خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
من جوانی هستم که با خانواده ام زندگی می کنم، پدرم خمس و زکاتش را نمی پردازد، حتی خانه ای را با مال ربوی ساخته است و حرام بودن غذایی که در خانه می خورم، آشکار است. با توجه به اینکه نمی توانم از خانواده ام جدا شوم، امیدوارم تکلیف مرا در این باره بیان فرمایید.
بر فرض که یقین داشته باشید که اموال پدرتان مخلوط با رباست و یا او خمس و زکات خود را نمی پردازد، لازمه اش یقین به حرمت چیزی که او مصرف می کند و یا اموال وی که شما در آن تصرّف می کنید، نیست، و تا یقین به حرمت این اموال پیدا نکرده اید، استفاده از آن برای شما اشکال ندارد. البته، اگر یقین به حرام بودن آنچه از اموال او مصرف می کنید، داشته باشید، استفاده از آن برای شما جایز نیست مگر آنکه جدایی از خانواده و قطع رابطه با آنان برای شما، حرجی باشد که در این صورت استفاده از اموال مخلوط به حرام آنان اشکال ندارد، ولی ضامن خمس، زکات و مال دیگران که در اموال مورد مصرف شما وجود دارد، هستید.
بر فرض که یقین داشته باشید که اموال پدرتان مخلوط با رباست و یا او خمس و زکات خود را نمی پردازد، لازمه اش یقین به حرمت چیزی که او مصرف می کند و یا اموال وی که شما در آن تصرّف می کنید، نیست، و تا یقین به حرمت این اموال پیدا نکرده اید، استفاده از آن برای شما اشکال ندارد. البته، اگر یقین به حرام بودن آنچه از اموال او مصرف می کنید، داشته باشید، استفاده از آن برای شما جایز نیست مگر آنکه جدایی از خانواده و قطع رابطه با آنان برای شما، حرجی باشد که در این صورت استفاده از اموال مخلوط به حرام آنان اشکال ندارد، ولی ضامن خمس، زکات و مال دیگران که در اموال مورد مصرف شما وجود دارد، هستید.
عنوان سوال:
من جوانی هستم که با خانواده ام زندگی می کنم، پدرم خمس و زکاتش را نمی پردازد، حتی خانه ای را با مال ربوی ساخته است و حرام بودن غذایی که در خانه می خورم، آشکار است. با توجه به اینکه نمی توانم از خانواده ام جدا شوم، امیدوارم تکلیف مرا در این باره بیان فرمایید.
پاسخ:
بر فرض که یقین داشته باشید که اموال پدرتان مخلوط با رباست و یا او خمس و زکات خود را نمی پردازد، لازمه اش یقین به حرمت چیزی که او مصرف می کند و یا اموال وی که شما در آن تصرّف می کنید، نیست، و تا یقین به حرمت این اموال پیدا نکرده اید، استفاده از آن برای شما اشکال ندارد. البته، اگر یقین به حرام بودن آنچه از اموال او مصرف می کنید، داشته باشید، استفاده از آن برای شما جایز نیست مگر آنکه جدایی از خانواده و قطع رابطه با آنان برای شما، حرجی باشد که در این صورت استفاده از اموال مخلوط به حرام آنان اشکال ندارد، ولی ضامن خمس، زکات و مال دیگران که در اموال مورد مصرف شما وجود دارد، هستید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- جوانی هستم که در خانواده فقیری زندگی می کنم و منی به دفعات زیاد از من خارج می شود و خجالت می کشم از پدرم تقاضای پول حمام بکنم، در خانه هم حمام نداریم. تقاضا می کنم مرا راهنمایی فرمایید.
- جوانی بیست و پنج ساله و کارمند هستم، تا به حال مجرد بوده و با پدر و مادرم زندگی می کنم، پدرم پیرمردی کهنسال و از کار افتاده است که درآمدی ندارد و چهار سال است که همه مخارج زندگی را من تأمین می کنم. با توجه به اینکه نمی توانم هم خمس درآمد سالانه را بدهم و هم مخارج زندگی را تأمین کنم، و مبلغ نوزده هزار تومان هم از خمس درآمد سالهای قبل بدهکارم و آن را یادداشت کرده ام تا بعداً بپردازم، خواهشمندم توضیح فرمایید که آیا جایز است خمس درآمدهای سال را به نزدیکان خود مثل پدر و مادر بدهم؟
- پدرم سکته مغزی نموده و مدت دو سال مریض بود و بر اثر سکته قادر به تشخیص خوب و بد نبود، یعنی قدرت تفکر و تعقل از او سلب شده بود. در این دو سال نماز و روزه خود را انجام نداده است. آیا قضای نماز و روزه او بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، واجب است؟ البته می دانم که اگر وی بیماریهای مذکور را نداشت، قضای نماز و روزه های او بر من واجب بود. امیدوارم مرا در این مسأله راهنمایی فرمایید.
- من در خلال پنج سال مبلغی را به بنیاد مسکن جهت گرفتن زمینی به امید تأمین مسکن پرداخت کردم، ولی تاکنون تصمیمی برای واگذاری زمین گرفته نشده است، لذا تصمیم دارم، آن مبالغ را از بنیاد مسکن باز پس بگیرم، با توجه به اینکه قسمتی از آن را قرض گرفته ام و قسمتی را هم از فروش فرش خانه ام و باقی مانده آن را هم از حقوق همسرم که معلّم است، تهیه کرده ام، امیدوارم به دو سؤال ذیل پاسخ فرمایید. 1 اگر بتوانم مبلغ مزبور را پس بگیرم و آن را فقط برای تهیه مسکن (زمین یا خانه) مصرف کنم، آیا خمس به آن تعلّق می گیرد؟ 2 چه مقدار خمس به آن تعلّق می گیرد؟
- شخصی برای احیای زمین موات جهت کاشت درختان میوه به امید استفاده از حاصل آن اقدام به حفر چاه عمیق نموده است، با توجه به اینکه این درختان بعد از چند سال دیگر ثمر می دهند و هزینه زیادی هم دارند، این شخص مبلغی بیش از یک میلیون تومان صرف آن نموده است. وی تاکنون حساب سال نداشته، ولی در حال حاضر که تصمیم گرفته برای ادای خمس، اموالش را حساب کند، می بیند که قیمت چاه و زمین و باغ بر اثر تورم، معادل چندین برابر هزینه اولیه شده است، بنا بر این اگر مکلّف به پرداخت خمس قیمت فعلی آنها شود، توانایی آن را ندارد و اگر مکلّف به دادن خمس از عین زمین و باغ و غیر آن شود، در مضیقه و سختی می افتد، زیرا خود را به زحمت انداخته و به امید استفاده از ثمرات آن برای تأمین مخارج زندگی خود و خانواده اش متحمل هزینه ها و مشکلاتی شده است، تکلیف او نسبت به خمس اموالش چیست؟ چگونه خمس خود را حساب کند تا به راحتی بتواند آن را بپردازد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] عذر می خواهم. لطفا مرا رهنمای فرمایید در مورد تقسیم ارث بر اساس فقه اهل البیت تا ما از ظلم و ستم به دور باشیم. من فرزند ارشد از 6 برادر از همسر دوم پدرم هستم و دارای 2 برادر از همسر اول و از همسر سوم پدرم هیچ برادر ندارم. داستان از این قرار است: پدر من دارای دو فرزند از همسر اول خود (که سه سال با او زندگی کرده و او را طلاق داده است.) دارد. این دو فرزند توسط مادر خود (همسر اول پدرم) بزرگ شده اند بدون اینکه ازپدرم نفقه دریافت کرده باشند. هنگام طلاق همسر اول،پدرم هیچ پولی برای آنان قرار نداده است.! (چون آن موقع وضع اقتصادی خانواده پدرم این اقتضا را نداشته که مال را تقسیم کند.). پدرم بعد از دو سال زندگی مجردی با مادرمن (همسر دوم) ازدواج کرده و و در مدت 26 سال زندگی مشترک از او صاحب 6پسر می شود . در این مدت روز بروز وضع اقتصاد خانواده پدرم (وضع مالی مادرم) بهتر و بهتر می شد تا مادرم از دنیا رفته بود. مالی که مادرم به ارث گذشته دوران زندگی با پدرم تقریبا 5 میلیارد روپیه (زمین و ساختمان) و کالای تجارت 700 میلون روپیه (واحد پول اندونزی) و قرض بانکی 250 میلیون روپیه بود. بعد از 1 سال پدرم که عمری از او گذشته یک بار دیگر با زنی جوان ازدواج کرده (همسر سوم) و تا به حال دارای فرزندی نشده است. به علت این که خود ما دارای کار کاسبی هستیم اعم از کارمند دولت و غیر دولتی از کار کاسبی پدر جدا شده ایم. در حال حاضر مال و کار کاسبی که مال ماردم بود در دست پدر من و همسر سوم او باقی مانده است. در این مدت خانواده پدرم (پیر مرد) با همسر سومش (که خیلی جوان) کم کم مشکلات زیاد پیدا شد و برادران کوچک من تحت تأثیر قرار گرفته و این مطلب را به پدرم انتقال دادم و عرض کردم. وی به من که فرزند بزرگ خود و اعتماد کامل دارد تا این همه مال و ثروت را تقسیم کنم. در این میان از استاد محترم تقاضا دارم که مارا راهنمای کند تا می توانیم عادلانه مال را بین برادر مادری و پدری و پدر و همسر سوم تقسیم کنم. سؤال من این است که:1. سهم پدر از همسر دومش چند است؟ 2. آیا دو فرزند از همسر اول سهمی دارند یا این که از پدر دریافت کنند؟ 3. آیا کار و کاسبی نیز تقسیم بشود یا این که به برادری که توانا ی در اداره کار بسپریم و بعد در آمدش تقسیم کنیم؟ و چنانچه تقسیم بشود تقسیم آن چگونه است؟ یا به پدر و همسر سومش سپرده بشود تا خود آن اداره کنند؟ لطفاً ما را راهنمایی فرمایید.
- [آیت الله سیستانی] من در اروپا زندگی می کنم . جدیدا یک سازمان اروپایی جزوه ای منتشر کرده که در آن تعدادی شماره آمده و نوشته شده اگر این شماره ها برروی ماده ای غذایی نوشته شده باشد علامت این است که احتمالا از اجزای حیوانات در آن ماده غذایی بکار رفته ولی من به این مساله یقین ندارم تکلیف چیست ؟ آیا می توان از آن غذا استفاده کرد در صورتی که خانه یک مسلمان برویم و فرد مذکور به این مسائل بی توجه باشد آیا می توان غذای او را خورد ؟
- [آیت الله نوری همدانی] پدر و مادر در زمان حیاتشان چندین مرتبه گفته‌اند که خانهای که خودشان در آن زندگی میکنند مال دخترهای آنهاست (احتمالاً منظور پس از فوت پدر و مادر بوده است) و این مطلب را چندین نفر هم شنیدهاند و شاهد بر این گفته میباشند. اکنون که پدر و مادر فوت کردهاند، دو پسر می‌گویند که این خانه هم مثل بقیه اموال پدر و مادر باید بین پسرها و دخترها تقسیم شود. حال با توجه به اینکه وصیت نامه مکتوبی در این زمینه موجود نیست و نیز با توجه به اینکه پدر و مادر به غیر از این خانه املاک و اموال دیگری هم دارند تکلیف چیست؟
- [سایر] با سلام حدود 14 ماه است که ازدواج کرده ام و بعد از ازدواج فهمیدم که همسرم اعتیاد دارد تا حالا چهار بار به خانه پدرم برگشتم ولی هر بار ترک میکند و من بر میگردم و تا دو هفته خوب است اما بعد از آن روز از نو و روزی هم از نو این بار تصمیم گرفتم از ایشان جدا شوم ولی هنوز بعد از گذشت یکماه اقدامی نکرده ام .خوشبختانه فرزندی هم ندارم خانواده اش هم باز از من توقع همکاری دارند آخه تا کی نمیدانم چه کار کنم لطفا مرا راهنمایی فرمایید . خیلی ممنون
- [سایر] سلام درمورد تعلق خمس برای پول جهیزیه سوال داشتم.کارمند موسسه خصوصی هستم که به دلایل پیش امده ثبات کاری هم ندارد و هرلحظه امکان اخراج هست ازبیشتر هزینه ها چشم پوشی کردم تا باتوجه به عدم توانایی پدرم پولی برای خرید جهیزیه پس انداز کنم که باتوجه به قدیمی شدن وسایل و نبود جایی برای نگهداری به صورت پول نگه دهری میشود البته در نظر دارم با توجه با اینکه شهرستان و دور از خانواده هستم اگر تا چند سال دیگر موفق به ازدواج نشدم با وام و استفاده از این پول خانه ای جهت سکونت تهیه کنم ایا با این شرایط خمس تعلق میگیرد شنیده ام اگر در حدی که شان و عرف دختر باشد خمس تعلق نمی گیرید و مازاد بر عرف خانوادگی تعلق میگیرد با توجه با تورم و مشخص نبودن زمان ازدواج و یا حتی عدم ثبات کارکاربنده و این که خانه یا وسایل خانه برای ادامه زندگی ندارم ایا پرداخت خمس برای من واجب است سوال دیگر اگربه نیت فرار از خمس اگر مرجع تقلیدم را عوض کنم حکمش چیست ممنون میشم اگر پاسخگو باشی مرجع تقلید ایت الله مکارم شیرازی
- [سایر] با سلام و عرض خسته نباشید. با توجه به این که فرمودید درباره بانوان و حقوق آنها باید کارشود مرا به عنوان یک خانم درمانده راهنمایی کنید. شاغلم و حدود 22 سال زندگی زناشویی خوبی داشتم که همه به زندگی ما غبطه می خوردند و ثمره این زندگی سه فرزند و تنها پشتوانه ی مالی من در آمد ماهیانه ام می باشد. در اثر خیانت و بی وفایی همسرم یک سال ونیم است زندگی ام تلخ شده است. و پس از اطلاع از این جریان با صحبت کردن با وی و مشورت با دیگران این موضوع نادیده گرفته و در نهایت احترام و مهربانی به زندگی ادامه دادم ولی باز با شکستن قولهای متعددی که میداد، مشاجره های در میگرفت و در این بین از کتک کاری و ناسزا گویی هم کم نمی گذاشت به این خاطر مدت یک سال است که حقوقم را در اختیارش نگذاشته ام ولی باز هم از نظر مالی کمکش کردم اکنون بر اثر یک موضوع کوچک و مشاجره ی پس از آن و بنا به تهدید وی از خانه بیرون رفتم و تصمیم به اجرا گذاشتن مهریه کردم ولی هنوز این امر را بلاتکلیف گذاشته ام و به خاطر فرزندانم که مایل اند من به خانه برگردم، و یک فر صت دیگر به او بدهم، کاری نکرده ام.در این مورد خا نواده ی من بعد یکسال ونیم تذکری به او دادند و حرمت او را نگه داشتند. حالا نمی دانم واقعا چه کار کنم؟ لطفاً مرا راهنمایی فرمایید. متشکرم.
- [سایر] پدری پول تلفن خانواده را می دهد و این کار برای او جزو مؤونه سال است. پسر خانواده از تلفن استفاده نامشروع و حرام می کند. حال با توجه به این که استفاده حرام جزو موونه نیست، آیا باید خمس آن مقدار از پول تلفن را که صرف کار حرام شده بدهند (با توجه به این که عین پول به مخابرات پرداخت شده و پسر پولی دریافت نکرده است) ؟ اگر باید بدهند چه کسی باید بدهد پدر یا پسر؟ در ضمن پدر نمی داند که استفاده حرام شده است. (مقلد آیت الله بهجت هستم، البته نظریات دیگران هم مفید خواهد بود.) که پاسخ زیر داده شده بود:"چون بدون اجازه پدر از تلفن و مال او استفاده کرده است، اگر پدرش راضی نباشد تمام مقدار پولی را که در ازاء مکالمات نامشروع پدر پرداخت کرده و همچنین خمس آن را مدیون است و باید به پدر بپردازد. اما اگر پدر راضی باشد خمس این مبلغ هم به گردن پدر است و باید به پدر اطلاع دهد تا او بپردازد؛ زیرا نظر تمام مراجع معظم تقلید این است که پولی که در راه حرام صرف شود، جزو مؤونه نیست و باید خمس آن را پرداخت. حال با توجه به این، سؤال دیگری به وجود می آید فردی که از تلفن استفاده حرام کرده از خدماتی که حکومت برای او به وجود آورده استفاده کرده مثلا یارانه و هزینه هایی که دولت متکفل می شود با توجه به پاسخ شما فرد باید خمس آن پولها را نیز بدهد یعنی خمس یارانه دولت و تمام هزینه های دولت چون مورد آن دقیقا مانند پدر و پسر است. آیا چنین است؟
- [سایر] به نام خدا سلام خسته نباشید حاج آقا این بار نهم است که این پیام را تکرار می کنم می دونم که سرتان شلوغ است ولی لطفا جواب دهید من دختر ی 20 ساله و دانشجو هستم که پدرم اجازه ورود هیچ خواستگاری را به خانه مان نمی دهد و من از طریق مادرم که شکرخدا رابطه خوب و نزدیکی با هم داریم از موضوع خواستگارها باخبر می شوم و به خاطر همین حساسیت های پدرم یکی از مناسبترین افراد هنوز نیامده از نظر پدرم رد شده محسوب شد و حسرت به دل خانواده آن پسر و مادرم گذاشت اخیرا هم خواستگاری دارم که طلبه است و چون پدرم به جماعت طلبه ها اعتماد چندانی ندارد و چون من بیشتر به ایمان و اخلاق خوش و صبوری فرد مقابلم اهمیت می دهم چطور می توانم اوّلا پدرم را راضی به آمدن آنها کنم و ثانیا چطور می توانم به ایمان آن خواستگار اعتماد کنم من خودم در سطح ایمانی متوسطی هستم و اهل روزه ونماز و قرآنم ولی نمی دانم چرا پدرم هیچ کس را در شان من نمی داند لطفا مرا راهنمایی کنید برای سلامتی و ایمان جوانان دعا کنید ممنون از توجه شما
- [سایر] سلام. خواهر من با یک خانواده ی ظاهراً سالم و کاری وصلت کرده , البته هنوز عروسی نکرده اند ولی کمتر از یک هفته تا عروسی شان باقی مانده , در واقع کارت ها پخش شده و مقدمات فراهم شده , مشکلی که وجود دارد این است که : خانواده ی شوهر , به خصوص همسر و مادر شوهرش به شدت بد برخورد کرده , بی ادبی می کنند , تا حدی تحقیر هم می کنند , مثلا تمام کارهای خانه را به دوش او می گزارند , حسادت و چشم و هم چشمی هم که دارند , و متاسفانه شوهر خواهرم از این رفتار مادر و خواهرش دفاع کرده و حق را به آنان می دهد . با وجود آنکه خواهرم را دوست داشته و این اواخر تا حدی با حرف آن ها مبنی بر طلاق دادن مقابله می کند .... با توجه به اینکه کمتر از یک هفته تا مراسم عروسی باقی مانهد خواهشمند است سریع تر مرا راهنمائی فرمائید .
- [سایر] خیلی ممنون ولی پاسختون خیلی کلی بود و من دقیقا جواب سوالم را نگرفتم ... خوب ببینید واقعیت این است که با توجه به شرایط خانواده ام و ظاهر من هرکسی که مرا معرفی میکند و هر شخصی که برای خواستگاری می آید قطعا به دنبال یک دختر چادری می آید و این بزرگترین مشکل من است خوب وقتی اعتقادات من با ظاهری که دارم کاملا متفاوت است چگونه میتونم انتظار داشته باشم شخصی که به سراغ من می آید این موضوع برایش مهم نباشد .... من 17 سال است یعنی از 6 سالگی به اجبار پدرم چادر سرم میکنم و همین موضوع باعث شده هرکسی که به خواستگاری من می آید با اعتقادات من سازگار نباشد و هرکسی هم که با اعتقادات شخصی من سازگار است به دنبال من نخواهد آمد ... من چه کار کنم؟ آیا این درست است؟ آیا پیغمبر که خود اسوه عدالت اند راضی هستند بخاطر چنین تعصبا بی جایی تمام زندگی آینده ی یک دختر برای همیشه در تنهایی و بی کسی تباه شود؟ سوال دقیق من این است که گفتن ای موضوع در همان جلسه ی اول آشنایی درست است؟ با توجه به اینکه خوب قطعا با توجه به ویژگی چادری بودن من به آن شخص معرفی شده ام به خواستگاری آمده اند؟ یا نه کمی صبر کنم تا چندین جلسه بگذرد و بعد از اینکه پسر و خانواده اش از تمام نظر ها مرا قبول کردند و همه چی در حال تمام شدن بود این موضوع را بگویم ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد