نایب
كسی كه عملی را بجای ديگری انجام دهد (مانند نيابت در حج)
کسانی که با عذر از رمی در روز می توانند شب رمی کنند ایا لازم است شب رمی کنند یا می توانند همان روز نایب بگیرند
نمی توانند نایب بگیرند
نمی توانند نایب بگیرند
عنوان سوال:
کسانی که با عذر از رمی در روز می توانند شب رمی کنند ایا لازم است شب رمی کنند یا می توانند همان روز نایب بگیرند
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینکه فرموده اید کوچ کردن شب دهم و درک کردن وقوف اضطراری مشعر و رمی در شب دهم برای زنان جایز است و نفس زن بودن عذر است ایا با این حال زنان می توانند نایب شوند
- کسانی که در روز معذور از رمی هستند و شب می توانند رمی نمایند ایا می توانند برای رمی در روز نایب بگیرند
- اگر مردی که می تواند در روز رمی نماید برای رمی زنی نایب شود ایا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد
- کسی که در رمی جمرات نایب شده ایا می تواند شب رمی کند یا نه و همچنین کسی که در اصل حج نایب باشد و از ابتدا می دانسته که نمی تواند رمی کند یا نمی تواند روز رمی کند و یا در رمی روز مسامحه و اهمال کند حکمش چیست
- زنان و معذورینی که قبل از نیمه شب وقوف مشعر را درک می کنند و بعد از ان برای رمی جمره عقبه در همان شب عید به منی می ایند ایا می توانند در صورت عدم توان نسبت به رمی همان شب برای رمی نایب بگیرند یا نیابت در رمی به روز عید موکول شود
- شخصی که خود معذور است و نمی تواند رمی جمرات نماید ایا می تواند شخص دیگری را که برای او هم رمی در روز مقدور نیست نایب قرار دهد تا در شب رمی نماید و ایا در صورت بودن و یا نبودن شخص سومی که بتواند نایب شود و در روز رمی نماید حکم مساله فرق دارد یا خیر
- ایا در نیابت در رمی ترتیب بین اعمال خود منوب عنه و نایب لازم است بدین معنی که نایب ابتداء سه جمره را رمی کند و بعد شروع در عمل نیابی نماید و سه جمره را از طرف منوب عنه رمی کند یا می تواند در هر جمره ای ابتداء رمی خودش و سپس رمی نیابتی را انجام دهد
- کسی که از رمی در روز در اثر ازدحام عاجز است و همچنین زنها و ضعفاء ایا می توانند نایب بگیرند یا این که باید در شب رمی کنند
- زنی که احتمال بدهد رمی باعث قاعدگی او می شود ایا کافی است در رمی نایب بگیرد
- شخصی به اعتماد نایب خود در رمی ذبح کرده و حلق نموده است بعد معلوم شده که نایب از جانب او رمی ننموده است ایا ذبح و حلق او صحیح است
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر خانمها نتوانند در روز رمی انجام دهند آیا جایز است نایب بگیرند یا این که لازم است خودشان شب یازدهم و دوازدهم رمی نمایند؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی برای اعمال حجّ نائب شده ولیل از اوّل عذر نداشته، حالا عذر پیدا کرده و نمیتواند خودش رمی جمرات کند، میتواند نائب بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی برای اعمال حجّ نائب شده ولیل از اوّل عذر نداشته، حالا عذر پیدا کرده و نمیتواند خودش رمی جمرات کند، میتواند نائب بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مردی که میتواند در روز رمی کند برای رمی زنی نایب شود آیا میتواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مردی که قادر است رمی را در روز انجام دهد، نایب زنی در رمی جمرات شود، آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مردی که می تواند در روز رمی کند برای رمی زنی نایب شود آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مردی که قادر است رمی را در روز انجام دهد، نایب زنی در رمی جمرات شود، آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مردی که می تواند در روز رمی کند برای رمی زنی نایب شود آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان بدون عذر در شب رمی کرد، یا کافی نیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در شب عید که زنها و پیرمردها وارد منی شده و برای رمی پای جمره عقبه حاضر می شوند بعضی از آنها از رمی معذور هستند و باید نایب بگیرند آیا می توانند همان شب برای رمی نایب بگیرند و مجزی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به واسطه نداشتن اب یا عذر دیگری تیمم کند بعد از بر طرف شدن عذر تیمم او باطل می شود
- هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند ناچار است با تیمم نماز بخواند چنانچه بداند عذر او تا اخر وقت باقی است می تواند در اول وقت نماز بخواند ولی اگر احتمال دهد که عذر او از بین می رود باید صبر کند تا عذرش بر طرف شود و چنانچه عذر او بر طرف نشد در اخر وقت نماز بخواند و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند واجبات نماز را انجام دهد بلکه اگر برای مستحبات نماز نیز مانند اذان و اقامه و قنوت وقت دارد می تواند تیمم کند و نماز را با ان مستحبات به جا اورد و در عذرهای دیگر غیر از موارد تیمم اگر ان عذر تقیه باشد جایز است اول وقت نماز بخواند و اعاده لازم نیست هر چند در اثنای وقت عذرش بر طرف شود و در غیر تقیه اگر احتمال بدهد که عذر او باقی باشد جایز است اول وقت نماز بخواند ولی چنانچه در اثنای وقت عذرش بر طرف گردد لازم است اعاده نماید
- اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند حتی به گذاشتن دست بر خاک باید کمک بگیرد و اگر با کمک هم نمی تواند تیمم کند باید نایب بگیرد و کسی که نایب می شود باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به ان صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد و باید خود او نیت تیمم کند و بنابر احتیاط واجب نایب هم نیت کند
- اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذر پیدا کند باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و همچنین اگر موقعی که عذر دارد تصمیم داشته باشد که بعد از بر طرف شدن عذر روزه های خود را قضا کند ولی پیش از ان که قضا نماید در تنگی وقت عذر پیدا کند باید روزه ها را قضا کند و برای هر روز هم بنابر احتیاط واجب یک مدطعام بدهد
- وقت نماز شب بنابر مشهور از نصف شب است تا اذان صبح ولی بعید نیست که وقت ان مابین اول شب تا اذان صبح باشد و بعد از نصف شب تا اذان صبح وقت فضیلت ان باشد و افضل ان است که در ثلث اخر شب خوانده شود
- مرد بنابر احتیاط واجب در هر چهار شب یک شب نزد زن دایمی خود بماند ولی اگر دو زن داشته باشد و نزد یکی از انها یک شب بماند واجب است نزد دیگری نیز یک شب در ضمن چهار شب بماند
- بنابر مشهور که وقت نافله شب از نصف شب است مسافر و کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند می تواند ان را در اول شب بخواند هر چند بعید نیست که برای غیر ان دو هم جایز باشد چنانچه در مساله قبل گذشت
- اگر کسی چند وصی برای خود معین کند چنانچه اجازه داده باشد که هرکدام به تنهایی به وصیت عمل کند لازم نیست در انجام وصیت از یکدیگر اجازه بگیرند و اگر اجازه نداده باشد چه گفته باشد که همه با هم به وصیت عمل کنند یا نگفته باشد باید با نظر یکدیگر به وصیت عمل نمایند و اگر بدون عذر شرعی حاضر نشوند که با یکدیگر به وصیت عمل کنند حاکم شرع انهارا ملزم می کند و اگر اطاعت نکنند یا عذر شرعی داشته باشند حاکم شرع به جای یکی از انان شخص دیگری را معین می نماید
- مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند لازم نیست قصد ماندن شب اول یا شب یازدهم را داشته باشد و همین که قصد کند از اول روز اول که بنابر احتیاط واجب از طلوع فجر صادق است تا غروب روز دهم بماند باید نماز را تمام بخواند و همچنین اگر قصدش این باشد که مثلا از ظهر روز اول تا ظهر روز یازدهم بماند
- لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند ولی باید در شب دوم و سوم خون قطع نشود پس اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بیاید و هیچ قطع نشود بدون اشکال حیض است و همچنین است اگر در وسطهای روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع گردد ولی اگر از طلوع افتاب شروع شود تا غروب روز سوم بنابر احتیاط واجب جمع کند بین تروک حایض و افعال مستحاضه
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] کسی که در ترک محرّمات حجّ یا در به جا آوردن اعمال حجّ به طور متعارف معذور است نظیر اینکه باید زیر سایه برود یا در طواف و رمی نایب بگیرد یا به ناچار باید بعد از نیمهشب از مشعر به منی رود میتواند نایب شود و حجّی که مطابق وظیفه خود به جا میآورد کافی از حجّ منوب عنه (کسی که او را نایب کرده است) میباشد.
- [آیت الله مظاهری] نیابت در حجّ نظیر نیابت در بقیه عبادات جایز است و لازم نیست نایب بالغ و عاقل و رشید باشد و اگر کسی که آنها را نایب کرده است (منوب عنه) اطمینان داشته باشد که عمل را به جا میآورند و بعداً هم اطمینان پیدا کند که عمل را به طور صحیح به جا آوردهاند نیابت آنها صحیح است و همچنین لازم نیست ذمّه نایب در سال نیابت مشغول به حجّ واجب نباشد و اگر نایب حجّ واجب خودش به ذمّهاش باشد میتواند نایب شود و حجّ او صحیح است گرچه گناه کرده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند، ولی باید در شب دوم و سوم قطع نشود و ادامه داشته باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در جایی که وصیت شده برای عبادتی نایب بگیرند و بر ولیّ نیز لازم بوده که برای میت نایب بگیرد، نایب باید بین فتاوای وصیتکننده یا مرجعش و فتاوای ولیّ میت یا مرجع تقلیدش احتیاط کند و نیز باید به تفصیلی که در مسأله 1551 گذشت، فتاوای خود یا مرجع تقلیدش را نیز رعایت کند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نماز قضا به عهده دارد و نمیتواند نمازهای خود را به طور کامل و با رعایت همه شرایط آن بخواند، اگر بداند و یا گمان داشته باشد که در مدت کوتاهی عذر او برطرف خواهد شد، باید انجام نماز قضا را تا برطرف شدن عذر به تأخیر اندازد، وگرنه میتواند در حال عذر نمازهای قضای خود را بجا آورد و اگر بعد از آن عذر او برطرف شد، لازم نیست آنها را اعاده نماید.
- [آیت الله بهجت] کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، میتواند در اول وقت نماز بخواند و اگر بعد از نماز عذر زائل شد، اعاده نماز لازم نیست، بلکه با همان وضوی جبیرهای میتواند کارهای دیگری هم که وضو لازم دارد انجام دهد. ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف میشود، احتیاط واجب آن است که صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیرهای بهجا آورد.
- [آیت الله سبحانی] اگر جنب از حرام به واسطه تنگی وقت یا عذر دیگر عوض غسل تیمّم نماید، و بعد از تیمّم عرق کند اجتناب از عرق لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسانی که خود مستطیع هستند تا حج خود را بجا نیاوردهاند، نباید در انجام حجّ نایب دیگری بشوند و اگر انجام بدهند، ظاهراً حجّ آنها باطل است و برای خودشان نیز واقع نمیشود. کسانی که نمازشان صحیح نیست یا توانایی انجام اعمال اختیاری عمره یا حجّ را ندارند (مثلاً نمیتوانند رمی جمرات نمایند) در حج واجب نیابتشان باطل است، هر چند مجّانی باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بر کسی لازم باشد که به انجام عبادتی وصیت کند، باید قید کند که فتاوای او یا مرجع تقلیدش رعایت شود و اگر در وصیت قیدی نشده باشد؛ خواه در اعمال واجب یا مستحب، نایب باید فتاوای وصیتکننده یا مرجعش را نیز رعایت کند و در مواردی که بر ولیّ میت لازم است که برای عبادات میت نایب بگیرد، باید در نیابت قید کند که نایب فتوای ولی میت یا مرجع تقلیدش را رعایت کند؛ و اگر قید هم نکرد، باید فتوای او یا مرجع تقلیدش رعایت شود، همچنین اگر در وصیت یا در هنگام نایب گرفتن شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد، باید نایب همان طور به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف می شود، احتیاط لازم آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند بلکه اگر امید دارد که عذرش برطرف می شود، نیز بنابر احتیاط لازم صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمم نماز بخواند.