زناشویی
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
دختری با مردی ازدواج می نماید و لکن قبل از ثبت در شناسنامه و قبل از رابطه ی زناشویی از او جدا می شود و با مرد دیگری ازدواج می کند. اکنون پس از چند سال، زوج متوجه ازدواج سابق او شده است. آیا مرد می تواند نکاح را به عنوان تدلیس زوجه فسخ نماید؟
بسمه تعالی: در فرض سؤال، شایسته بود از نظر اخلاقی که آن زن شوهر را از وضع خود آگاه سازد، ولی پس از ازدواج برای شوهر حق فسخی نیست. اگر همسر از نظر اخلاقی و اجتماعی مورد علاقه است، آن جریان را نادیده بگیرد. والله العالم
بسمه تعالی: در فرض سؤال، شایسته بود از نظر اخلاقی که آن زن شوهر را از وضع خود آگاه سازد، ولی پس از ازدواج برای شوهر حق فسخی نیست. اگر همسر از نظر اخلاقی و اجتماعی مورد علاقه است، آن جریان را نادیده بگیرد. والله العالم
عنوان سوال:
دختری با مردی ازدواج می نماید و لکن قبل از ثبت در شناسنامه و قبل از رابطه ی زناشویی از او جدا می شود و با مرد دیگری ازدواج می کند. اکنون پس از چند سال، زوج متوجه ازدواج سابق او شده است. آیا مرد می تواند نکاح را به عنوان تدلیس زوجه فسخ نماید؟
پاسخ:
بسمه تعالی: در فرض سؤال، شایسته بود از نظر اخلاقی که آن زن شوهر را از وضع خود آگاه سازد، ولی پس از ازدواج برای شوهر حق فسخی نیست. اگر همسر از نظر اخلاقی و اجتماعی مورد علاقه است، آن جریان را نادیده بگیرد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مردی با دختری ازدواج کرد و سپس مطلع شد که وی مدتی در عقد موقت کسی بوده است. آیا عمل دختر تدلیس محسوب می شود و در نتیجه آیا مرد حق فسخ عقد را دارد؟
- دختری پس از ازدواج متوجه می شود که زوج قادر به نزدیکی نیست آیا دختر می تواند عقد را فسخ و مطالبه مهریه نماید؟
- زوجه پس از چند سال از زندگی مشترک و مراجعه به پزشک دارای فرزند نمی شود و علّت آن آسیب در اثر تصادف بوده و یا مادرزادی فاقد رحم و تخمدان است آیا زوج می تواند عقد را فسخ کند؟
- اگر زوج ضمن عقد نکاح، ملتزم و متعهد گردد که مقداری از زمین و آب معین از مال خویش را در مقابل مهریه به زوجه منتقل کند و متعهد شود که در صورت تخلف، علاوه بر پرداخت مهریه، مبلغ دیگری به عنوان جریمه به زوجه بپردازد، لکن در زمان حیات خود به این تعهد عمل نکند، آیا زوجه می تواند از ورثه، همان زمین و آب را مطالبه کند؟
- مردی به دلیل عدم تمایل جنسی نسبت به همسرش نتوانسته است روابط زناشویی برقرار کند و همسر پس از 4 سال دوشیزه است آیا مرد گناهکار است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی زوجه خود را به طلاق خلع مطلّقه نموده زوجه در زمان عدّه پشیمان و رجوع کرده لکن زوج مالی که گرفته پس نداده است آیا این رجوع موجب حلّیت و بازگشت به نکاح اوّل هست یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] مردی در ازدواج با دختری تدلیس کرده و خود را عوضی معرّفی کرده است که اگر این گونه معرّفی نمی کرد، حتما دختر راضی نمی شد. آیا به خاطرندانستن موضوع برای دختر اختیار فسخ عقد هست یا نه؟
- [سایر] مردی با دختری ازدواج میکند، به اعتقاد این که باکره است؛ ولی بعد از عقد متوجه می‌شود که قبلاً شوهر داشته و از او جدا شده است و یا با دیگری رابطه داشته است؛ آیا مرد می‌تواند این عقد را فسخ کند؟
- [آیت الله اردبیلی] زوج با شرط مطلق و صریح و بر مبنای اینکه زوجه سابقه ازدواج قبلی نداشته باشد، زن را به زوجیت قبول نمود. قبل از عقد حتی در سند ازدواج نیز زوجه خودش را متصف به این صفت نمود که سابقه ازدواج قبلی ندارد. پس از عقد، خلاف این شرط و وصف کشف شد و محرز شد زوجه قبلاً ازدواج کرده و طلاق هم گرفته بوده است و فیالواقع تدلیس زوجه فاش شد و زوج هم فوراً اعلام فسخ نمود. آیا غیر مدخوله بودن زوجه در ازدواج قبلیاش، به اطلاق این شرط لطمهای میزند؟ به عبارت دیگر چنانچه زوجه در ازدواج قبلیاش مدخوله نشده باشد، در فرض فوق، تدلیس و فسخ محقق شده است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زوج ادعا می کند که زوجه و بستگان وی قبل از عقد در توصیف زوجه گفته اند سال پنجم ابتدایی را خوانده است و پس از وقوع عقد و گذشت چند سال از زندگی، زوج متوجه می شود که زوجه در امتحانِ سال پنجم مردود شده است. و به زعم خودش که خلاف وصف بوده حق فسخ دارد، لذا عقد را فسخ کرده و حدود بیست روز پس از عقد، مجدداً زوجه را به عقد انقطاعی، زن خود قرار داده است. زوجه هم تصدیق می کند که گفته است سال پنجم ابتدایی را خوانده است. و می گوید که من خوانده بودم و همان را هم گفته و صحبت از مدرک به میان نیامده است. آیا زوج حق فسخ را داشته یا نه؟ و آیا با فسخِ انجام شده، زوجه از زوجیت وی بیرون رفته و با عقد موقت زوجیت انقطاعی برقرار شده است یا زوجیت دائم از بین نرفته است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زوج نسبت به پرداخت مهر معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ و نیز اگر زوج نسبت به پرداخت نفقه معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ آیا زوجه حق فسخ ازدواج را دارد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زوج نسبت به پرداخت مهر معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ و نیز اگر زوج نسبت به پرداخت نفقه معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ آیا زوجه حق فسخ ازدواج را دارد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی مبتلا به صرع یا بیماریهای دیگر است که ذاتاً مجوز فسخ نکاح نمی باشد. ولی خود را به شرط سلامتی به عقد دیگری درمی آورد. اگر زوج بعد از دخول متوجه شود، آیا حق فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا باید مهریه زوجه را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در ازدواج تدلیس صورت گیرد، ولی زوج ازدواج را به امید برطرف شدن عیب فسخ نکند، و بعد ناچار شود زن را طلاق دهد، آیا می تواند در مهر (نصف یا تمام آن) به مدلس رجوع کند؟
- [آیت الله بهجت] زوج و زوجه ای که مدّت هشت سال است با هم زندگی نموده اند، ولی تاکنون بچّه دار نشده اند و به تشخیص پزشکان عیب از جانب زوج است و اکنون زوجه ادعا دارد که شوهرش بدون خصیتین است و زوج هم معترف است و علّت عدم بارداری وی هم همین مسأله است. آیا عیب ذکر شده از جمله عیوبی است که باعث فسخ عقد می گردد؟ و از آن جایی که زوجه تاکنون جاهل بر حکم بوده نمی دانسته که حقّ فسخ دارد، آیا در صورت داشتن حقّ فسخ لازم است صیغه ی طلاق جاری شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] دختری که برای ازدواج، باید از پدر یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد، چنانچه بدون اجازه گرفتن از آنان با مردی ازدواج کند و پس از ازدواج، پدر یا جدّ پدری اجازه دهند، ازدواج وی صحیح است وگرنه بنابر احتیاط واجب باید با طلاق از آن مرد جدا شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی یکی از خویشان مردی را به تفصیلی که گفته می‌شود شیر دهد - هر چند از شیر آن مرد نباشد - احتیاط مستحبّ آن است که از ازدواج با آن مرد خودداری کند و اگر قبل از شیر دادن همسر آن مرد بوده، این شیر دادن زن را بر او حرام نمیکند؛ ولی بهتر است این کار را نکند: 1 - برادر یا خواهر مرد. 2 - نوه - با واسطه و بیواسطه - شوهر خود را، هر چند از زن دیگر باشد. 3 - عمو یا عمه یا دایی یا خاله - با واسطه و بیواسطه - مرد. 4 - اولاد بیواسطه عمه یا خاله مرد. 5 - اولاد بیواسطه خواهر مرد یا نوه دختری - با واسطه و بیواسطه - او.
- [آیت الله اردبیلی] اگر منی مردی را داخل رحم زن اجنبیّه نمودند و معلوم شد بچّه از آن منی است، چنانچه این عمل به نحو شبهه بوده باشد، مثل آن که مرد گمان میکرده زن خود اوست و زن نیز گمان میکرده منی شوهر خود اوست و بعد از عمل معلوم شد که منی از شوهر نیست، بچّه شرعاً از آنِ مرد و زن است و تمام احکام فرزندی را دارد و لکن اگر از روی علم و عمد باشد، محلّ اشکال است لکن اشکالی نیست که اگر این بچّه دختر باشد، پدر نمیتواند او را به زنی بگیرد و اگر پسر باشد مادر نمیتواند با او ازدواج کند و همچنین دختر نمیتواند به کسانی که به فرض صحّت عقد، محارم او محسوب میشوند، شوهر کند و پسر نمیتواند با آن محارم ازدواج نماید و در تمام مسائل دیگر باید احتیاط مراعات شود.
- [آیت الله سیستانی] از نظر فقه امامیه، عقد نکاح بدون شاهد گرفتن صحیح است. لکن اهل سنّت در این مسأله اختلافنظر دارند، و برخی موافق امامیه هستند و پارهای مانند حنفیان، شافعیان، و حنبلیان، نکاح بدون شاهد گرفتن را فاسد میدانند. مالکیان نیز نکاح مخفیانه را فاسد میدانند. ولی آنان که مدّعی فسادند، خود دو دسته هستند: مالکیان، و بیشتر حنبلیان در مورد اینگونه نکاحها که در مورد صحت و فسادش اختلاف است مانند عقد مذکور معتقدند که هیچکس حقّ ازدواج با این زن را ندارد، مگر آنکه مردی که عقد نکاح به نام او بسته شده است، او را طلاق دهد و یا نکاح او را فسخ کند. پس اگر شوهر از پیروان این دو مذهب باشد، نمیتوان با آن زن ازدواج کرد مگر آنکه او را طلاق دهد و یا نکاحش را فسخ کند. شافعیان، و حنفیان در مورد اینگونه نکاحها معتقدند که میتوان با چنین زنی ازدواج کرد و نیاز به طلاق یا فسخ نکاح نیست. بنابراین هرگاه شوهر از پیروان این دو مذهب باشد، طبق قاعده الزام شوهر به احکام مذهبش، در صورتی که زن از نظر آنان از کسانی باشد که نیازمند عدّه هستند، اظهر جواز نکاح او پس از انقضای عدّه است. همچنین اگر زن شیعه باشد و شوهر از پیروان این دو مذهب باشد، در صورتی که از نظر آنان نیازمند عدّه است، جایز است پس از تمام شدن عدّه، ازدواج کند. لکن در هر دو صورت برای خروج از شبهه و رعایت احتیاط، اولی آن است که در صورت امتناع شوهر از طلاق زن، طلاق او را گر چه از طریق حاکم شرع بگیرند.
- [آیت الله خوئی] اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهر او پیش از عقد دیوانه بوده است یا آنکه بعد از عقد چه پیش از نزدیکی یا بعد از آن دیوانه شود یا آلت مردی نداشته، یا بعد از عقد پیش از نزدیکی بریده شود یا مرضی دارد که نمیتواند وطی و نزدیکی نماید هرچند آن مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی عارض شده باشد در تمام این صور بیطلاق می‌تواند عقد را به هم بزند. ولی درصورتی که شوهر نمیتواند نزدیکی نماید لازم است که زن رجوع به حاکم شرع یا وکیل او نماید. حاکم شوهر را یک سال مهلت میدهد و چنانچه شوهر نتوانست به آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند پس از آن زن می‌تواند عقد را به هم بزند و اگر آلت مردی بعد از نزدیکی بریده شود و زن عقد ازدواج را فسخ کند فسخ اثری ندارد اگرچه احتیاط مستحب این است که شوهر او را طلاق دهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . عقد ازدواج چند شرط دارد: اول آن که به عربی صحیح خوانده شود و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند بهتر بلکه احوط آن است که کسی را که می تواند به عربی صحیح بخواند وکیل کنند، لکن لازم نیست. و خودشان هم می توانند به غیر عربی بخوانند، اما باید لفظی بگویند که معنی زوجت و قبلت را بفهماند. دوم مرد و زن یا وکیل آنان که صیغه را می خوانند، قصد انشاء داشته باشند یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را می خوانند زن بگفتن "زَوَّجْتُکَ نَفْسِی" قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد و مرد بگفتن "قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ" زن بودن او را برای خود قبول نماید، و اگر وکیل مرد و وکیل زن صیغه را می خوانند، به گفتن "زَوَّجْتُ"الخ" وَقَبِلْتُ" قصدشان این باشد که مرد و زنی که آنان را وکیل کرده اند زن و شوهر شوند. سوم کسی که صیغه را می خواند عاقل و بنابر احتیاط لازم بالغ باشد چه برای خودش بخواند، یا از طرف دیگری وکیل شده باشد. چهارم اگر وکیل زن و شوهر یا ولی آنان صیغه را می خوانند، در عقد، زن و شوهر را معین کنند، مثلاً اسم آنان را ببرند یا به آنان اشاره نمایند. پس کسی که چند دختر دارد، اگر به مردی بگوید: زَوَّجْتُکَ اِحْدی بَنَاتی یعنی: زن تو نمودم یکی از دخترانم را و او بگوید "قَبِلْتُ" یعنی: قبول کردم چون در موقع عقد، دختر را معین نکرده اند عقد باطل است. پنجم زن و مرد به ازدواج راضی باشند، ولی اگر زن ظاهراً با کراهت اذن دهد و معلوم باشد قلباً راضی است عقد صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . عقد ازدواج چند شرط دارد: اول آن که به عربی صحیح خوانده شود، و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند بهتر بلکه احوط آن است که کسی را که می‌تواند به عربی صحیح بخواند وکیل کنند، لکن لازم نیست، و خودشان هم میتوانند به غیر عربی بخوانند، اما باید لفظی بگویند که معنی زوجت و قبلت را بفهماند. دوم مرد و زن یا وکیل آنان که صیغه را میخوانند، قصد انشاء داشته باشند، یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را میخوانند زن به گفتن (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی) قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد، و مرد به گفتن (قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ) زنبودن او را برای خود قبول نماید، و اگر وکیل مرد و وکیل زن صیغه را میخوانند، به گفتن (زَوَّجْتُ(الخ) وَ قَبِلْتُ) قصدشان این باشد که مرد و زنی که آنان را وکیل کردهاند زن و شوهر شوند. سوم کسی که صیغه را میخواند، عاقل و بنابر احتیاط لازم بالغ باشد؛ چه برای خودش بخواند، یا از طرف دیگری وکیل شده باشد. چهارم اگر وکیل زن و شوهر یا ولیّ آنان صیغه را میخوانند، در عقد، زن و شوهر را معین کنند، مثلاً اسم آنان را ببرند یا به آنان اشاره نمایند. پس کسی که چند دختر دارد، اگر به مردی بگوید: زَوَّجْتُکَ اِحْدی بَنَاتی یعنی زن تو نمودم یکی از دخترانم را، و او بگوید: (قَبِلْتُ) یعنی قبول کردم چون در موقع عقد، دختر را معین نکردهاند، عقد باطل است. پنجم زن و مرد به ازدواج راضی باشند، ولی اگر زن ظاهراً با کراهت اذن دهد و معلوم باشد قلباً راضی است، عقد صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهر او دیوانه بوده است، یا بعد از عقد دیوانه شود، یا بفهمد که آلت مردی ندارد، یا مرضی دارد که نمیتواند وطی و نزدیکی نماید، یا این دو عیب بعد از عقد و پیش از وطی پیدا شود، یا بفهمد تخمهای او را پیش از عقد کشیدهاند و امر را بر او مشتبه کرده باشند، می‌تواند عقد را به هم بزند، ولی در صورتی که مرد نمیتواند نزدیکی نماید، زن اگر بخواهد فسخ نماید باید به حاکم شرع رجوع نماید تا او تا یک سال به مرد مهلت دهد، چنانچه نتوانست با آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند، پس از آن می‌تواند عقد را به هم بزند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهر او دیوانه بوده است، یا بعد از عقد دیوانه شود، یا بفهمد که آلت مردی ندارد، یا مرضی دارد که نمی تواند وطی و نزدیکی نماید، یا این دو عیب بعد از عقد و پیش از وطی پیدا شود، یا بفهمد تخم های او را پیش از عقد کشیده اند و امر را بر او مشتبه کرده باشند، می تواند عقد را به هم بزند، ولی در صورتی که مرد نمی تواند نزدیکی نماید زن اگر بخواهد فسخ نماید، باید به حاکم شرعی رجوع نماید تا حاکم شرع تا یک سال بر مرد مهلت دهد چنان چه نتوانست با آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند، پس از آن می تواند عقد را به هم بزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن نیز می تواند در چهار صورت عقد را به هم بزند: اوّل: دیوانه بودن شوهر، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد دیوانه بوده یا آنکه بعد از عقد چه پیش از نزدیکی یا بعد از آن دیوانه شود می تواند عقد را بهم بزند. دوّم: نداشتن آلت مردی، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش پیش از عقد آلت مردی نداشته یا بعد از عقد پیش از نزدیکی آلت او بریده شده می تواند عقد را بهم بزند. سوّم: ناتوانی از نزدیکی جنسی، اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهرش مرضی دارد که نمی تواند وطی و نزدیکی نماید هر چند آن مرض بعد از عقد و پیش از نزدیکی عارض شده باشد می تواند عقد را بهم بزند. چهارم: بیضه های او را کشیده باشند، چنانچه زن بعد از عقد بفهمد که بیضه های شوهرش را قبل از عقد کشیده اند می تواند عقد را بهم بزند. در تمام چهار صورتی که ذکر شد زن می تواند بدون طلاق عقد را بهم بزند. ولی در صورت سوّم که ناتوانی جنسی دارد لازم است که زن به مجتهد جامع الشرائط یا به وکیل او مراجعه نماید و مجتهد جامع الشرائط شوهر را تا یک سال مهلت می دهد چنانچه شوهر نتوانست به آن زن یا زنی دیگر نزدیکی کند، پس از آن زن می تواند عقد را بهم بزند، و اگر آلت مردی بعد از نزدیکی بریده شود و زن عقد ازدواج را فسخ کند، فسخ اثری ندارد اگر چه احتیاط مستحب آنستکه شوهر او را طلاق دهد.