ابراء ذمه
چشم پوشی طلبكار از مال يا حق خود
آیا مطالبه نکردن دیه دلیل بر ابراء ذمّه است؟
در صورتی که مجنیّ علیه نسبت به دیه عضوی ابراء ذمّه نماید، جانی بدهکار دیه آن عضو نیست، ولی صِرف مطالبه نکردن، ابراء ذمّه نیست.
در صورتی که مجنیّ علیه نسبت به دیه عضوی ابراء ذمّه نماید، جانی بدهکار دیه آن عضو نیست، ولی صِرف مطالبه نکردن، ابراء ذمّه نیست.
پاسخ:
در صورتی که مجنیّ علیه نسبت به دیه عضوی ابراء ذمّه نماید، جانی بدهکار دیه آن عضو نیست، ولی صِرف مطالبه نکردن، ابراء ذمّه نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- منظور از اینکه دیه زن اگر به ثلث دیه مرد برسد نصف می شود چیست؟ ج) دیه هر عضوی از اعضای بدن زن اگر به حدّ ثلث دیه مرد نرسد باید همان را به زن بپردازد، مثل آنکه دو انگشت یا سه انگشت زن را قطع کند، و اگر دیه عضوی را که بر آن جنایت وارد کرده بیش از ثلث دیه مرد باشد، نصف آن را به زن بدهکار است، مثل این که یک گوش زن را ببرد، یا یک چشم او را کور کند و بدانید که در بازگشت دیه زن در صورت تجاوز از ثلث دیه مرد به نصف، میزان دیه هر عضوی است که جنایت بر آن وارد کرده است نه آن که مجموع اعضا جمع شود، و به حساب مجموع، ملاحظه زیادتر از ثلث و ارجاع به نصف گردد، مثلاً اگر دو انگشت زن را برید و یک چشم او را کور کرد، دیه چشم، نصف دیه مرد است که ربع دیه کامله می باشد و دیه دو انگشت خمس دیه کامله است که باید آن را بپردازد و دیه دو انگشت با دیه چشم جمع نمی شود تا مجموع نصف گردد. س: آیا مطالبه نکردن دیه دلیل بر ابراء ذمّه است؟
- اگر در قتل عمد، همه اولیاء دم مقتول، صغیر یا مجنون باشند، آیا ولّی قهری (پدر یا جدّ پدری) یا قیّم انتخابی دادگاه حق درخواست قصاص یا مطالبه دیه را دارند؟
- اگر جنایتی بر انسان کاملی واقع شود، آیا پدر یا جدّ پدری او حقّ تقاضای دیه و گرفتن آن برای مجنی علیه بدون اذن او را دارند؟ یعنی آیا بر جانی واجب است که هنگام مطالبه پدر یا جدّ پدری دیه را به مجنی علیه پرداخت کند؟
- نظر جنابعالی در مورد شرکت نکردن در نماز جمعه بر اثر بی مبالاتی، چیست؟
- شوهرم در یک حادثه رانندگی که یکی از دوستانش راننده ماشین بود کشته شد و من قیّم شرعی و قانونی فرزندان صغیرم شدم.اولاً: آیا من باید از راننده، مطالبه دیه و یا پیگیری مسأله دریافت حق بیمه را بکنم؟ ثانیاً: آیا جایز است در مال مخصوص فرزندان برای برگزاری مراسم عزاداری پدرشان تصرّف کنم؟ ثالثاً: آیا برای من جایز است از حق کودکان صغیر نسبت به دیه کوتاه بیایم؟ رابعاً: اگر از حق آنان کوتاه بیایم و آنان بعد از بلوغ به آن راضی نشوند، آیا من ضامن دیه هستم؟
- آیا خشک کردن رطوبت بعد از وضو مکروه است؟ در مقابل، آیا خشک نکردن آن مستحب است؟
- شرکت نکردن در نماز جمعه که برای مکلّف دروغگویی امام جمعه آن ثابت شده است، چه حکمی دارد؟
- اگر اولیای دم یا بعضی از آنان صغیر باشند و ولایت بر آنان در مطالبه حق شان با حاکم باشد، آیا در صورتی که حاکم اعسار جانی را احراز کند، جایز است او را با تبدیل قصاص به دیه، از قصاص عفو کند؟
- آیا ترک مطالبه حق یا تأخیر در مطالبه آن مثلاً به مدّت دو سال شرعاً موجب سقوط حق می شود؟
- آیا اهل کتابی که در کشورهای اسلامی زندگی می کنند، حکم اهل ذمّه را دارند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای ابراء ذمه ، انشاء شرط است ؟
- [آیت الله بهجت] تفاوت هبه دین با ابراء ذمه مدیون چیست؟
- [آیت الله خوئی] زوجه میتواند ذمه زوج را ابراء نماید از صداق با اینکه به مؤونه حج وافی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هبه دین به شخص مدیون با ابراء ذمه مدیون از دین چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله خوئی] نماز آیاتی که برای زلزله میخواند اگر به نیت قضا خواند ابراء ذمه شده یا نه؟
- [آیت الله بهجت] زنی مهریه ای را که از شوهر طلب کار است و در ذمّه ی او است؛ پس از فوت شوهر بخشیده، آیا این بخشش، حکم ابراء را دارد یا هبه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر اولیای دم تقاضای قصاص کنند، آیا تا قبل از اجرای حکم فقط می توانند عفو کنند؟ یا امکان مطالبه دیه نیز وجود دارد؟ آیا در این حالت می توانند با قاتل مصالحه و چیزی زاید بر دیه مطالبه کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در ضمانت نقل ذمه چنانچه ضامن بدهی را پرداخت کرد، آیا می تواند بدهی را از بدهکار سابق مطالبه کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر اولیای دم تقاضای قصاص کنند، آیا تا قبل از اجرای حکم فقط می توانند عفو کنند؟ یا امکان مطالبه دیه نیز وجود دارد؟ آیا در این حالت می توانند با قاتل مصالحه و چیزی زاید بر دیه مطالبه کنند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا اقرار تلجئه یعنی اقراری که از روی اضطرار (اضطراری که موجب صورت سازی در عمل حقوقی یا اخبارات میشود) صورت گیرد حجّت است یا خیر مثلاشخصی مبلغ گزافی از دیگری طلب دارد و ستمگری میخواهد به ستم آن طلب را از وی بگیرد ناگزیر بستانکار از روی تلجئه و مواضحه رسانی با مدیون ذمّه او را ابراء کرده و اقرار به ابراء ذمّه میکند تا ستمگر را از خود بگرداند آنگاه در دادگاه ثابت میکند که این اقرار از روی تلجئه صورت گرفته است یعنی اقرار صوری بوده است آیا همان طور که بیع تلجئه باطل است اقرار تلجئه هم باطل است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] ابراء ذمّه میت از دَین صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] در ابراء طلبکار باید دارای شرایط هبه کننده (که در مسأله 2698 گفته شد) باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مردی زنی را بکشد میتوانند او را بکشند ولی چون دیه زن نصف دیه مرد است باید برای کشتن مرد، نصف دیه او را بدهند. و اگر زنی مردی را بکشد میتوانند زن را بکشند ولی باید به کشتن او اکتفا کنند و حقّ مطالبه نصف دیه را ندارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر طلبکار طلب خود را به ضامن ببخشد یعنی ذمّه او را برئ کند، ضامن نمیتواند از بدهکار چیزی بگیرد و اگر مقداری از آن را ببخشد میتواند آن مقدار را مطالبه نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر طلبکار ذمه ضامن را از تمام طلب خود بری کند، ضامن نمی تواند از بدهکار چیزی بگیرد و اگر از مقداری بری کند، نمی تواند آن مقدار را مطالبه نماید.
- [امام خمینی] مرده مسلمان را تشریح نمیتوان نمود، و اگر تشریح کنند حرام است، و برای قطع سر او و قطع سایر اعضای او دیه است که در کتاب (تحریر الوسیله) ذکر نمودهام، ولی تشریح مرده غیر مسلمان جایز است، و دیه ندارد، چه اهل ذمه باشد یا نباشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه فروشنده بفهمد بهایی که برای کالای فروخته خود گرفته قبلاً عیب داشت و این بها مالِ مشخّصی بوده, نه کلّی در ذمّه، میتواند یکی از سه کار یادشده در مسأله سابق را انجام دهد و اگر بها، کلّیِ در ذمّهّ خریدار بود, نمیتواند معامله را به هم بزند یا تفاوت گذشته را بگیرد, بلکه میتواند معیوب را رد کند و سالم را مطالبه نماید.
- [آیت الله اردبیلی] حواله عقدی است که به موجب آن، طلب طلبکار از ذمّه بدهکار به ذمّه شخص ثالث منتقل میشود. اگر انسان طلبکار خود را حواله بدهد که طلب خود را از شخص دیگری بگیرد و طلبکار قبول نماید، بعد از آن که حواله درست شد، کسی که به او حواله شده بدهکار میشود و دیگر طلبکار نمیتواند طلبی را که دارد از بدهکار اوّلی مطالبه نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه عامل سرمایه را تحویل گرفت و مدتی با آن معامله وتجارت نکرد، مالک تنها حق مطالبه سرمایه را دارد و زائد بر آن را مستحق نیست، هر چند که عامل به جهت عمل نکردن به مقتضای عقد مضاربه معصیت کار است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 40 ضمانت دیگری خواه به صورت نقل ذمه باشد (یعنی بدهی طرف را به عهده گیرد که بپردازد) یا به صورت ضم ذمه به ذمه باشد (یعنی اگر بدهکار نپرداخت او بپردازد) هر دو صورت، صحیح و مشروع است.