسأله 2137 توضیح المسائل ذکر شده: که اسکناس را می توان به قیمت بالاتری فروخت. مثلا هزار تومان را بفروشد به هزار و دویست تومان که شش ماه دیگر بپردازد. آیا این ربا محسوب نمی شود و حال آنکه در بازار هم همین کار را می کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فروشنده ای به مشتری می گوید نقداً 45 هزار تومان و با سه ماه مدت 50 هزار تومان کدام یک از این دو معامله صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] در مسائل متفرّقه (جامع الفروع) سؤال و جوابی به این مضمون ذکرشده: سؤال: فروختن پول سفید به پول سیاه با زیادتی، یا فروختن اسکناس به پول سفید مثلاً یک تومان اسکناس را میفروشد به دو تومان، آیا این معامله صحیح است یا خیر؟ جواب: در پول سیاه با سفید اشکالی ندارد، ولی در اسکناس مشکل است (73) این مطلب مورد بحث واقع شده، آیا چنین است که مرقوم فرمودهاید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شریک، چیزی را نسیه برای خود بخرد، نفع و ضررش مال خود اوست ولی اگر برای شرکت بخرد در صورتی که معامله نسیه خلاف متعارف نباشد معامله صحیح و نیازی به اجازه شریک دیگر ندارد، نفع و ضررش مال هر دوی آنان است.
- اگر شریک، چیزی را نسیه برای خود بخرد، نفع و ضررش مال خود اوست ولی اگر برای شرکت بخرد در صورتی که معامله نسیه خلاف متعارف نباشد معامله صحیح و نیازی به اجازه شریک دیگر ندارد، نفع و ضررش مال هر دوی آنان است.
- اگر به مستأجر بگوید خانه را یک ماهه هزار تومان به تو اجاره دادم و بقیه هر چه بمانی، به همان قیمت، در ماه اول صحیح است ولی اگر بگوید هر ماهی هزار تومان و اول و آخر آن را معین نکند اجاره حتی برای ماه اول هم باطل است.
- معامله سلف آن است که مشتری پول را بدهد که بعد از مدتی جنس را تحویل بگیرد و اگر بگوید این پول را می دهم که مثلاً بعد از شش ماه فلان جنس را بگیرم و فروشنده بگوید قبول کردم، یا فروشنده پول را بگیرد و بگوید فلان جنس را فروختم که بعد از شش ماه تحویل بدهم معامله صحیح است.
- هرگاه عامل از محدوده اذنی که مالک داده تجاوز کند مثل این که به جای نقد نسیه بفروشد و یا از قیمت متعارف کمتر بفروشد و مالک اجازه دهد معامله صحیح است و سود میان آن دو تقسیم می شود و تفاوت این مسأله با مسأله قبلی روشن است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اسکناس, حکم طلا و نقره را ندارد , ازاین رو نه با وزن داد و ستد می شود و نه در خرید و فروش آن , قبضْ لازم است که این هر دو , حکم طلا و نقره است، بنابراین در خرید و فروش اسکناس ربا نیست؛ خواه داد و ستد آن نقد باشد یا نسیه؛ ولی هرگز قرض رَ بَوی با حیله خرید و فروش نسیه، حلال و صحیح نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] در معاملة بیع شرط که مثلاً خانة هزار تومانی را به دویست تومان می فروشند و قرار می گذارند که اگر فروشنده سرمدّت پول را بدهد بتواند معامله را بهم بزند در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند ، معامله صحیح است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در معامله بیع شرط که مثلا خانه هزار تومانی را به دویست تومان می فروشند و قرار می گذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند؛ در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند معامله صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] معامله (بیع شرط) که در آن مثلاً خانه یک میلیون تومانی را به دویست هزار تومان میفروشند و قرار میگذارند که اگر فروشنده سر مدّت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند، در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند، معامله صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] در معامله بیع شرط که مثلاً خانه هزار تومانی را به دویست تومان میفروشند وقرار میگذارند که اگر فروشنده سر مدّت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند، در صورتی که خریدار وفروشنده قصد خرید وفروش داشته باشند معامله صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] در معامله بیع شرط که مثلاً خانه هزار تومانی را به دویست تومان میفروشند و قرار میگذارند که اگر فروشنده سر مدّت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند معامله صحیح است.
- [امام خمینی] در معامله بیع شرط، که مثلا خانه هزار تومانی را به دویست تومان می فروشند و قرار می گذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند، در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند،معامله صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی را که مثل پارچه متری می فروشند یا چیزی را که مثل گردو و تخم مرغ عددی معامله می کنند، بفروشد و زیادتر بگیرد مثلا ده تا تخم مرغ بدهد و یازده تا بگیرد اشکال ندارد. و چنانچه ده عدد تخم مرغ را به یازده عدد در ذمّه بفروشد لازم نیست بین آن‌ها امتیاز باشد زیرا خرید و فروش محقق می شود مثلا می تواند ده عدد تخم مرغ بزرگ را به 11 عدد تخم مرغ متوسط به ذمّه بفروشد، و از این قبیل است فروش اسکناس، یعنی می تواند اسکناس نقد را به زیادتر از آن با مدّت بفروشد مثلا هزار تومان نقد را به هزار و دویست تومان بفروشد که بعد از شش ماه دیگر وصول کند، و همچنین خرید و فروش یا صرف کردن اسکناس به دلار یا سایر ارزهای خارجی توسط بانکها یا صرافی ها و اشخاص اشکال ندارد ولی قرض ربوی حرام است.
- [آیت الله سیستانی] اگر چیزی را که مثل پارچه با متر و ذرع میفروشند ، یا چیزی را که مثل گردو ، و تخم مرغ با شماره معامله میکنند ، بفروشد و زیادتر بگیرد ، اشکال ندارد ، مگر در صورتی که هر دو از یک جنس بوده ، و معامله با مدت باشد که صحت آن در این صورت محل اشکال است ، مثل اینکه ده دانه گردو نقداً بدهد ، که دوازده دانه گردو پس از یک ماه بگیرد ، و از این قبیل است فروختن اسکناس ، پس مانعی ندارد که مثلاً تومان را به جنس دیگر از اسکناس ، مثل دینار یا دُلار نقداً ، یا با مدت بفروشد ، ولی اگر بخواهد به جنس خودش بفروشد و زیادتر بگیرد ، نباید معامله با مدت باشد ، و گرنه صحت آن محل اشکال است ، مثل اینکه صد تومان نقداً بدهد که صد و ده تومان بعد از شش ماه بگیرد .
- [آیت الله بروجردی] در معاملهی بیع شرط که مثلاً خانهی هزار تومانی را به دویست تومان میفروشد و قرار میگذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد، بتواند معامله را به هم بزند در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند، معامله صحیح است.