خودداری
خودداری همان امتناع است. از آن در بابهای مختلفی نظیر طهارت، تجارت، شرکت، ودیعه، کفالت، نکاح، ظهار، ایلاء، لعان و قضاء سخن گفته‌اند.
اگر شوهر نتواند مهریه را بدهد و در دادگاه مهر تقسیط شود ولی همسر از تمکین خودداری کند آیا نفقه او ساقط می شود؟
بسمه تعالی: هرگاه برای دادگاه ثابت شد که زوج توان پرداخت همه مهریه را ندارد باید آن را تقسیط کند و با پرداخت قسط اول حق تمکین ثابت می شود و اگر زوجه تمکین نکرد نفقه او ساقط است . والله العالم
بسمه تعالی: هرگاه برای دادگاه ثابت شد که زوج توان پرداخت همه مهریه را ندارد باید آن را تقسیط کند و با پرداخت قسط اول حق تمکین ثابت می شود و اگر زوجه تمکین نکرد نفقه او ساقط است . والله العالم
عنوان سوال:
اگر شوهر نتواند مهریه را بدهد و در دادگاه مهر تقسیط شود ولی همسر از تمکین خودداری کند آیا نفقه او ساقط می شود؟
پاسخ:
بسمه تعالی: هرگاه برای دادگاه ثابت شد که زوج توان پرداخت همه مهریه را ندارد باید آن را تقسیط کند و با پرداخت قسط اول حق تمکین ثابت می شود و اگر زوجه تمکین نکرد نفقه او ساقط است . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زوج معسر باشد و به حکم دادگاه ملزم به پرداخت مهریه به صورت اقساطی شود و با توجه به این که امروز مهریه، با مبالغ بالایی تعیین می شود و پرداخت قسطی آن، سال ها طول می کشد، آیا زن حق عدم تمکین تا پرداخت تمامی مهر را دارد؟
- اگر در عقد دائم، پرداخت مهریه مقید به (عندالاستطاعه) باشد، آیا دختر می تواند تا پرداخت مهریه تمکین نکند و نیز تقاضای نفقه نماید؟
- در صورت تفویض مهر یا تفویض بضع یا فساد مهر، در عقد دائم، آیا زوجه می تواند تمکین ننماید؟
- اگر زن دریافت مهر را مشروط به فوت شوهر کند آیا چنین شرطی صحیح است؟ و اگر مهریه ریال بوده آیا می تواند پس از فوت شوهر مهریه را به نرخ روز مطالبه نماید؟
- اگر شوهر نفقه همسر را نپردازد آیا زن می تواند بدون اطلاع از اموال شوهر بردارد؟
- زنی با مردی ازدواج کرده است و نسبت به تمام استمتاعات به غیر از نزدیکی در تمکین زوج بوده است آیا می تواند به جهت عدم پرداخت مهریه از تمکین خودداری کند؟
- اگر زوج از پرداخت تمامی مهریه در یک نوبت ناتوان شناخته شود دادگاه وی را به پرداخت مهر طی اقساط محکوم نماید آیا پس از دریافت اولین قسط زوجه می تواند از حق حبس استفاده کند؟
- هرگاه مهریه ی زن را شخصی غیر از شوهر تبرعاً بپردازد و شوهر قبل از نزدیکی آن زن را طلاق دهد، نصفِ مهر به شوهر برمی گردد یا به آن شخص ثالث؟
- با خانمی ازدواج کردم وی تحت تأثیر شبکه های ماهواره ای به دین مسیح گروید اکنون وی به دادگاه مراجعه کرده و درخواست وصول مهریه را نموده است در ضمن وی از شوهر تمکین نمی کند و حسن رفتار و معاشرت ندارد آیا مهریه را می تواند مطالبه کند؟
- در یک نزاع بین شوهر و همسر بازوی همسر کبود می شود، آیا همسر می تواند طبق شروط ضمن عقد نکاح به جهت سوء رفتار شوهر از دادگاه درخواست طلاق نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر شوهر علم پیدا کند که اگر مهر حاضر را بزوجه بدهد باز او امتناع از تمکین می کند گرچه زوجه می گوید اگر مهر حاضر را بدهد تمکین می کنم چون او علم دارد که شوهر امکانات ندارد آیا نفقه او لازم است ؟
- [آیت الله بهجت] در عقد موقّت، شوهر نصف مدّت را می بخشد. آیا مهر هم تقسیط می شود یا همه ی مهریه را باید بپردازد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در عقد متعه شوهر نصف مدت را می بخشد، آیا مهر هم تقسیط می شود یا همه مهریه را باید بپردازد؟
- [سایر] در زمان استفاده زن از حق حبس (خودداری از تمکین تا زمان دریافت مهریه)، حقوق شوهر بر همسرش چیست؟ آیا پرداخت نفقه در این زمان، بر شوهر واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن جز به گرفتن مهر، حاضر به تمکین نباشد و شوهر قادر بر ادای مهر نباشد و در عین حال می گوید: طلاق نمی دهم و تا پایان عمر نفقه می دهم حکم این مسأله چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن جز به گرفتن مهر، حاضر به تمکین نباشد و شوهر قادر بر ادای مهر نباشد و در عین حال می گوید: طلاق نمی دهم و تا پایان عمر نفقه می دهم حکم این مسأله چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر زن بگوید: اگر مهریه ام را بگیرم تمکین می کنم؛ ولی شوهر بگوید: در صورتی که مهریه را بگیرد نیز از تمکین خودداری می کند، در چنین صورتی، اظهارات کدام یک باید مبنا و ملاک عمل قرار گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] غالب فقهای شیعه فرموده اند زوجه حق دارد مهر غیر مؤجّل را مطالبه و قبل از دخول می تواند از تمکین تا گرفتن مهر امتناع نماید و نیز فرموده اند در صورت بذل تمکین به فرض دریافت مهر (تمکین تعلیقی) استحقاق نفقه نیز دارد. آیا حقّ امتناع زوجه از تمکین مختص به دخول است یا شامل سایر استمتاعات و یا اطاعت از زوج در امور لازم (از قبیل اقامت در منزل شوهر یا مسافرت با رضایت وی) نیز می گردد به نحوی که اگر در این امور از شوهر اطاعت نکند ناشزه محسوب می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] غالب فقهای شیعه فرموده اند زوجه حق دارد مهر غیر مؤجّل را مطالبه و قبل از دخول می تواند از تمکین تا گرفتن مهر امتناع نماید و نیز فرموده اند در صورت بذل تمکین به فرض دریافت مهر (تمکین تعلیقی) استحقاق نفقه نیز دارد. آیا حقّ امتناع زوجه از تمکین مختص به دخول است یا شامل سایر استمتاعات و یا اطاعت از زوج در امور لازم (از قبیل اقامت در منزل شوهر یا مسافرت با رضایت وی) نیز می گردد به نحوی که اگر در این امور از شوهر اطاعت نکند ناشزه محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] زنی با توجّه به این که شوهر توان مالی جهت پرداخت مهریه ندارد، به عقد او درمی آید. آیا بعد از عقد می تواند تا وصول مهر از تمکین امتناع کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر موقع خواندن عقد دائمی برای دادن مهر مدتی معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند. چه شوهر توانائی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. مگر این که ناتوانی مالی شوهر قرینه باشد که پرداخت مهر (عندالاستطاعه) خواهد بود.
- اگر در عقد دائمی، مهر را معین نکنند عقد صحیح است و چنانچه مرد با زن نزدیکی کند، باید مهر او را مطابق مهر زنهائی که مثل او هستند، بدهد.
- اگر در عقد دائمی، مهر را معین نکنند عقد صحیح است و چنانچه مرد با زن نزدیکی کند، باید مهر او را مطابق مهر زنهائی که مثل او هستند، بدهد.
- اگر مرد مهر زن را در عقد معین کند و قصدش این باشد که آن را ندهد، عقد صحیح است ولی مهر را باید بدهد.
- زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده اگر بعد از عده وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند، و شوهر اول از سفر برگردد، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد; زن باید عده نگهدارد و شوهر دوم باید مهر او را مطابق زن هائی که مثل او هستند، بدهد ولی خرج عده ندارد. احکام شیر دادن (رضاع)
- مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد. احکام متفرّقه طلاق
- اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، به این معنی که از حق شرعی خود استفاده نکند، لازم است به مصالحه عمل کنند، یعنی زن مهر را نگیرد، و مرد هم با زن دیگر ازدواج ننماید.
- اگر به واسطه آن که مرد عنّین است و نمی تواند نزدیکی کند; زن عقد را به هم بزند، شوهر باید نصف مهر را بدهد. ولی اگر به واسطه یکی از عیب های دیگری که گفته شد مرد، یا زن عقد را به هم بزند، چنانچه مرد با زن نزدیکی نکرده باشد، چیزی بر او نیست و اگر نزدیکی کرده، باید تمام مهر را بدهد. از آنجا که مسائل مربوط (فسخ عقد) از جانب مرد و یا زن، شرایط خاصی دارد، لازم است هر نوع فسخ زیر نظر حاکم شرع صورت پذیرد.
- اگر به واسطه آن که مرد عنّین است و نمی تواند نزدیکی کند; زن عقد را به هم بزند، شوهر باید نصف مهر را بدهد. ولی اگر به واسطه یکی از عیب های دیگری که گفته شد مرد، یا زن عقد را به هم بزند، چنانچه مرد با زن نزدیکی نکرده باشد، چیزی بر او نیست و اگر نزدیکی کرده، باید تمام مهر را بدهد. از آنجا که مسائل مربوط (فسخ عقد) از جانب مرد و یا زن، شرایط خاصی دارد، لازم است هر نوع فسخ زیر نظر حاکم شرع صورت پذیرد. زنانی که ازدواج با آنان حرام است
- اگر زن در کارهائی که در مسأله پیش گفته شد اطاعت شوهر را نکند، گناهکار است و حق غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد ولی مهر او از بین نمی رود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر زن به و ظائف زناشوئی خود در برابر شوهر هیچ عمل نکند ، حقّ غذا و لباس و منزل بر او ندارد ، هر چند نزد او بماند ، و اگر گاهی از تسلیم در برابر خواستههای جنسی مشروع او سرباز زند بنابر احتیاط واجب نفقهاش ساقط نمیشود ، و امّا مهر او با عدم تمکین به هیچ وجه ساقط نمیشود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقع خواندن عقد دائم برای دادن مهر زمانی را معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند دیگر نمی تواند برای دریافت مهریه از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید. مُتعه یا صیغه
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقع خواندن عقد دائمی برای دادن مهر مدّتی معیّن نکرده باشند، زن می‌تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد، ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی کردن راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند، دیگر نمیتواند بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر موقع خواندن عقد دائم برای دادن مهر، مدتی معین نکرده باشند، زن می‌تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکیکردن شوهر جلوگیری کند؛ چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد و چه نداشته باشد، ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود، و شوهر با او نزدیکی کند، دیگر نمیتواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید.
- [امام خمینی] اگر موقع خواندن عقد دائمی برای دادن مهر مدتی را معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند دیگر نمی تواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید
- [آیت الله بهجت] اگر هنگام خواندن عقد دائم برای دادن مهر، مدتی معین نکرده باشند، زن می‌تواند قبل از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد، چه نداشته باشد. ولی اگر قبل از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند، دیگر نمیتواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که یقین دارد شوهرش مرده، اگر بعد از عدّه وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و بعد معلوم شود که شوهرش نمرده، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است؛ ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه وطی شبهه که مقدار آن همچون مقدار عدّه طلاق است، نگهدارد و در دوران عدّه، شوهر اوّل نباید با او نزدیکی کند ولی دیگر بهرهگیریهای جنسی جایز است و نفقه او بر شوهر اوّل است. آغاز عدّه وطی شبهه، از آخرین نزدیکی شوهر دوم با زن میباشد و شوهر دوم به جهت نزدیکی با وی باید مهر او را بدهد و اگر مهر المسمّی (یعنی مهری که در عقد تعیین شده) با مهر المثل (یعنی مهر زنانی که همچون وی میباشند) تفاوت دارد، در تفاوت آن بنا بر احتیاط با هم مصالحه کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر موقع خواندن عقد دایم برای دادن مهر مدتی معین نکرده باشند زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد و چه نداشته باشد ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند دیگر نمی تواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر موقع خواندن عقد دائم برای دادن مهر مدتی معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد. چه نداشته باشد. ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود، و شوهر با او نزدیکی کند، دیگر نمی تواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر موقع خواندن عقد دائمی برای دادن مَهر مدّتی معین نکرده باشند، زن می‌تواند پیش از گرفتن مَهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مَهر را داشته باشد چه نداشته باشد، ولی اگر پیش از گرفتن مَهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند، دیگر نمیتواند بدون عذر شرعی از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید.