اطمینان
سکون و آرامش را اطمینان گویند.
شخصی الآن شک می کند نمازهایی که در گذشته خوانده آیا با تمام شرایط و بطور صحیح خوانده یا نه؟ وظیفه اش در حالت ظنّ و اطمینان چیست؟
بسمه تعالی:به حکم قاعده فراغ محکوم به صحت است مگر اینکه اطمینان به عدم صحت داشته باشد در این صورت قضاء کند.والله العالم
بسمه تعالی:به حکم قاعده فراغ محکوم به صحت است مگر اینکه اطمینان به عدم صحت داشته باشد در این صورت قضاء کند.والله العالم
عنوان سوال:
شخصی الآن شک می کند نمازهایی که در گذشته خوانده آیا با تمام شرایط و بطور صحیح خوانده یا نه؟ وظیفه اش در حالت ظنّ و اطمینان چیست؟
پاسخ:
بسمه تعالی:به حکم قاعده فراغ محکوم به صحت است مگر اینکه اطمینان به عدم صحت داشته باشد در این صورت قضاء کند.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در وسط نماز شک می کند که وضو گرفته یا خیر وظیفه اش چیست؟
- آبراهی پشت منزل ما قرار داشت که آن را ملحق به منزل کردم آیا ملحق کردن آن به منزل و نمازهایی که در آن خوانده ام صحیح است؟
- اگر پس از بیدار شدن برای نماز صبح شک کند که وقت باقی است یانه، باید به چه نیتی نماز بخواند و نیز اگر تاکنون به نیت قضا می خوانده، نماز او صحیح است؟
- شخصی بعنوان مسئول عقیدتی در پادگانی مشغول خدمت است و چند سال در آنجا به همین مسئولیت خواهد بود و شغل او ایجاب می کند در طی هفته یکبار یا دوبار به مافوق مسافت رفته و به واحدهای مربوطه سرکشی کند نامبرده و کسانیکه در شرایط او کار می کنند به لحاظ قصر و اتمام و صوم چه وظیفه ای دارند؟
- زنی که مستحاضه بوده به جای پنبه برای استعلام (امتحان کردن برای فهمیدن نوع استحاضه)از نوار بهداشتی استفاده کرده است واکنون شک دارد که استحاضه ی او از چه نوع بوده است و مدتی به این حال نماز خوانده است. وظیفه ی او چیست؟
- شخصی، در طی چند ماه عمل خاصی را انجام داد و اکنون شک دارد که آیا این عمل را به واسطه ی نذر انجام داده یا نذری در کار نبوده است، با توجه به این نکته که این شخص گاهی برخی از کارها را با صیغه ی نذر بر خود واجب می کرد. اکنون وظیفه اش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مدتی، قبل از وقتِ نماز، برای نماز وضو می گرفته و جاهل به مسأله بوده است، آیا نمازهایی که با آن وضو خوانده صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر شک کنیم پا نجس شده و فراموش کنیم، نمازهایی که خوانده ایم چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی به اعتقاد این که رفقای او قصد ده روز کرده اند، قصد اقامت کرده و چند نماز تمام خوانده است؛ بعد معلوم شده که دوستان وی قصد نکرده اند، آیا نمازهایی که تمام خوانده صحیح است یا باید قضا کند؟ وظیفه ی او در مدت باقیمانده چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به خیال اینکه رفقای او قصد ده روز کرده اند، نماز را تمام خوانده است، بعداً معلوم شده که آن‌ها قصد نکرده اند، آیا نمازهایی که تمام خوانده صحیح است و قصد اقامه محقق شده؟
- [آیت الله بهجت] کسی وظیفه اش وضو به کمک نایب بوده، امّا چگونگی وضوی نیابتی را نمی دانسته و وضوی نیابتی را اشتباهی انجام داده است، آیا نمازهایی را که خوانده است صحیح است یا باید قضا نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در چیزی شک داشته باشیم که خمس آن را داده ایم یا خیر، ولی ظنّ غالب به پرداخت خمس آن باشد، وظیفه ما چیست؟
- [آیت الله بهجت] کسی که وظیفه اش وضو به کمک نایب بوده امّا چگونگی وضوی نیابتی را نمی دانسته و وضوی نیابتی را اشتباه انجام داده، آیا نمازهایی را که خوانده است صحیح است یا باید قضا نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی در خانهای زندگی میکند و بدون تحقیق صحیح، رو به سمتی نماز میخواند و بعد از گذشت مدتی معلوم می شود که آن سمت اشتباه بوده، حالا وظیفه این شخص نسبت به نمازهایی که خوانده چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی حمد و سوره و اذکار نماز را بلد بوده ولی مدتی نمازش را بدون رعایت مخارج حروف میخوانده و هرچه دیگران تذکر میدادند در او تأثیری نداشته چون فکر میکرده و یقین داشته که قرائتش صحیح است و حتی شک در غلط بودن قرائتش نداشته اما حالا متوجه گردیده، حکم نمازهایی که تا کنون خوانده چه می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی پس از انجام تقصیر شک می کند که آن را صحیح به جا آورده، یا نه؟ اکنون وظیفه اش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان احتمال دهد که نماز قضائی دارد یا نمازهائی را که خوانده صحیح نبوده، خوب است قضای آنهارا به جا آورد.
- اگر در شماره رکعت های نماز مستحبی شک کند، چنانچه طرف بیشتر شک، نماز را باطل می کند، باید بنا را بر کمتر بگذارد مثلاً اگر در نافله صبح شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است و اگر طرف بیشتر شک نماز را باطل نمی کند، مثلا شک کند که دو رکعت خوانده یا یک رکعت به هر طرف شک عمل کند; نمازش صحیح است. صفحه 269
- کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند بعد از آنکه مرض او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را که در وقت مرض مطابق وظیفه اش خوانده قضا کند، ولی اگر در بین وقت نماز، بهبودی یابد، باید نمازی را که در آن وقت خوانده، دوباره بخواند.
- اگر یقین داشته باشد که تیمّم به چیزی صحیح است و به آن تیمّم نماید، بعد بفهمد تیمّم به آن باطل بوده نمازهایی را که با آن تیمّم خوانده باید دوباره بخواند.
- اگر بعد از سلام نماز شک کند که نمازش صحیح بوده یا نه، مثلاً شک کند رکوع کرده یا نه، یا بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت:به شک خود اعتنا نکند ولی اگر هر دو طرف شک او باطل باشد، مثلاً بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که سه رکعت خوانده یا پنج رکعت، نمازش باطل است. 3. شک بعد از وقت
- اگر بعد از نماز شک کند، که قبل از نماز وضوی او باطل شده یا بعد از نماز، نمازی که خوانده صحیح است.
- اگر زن در بین نماز شک کند که حائض شده یا نه، نماز او صحیح است. ولی اگر بعد از نماز بفهمد که در بین نماز حائض شده، نمازی که خوانده باطل است.
- نمازهایی را که انسان با وضوی جبیره ای خوانده اگر عذرش تا آخر وقت مستمر باشد، صحیح است و با همان وضو می تواند نمازهای بعدی را بخواند ولی اگر برای آنکه نمی دانسته تکلیفش جبیره است یا تیمّم، هر دو را انجام داده باشد باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
- اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده، و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است.
- اگر شک کند که مخرج را تطهیر کرده یا نه، باید خود را تطهیر نماید. اگرچه همیشه بعد از بول یا غائط فوراً تطهیر می کرده، ولی اگر بعد از نماز شک کند که قبل از نماز، مخرج را تطهیر کرده یا نه، نمازی که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید تطهیر کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه نمازهایی را که خوانده صحیح است ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه نمازهایی را که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه، نمازهایی را که خوانده صحیح است ولی برای نمازهای بعد، باید غسل کند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که جنب شده اگر شده اگر شک کند غسل کرده یا نه ، نمازهائی را که خوانده است صحیح است ، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند .
- [امام خمینی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه، نمازهایی را که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی جنب شده و نمازهایی خوانده است، بعداً شک کند غسل کرده یا نه، آن نمازها صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله مظاهری] نماز جمعه در زمان حضور و در زمان غیبت امامعلیه السلام واجب تخییری است که به جای نماز ظهر خوانده می‌شود و آن دو رکعت است مثل نماز صبح و تمام شرایط عمومی نماز صبح را دارد حتّی حمد و سوره آن باید بلند خوانده شود ولی در آن دو قنوت مستحب است یکی قبل از رکوع رکعت اوّل و دیگری بعد از رکوع رکعت دوّم و نیز مستحب است در رکعت اوّل سوره جمعه و در رکعت دوّم سوره منافقین خوانده شود. و ظن و سهو و شک در آن، حکم ظن و سهو و شک در نماز صبح را دارد. شرایط نماز جمعه:
- [آیت الله مکارم شیرازی] احکامی که درباره شک و سهو و ظن در نمازهای واجب روزانه گفته شد، در سایر نمازهای واجب نیز عیناً وجود دارد، مثلاً اگر در نماز آیات شک کند که یک رکعت خوانده یا دورکعت چون شک او در نماز دو رکعتی است نماز باطل می شود، همچنین سایر احکام شک و سهو و ظن.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زن و مرد تا اطمینان نکنند که وکیل آن‌ها صیغه را خوانده است، یا به دلیل معتبری همچون گفتار دو شاهد عادل ثابت نشده باشد که صیغه خوانده شده، نمیتوانند به احکام زناشویی عمل کنند، مثلاً به یکدیگر نگاه محرمانه نمایند و گمان به این که وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمیکند و اگر وکیل بگوید صیغه را خواندهام، بنا بر احتیاط واجب تا از گفته وی به خواندن صیغه اطمینان حاصل نشود، گفته وکیل کفایت نمیکند و اگر اطمینان شخصی یا نوعی حاصل شود که وکیل عقد را خوانده و شک داشته باشیم که درست خوانده یا خیر، عقد خوانده شده شرعاً صحیح به شمار میآید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی ذمه میت ادا خواهد شد که اطمینان پیدا شود که نایب نماز را خوانده است و اگر شک کند کافی نیست، ولی اگر یقین داشته باشد نماز را خوانده اما نداند صحیح انجام داده یا نه اشکال ندارد.