استحاله
تبدیل صورت نوعی چیزی به چیز دیگر را استحاله گویند. از استحاله در باب طهارت سخن رفته است.
آیا روغن نجس با انجام فعل و انفعالات شیمیایی بر روی آن به طوری که ماده ی آن دارای خواص جدیدی شود، بر نجاست خود باقی می ماند یا این که حکم استحاله را پیدا می کند؟
برای تطهیر مواد نجس، مجرّد انجام فعل و انفعالات شیمیایی که خاصیت جدیدی به مواد ببخشد، کافی نیست.
برای تطهیر مواد نجس، مجرّد انجام فعل و انفعالات شیمیایی که خاصیت جدیدی به مواد ببخشد، کافی نیست.
عنوان سوال:
آیا روغن نجس با انجام فعل و انفعالات شیمیایی بر روی آن به طوری که ماده ی آن دارای خواص جدیدی شود، بر نجاست خود باقی می ماند یا این که حکم استحاله را پیدا می کند؟
پاسخ:
برای تطهیر مواد نجس، مجرّد انجام فعل و انفعالات شیمیایی که خاصیت جدیدی به مواد ببخشد، کافی نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا اثر کم رنگ خون که بعد از شستن بر لباس باقی می ماند، نجس است؟
- با توجه به اینکه بر اساس تحقیقات علمی، وزن آبهای فاضلاب ها در اثر اختلاط با مواد معدنی و آلودگی به میکرب 10% بیشتر از وزن طبیعی آب است، اگر در اینگونه آبها در تصفیه خانه ها تغییراتی به وجود آید و به وسیله عملیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی، مواد معدنی آلوده و میکروبها را از آن جدا سازند. به طوری که بعد از تصفیه کامل از جهت فیزیکی (رنگ، بو، طعم) و از جهت شیمیایی (مواد معدنی آلوده) و از جهت بهداشتی (میکروبهای مضر و تخم انگلها) بمراتب بهداشتی تر و بهتر از آبهای بسیاری از نهرها و دریاها بویژه آبهایی که برای آبیاری استفاده می نمایند، گردد. آیا این آبها که قبل از تصفیه نجس هستند، با اعمال مذکور پاک شده و حکم استحاله بر آنها جاری می گردد یا آنکه پس از تصفیه هم محکوم به نجاست هستند؟
- اگر قسمت پایین آب قلیلی که به طور سرازیر و بدون فشار به پایین می ریزد، با نجاست برخورد کند، آیا قسمت بالای این آب همچنان پاک باقی می ماند؟
- سؤال من این است که آیا غذایی که خورده ام و با اجزای خون منجمد شده در لثه تماس پیدا کرده، نجس است یا خیر؟ در صورت نجس شدن، آیا فضای دهان بعد از فرو بردن غذا، نجس باقی می ماند؟
- پس از پرداخت خمس در فروردین امسال مبلغ 5500000 ریال در حساب اینجانب باقی ماند، به مرور حقوق ماه های بعدی هم اضافه شده به طوری که پول خمس داده شده و نشده باهم مخلوط شده است. وظیفه من در هنگام هزینه کردن این پول ها چیست؟
- خونی که پس از کشیدن دندان در محل آن باقی می ماند و روی دستمال اثر می گذارد ولی آب دهان را رنگین نمی کند چه حکمی دارد؟ آیا غذا خوردن در این صورت اشکال دارد؟ یا ظرفی که با آن غذا می خوریم نجس می شود؟
- بر حسب عادت، نمازگزار باید بعد از بول کردن استبراء نماید. در عورت من زخمی وجود دارد که هنگام استبراء بر اثر فشار از آن خون جاری شده و با آبی که برای تطهیر استفاده می کنم مخلوط می شود و باعث نجاست بدن و لباسم می گردد. اگر استبراء نکنم احتمال دارد زخم زودتر بهبود یابد ولی با استبراء و فشاری که بر آن وارد می شود زخم باقی خواهد ماند و خوب شدن آن سه ماه طول خواهد کشید. خواهش می کنم بیان فرمایید که عمل استبراء را انجام بدهم یا خیر؟
- من مبتلا به بیماری لثه هستم و طبق دستور پزشک باید همیشه آن را مالش دهم، این کار باعث سیاهی بعضی از قسمت های لثه ام می شود مثل این که خونی در داخل آن جمع شده باشد. هنگامی که دستمال کاغذی روی آن می گذارم رنگ دستمال قرمز می شود، لذا اقدام به شستن دهانم با آب کر می کنم، ولی خون منجمد، مدت زمانی باقی می ماند و با شستن از بین نمی رود. بعد از قطع آب کر، آیا آبی که وارد دهان شده و به آن قسمت ها رسیده و سپس از دهان خارج شده، محکوم به نجاست است یا این که جزء آب دهان محسوب می شود و محکوم به طهارت است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا تغییرات (شیمیایی) که قسیم تغییرات (فیزیکی) است همان ( استحاله فقهی ) میباشد؟ چرا که در این صورت، به مکلفین کمک بسیاری خواهد شد تا هنگام شک در تحقق استحاله، بجای احتیاط که بعضاً مُخل روال زندگی و عسر و حرج میگردد، به اهل فن در این موضوع رجوع نمایند که آیا در این ماده، انفعالات شیمایی تحقق یافته است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان بر تقلید مجتهدی که از دنیا رفته و نسبت به مجتهدین زنده اعلم است، باقی ماند؟ در صورت جایز بودن، در مسائل جدیدی که نمیتوان نظر او را به دست آورد، چگونه باید عمل کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا الکل سفید به فرمول C2H5OH که از چغندر یا کشمش یا انجیر یا خرما گرفته می شود نجس است؟ [البته این الکل مست کننده هم هست] و در صورت نجاست، در اکثر آزمایشگاه های دانشگاهی، برای آموزش درسی از آن استفاده می شود که محصول واکنش شیمیایی آن، یک مادّه ی دیگری نظیر اسید و... می شود، آیا محصول واکنش نجس است؟ و هم چنین در صنایع داروسازی از آن به عنوان یک حلاّل استفاده می شود، آیا دارو نجس است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در استفتائات ج 1 سؤال 59 در پاسخ می فرمایید: ( اگر یقین داشته باشیم که ژلاتین از ماده حرام و نجس گرفته شده، استحاله صدق نمی کند، اما راه دیگری برای حلّیت و طهارت آن وجود دارد ). منظور از راه دیگر چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کشمشی را که در روغن سرخ میکنند یا در پختن بعضی از غذاها از آنها استفاده میکنند، به طوری که به جوش میآید، از حیث نجاست و پاکی و خوردن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا زردی بجا مانده از لکه بینی خانمها بر روی لباسها که بعد از شستشو باقی مانده است نجس است یا خیر لکه های بعد از حیض که بعد از شستشو بر روی لباس می ماند چطور ؟
- [آیت الله بهجت] اگر تمام دست یا پای شخص نجس باشد و بخواهد قسمتی از آن را تطهیر کند مثلاً تا مچ را آیا آن قسمت به جهت اتّصال با قسمت بالا نجس باقی می ماند؟ و آیا فرقی بین آب قلیل با کُرّ در فرض مزبور می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن و شوهری چند فرزند دارند. یکی از فرزندان آنها، که مجرّد است، فوت می کند و از او اموالی باقی می ماند، پدر این متوفّی نیز قبل از تقسیم ارث فرزند فوت می کند. اگر پدر این فرزند دارای والدین باشد، آیا سهم الارثی که از فرزند خود دارد به والدینش می رسد؟
- [سایر] باعرض سلام وخسته نباشید به مشاور محترم اینجانب یه مشکل دارم من وقتی می خواهم کاری را انجام بدم دچار استر س زیادی می شم که همین موجب میشه فکر من را مشغول خودش کنه واگر ان کاررا درست انجام ندهم ذهن من را خیلی مشغول می کنه به طوری که نمی تون با ان کنار بیام وهمیشه درفکر من باقی می ماند وبعضی وقت ها با اتفاقاتی که برام رخ میدهد نمی تونم کنار بیام ودچار اضطراب میشم اگر اتفاق بد باشه در ظاهر به کسی نمی تونم بگم وصحبت کنم ولی درذهن خود هزار بار تکرار میکنم شما کمک که چگونه با مشکلاتم کنار بیام ومرا رهنمای می کنید دراین زمینه
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً به سؤالات زیر پیرامون مجسّمه سازی پاسخ فرمایید: الف) اگر برای بزرگداشت خاطره شهیدان در یکی از میادین شهر، نمادی از شهید ساخته شود، چه حکمی دارد؟ ب) آیا جایز است تندیس سربازی ساخته شود که در حال تیر اندازی به سوی دشمن است؟ ج) آیا می توان برای نشان دادن تجاوز و دیو سیرتی استکبار (مثلا نسبت به مردم شهر حلبچه، که مظلومانه توسّط بمب شیمیایی از بین رفتند) به همان صورت با ساختن مجسّمه هایی آن را بازسازی کرد؟ د) اگر انسانی که سر به سجده برده، و خدا را پرستش می کند ساخته شود، اشکال دارد؟ ه) آیا ترمیم آثار باستانی مانند نقوش برجسته، یا مجسّمه هایی که از ادوار پیش باقی مانده، دارای اشکال است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر گاه شیره و روغن و مانند اینها طوری باشد که اگر مقداری از آن را بردارند جای آن خالی نمی ماند همین که یک نقطه از آن نجس شد، تمام آن نجس می شود. ولی اگر طوری باشد که جای آن در موقع برداشتن خالی بماند، اگر چه بعد پر شود، فقط جایی که نجاست به آن رسیده نجس می باشد. پس اگر فضله موش در آن بیفتد جایی که فضله افتاده نجس، و بقیه پاک است.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه شیره و روغن و مانند اینها طوری باشد که اگر مقداری از ان را بردارند جای ان خالی نمی ماند همین که یک نقطه از ان نجس شد تمام ان نجس می شود ولی اگر طوری باشد که جای ان در موقع برداشتن خالی بماند اگر چه بعد پر شود فقط جایی که نجاست به ان رسیده نجس می شود پس اگر مثلا فضله موش در ان بیفتد جایی که فضله افتاده نجس و بقیه پاک است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هر گاه شیره و روغن و مانند اینها طوری باشد که اگر مقداری از آن را بردارند جای آن خالی نمی ماند؛ همین که یک نقطه ای از آن نجس شد؛ تمام آن نجس می شود. ولی اگر طوری باشد که جای آن در موقع برداشتن خالی بماند؛ اگرچه بعد پر شود؛ فقط جائی که نجاست به آن رسیده نجس می باشد. پس اگر فضله موش در آن بیفتد جائی که فضله افتاد نجس و بقیه پاک است.
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه شیره و روغن ومانند اینها طوری شل باشد که اگر مقداری از آن ملاقات با نجاست کرد وعرف جمیع آن را ملوث میبیند مثل روغن در تابستان، همین که یک نقطه از آن نجس شد، تمام آن نجس می‌شود ولی اگر غلیظ وسفت باشد مثل شیره و روغن در زمستان فقط جایی که نجاست به آن رسیده نجس میباشد پس اگر فضله موش در آن بیفتد جایی که فضله افتاده نجس وبقیه پاک است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر جنس عین نجس به طوری عوض شود که بصورت چیز پاکی در آید پاک می‌شود، و می‌گویند استحاله شده است، مثل آن که سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند پاک نمیشود. لازم به ذکر است اگر چیز متنجس استحاله شود پاک شدن آن خالی از اشکال نیست و لذا به احتیاط واجب باید از آن اجتناب شود مثل آنکه چوب متنجس خاکستر شود.
- [آیت الله بهجت] اگر چیز نجس استحاله شود یعنی جنس آن به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی درآید پاک می شود ، مثل آن که چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد ، یا سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود ؛ ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند و یا آرد نجس را نان بپزند ، پاک نمی شود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر جنس چیز نجس به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی درآید پاک می شود، و چنین تغییری را استحاله می گویند: مثل آنکه چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد. یا سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند پاک نمی شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر جنس چیز نجس به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی درآید پاک می‌شود و می‌گویند استحاله شده است، مثل آنکه چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد، یا سگ در نمک زار فرو رود و نمک شود، ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آنکه گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند پاک نمیشود.
- [آیت الله سبحانی] اگر جنس چیز نجس به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی در آید، پاک می شود، و می گویند (استحاله) شده است، مثل آنکه چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد یا سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آنکه گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند، پاک نمی شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر جنس چیز نجس به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی در آید پاک می‌شود و می‌گویند استحاله شده است، مثل آن که چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد، یا سگ در نمکزار فرو رود و نمک شود، ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند پاک نمیشود.