ایام عده
عِدّه مدت زمان معینی است که زن پس از جدایی از شوهر و یا کسی که به اشتباه با وی آمیزش کرده، باید صبر کرده و تا پایان آن مدت ازدواج نکند.
اگر زوجه ناشزه باشد و تقاضای طلاق نماید، آیا نفقه ی ایام عده شامل وی خواهد شد؟
بسمه تعالی: اگر زن قبل از طلاق ناشزه بوده و نشوز آن ادامه پیدا کرده، نفقه ندارد. والله العالم
بسمه تعالی: اگر زن قبل از طلاق ناشزه بوده و نشوز آن ادامه پیدا کرده، نفقه ندارد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا زوجه می تواند در مقابل بذل نفقه ایام عده، تقاضای طلاق خلع نماید؟
- اگر زوچ چند سال از نزدیکی خودداری کند آیا زوجه می تواند به جهت عسر و حرج تقاضای طلاق نماید؟
- زوجه در زمان نامزدی بدون دخول، از زوج حامله شد. آیا زوجه در صورت طلاق باید عدّه نگه دارد؟ و عِدّه ی او چه مقدار است؟
- زنی بدون اجازه ی شوهر، به اتفاق بچه ها و بدون کدورتی بین زن و شوهر، از منزل شوهر به منزل پدرش رفته و تقاضای نفقه ی بچه ها را نموده است آیا شوهر می تواند از همسر بخواهد که بچه ها را به منزل بیاورد تا نفقه ی آن‌ها را پرداخت کند؟ آیا این زن ناشزه است؟
- اگر زوجه تمام مهریه خود را در ازای طلاق بذل نماید و زوج نیز با قبول بذل موافقت نماید ولی پس از اجرای صیغه طلاق بائن زوجه در ایام عده به قسمتی از مهریه خود رجوع کند آیا رجوع جایز است؟
- شوهر برای همسرش به جهت انجام عمل منافی عفت از دادگاه درخواست طلاق می دهد و زوجه نیز نفقه ایام دستگیری و پس از آزادی را مطالبه نموده است آیا مستحق دریافت نفقه می باشد؟
- اگر زوجه از نزدیکی در دبر امتناع ورزد، ناشزه می شود؟
- اگر زوج و زوجه تفاهم کنند که پس از طلاق حضانت و نگهداری فرزند مشترک مادام العمر و بدون خرجی و نفقه بر عهده زوجه باشد آیا این قرارداد مطابق شرع و قانون است؟
- اگر شوهری نفقه زوجه را نمی پردازد و از همسر جدا زندگی می کند ولی او را طلاق نمی دهد در این مورد چه کسی می تواند زوج را مجبور به طلاق دادن همسرش نماید؟
- اگر کسی زوجه اش را طلاق خلعی دهد و در زمان عده با خواهر زن مطلقه خود ازدواج کند آیا زوجه مطلقه می تواند در بذل خود رجوع کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه زوجه از ایفای وظایف زوجیّت خودداری نماید ناشزه بوده و مستحقّ نفقه نخواهد بود لیکن در صورتی که شوهر از انجام وظائف زوجیّت سر باز زند به گونهای که زوجهاش را معلّقه قرار دهد بفرمائید : الف - آیا میتوان حکم به نشوز زوج کرد؟ ب - در صورت مثبت بودن پاسخ چه آثاری بر آن مترتّب است؟ ج - آیا زوجه میتواند در این صورت از دادگاه تقاضای طلاق نموده و دادگاه نیز بر این اساس حکم به طلاق زوجه بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً به سوالات زیر پیرامون محدوده ی اطلاعت زوجه پاسخ دهید: الف) آیا زوجه بدون رضایت زوج حقّ خروج از منزل را دارد؟ ب) در صورت ترک منزل با وجود عدم رضایت زوج و تقاضای مکرر بازگشت و عدم تمکین مشارالیها، آیا شرایط ناشزه بر روی محقّق می گردد؟ ج) در شرایط فوق، آیا زوجه استحقاق دریافت نفقه را دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی زوجه خود را مطلّقه به طلاق رجعی نموده و در عدّه رجوع کرده و تمام حقوق زوجه را رد نموده و در وقت رجوع، زن با شوهر خود شرط کرده که اگر او را بعداً طلاق دهد مبلغ دویست تومان به زوجه بدهد به طریق شرط ابتدایی، بعداً به کراهت زوجه از زوج و تقاضای زوجه طلاق خود را، زوج او را طلاق داده و زوجه به خیال آن که آن دویست تومان صداق اوست آن را به شوهر خود برای تقاضای طلاق بذل نموده، آیا در این صورت این طلاق، طلاق خُلع است یا رجعی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زوج بدون عذر شرعی از دادن نفقه خودداری کند آیا طلاق زوجه جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زوج بدون عذر شرعی از دادن نفقه خودداری کند آیا طلاق زوجه جایز است؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی وکالت میدهد به عمروی که زوجه او را مطلّقه نماید ولی حقیقتاً قصد طلاق را ندارد، بعد از وقوع طلاق زید - به خیال این که طلاق فضولی هم مثل عقد فضولیست - طلاق را امضا و اجازه می‌کند و زوجه عدّه نگاه میدارد، بعد از تمام شدن عدّه شوهر می‌کند و از شوهر دوّم ولد پیدا می‌کند، بعد که شوهر اوّل میفهمد طلاق فضولی صحیح نیست، بخواهد این زوجه را طلاق بدهد - بر فرض عدم صحّت طلاق اوّل - آیا جدیداً باید زوجه درطُهر باشد و تحقیق کند در این باب یا همان حمل کافی است؟ و بر فرض بطلان طلاق، نفقه این چند سال را شوهر اوّل باید بدهد، یا این که چون استمتاع از زوجه نکرده نباید بدهد؟ و بر فرض بطلان طلاق شوهر اوّل خجالت میکشد که تحقیق کند زوجه چه وقت در طُهر غیر مواقعه است تا او را دو مرتبه طلاق بدهد، آیا میتواند بدون تحقیق او را طلاق بدهد یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] به شرف عرض عالی میرساند زوجه مطلّقهای پس از انقضای ده ماه و نیم از تاریخ طلاق خود طفلی از او متولّد شده و آن را نسبت به زوج مطلِّق خود میدهد و مطالبه نفقه او را از زوج مطلِّق خود مینماید و زوج مطلِّق مدّعی نفی ولد است و یگانه دلیل او برگه طلاق اوست که زوجه کلّیّه مهریه و نفقه ایّام عدّه خود را دریافت نموده و ذکری از آثار حمل ننموده، آیا قبل از اثبات نسبت و ترافع نزد حاکم شرعی، حق مطالبه نفقه طفل خود را دارد یا خیر؟ و قبل از طلاق هم ما بین زوج و زوجه متارکه بوده و زناشویی حاصل نشده.
- [آیت الله سیستانی] اگر ضمن عقد منقطع، شرط نفقه شده باشد آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحت تاییدیّه نفقه از ناحیه زوج وتحقق تخلف شرط آیا زوجه می تواند تقاضای انحلال نکاح را بنماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زوج از شرط مذکور تخلف کند آیا زوجه میتواند با استناد تخلّف از شرط تقاضای طلاق کند؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی زوجه خود را طلاق داده و در حال عدّه عمرو آن زن را به عقد خود درآورده و فعلاً آن زن آبستن شده، تکلیف آن زن برای عدّه چگونه است؟ و طفل ملحق به کدام یک از زوجین است؟ در صورت عدّه نگاه داشتن نفقه آن زن بر عهده زوج اوّل است یا ثانی؟ و زوج اوّل در صورت بودن طلاق رجعی حق مراجعه دارد یا نه؟ و آیا آن زن باید دو عدّه نگاه دارد یا یک عدّه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّه متعه، یا طلاق بائن، یا عده وفات است زنا کند، بعداً می تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- اگر زن آبستن را طلاق دهند، عده آن یا دنیا آمدن، یا سقط شدن بچه او است، بنابر این اگر مثلاً یک ساعت بعد از طلاق بچه او به دنیا آید، عده اش تمام می شود.
- ابتدای عده طلاق از موقعی است که خواندن صیغه طلاق تمام می شود، چه زن بداند طلاقش داده اند، یا نداند پس اگر بعد از تمام شدن عده بفهمد که او را طلاق داده اند; لازم نیست دوباره عده نگهدارد. عده زنی که شوهرش مرده:
- اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین عده زن بمیرد، زن از او ارث می برد. ولی اگر بعداز گذشتن عده رجعی یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.
- اگر زن بگوید عده ام تمام شده، با دو شرط از او قبول می شود: اول: آن که مورد تهمت نباشد. دوم: از طلاق یا مردن شوهرش به قدری گذشته باشد که در آن مدت تمام شدن عده ممکن باشد. طلاق بائن و طلاق رجعی
- زن یائسه عده ندارد; اگرچه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد و بعد از طلاق می تواند فوراً شوهر کند و زنی که نه سالش تمام نشده نیز عده ندارد.
- اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رِجعی دهد، در بین عدّه نمی تواند خواهر او را عقد نماید، بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رِجعی دهد، در بین عدّه نمی تواند خواهر او را عقد نماید، بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- زنی که حیض نمی بیند اگر در سن زنهائی باشد که حیض می بینند، چنانچه شوهرش بعد از نزدیکی کردن او را طلاق دهد، باید بعد از طلاق تا سه ماه یعنی نود روز تمام عده نگاه دارد.
- زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر شوهرش با او نزدیکی کند و طلاقش دهد، بعداز طلاق باید عده نگهدارد یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد، به قدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود و همینکه حیض سوم را دید، عده او تمام می شود و می تواند شوهر کند. ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با او طلاقش بدهد عده ندارد، یعنی می تواند بعد از طلاق فوراً شوهر کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] بر زنی که طلاق رجعی داده شده، احکام همسر شرعی جاری است، بنابر این نفقه و زکات فطره او بر شوهر واجب است و از یکدیگر ارث میبرند و شوهر حق ندارد در عدّه با خواهر او یا زن پنجم ازدواج نماید، ولی در مدّت عدّه طلاق بائن نفقه زن بر شوهر واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بنابر احتیاط واجب بر او حرام می‌شود ، و اگر در عدّه متعه یا طلاق بائن ، یا عدّه وفات یا عدّه وطی شبهه باشد ، بعداً میتواند او را عقد نماید ، و معنای طلاق رجعی ، و طلاق بائن ، وعدّه متعه ، و عدّه وفات ، و عدّه وطی شبهه ، در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرند، باید خرج زن را از مال پسر در صورتی که زن ناشزه نباشد بدهند و اگر پسر مالی نداشته باشد، مدیون نفقه زن میماند.
- [آیت الله اردبیلی] ابتدای عدّه طلاق از هنگامی است که خواندن صیغه طلاق تمام می‌شود چه زن بداند او را طلاق دادهاند یا نداند پس اگر بعد از تمام شدن عدّه بفهمد که او را طلاق دادهاند، لازم نیست دوباره عدّه نگهدارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در مذهب عامه در طلاق زن یایسه و یا صغیره ای که شوهر با انها نزدیکی کرده باشد بر ان زن واجب است عده نگه دارد هر چند در مورد صغیره در بعضی از مذاهب عامه تفصیلی است ولی در مذهب شیعه در طلاق زن یایسه و صغیره عده واجب نیست بنابراین بر مذهب عامه انها ملزم هستند که احکام عده را رعایت کنند پس اگر زن یایسه یا صغیره از عامه شیعه گردد لازم نیست عده نگه دارد و اگر طلاق او رجعی باشد جایز است نفقه ایام عده را از شوهر عامی مطالبه کند و جایز است با شخص دیگری در ان ایام ازدواج نماید و همچنین اگر مرد عامی شیعه شود جایز است با خواهر زن یایسه و صغیره ای که طلاق داده است و هنوز به مذهب عامه در ایام عده هستند ازدواج کند و لازم نیست احکام عده را رعایت نماید
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند ان زن بنابر احتیاط بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند بعد می تواند اورا عقد نماید و معنی طلاق رجعی و طلاق باین وعده متعه و عده وفات در احکام طلاق خواهد امد
- [آیت الله اردبیلی] کسی که زن خود را طلاق رجعی داده، حرام است او را در مدّت عدّه از خانهای که هنگام طلاق در آن خانه بوده بیرون کند، ولی در بعضی از موارد که در کتابهای مفصل گفته شده مانند این که زن کار حرامی که موجب حدّ است انجام دهد یا ناشزه باشد بیرون کردن او اشکال ندارد و نیز حرام است زن برای کارهای غیرلازم از آن خانه بیرون رود.
- [آیت الله وحید خراسانی] کفن زن بر شوهر است اگر چه زن از خود مال داشته باشد و همچنین اگر زن را چنانچه در احکام طلاق خواهد امد طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عده بمیرد شوهرش باید کفن او را بدهد و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد ولی شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد بنابر احتیاط واجب کفن زن ناشزه و منقطعه بر شوهر است
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با زنی که در عدّة طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّة متعه ، یا طلاق بائن ، یا عدّة وفات است ، زنا کند بعداً می تواند او را عقد نماید ، اگر چه احتیاط مستحّب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّة متعه و عدّة وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او بنابر احتیاط واجب حرام می‌شود، و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند، و معنای طلاق رجعی و طلاق باین و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.