ازدواج
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
اگر زوج نسبت به پرداخت مهر معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ و نیز اگر زوج نسبت به پرداخت نفقه معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ آیا زوجه حق فسخ ازدواج را دارد یا خیر؟
نسبت به پرداخت مهریه حق فسخ ندارد اما اگر نفقه را نپردازد و زوجه در عسر و حرج باشد می تواند از حاکم شرع تقاضای طلاق کند.
نسبت به پرداخت مهریه حق فسخ ندارد اما اگر نفقه را نپردازد و زوجه در عسر و حرج باشد می تواند از حاکم شرع تقاضای طلاق کند.
عنوان سوال:
اگر زوج نسبت به پرداخت مهر معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ و نیز اگر زوج نسبت به پرداخت نفقه معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ آیا زوجه حق فسخ ازدواج را دارد یا خیر؟
پاسخ:
نسبت به پرداخت مهریه حق فسخ ندارد اما اگر نفقه را نپردازد و زوجه در عسر و حرج باشد می تواند از حاکم شرع تقاضای طلاق کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زوج نسبت به پرداخت مهر معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ و نیز اگر زوج نسبت به پرداخت نفقه معسر باشد تکلیف ازدواج چیست؟ آیا زوجه حق فسخ ازدواج را دارد یا خیر؟
- در صورت مطالبه مهریّه از سوی زوجه قبل از عروسی، و عدم پرداخت آن از طرف زوج، بفرمایید: الف) آیا زوجه می تواند، تا زمان پرداخت مهریّه از رفتن به خانه زوج خودداری کند؟ ب) در صورت خودداری از رفتن به خانه شوهر، آیا استحقاق نفقه دارد؟ ج) آیا اعسار و عدم اعسار زوجه تأثیری در حکم مسأله دارد؟ د) آیا آگاهی یا عدم آگاهی زوجه در هنگام عقد نسبت به عدم توانایی زوج در پرداخت مهریه، تأثیری در حکم مسأله دارد؟
- پسرم از دختری با تأکید بر باکره بودن وی خواستگاری کرده، و صیغه عقد شرعی و دائمی زوجیّت با شرط باکره بودن زوجه جاری گردیده است. پس از گذشت ده ماه از اجرای صیغه دائمی عقد، و قبل از برگزاری مراسم ازدواج، زوجه اعلام می دارد که پرده بکارت وی ازاله گردیده، (و این امر قطعی و اثبات شده است.) ولی خود زوج اقدام به ازاله بکارت کرده، امّا زوج با اتیان سوگند شرعی منکر ادّعای زوجه می باشد. لطفاً در این مورد به سؤالات زیر پاسخ فرمایید: 1 آیا پسرم، حقّ فسخ نکاح را دارد؟ 2 آیا زوج باید اثبات کند که اقدامی نکرده است؟ 3 در صورت فسخ نکاح، آیا زوجه حقّ دریافت مهر المسمّی، یا مهر المثل دارد؟
- آیا شخص ثالث می‌تواند در ضمن عقد ازدواج، نفقه زوجه را تعهّد نماید تا هرگاه بین زن و شوهر راجع به نفقه اختلافی به وجود آمد، نفقه زوجه را پرداخت نماید؟ و در این صورت آیا نفقه از زوج ساقط می‌شود؟
- در مورد نفقه لطفا حکم موارد ذیل را بیان فرمایید. الف) نفقه زوجه حق است یا حکم؟ ب) آیا نفقه زوجه در ابتدای هر روز نسبت به همان روز قابل اسقاط است؟ ج) آیا نفقه زوجه نسبت به تمام زن مستقبل قابل اسقاط است؟ د) آیا شرط سقوط نفقه زوجه در ضمن عقد نکاح جایز است؟
- اگر بین طرفین در این جهت اختلافی حاصل شود و زوجه مدعی تمکین تعلیقی بشود و زوج اظهار نماید که همسرش اهل تمکین حتّی در صورت دریافت مهر نیست و قراینی هم در حدّ افاده احتمال بر صحّت اظهارات زوج وجود داشته باشد آیا به صرف ادّعای زوجه، شوهر ملزم به پرداخت نفقه می گردد و یا این که فصل خصومت باید از طریق اقامه بیّنه و یمین به عمل آید و بنابراین چه کسی مدعی و یا منکر شناخته می شود؟
- دختر خانمی ازدواج نموده، و پس از آن طبق نظر متخصّصان و اقرار خانواده و خود دختر، معلوم شده که قبل از ازدواج دارای مرتبه ای از جنون بوده، و اکنون ادامه زندگی با ایشان غیر ممکن است. آیا شوهر حقّ فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا زوجه مستحقّ مهر المثل است، یا مهر المسمّی؟
- اگر زوجه مدعی تمکین تعلیقی بشود و زوج اظهار نماید که همسرش اهل تمکین حتّی در صورت دریافت مهر نیست و قراینی هم در حدّ افاده احتمال بر صحّت اظهارات زوج وجود داشته باشد آیا به صرف ادّعای زوجه، شوهر ملزم به پرداخت نفقه می گردد و یا این که فصل خصومت باید از طریق اقامه بیّنه و یمین به عمل آید و بنابراین چه کسی مدعی و یا منکر شناخته می شود؟
- دختر خانمی ازدواج نموده، و پس از آن طبق نظر متخصّصان و اقرار خانواده و خود دختر، معلوم شده که قبل از ازدواج دارای مرتبه ای از جنون بوده، و اکنون ادامه زندگی با ایشان غیر ممکن است. آیا شوهر حقّ فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا زوجه مستحقّ مهر المثل است، یا مهر المسمّی؟
- در صورتی که عقد نکاح به علت جنون زوجه فسخ شود و زوجه از بدو ازدواج تا هم اکنون از تمکین و انجام وظائف زناشوئی استنکاف نموده و از مراجعت به منزل زوج خوداری کرده و ناشزه بوده (طبق حکم قطعی دادگاه) و از طرفی زوجه ادعای وقوع نزدیکی با زوج را بنماید و زوج به کل منکر آن شود (طبق اظهار پزشک پرده بکارت زوجه از نوع حلقوی می‌باشد)،ارشاد فرماپید آیا زوج می‌تواند با انجام سوگند،عدم نزدیکی با زوجه را در دادگاه ثابت نماید؟ زوج چگونه ثابت کند با زوجه نزدیکی نکرده است؟ در این شرایط و بعد از صدور حکم فسخ نکاح به دلیل جنون زوجه،تکلیف مهریه چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر پس از اجراء صیغه عقد نکاح زوجه وفات کند به طوری که عرفاً و یا حتی عقلاً امکان استمتاع زوج نباشد آیا ورثه زوجه می توانند از زوج مطالبه مهر کنند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج یا زوجه قبل از نزدیکی بمیرد، آیا کل مهر در مالکیت زوجه مستقر می شود یا نصف آن؟
- [آیت الله نوری همدانی] در نکاح دائمی اگر زن قبل از نزدیکی، به علّت عنین بودن مرد طلاق بگیرد یا به هر علّت دیگری عقد نکاح فسخ شود در اینصورت شوهر نسبت به نصف مهر مشغول الذمه است و اگر هم قبلاً کل مهر را پرداخت کرده نسبت به نیمی از آن حق رجوع دارد. حال اگر قبلاً زن مهر خود را به طور کامل به شوهر خود هبه کرده باشد آیا در اینصورت نیز باید به میزان نصف مهر به شوهر سابق خود برگرداند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه مهر زوجه مقداری از آن بر عهده زوج و مقداری از آن بر عهده پدر زوج باشد و زوج زوجه خود را در عوض تمام مهر مختلعه نماید، آیا جایز است که قرار گذارند زوج زوجه خود را مطلَّقه نماید به این نحو که زوجه آن چه از مهر بر ذمّه زوج است به زوج بذل کند و آن چه بر ذمّه پدر زوج است به پدر زوج بذل کند؟ و در صورت جواز اگر زوجه بعد از بذل بخواهد به بذل خود رجوع کند می‌تواند به پدر زوج هم رجوع کند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا پرداخت نفقه زوجه ای که در عقد بستگی تمکین تامّ نمی کند بر زوج لازم است ؟
- [آیت الله بروجردی] به شرف عرض عالی میرساند زوجه مطلّقهای پس از انقضای ده ماه و نیم از تاریخ طلاق خود طفلی از او متولّد شده و آن را نسبت به زوج مطلِّق خود میدهد و مطالبه نفقه او را از زوج مطلِّق خود مینماید و زوج مطلِّق مدّعی نفی ولد است و یگانه دلیل او برگه طلاق اوست که زوجه کلّیّه مهریه و نفقه ایّام عدّه خود را دریافت نموده و ذکری از آثار حمل ننموده، آیا قبل از اثبات نسبت و ترافع نزد حاکم شرعی، حق مطالبه نفقه طفل خود را دارد یا خیر؟ و قبل از طلاق هم ما بین زوج و زوجه متارکه بوده و زناشویی حاصل نشده.
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج از پرداخت تمامی مهریه در یک نوبت ناتوان شناخته شود دادگاه وی را به پرداخت مهر طی اقساط محکوم نماید آیا پس از دریافت اولین قسط زوجه می تواند از حق حبس استفاده کند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج معسر باشد و به حکم دادگاه ملزم به پرداخت مهریه به صورت اقساطی شود و با توجه به این که امروز مهریه، با مبالغ بالایی تعیین می شود و پرداخت قسطی آن، سال ها طول می کشد، آیا زن حق عدم تمکین تا پرداخت تمامی مهر را دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورتی که زوج از پرداخت نفقه امتناع کند و یا برای مدّت طولانی غایب شود و یا اینکه به درجهای از سفاهت برسد که تصرّف او در اموال و دارائی خود غیر عقلائی باشد یا اینکه مجنون شود تکلیف نفقه زوجه چه می‌شود و مسئول پرداخت آن کیست؟
- [آیت الله بروجردی] زوجه مهر خود را صلح میکند به زوج خود به چیز کمی که زوج او را طلاق رجعی بدهد، آیا در این صورت طلاق رجعی صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در ازدواج موقت باید مقدار وقت و مقدار مهر تعیین شده باشد و بدون آن باطل است.
- مرد می تواند مدّت ازدواج موقّت را ببخشد و به آن پایان دهد، و در این صورت باید تمام مهر را بدهد؛ خواه دخول شده باشد یا نه.
- برای خواندن صیغه عقد موقت کافی است بعد از آن که مدت و مهر معین شد، زن بگوید: (زوجْتک نفْسی فی الْمدة الْمعْلومة علی الْمهْر الْمعْلوم) (من خودم را به همسری تو در مدت معین با مهر معین درآوردم) مرد نیز بگوید: (قبلْت) (قبول کردم) یا این که وکیل زن بگوید: (متعْت موکلتی موکلک فی الْمدة الْمعْلومة علی الْمهْر الْمعْلوم) (موکله خودم را به ازدواج موکل تو در مدت معین با مهر معین درآوردم) وکیل مرد نیز بگوید: (قبلْت لموکلی هکذا) (قبول کردم برای موکل خودم همین طور).
- احتیاط واجب آن است که صیغه طلاق خلع به صورت زیر باشد: اگر خود شوهر می خواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن مثلاً (فاطمه) است می گوید: (زوْجتی فاطمة خلعْتها علی ما بذلتْ هی طالقٌ) یعنی زنم فاطمه را در برابر چیزی که بخشیده است طلاق دادم، او رهاست و اگر وکیل او بخواهد صیغه را بخواند احتیاط واجب آن است که یک نفر از طرف زن وکیل شود و دیگری از طرف مرد، چنانچه مثلاً اسم شوهر (محمد) و اسم زن (فاطمه) است، وکیل زن می گوید: (عنْ موکلتی فاطمة بذلْت مهْرها لموکلک محمد لیخْلعها علیْه) پس از آن وکیل مرد بدون فاصله می گوید: (زوْجة موکلی خلعْتها علی ما بذلتْ هی طالقٌ) (و اگر زن چیز دیگری غیر از مهر را به شوهر ببخشد باید نام همان را در موقع خواندن صیغه ببرد).
- برای خواندن صیغه عقد دائم کافی است که زن بگوید: (زوجْتک نفْسی علی الصداق الْمعْلوم) (یعنی خود را به همسری تو درآوردم به مهری که معین شده) و مرد هم بعد از آن بگوید: (قبلْت التزْویج) (یعنی قبول کردم این ازدواج را) و اگر دیگری را برای این کار وکیل کنند کافی است که وکیل زن بگوید: (زوجْت موکلتی موکلک علی الصداق الْمعْلوم) (موکله خودم را به همسری موکل تو با مهر معلوم درآوردم) وکیل مرد نیز بگوید: (قبلْت لموکلی هکذا) (من نیز همین گونه از طرف موکل خودم قبول کردم).
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر موقع خواندن عقد دائمی برای دادن مهر مدتی معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند. چه شوهر توانائی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. مگر این که ناتوانی مالی شوهر قرینه باشد که پرداخت مهر (عندالاستطاعه) خواهد بود. ازدواج موقت
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن، مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگری نگیرد، باید زن مهر را نگیرد، و شوهر هم با زن دیگری ازدواج نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد؛ واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله مظاهری] اگر زوج به غیر از دخول مثلاً با انگشت بکارت زن را بردارد تمام مهر را بدهکار می‌شود، چه زن راضی به این کار باشد یا نباشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر موقع خواندن عقد دائمی برای دادن مهر مدتی معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند. چه شوهر توانائی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. مگر این که ناتوانی مالی شوهر قرینه باشد که پرداخت مهر (عندالاستطاعه) خواهد بود.
- [آیت الله خوئی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله سیستانی] اگر در عقد دائم مهر را معیّن نکنند ، عقد صحیح است ، و چنانچه مرد با زن نزدیکی کند باید مهر او را مطابق مهر زنهائی که مثل او هستند بدهد . و امّا در متعه چنانچه مهر را معیّن نکنند ، هر چند از روی جهل یا غفلت یا فراموشی باشد ، عقد باطل می‌شود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقع خواندن عقد دائم برای دادن مهر زمانی را معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند دیگر نمی تواند برای دریافت مهریه از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید. مُتعه یا صیغه
- [آیت الله خوئی] اگر در عقد دائمی مهر را معین نکنند عقد صحیح است، و چنانچه مرد با زن نزدیکی کند، باید مهر او را مطابق مهر زنهائی که مثل او هستند بدهد و اما در متعه چنانچه مهر را معین نکنند عقد باطل می‌شود.