موهوب
آنچه بخشيده شده است.
اگر پدر (واهب) بدون اعلام قضیّه به (متهّب)بمیرد تکلیف ملک موهوب چیست؟
بسمه تعالی: اگر موهوب له (کسی که برای او هبه شده است) کودک باشد و پدر از طرف او قبض کرده باشد هبه صحیح است ولی اگر موهوب له بالغ باشد و قبل از قبض بمیرد، هبه محقق نمی شود.والله العالم
بسمه تعالی: اگر موهوب له (کسی که برای او هبه شده است) کودک باشد و پدر از طرف او قبض کرده باشد هبه صحیح است ولی اگر موهوب له بالغ باشد و قبل از قبض بمیرد، هبه محقق نمی شود.والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: اگر موهوب له (کسی که برای او هبه شده است) کودک باشد و پدر از طرف او قبض کرده باشد هبه صحیح است ولی اگر موهوب له بالغ باشد و قبل از قبض بمیرد، هبه محقق نمی شود.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا تخمیس اشیاء موهوبه که خمس آنها داده نشده است به عهده واهب است یا متّهب؟
- پدرم مغازه ای را به صورت رهن به شخصی واگذار کرد. اکنون پس از مرگ پدر، از خالی نمودن مغازه خودداری می نماید. تکلیف وراث چیست؟
- گر پدر ملک دختر یازده ساله اش را بدون رعایت غبطه و نفع دختر و بدون اجازه وی به مبلغ ناچیزی بفروشد یا هبه کند آیا معامله وی صحیح است؟
- مرحوم پدرم در زمان حیاتش از روی عصبانیّت با نوشته ای مرا از ارث محروم نمود، لکن پس از آن پشیمان شد و بر طبق وصیت نامه ای مرا نیز جزء سایر وراث قرار داد، ولی پس از وفات، ورثه منکر ابطال آن برگه ی محرومیت شدند. آیا ورثه حق دارند که مرا از ارث محروم کنند؟ ونیز بنده با اجازه ی پدر در زمان حیاتش، بر روی عمارت پدر یک طبقه برای خود ساختم. این ملک متعلق به چه کسی می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] 1: شخصی ملک مسکونی خود را به فرزندش هبه نموده و شرط نموده اولاً آن را نفروشد ثانیاً واهب تازمانی که زنده است حق داشته باشد در آن منزل سکونت نماید. اما متهب با تخلّف از شرط، ملک را به دیگری فروخته است. آیا خریدار ملک می تواند واهب را از منزل بیرون کند؟ 2: آیا واهب می تواند فقط عقد دوم را بهم بزند؟ در صورتی که واهب عقد هبه را به علت تخلّف شرط متهب بهم بزند آیا ملک از خریدار (متصرف بعدی) مسترد می گردد؟
- [آیت الله بهجت] فردی پدر خود را در ملک شخصی خود دفن نموده است. اکنون با گذشت ده سال از این قضیه متوجه شده اند که قبر را آب فرا گرفته است. آیا می توانند نبش قبر کنند و در قبرستان دفن نمایند؟
- [آیت الله خوئی] زیدی ملک مزروعی را به فرزند خود بخشیده و این فرزند که موهوب له است در این زمین مثلاً از قبیل گندم، جو، چغندر قند، سیب زمینی، لوبیا، خربزه، هندوانه، و غیره میکارد. و از مجموع عوائد زمین آنچه را که مصرف خوراکی خود میکند بقیه را میفروشد و زندگانی خود را اداره مینماید و پس از تمام شدن سال اگر چیزی اضافه ماند مخمّس میکند، با این تفصیل آیا اصل این ملک خمس دارد یا نه؟ در صورتی که موهوب له غیر از عوائد این ملک سرمایه و راه دخل و استفادهای ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر و پسری دو دختر را به عقد خود در آورند و عاقد در حین عقد بمیرد و بعداهیچکدام از آنها ندانند که زن کدامند یا شوهر کدامند تکلیف چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی ملک خود را به کسی هبه کرده و پیش از آنکه آن را به تصرف او بدهد فوت کرده است، آیا این ملک به ورثه واهب می رسد یا به کسی که به او هبه شده است؟ و اگر به فرزند خود هبه کرده ولی قبل از اینکه به تصرف او بدهد، فوت کند چطور؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا واهب می تواند به هبه خود رجوع و آنچه را بخشیده پس بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی در چاه بمیرد و بیرون آوردن او ممکن نباشد تکلیف چه می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مادر بمیرد و بچه در شکم مادر زنده باشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از قرارداد، صاحب زمین یا زارع بمیرد، تکلیف چیست؟
- [سایر] در اجاره به شرط تملیک، در صورت مرگ و یا محجور شدن طرفین، تکلیف ملک مورد معامله چیست؟ آیا پس از پرداخت کل اجاره، ملک به وراث میرسد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر را بخواند، باید به تکلیف خود عمل کند. مثلاً قضای نماز صبح و مغرب و عشاء مادرش بلند بخواند.
- اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز و روزه پدر را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، پسر دوم بنابر احتیاط واجب، باید به جا آورد.
- اگر پدر بمیرد چهار چیز مال پسر بزرگ تر است: 1 قرآن 2 انگشتری 3 شمشیر 4 لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است، اگرچه نپوشیده باشد، و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است، یا برای استعمال مهیّا شده، مال پسر بزرگتر است.
- اگر زن کافره بمیرد و بچه در شکم او مرده باشد، چنانچه پدر بچه، مسلمان باشد، باید زن را در قبر به پهلوی چپ، پشت به قبله بخوابانند که روی بچه به طرف قبله باشد بلکه اگر هنوز روح هم به بدن او داخل نشده باشد، بنابر احتیاط واجب باید به همین دستور عمل کنند.
- اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود در صورت مصلحت زنی را صیغه کند; اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد، مثلاً برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، می تواند مدت آن زن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد.
- اگر وارث میت فقط برادر و خواهر و زن او باشد، زن ارث خود را به تفصیلی که بعداً گفته می شود، می برد. و خواهر و برادر به طوری که در مسائل گذشته گفته شد، ارث خود را می برند. و نیز اگر زنی بمیرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد، شوهر نصف مال را می برد و خواهر و برادر به طوری که در مسائل پیش گفته شد، ارث خود را می برند. اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری او باشد، نصف مال به شوهر می رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادری می دهند و آنچه می ماند، مال برادر و خواهر پدر و مادری است. پس اگر همه مال او شش تومان باشد، سه تومان به شوهر و دو تومان به برادر و خواهر مادری و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادری می دهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز پدر را قضا نماید و اگر در حال ممیّز بودن هم نماز پدر را بخواند صحیح است و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، چنانچه نمازهای پدر خوانده نشده باشد، بنا بر احتیاط پسر دوم قضای نماز پدر را عهدهدار شود و همچنین است اگر پسر دوم پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد.
- [آیت الله اردبیلی] (حِضانت) یعنی نگهداری و پرورش کودک حق و تکلیف پدر و مادر است.
- [آیت الله مظاهری] در معامله بیع شرط، خیار، منتقل به ورثه می‌شود بنابراین اگر خریدار بمیرد فروشنده میتواند ملک را از ورثه او مطالبه نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز پدر را قضا کند بمیرد ، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پسر بزرگتر پیش از ان که نماز پدر را قضا کند بمیرد بر پسر دوم چیزی واجب نیست
- [امام خمینی] اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی مال خمس دار را به دیگری ببخشد، در این صورت , ولیّ مسلمین یا فقیه جامع شرای ط دیگر می تواند به بخشنده مراجعه کند و خمس را از او بگیرد و میتواند به کسی که به او بخشیده شده, مراجعه نماید و خمس را از عین مال بگیرد و در صورت دوم, او (متّهب) نه حق مراجعه به واهب دارد ; نه خیار تبعّض صفقه، چون در برابر این مال چیزی به واهب نداده است تا عوض آن را بگیرد , اما اگر متّهب عین مال را تلف کرده باشد , ولیّ خمس میتواند از واهب یا متّهب، مثل یا قیمت آن خمس را بگیرد. درآمدهای مال بی خمس
- [آیت الله نوری همدانی] در معاملة بیع شرط اگر چه فروشنده اطمینان داشته باشد که هرگاه سر مدّت پول را ندهد ؛ خریدار ملک را به او می دهد معامله صحیح است ولی اگر سر مدّت پول را ندهد ، حق ندارد ملک را از خریدار مطالبه کند و اگر خریدار بمیرد ؛ نمی تواند ملک را از ورثة او مطالبه نماید .
- [آیت الله وحید خراسانی] در معامله بیع شرط اگر چه فروشنده اطمینان داشته باشد که هرگاه سر مدت پول را ندهد خریدار ملک را به او می دهد معامله صحیح است ولی اگر سر مدت پول را ندهد حق ندارد ملک را از خریدار مطالبه کند و اگر خریدار بعد از رسیدن مدت بمیرد نمی تواند ملک را از ورثه او مطالبه نماید
- [آیت الله اردبیلی] در معامله (بیع شرط) اگرچه فروشنده اطمینان داشته باشد که حتی اگر سر مدّت پول را ندهد، خریدار ملک را به او پس میدهد، معامله صحیح است؛ ولی اگر سر مدّت پول را ندهد، حق ندارد ملک را از خریدار مطالبه کند و اگر خریدار بمیرد، نمیتواند ملک را از ورثه او مطالبه نماید.