فراموشی
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
کسی حدود پنج سال دچار فراموشی شدید شده آیا نماز و روزه از وی ساقط است؟
بسمه تعالی: اگر نسبت به اوقات نماز و روزه توجه دارد و یا اگر او را توجه دهند ملتفت می شود در این صورت تکلیف از او ساقط نیست . والله العالم
بسمه تعالی: اگر نسبت به اوقات نماز و روزه توجه دارد و یا اگر او را توجه دهند ملتفت می شود در این صورت تکلیف از او ساقط نیست . والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: اگر نسبت به اوقات نماز و روزه توجه دارد و یا اگر او را توجه دهند ملتفت می شود در این صورت تکلیف از او ساقط نیست . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر سال در ثبوت اول ماه رمضان دچار اختلاف می شویم، تکلیف شب قدر چیست؟
- اگر شخصی روزه قضا به عهده اش بوده آن را نگرفته و به خاطر جهل کفاره تأخیر آن را نپرداخته است، آیا کفاره ساقط است؟
- اگر کسی به بیماری اختلالات روحی و روانی مبتلا شود آیا نماز از او ساقط می شود ؟
- وظیفه افراد نظامی که از شهری به شهر دیگر منتقل می شوند و معلوم نیست چند سال در یک شهر می مانند در مورد نماز و روزه چیست؟
- شخصی دچار بیماری جنون ادواری می باشد و در بین روز حالت جنون به وی دست می دهد. آیا ادامه ی روزه بر وی واجب است؟
- چنانچه کسی برای مدت طولانی دچار اختلال حواس و فراموشی گردد آیا در مورد وی با فرض استقرار این حالت عنوان سفاهت صدق می کند؟ و اگر دیگران بدون اطلاع از حال وی معامله ای انجام داده باشند معامله صحیح است یا نه؟
- گفته بودم لله علیّ که هر سه شنبه روزه بگیرم و یا فلان عمل خیر را انجام دهم اگر مریض شدم و یا یادم رفت، آیا عمل منظور را در فردای آن روز قضا کنم یا ساقط می شود؟
- آیا کسی که خود را برای ثبت نام حج آماده می کند، در وسط سال می تواند به عمره مشرف شود؟ با توجه به اینکه این تشرف وی را از استطاعت ساقط خواهد کرد.
- کسی هنگام ظهر در سفر بوده است و زمانی که به وطن می رسد عمداً یا به جهت فراموشی نماز ظهر و عصر را نمی خواند آیا قضای نماز را باید به صورت قصر بخواند یا کامل؟
- کسی وصیت نموده که ده سال نماز و روزه برایم بگیرید با توجه به اینکه پسر بزرگتر دارد و از ثلث وصیت نکرده باشد آیا از اصل مال برداشته می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] فردی به دلیل کهولت سن دچار فراموشی می‌شود و در بیشتر نمازها، رکوع (حداقل یک رکوع) را فراموش میکند و بعد از نماز یادش میآید، اما در تکرار نماز هم رکوع را فراموش کرده و در تکرار متعدد یک نماز این فراموشی تکرار می‌شود. وظیفه ایشان نسبت به نمازهایش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در همه مواردی که نماز مسافر شکسته است، روزه نیز ساقط است یا موارد متفاوتی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] چه حدّی از بیماریها و اختلالات روحی و روانی، باعث ساقط شدن تکلیف (نماز و روزه و...) از بیمار می‌شود؟
- [سایر] باسلام.من 15سال نماز و روزه نگرفتم الان 26 سال دارم ویک سال هست که نماز و روزمو ادا میکنم.لطفا برا ی قضای نماز و روزه هام راهنمایی کنید
- [آیت الله بهجت] اگر سرپرست خانواده دچار اختلال حواس یا فراموشی شود، آیا فرزند بزرگ خانواده، بدون اجازه فرزندان دیگر می تواند در اموال وی تصرف کند؟
- [سایر] اگر شخص نذر کند که در روز معین روزه بگیرد و در آن روز مبتلا به مرضی شود که روزه برای آن ضرر داشته باشد آیا نذر او ساقط است و اگر نذر او ساقط نیست تکلیفش چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخص نذر کند که در روز معین روزه بگیرد و در آن روز مبتلا به مرضی شود که روزه برای آن ضرر داشته باشد آیا نذر او ساقط است و اگر نذر او ساقط نیست تکلیفش چیست؟
- [سایر] من به تازگی دچار فراموشی شدید شدهام به طوری که نیم ساعت قبل را به یاد ندارم و همچنین خیلی افسرده هستم؟
- [سایر] زن بارداری که به جهت حمل و شیردهی نتوانسته روزه ماه رمضان و قضای آن را تا سال بعد بگیرد؛ آیا تکلیف قضا از او ساقط می‌شود و حکم مریض را دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخص روزه دار در اثر فراموشی چیزی بخورد، آیا تذکر دادن به او واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که عمداً روزه خود را باطل کرده، اگر بعد از ظهر یا پیش از ظهر برای فرار از کفّاره سفر نماید، کفّاره او ساقط نمی شود.
- اذان و اقامه باید بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً یا از روی فراموشی پیش از وقت بگوید باطل است.
- اگر مرد اذان زن را با قصد لذت بشنود، اذان از مرد ساقط نمی شود، بلکه اگر قصد لذت هم نداشته باشد، ساقط شدن اذان اشکال دارد.
- در پنج نماز اذان ساقط می شود: اول، نماز عصر روز جمعه. دوم، نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی حجه است. سوم، نماز عشای شب عید قربان، برای کسی که در مشعر الحرام باشد. چهارم، نماز عصر و عشای زن مستحاضه. پنجم، نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. بلکه در هر موردی که دو نماز را باهم می خوانند، اذان برای نماز دوم ساقط است، مادامی که فاصله میان آن دو زیاد نباشد، و فاصله شدن تعقیب و نافله ضرر ندارد.
- اگر موقعی که ایستاده، از روی فراموشی بدن را حرکت دهد یا به طرفی خم شود، یا به جایی تکیه دهد، اشکال ندارد ولی در قیام برای گفتن تکبیرة الاحرام و قیام متصل به رکوع اگر از روی فراموشی حرکتی کرده باشد، بنابر احتیاط واجب، باید نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
- مسافر می تواند در نمازجمعه شرکت کند و اگر نماز جمعه خواند نماز ظهر ازاو ساقط است ولی هرگاه مجموع پنج نفر مسافر باشند نمی توانند نمازجمعه تشکیل دهند بلکه باید نمازظهر بخوانند، مگر این که قصد اقامه کنند در این صورت می توانند نمازجمعه بخوانند.
- انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- کسی که خودش نماز و روزه قضا دارد، اگر نماز و روزه پدر هم بر او واجب شود; هر کدام را اول به جا آورد صحیح است.
- نماز میّت باید بعد از غسل و حنوط و کفن کردن او خوانده شود و اگر پیش از اینها، یا در بین اینها بخوانند، اگرچه از روی فراموشی یا نداسنتن مسأله باشد، کافی نیست.
- اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببیند جماعت تمام شده، تا وقتی که صف ها به هم نخورده و جمعیت متفرق نشده، اذان و اقامه ساقط است با شرائطی که در مسأله بعد می آید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد و در نیت معین نکند که قضای سال آخری است، قضای آن سال حساب نمی شود و کفاره تأخیر آن از او ساقط نمی گردد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمی کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر قضای روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد و در نیّت معیّن نکند روزهای را که میگیرد قضای کدام ماه رمضان است ، قضای آخرین سال حساب نمیشود که کفاره تأخیر از او ساقط شود .
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا تمام افراد حاضر در نماز جماعت متفرّق نشده و مشغول تعقیبات نماز باشند اذان و اقامه ساقط است، پس اگر برخی متفرّق و برخی دیگر باقی بوده، مشغول تسبیح و مانند آن باشند، اذان و اقامه ساقط است؛ ولی اگر به تعقیبات نماز مشغول نباشند ساقط نیست و اگر شک داشته باشد که جماعت متفرق شده یا نه، اذان و اقامه ساقط است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که روزه واجب گرفته در صورتی که روزه او مانند روزه ماه رمضان واجب معین باشد یا برای حجّ یا عمره احرام بسته، نمیتواند غسل ارتماسی کند، ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند، غسل او صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که تا نصف شب خواب مانده و نماز عشای او قضا شده، مستحب است علاوه بر قضای نماز، فردای آن روز را نیز روزه بگیرد و در صورتی که بیدار بوده و در اثر فراموشی یا به علّت دیگر نماز عشای او قضا شده باشد، این حکم جاری نمیشود و فقط قضای نماز کفایت میکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سخن گفتن از روی سهو و فراموشی و نسیان نماز را باطل نمی کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به جهت ندانستن یا فراموشی در طلا نماز بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که روزه واجب گرفته یا برای حج یا عمره احرام بسته نمی تواند غسل ارتماسی کند. ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند صحیح است.
- [آیت الله بهجت] کسی که عمداً روزه خود را باطل کرده، اگر برای فرار از کفاره به سفر برود، اگرچه پیش از ظهر، کفاره از او ساقط نمیشود.