نیابت
انجام دادن يك عمل برای شخص ديگر
کسی که نماز او صحیح نیست و برای حج به نیابت امده است ایا نیابت او صحیح است و مفروض این است که به عنوان نیابت محرم شده است
نیابت او باطل است و بطلان احرام محل اشکال است
نیابت او باطل است و بطلان احرام محل اشکال است
عنوان سوال:
کسی که نماز او صحیح نیست و برای حج به نیابت امده است ایا نیابت او صحیح است و مفروض این است که به عنوان نیابت محرم شده است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ایا محرم قبل از انجام طواف واجب خود چه طواف عمره یا حج و چه طواف نساء می تواند همین طواف ها را برای معذور نیابت کند
- افرادی که هر سال به حج می روند مانند خدمه کاروان ها در محل خود از کسی نیابت قبول می کنند ولی در میقات بر اثر اشتغال زیاد از نیابت غافل و محرم می شوند بعد که متوجه شدند دوباره نیت نیابت می کنند ایا حج نیابتی انان درست است یا حج برای خودشان حساب می شود
- پدری برای حج ثبت نام کرده و در وصیتش گفته است که برایش حج مستحبی به جا اورند و پسر بزرگتر چون دیده خودش استطاعت بدنی و مالی دارد و فقط استطاعت طریقی نداشته که ان هم با فوت پدر برایش حاصل شده به نیت خود حج را انجام داده نه به نیابت از پدر ایا حج او صحیح است یا نه چون استطاعت طریقی نداشته مگر از طریق نیابت
- شخصی با احرام عمره تمتع وارد مکه شده و بعد از اعمال عمره برای حج افراد محرم شده است ایا حج او صحیح است
- اگر کسی بداند در صورت صحیح نگفتن تلبیه محرم نمی شود و تلبیه را غلط بگوید و اعمال حج را انجام دهد ایا اعمالش صحیح است یا نه
- نایبی در احرام عمره تمتع بعد از این که وارد مکه شد شک می کند که نیت نیابت کرده یا نه ایا باید به میقات برگردد و مجددا به نیابت محرم شود یا اصلا حج برای خودش حساب می شود و دیگر نمی تواند نایب باشد
- نایبی که در وقت قبول نیابت برای حج معذور نبوده است و بعد از عقد اجاره در موقع عمل یاقبل از محرم شدن جزو معذورین شد و در هر عذری که پیش امده طبق وظیفه معذورین رفتار نمود ایا حج او از منوب عنه کافی است و ایا نسبت به نحوه عذر فرقی هست یا نه
- شخصی که حج به جا اورده لیکن چون امرار معاش او از وجوه و امثال ان بوده و ان زمان نیز متذکر مساله مربوط به عدم استطاعت چنین شخصی نشده و گمان کرده که حج واجب خود را انجام داده است پس از ان و در حال استطاعت قطعی نیابتا حج بجا اورده است ایا حج نیابتی وی صحیح است یا باید پس از انجام حج واجب مستقر خودش نیابت را تکرار کند
- شخصی به عنوان نیابت در مسجد شجره محرم شد و به مکه امد در مکه فهمید که خودش مستطیع بوده است ایا باید اعمال عمره را به قصد خود به جا اورد یا به قصد نیابت و اگر باید حج را به قصد خود به جا اورد نسبت به حج نیابی چه وظیفه ای دارد و ایا می تواند برای ان نایب بگیرد یا نه
- شخصی طبق وصیت پدر که پول به حساب سازمان حج واریز کرده است به نیابت او به مکه امده در حالی که خود فرزند نیز استطاعت مالی داشته است ایا به نیابت پدر حج به جا اورد یا حج خود را انجام دهد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نماز او صحیح نیست و برای حجّ به نیابت آمده است، آیا نیابت او صحیح است؟ و مفروض این است که به عنوان نیابت محرم شده است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی به نیابت از مادرش برای عمره تمتّع مُحرم می‌شود و عمره را به جا می‌آورد و سپس از طرف خودش، نه به نیابت از مادرش، برای حجّ تمتّع مُحرم می‌شود. حکم این مسأله چیست؟
- [آیت الله مظاهری] کودکانی که محرم میشوند یا آنها را محرم میکنند، حتماً باید صحیح تلبیه بگویند یا باید ولیِّ آنها به نیابت از آنها بگوید؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی برای نیابت از دیگری خود را اجیر کرد یا قصد نیابت تبرعی از او را داشت، در حالی که برای عمره یا حج مُحرم شده بود، اینک شک دارد که آیا به هنگام احرامش قصد نیابت داشته است یا آن که برای خود مُحرم شده است. در این صورت تکلیفش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مُحرم می تواند قبل از انجام طواف واجب خود (چه طواف عمره باشد، یا حج، یا طواف نساء) به نیابت از معذور طواف انجام دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مُحرم می تواند قبل از انجام طواف واجب خود (چه طواف عمره باشد، یا حج، یا طواف نساء) به نیابت از معذور طواف انجام دهد؟
- [آیت الله سیستانی] شخصی برای خودش به عنوان عمره مستحبی مُحرم می شود، حال آیا برایش جایز است که از آن به حج به نیابت از پدرش عدول کند؟
- [امام خمینی] کسی که در طواف یا نماز طواف نیابت میکند آیا لازم است که محرم باشد یا بدون احرام نیابت ممکن است؟
- [آیت الله خوئی] در مفروض سؤال آیا فرق است بین کسانی که فاصله منزلشان به عرفات چهار فرسخ یا کمتر است که در منزل محرم شوند یا در مسجد الحرام؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی مستطیع است ولی چون ثبتنام نکرده، استطاعت رفتن به حج رانداشته است ولی اکنون به نیابت از پدرش- که ثبتنام کرده بود و فوت کرده- عازم حج است، آیا این نیابت صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شک کنند بچه به مقداری که علت محرم شدن است شیر خورده یا نه یا گمان داشته باشند که به ان مقدار شیر خورده بچه به کسی محرم نمی شود ولی بهتر ان است که احتیاط کنند
- اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود مثلا بچه در اول محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد یازده ماه که از اول محرم بگذرد زکاتی بر او نیست بلکه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زکات بر او واجب می شود ولی احتیاط مستحب ان است که اگر یازده ماه از اول محرم بگذرد و شرایط دیگر زکات را هم دارا باشد زکات ان را بدهد
- اگر پدر یا جد پدری طفل خودرا که در محل دیگری است و نمی داند زنده است یا مرده برای محرم شدن به عقد کسی در اورد در صورتی که ان طفل در مدت زوجیت قابل استمتاع باشد بر حسب ظاهر محرم بودن حاصل می شود و چنانچه بعد معلوم شود که در موقع عقد ان دختر زنده نبوده عقد باطل است و کسانی که ظاهرا محرم شده بودند نامحرمند
- اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست اورد که اگر بخواهد از ان جا به مکه رود انچه در استطاعت معتبر است داشته باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگر چه بعد مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست
- اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مساله می اید شیر دهد شوهر ان زن که صاحب شیر است به خواهرهای ان بچه محرم نمی شود ولی احتیاط مستحب ان است که با انان ازدواج ننماید و نیز خویشان شوهر به خواهر و برادر ان بچه محرم نمی شوند
- اگر زنی دختر عمه یا دختر خاله انسان را شیر دهد به او محرم نمی شود ولی احتیاط مستحب ان است که از ازدواج با او خودداری کند
- اگر زنی از شیر یک شوهر پسر و دختری را شیر کامل بدهد خواهر و برادر ان دختر به خواهر و برادر ان پسر محرم نمی شوند
- زنی که برادر انسان را شیر داده به انسان محرم نمی شود اگرچه احتیاط مستحب ان است که با او ازدواج نکند
- اگر پدر یا جد پدری برای محرم شدن زنی را برای مدت کمی مثلا یک ساعت برای پسری که قابلیت استمتاع داشته باشد عقد نماید عقد صحیح است و پدر یا جد پدری می تواند مدت را با مراعات مصلحت و نفع ان پسر به زن ببخشد و نیز می تواند دختر نا بالغی را که قابل تمتع باشد برای محرم شدن در مدت مذکوره به عقد کسی در اورد و در هر دو صورت معتبر است که در عقد مفسده ای برای صغیر نباشد
- اگر مرد مهر زن را در عقد معین کند و قصدش این باشد که ان را ندهد و رضایت زن به عقد مشروط به قصد دادن مهر نباشد عقد صحیح است ولی باید مهر را بدهد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در عمره مفرده یا حجّ مستحبّی برای خود محرم شود گرچه نمیتواند دیگری را در احرام خود شریک کند یا از نیّت خود عدول کند ولی اعمال دیگر نظیر طواف را می‌تواند برای خود و به نیابت از دیگری به جا آورد، همچنین می‌تواند بعد از اتمام، ثواب آن عمره یا حجّ را گرچه واجب باشد به دیگری چه زنده و چه مرده هدیه کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از مرگ انسان می‌شود نماز و عبادتهای دیگری را که او در زندگی بجا نیاورده، شخص دیگری به جا آورد که به او (نایب) می‌گویند و عمل او را نیابت مینامند و به کسی که از طرف او عمل را انجام میدهند (منوب عنه) می‌گویند و در حال حیات انسان تنها در حج و زیارت، نیابت مشروع است به تفصیلی که در جای خود ذکر شده است. و همچنان که نیابت تبرعی و بدون مزد صحیح است، نیابت با اجاره یا جعاله یا شرط ضمن عقد و مانند اینها نیز صحیح میباشد.
- [آیت الله مظاهری] ازدواج موقّت اگرچه برای لذّت بردن هم نباشد مثلاً به قصد محرم شدن با نزدیکان آن دختر باشد صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] به جا آوردن حجّ واجب برای دو نفر یا بیشتر جایز نیست ولی به جا آوردن عمرهمفرده یا طواف استحبابیبلکه حجّ استحبابی به نیابت چند نفر مانعی ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در سال اوّلی که مستطیع شده به مکّه رود و در وقت معیّنی که دستور دادهاند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه هنوز محرم به احرام حجّ نشده و در این تأخیر مسامحه ننموده و در سالهای بعد نیز مستطیع نباشد، حجّ بر او واجب نیست ولی اگر مسامحه کرده، یا از سالهای قبل مستطیع بوده و نرفته، اگر چه به زحمت باشد باید حجّ را به جا آورد و چنانچه محرم به احرام حجّ شده ولی به عرفات و مشعر نرسیده، واجب است - هر چند با قرض گرفتن یا اکتساب - در سال بعد حجّ به جا آورد؛ بلی چنانچه در تأخیر سال قبل معذور بوده و بدون اختیار او انجام حجّ سال بعد با مشقّت شدید همراه باشد، لازم نیست دوباره حجّ به جا آورد و در هر حال اگر سال بعد حجّ بجا نیاورد حجی بر عهده او نیست، هر چند در ترک حجّ معصیت کرده باشد.
- [آیت الله مظاهری] نیابت از جانب شخص زنده در حجّ مستحبّی اشکال ندارد گرچه خود او حجّ را به جا می‌آورد، و همچنین در حجّ واجب در صورتی که خودش معذور از مباشرت عمل باشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر زنی بچهای را شیر دهد، به برادرهای آن بچّه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچّهای که شیر خورده محرم نمیشوند.
- [آیت الله خوئی] اگر زنی بچهای را شیر دهد، به برادرهای آن بچه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچهای که شیر خورده محرم نمیشوند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه ندانند آیا کودک به مقداری که سبب محرم شدن است شیر خورده یا نه، محرم بودن ثابت نمی شود باید یقین حاصل شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنی بچهای را شیر دهد، به برادرهای آن بچه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر وخواهر بچهای که شیر خورده محرم نمیشوند.