وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
اگر انسان در وضعیتی باشد که اصلاً جهت قبله را نداند و گمانش نیز به هیچ طرف نرود، وظیفه اش نسبت به نماز چیست، یعنی به کدام جهت نماز بخواند؟
در مفروض سؤال بنا بر احتیاط باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر برای چهار نماز وقت ندارد، به هر اندازه که وقت دارد، نماز بخواند.
در مفروض سؤال بنا بر احتیاط باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر برای چهار نماز وقت ندارد، به هر اندازه که وقت دارد، نماز بخواند.
عنوان سوال:
اگر انسان در وضعیتی باشد که اصلاً جهت قبله را نداند و گمانش نیز به هیچ طرف نرود، وظیفه اش نسبت به نماز چیست، یعنی به کدام جهت نماز بخواند؟
پاسخ:
در مفروض سؤال بنا بر احتیاط باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر برای چهار نماز وقت ندارد، به هر اندازه که وقت دارد، نماز بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اهمیت قبله در نماز چه قدر است و اگر در مکانی قرار داشتی که جهت قبله مشخص نبود و راهی برای یافتن آن هم وجود نداشت و بعد از خواندن نماز بعداً (چند روز بعد) متوجه شدی که جهت قبله اشتباه بوده باید چه کرد؟ ج) بطور کلّی کسی که هیچ راهی برای یافتن قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمی رود، بنابر احتیاط واجب باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر عمداً برخلاف وظیفه عمل کرده و بعد هم متوجه شده به طرفی که نماز خوانده اشتباه بوده است، باید بنابر احتیاط نماز خود را اعاده نماید.س: کسی که در حال اضطرار نمی تواند به طرف قبله نماز بخواند، آیا جهات غیر از قبله برایش یکسان است؟
- اینجانب پس از بول، استبراء می کنم که همراه آن مایعی خارج می شود که بوی منی می دهد، آیا نجس است؟ وظیفه من نسبت به نماز چیست؟
- بعضی از رانندگان اتوبوس های مسافربری که بین شهرها رانندگی می کنند، به نماز مسافران اهمیتی نمی دهند و به تقاضای آنان برای توقف اتوبوس جهت ادای نماز، توجهی نمی کنند، لذا گاهی نماز مسافرین قضا می شود. وظیفه رانندگان اتوبوس ها در این باره چیست؟ مسافران نسبت به نمازشان چه وظیفه ای دارند؟
- بنده در مسافرتهای بین شهری به قبلههای سر راهی رستورانها اعتماد ندارم و از قبلهنما استفاده میکنم، در یکی از مسافرتها قبلهای که من به سمت آن نماز میخواندم با قبله ای که از قبل در نمازخانه رستوران مشخص شده بود اختلاف زیادی داشت و بنده نیز چون یقین داشتم که وظیفه ای نسبت به آگاه کردن بقیه مسافرها ندارم، حرفی نگفتم. آیا واقعاً بر گردن من حقی بوده است؟
- کسی که قبل از بلوغ از محل تولد خود به شهر دیگری مهاجرت نماید و به مسأله اعراض از وطن آگاه نباشد، الآن که به سن تکلیف رسیده، نسبت به نماز و روزه اش در آنجا چه وظیفه ای دارد؟
- اگر در هنگام خواندن حمد و سوره انسان کمی حرکت کند آیا نماز را باید دوباره بخواند؟
- با توجه به این که مستحب است انسان نماز را در مسجد محله خود بخواند، آیا خالی کردن مسجد محل و رفتن به مسجد جامع شهر برای خواندن نماز جماعت، اشکال دارد یا خیر؟
- رطوبتی از انسان در حال خواب خارج می شود و بعد از بیداری چیزی به یاد نمی آورد ولی لباس خود را مرطوب می بیند و وقت هم برای به یاد آوردن ندارد زیرا نماز صبح او قضا می شود. وظیفه انسان در این حالت چیست؟ چگونه نیت تیمم بدل از غسل نماید؟ حکم اصلی در این باره چیست؟
- اگر انسان نماز جماعت را به طور کامل درک نکند و به آخر آن برسد و برای درک ثواب آن، تکبیرة الاحرام را گفته و بنشیند و تشهد را با امام بخواند و بعد از سلام او برخیزد و رکعت اول را بخواند، آیا این کار را در تشهد رکعت دوم نمازهای چهار رکعتی هم می تواند انجام دهد؟
- بنا بر نظر بعضی از مفسرین، تعدادی از سوره های قرآن کریم مثل سوره فیل، قریش، انشراح، وضحی یک سوره کامل محسوب نمی شوند. آنان می گویند: کسی که یکی از آن دو سوره مثل سوره فیل را در نماز قرائت کند، حتماً باید بعد از آن، سوره قریش را هم بخواند و همچنین دو سوره انشراح وضحی باید با هم قرائت شوند. بنا بر این اگر کسی بر اثر جهل به مسأله، سوره فیل یا انشراح را به تنهایی در نماز بخواند، وظیفه او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر مسلمانی به فضا برود، وظیفه اش نسبت به قبله چیست؟
- [آیت الله خوئی] اگر مکلف نداند قبله را در اوّل وقت، و میداند اگر صبر کند در آخر وقت، قبله را فرا خواهد گرفت آیا جایز است در اوّل وقت نماز بخواند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان به واسطه فشار غایط و بول توانایی تفحص از جهت قبله را نداشته باشد، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان در منزل دیگران متوجه شود که توالت رو به قبله ساخته شده است، آیا وظیفه دارد صاحب خانه را مطلع سازد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر امام در تعداد رکعات نماز شک کند و مأموم نیز نداند و تردید کند، وظیفه امام و مأموم چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] گاهی تعیین قبله توسط نمازگزار، موافق با جهت قبله در محرابها و قبرهای آن منطقه نیست. آیا نمازگزار، میتواند به طرف قبلهای که خودش تعیین کرده، نماز بخواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه مسلوس (کسی که بی اختیار قطرات بول از او خارج می شود) نسبت به طواف و نماز طواف چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در اثر بیماری وعوارض جسمانی مجبور است همیشه به رو بخوابد. وظیفه او در نماز از جهت رو به قبله بودن چگونه است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که نمیتواند علم یا ظن به جهت قبله پیدا کند، به یک جهت دلخواه نماز بخواند و در وقت یا خارج وقت نماز بفهمد که قبله در جهت دیگری بوده است، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] سر شخصی بر اثر بیماری به طور کامل معکوس شده و صورتش به پشت برگشته است. وظیفه او هنگام نماز در مورد رو به قبله بودن چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیله ای ندارد ، یا با اینکه کوشش کرده ، گمانش به طرفی نمی رود ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازة چهار نماز وقت ندارد ، باید به اندازه ای که وقت دارد ، نماز بخواند مثلاً اگر فقط به اندازة یک نماز وقت دارد ، باید یک نماز به هر طرفی که می خواهد بخواند . و باید نماز ها را طوری بخواند که یقین کند یکی از آنها رو به قبله بوده یا اگر از قبله کج بوده به طرف دست راست و دست چپ قبله ، نرسیده است .
- [امام خمینی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیله ای ندارد، یا با اینکه کوشش کرده گمانش به طرفی نمی رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید چهار نماز به چهار طرف بخواند. و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازه ای که وقت دارد نماز بخواند. مثلا اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد، باید یک نماز به هر طرفی که می خواهد بخواند. و باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی ازآنها رو به قبله بوده، یا اگر از قبله کج بوده، به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیلهای ندارد، یا با این که کوشش کرده، گمانش به طرفی نمیرود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، بنابر احتیاط واجب چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازهای که وقت دارد نماز بخواند مثلاً اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد باید یک نماز ظهر به هر طرفی که میخواهد بخواند و باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی از آنها رو به قبله بوده، یا اگر از قبله کج بوده، به طرف دست راست و چپ قبله نرسیده است.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیلهای ندارد، یا با این که کوشش کرده گمانش به طرفی نمیرود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازهی چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازهای که وقت دارد نماز بخواند، مثلاً اگر فقط به اندازهی یک نماز وقت دارد، باید یک نماز به هر طرفی که میخواهد بخواند و باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی از آنها رو به قبله بوده، یا اگر از قبله کج بوده، به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای پیدا کردن قبله وسیلهای ندارد یا با اینکه کوشش کرده گمانش به طرفی نمیرود خواندن نماز به یک طرف کافی است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیلهای ندارد، یا با این که کوشش کرده گمانش به طرفی نمیرود، نماز خواندن به یک طرف که احتمال میدهد قبله است کافیست و احتیاط مستحب آن است که چنانچه وقت وسعت دارد، چهار نماز به چهار طرف بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر برای پیداکردن قبله وسیله ای ندارد، یا با این که کوشش کرده، گمانش بطرفی نمی رود، چنان چه وقت نماز وسعت دارد، باید چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازه ای که وقت دارد، نماز بخواند، مثلاً اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد، باید یک نماز به هر طرفی که می خواهد بخواند و بعد از وقت با علم به قبله بنابر احتیاط لازم نماز را قضا کند و باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی از آنها رو به قبله واقع شده، یا اگر رو به قبله نبوده، به سمت راست و یا سمت چپ قبله نرسیده است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیله ای ندارد؛ یا با اینکه کوشش کرده؛ گمانش به طرفی نمی رود؛ نماز خواندن به یک طرف کافی است و احتیاط مستحب آن است که چنانچه وقت نماز وسعت دارد چهار نماز به چهار طرف بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر برای پیدا کردن قبله وسیلهای ندارد، یا با اینکه کوشش کرده، گمانش به طرفی نمیرود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید از روی احتیاط چهار نماز به چهار طرف بخواند، اگرچه بعید نیست فقط یک نماز به یکی از چهار طرف که بخواند کافی باشد و سه نماز دیگر مستحب و از روی احتیاط باشد؛ و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازهای که وقت دارد نماز بخواند، مثلاً اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد، باید یک نماز به هر طرفی که میخواهد بخواند. و در مواردی که نماز متعدد میخواند باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی از آنها رو به قبله بوده، یا اگر از قبله کج بوده به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است.
- [آیت الله سبحانی] اگر برای پیداکردن قبله وسیله ای ندارد، یا با اینکه کوشش کرده، گمانش به طرفی نمی رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، باید به اندازه ای که وقت دارد، نماز بخواند مثلا اگر فقط به اندازه یک نماز وقت دارد; باید یک نماز به هر طرفی که می خواهد بخواند و اگر در حال ابهام بماند پس از خروج وقت به سه طرف دیگر احتیاطاً نماز بخواند. و باید نمازها را طوری بخواند که یقین کند یکی از آنها رو به قبله بوده یا اگر از قبله کج بوده به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است.