مخرج غایط
دبر به ضم دال و باء به مقعد یا مخرج غائط و مدفوع گفته می شود.
رطوبتی غلیظ و سفیدرنگ که گاهی اوقات همراه با باد شکم و روده و یا در مواقعی به تنهایی از مخرج غائط خارج می شود و شباهت بسیاری نیز به اخلاطی دارد که از گلوی انسان خارج می شود، آیا پاک است یا نجس؟
اگر همراه ذرّات باشد نجس است و در غیر این صورت اگر صدق عذره و غائط بر آن نکند، وجهی برای نجاست ندارد.
اگر همراه ذرّات باشد نجس است و در غیر این صورت اگر صدق عذره و غائط بر آن نکند، وجهی برای نجاست ندارد.
عنوان سوال:
رطوبتی غلیظ و سفیدرنگ که گاهی اوقات همراه با باد شکم و روده و یا در مواقعی به تنهایی از مخرج غائط خارج می شود و شباهت بسیاری نیز به اخلاطی دارد که از گلوی انسان خارج می شود، آیا پاک است یا نجس؟
پاسخ:
اگر همراه ذرّات باشد نجس است و در غیر این صورت اگر صدق عذره و غائط بر آن نکند، وجهی برای نجاست ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] فقها فرموده اند ماءالاستنجا با شرایطی پاک است 2. اگر منظور همان آبهای روی دست و مخرج باشد( مورد اول) باتوجه به این که این آبها معمولاً با اجزاء متمیزه از غائط همراه است آیا عملاً مصداقی برای ماءالاستنجاء طاهر می ماند مگر نادراً ؟ 3. در هر یک از فرض های سوال اول آیا پس از ازاله نهایی عین _دست، که در تطهیر مخرج بکار گرفته می شود وخود مخرج را باید دوباره آب کشید؟ با نهایت تشکر
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیزی را که انسان فرو میبرد، بدون هضم شدن و به صورت اولیه از مخرج غائط خارج شود (مثل، نخود، لپه، هسته خرما و هسته بعضی میوهها، مانند گیلاس و آلبالو)، آیا این چیزها غائط محسوب می‌شود و نجس است و وضو را باطل میکند یا این طور نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] گاهی بدون اختیار از انسان بعد از بول و استبراء رطوبتی خارج می شود که شبیه بول است. آیا این رطوبت نجس است یا پاک؟ اگر انسان بعد از مدتی به طور اتفاقی متوجه این مسأله شود، نمازهای گذشته اش چه حکمی دارد؟ آیا از حالا به بعد بر او واجب است در مورد خروج این رطوبت غیر اختیاری بررسی نماید؟
- [سایر] گاهی اوقات بعد از خروج باد معده رطوبتی از من خارج می شود (البته این رطوبت رنگ یا بوی خاصی ندارد). آیا این رطوبت نجس است و لباس و بدن باید تطهیر شود؟ فکر می کنم در این مورد دچار وسواس شده ام به این صورت که در هر بار خروج باد معده فکر می کنم نجس شده ام. تا چه حد باید به این مسئله توجه کنم؟ در صورتی که انسان مکان عمومی را نجس کند و باعث این شود که لباس دیگران نجس شود، آیا در آن دنیا توبیخ و مجازات می شود؟ وظیفه در این موارد چیست؟
- [سایر] در جایی خوانده بودم اگر شخص جنب بدون بول کردن غسل کند و بعدا از او رطوبتی خارج شودکه نداند بول است یا منی، باید مجددا غسل جنابت کند. می خواستم بدانم آیا این رطوبتی که انسان نمی داند منی است یا غیر آن، باید نشانه های منی را داشته باشد (با جستن، با شهوت و همراه با سست شدن بدن باشد) یا نه ممکن است بقایای منی باقی مانده در مجرا باشد که در هنگام خروج، نشانه های خود منی را ندارد و لیکن نجس است؟
- [آیت الله اردبیلی] اینجانب بیماری لثه دارم؛ به نحوی که هنگام روزه داری دهان خشک شده و عروق بسیار کوچک پاره شده و خونریزی مختصری ایجاد می کند و اگر آب دهان را بیرون بریزم، رگه های خون در آن مشخص است و اگر بیرون نریزم تقریباً در آب دهان مستهلک می شود. گاهی اوقات که خلط صبحگاهی ته حلق را بیرون می ریزم و به لثه ها فشار می آید، این خونریزی بیشتر است و در آب دهان مستهلک نمی شود. سوال این است: 1- آیا اگر خون مذکور با آب دهان مستهلک شود و عمداً یا سهواً فرو داده شود، روزه باطل است؟ 2- اگر با آب دهان مستهلک نشود و تا زمانی که خونریزی بسیار کم و مختصر شود، بیرون ریخته و پس از آن آب دهان قورت داده شود، چطور؟ 3- با توجه به داشتن دندانهای پرکرده و مصنوعی در دهان، خون مذکور چه با آب دهان مستهلک شود چه نشود، دهان را نجس می کند؟ اگر بله چطور می شود در حال روزه دهان را آب کشید و آیا لازم است قبل از افطار یا بعد آن دهان آب کشیده شود؟ 4- اگر خون مذکور که در آب دهان مستهلک نمی شود، به دلیل جهل نسبت به مساله فقهی یا ندانستن کیفیت خونریزی، در زمان روزه فروداده شود و بعدها متوجه موضوع شود، قضا و کفاره دارد؟ 5- اگر بعد از کشیدن دندان، خونریزی در حال روزه وجود داشته و به توصیه پزشک خون محل کشیدن دندان را که با آب دهان مخلوط شده و به رنگ قهوه ای تیره است، به تنهایی یا همراه با خون لثه به شرح فوق فرودهد، حکم روزه او چیست؟
- [سایر] این جانب دختری 23 ساله ،ساکن قم ، دارای مدرک کارشناسی در رشته ریاضی از دانشگاه تهران و بزرگ شده در خانواده ای مذهبی هستم و البته چند ماهی است که نامزد کرده ام . قبلا از راهنمایی و کمک شما نهایت تشکر و سپاس را دارم . اما مادرم اگرچه شخصی است که مسائل پاکی و نجسی را به دقت مراعات می کند ، اما به هیچ وجه در این زمینه وسواس ندارد و اگر جایی یا چیزی نجس باشد به سرعت و البته به طور صحیح آن را آب می کشد و هیچ وقت در این زمینه سخت گیری نمی کند . خود من هم تا قبل از ورود به دانشگاه و قرار گرفتن در محیط خوابگاه وضعی شبیه مادرم داشتم . یعنی خیلی به خوبی و به دقت این مسائل را رعایت می کردم و اگر چیزی نجس می شد یا برای مثال قسمتی از بدنم نجس بود ، خیلی به راحتی و به سرعت آن را آب می کشیدم و به هر حال در برخورد با این مسائل راحت بودم و به هیچ وجه وسواس نداشتم . اما زمانی که وارد دانشگاه شدم و در محیط خوابگاه قرار گرفتم ، همه چیز عوض شد . در خوابگاه با کسانی هم اتاق شدم که افرادی بی بند و بار بودند و اصلا اهل نماز و روزه نبودند و به طور کلی می دیدم که مسائل مربوط به نجاست و پاکی را به هیچ وجه رعایت نمی کنند . همین موضوع باعث شد که از آنها کناره گیری کنم . برای مثال تا جایی که امکان داشت با آنها هم غذا نمی شدم و اگر هم با آنها غذا می خوردم ، حتما دهانم را آب می کشیدم . چون به چشم خودم می دیدم که اصلا این مسائل برایشان مهم نیست و رعایت نمی کنند یا تا جایی که امکان داشت در خوابگاه لباس نمی شستم و اگر هم گاهی مجبور می شدم در خوابگاه لباس بشویم ، روی بندی که آنها لباسهایشان را پهن می کردند ، لباسهایم را پهن نمی کردم . همین طور برای وضو گرفتن و ظرف شستن همیشه مشکل داشتم . چون با خودم می گفتم آنها هم از همین ظرف شویی ها و دست شویی ها استفاده می کنند و لذا صد در صد اینها نجس هستند و مثلا اگر موقع وضو گرفتن از داخل دست شویی به لباسم آب می پاشید ، دیگر آن لباس را نجس می دانستم و یا موقع نماز خواندن در خوابگاه اگر چه روی سجاده نماز می خواندم ، اما از پرزها و موهایی که به هر حال به چادر نمازم می چسبید اجتناب می کردم و به طور کلی اگر لباسی نجس باشد خیلی با احتیاط آن را جا به جا می کنم و از پرزهای آن و یا حتی اگر ذرات گرد و غباری روی آن باشد از آن دوری می کنم .در دانشگاه هم وضعیتم تا حدود زیادی به همین شکل بود و چون این افراد در دانشگاه هم رفت و آمد می کردند آن جا را هم نجس می دانستم و مثلا موقع وضو گرفتن در دانشگاه هم همین مشکل را داشتم . همین طور موقع غذا خوردن در دانشگاه ؛ برای مثال اگر گوشه ای از میز غذا کمی خیس بود و آستین مانتویم به آن برخورد می کرد ، آستین مانتویم را آب می کشیدم و .... و البته من هر هفته روزهای آخر هفته به قم ( خانه ) می آمدم و زمانی که به خانه می آمدم تمام بدن و لباس ها و حتی گاهی اوقات کیف و کفش و مداد و خودکارهایم را هم آب می کشیدم . اما باز هفته بعد وضع به همین منوال بود و دوباره وقتی به خانه می آمدم همه چیز را آب کشی می کردم . اما اواخر سال دوم بود که پدر و مادرم فهمیدند که دچار وسواس شده ام . خلاصه به یک مرکز مشاوره در قم که البته وابسته به حوزه بود مراجعه کردم . در آن جا مرا به یک متخصص اعصاب و روان معرفی کردند . ایشان هم قرص های فلوکستین را برایم تجویز کرد . حدود یک سال این قرص ها را مصرف کردم . در طول مدتی که قرص ها را مصرف می کردم احساس کردم که وضعیتم خیلی بهتر شده و هم به نظر خودم و هم به نظر پدر و مادرم دیگر حالت وسواس در من وجود نداشت و حالتی شبیه گذشته پیدا کرده بودم و دیگر این مسائل تقریبا برایم عادی بود و وسواس نداشتم . خلاصه بعد از یک سال که دوباره به پزشک مراجعه کردم ، ایشان از من خواست تا چند ماه دیگر هم مصرف قرص ها را ادامه دهم و اگر هم چنان وضعیتم خوب بود ، قرص ها را قطع کنم . من هم مدتی مصرف قرص ها را ادامه دادم و البته زودتر از موعدی که دکتر گفته بود ، آنها را قطع کردم . بعدا از قطع قرص ها تا حدود 2-3 ماهی وضعیتم مانند قبل بود، اما بعد از 2-3 ماه احساس کردم که دوباره همان حالات دارد به سراغم می آید و همین اتفاق هم افتاد و به تدریج وسواس در من شدید تر شد . البته چون باز هم با محیط خوابگاه و دانشگاه سروکار داشتم فکر می کردم با تمام شدن درسم و نبودن در محیط خوابگاه و دانشگاه مشکلم هم حل خواهد شد اما الان حدود یک سالی است که درسم تمام شده و دیگر با محیط خوابگاه و دانشگاه در ارتباط نیستم ؛ اما هم چنان مشکل وسواس در من وجود دارد و حتی نسبت به قبل شاید شدیدتر هم شده باشد . البته من در خانه خودمان خیلی راحت ترم . چون در خانه خودمان همه چیز و همه جا پاک است . مثلا دست شویی خانه ما کاملا پاک است ؛ به طوری که اگر برای مثال گوشه لباسم به زمین برخورد کند و تر شود ؛ نمی گویم نجس است . به هر حال در خانه خودمان وضعیتم خیلی بهتر است و خیلی راحت تر هستم و به همه جا دست تر می زنم و اصلا احساس بدی ندارم . البته در آب کشیدن جای نجس یا لباس نجس خیلی مشکل دارم و هم وقت زیاد و هم آب زیادی برای این کار صرف می کنم و در آخر هم انواع و اقسام سوالات برایم پیش می آید که آیا لباسم کاملا پاک شد ؟ آیا به فلان جا آب نپاشید ؟ آیا آن قسمت را آب کشیدم ؟ و هزاران سوال دیگر و خلاصه ذهنم به شدت مشوش می شود . به طوری که همان طور که گفتم اگر لباس نجسی را بشویم و بعد بخواهم لباس و به هر حال زمینی را که لباس را آن جا شسته ام و یا به آن جا آب پاشیده است آب بکشم ، معمولا اضطراب دارم و وقت بسیار زیادی و هم چنین آب زیادی صرف این کار می کنم وگاهی آخر سر هم خیلی اطمینان به پاک شدن آن پیدا نمی کنم و انواع سوالات به ذهنم خطور می کند و ذهنم را مشوش می کند . و یک مسئله دیگر هم که برای من به شدت ایجاد مشکل کرده مسئله برفی است که در زمستان گذشته آمد . با توجه به این که در زمستان گذشته برف شدیدی آمد و من بارها دیدم که افراد مسائل پاکی و نجسی را رعایت نمی کنند و مثلا روی برف گوسفند می کشتند و خونش را رها می کردند و گاهی آدم در جایی قرار می گرفت که مجبور می شد روی این خون ها هم پا بگذارد و خلاصه با این کفش به همه جا می رفت و همه جا به این ترتیب نجس می شد . حتی چند بار اتفاق افتاد که در حالی که برف آمده بود ، از داخل کوچه یمان سگ رد شده بود و به هر حال بعد هم که خواستیم از خانه بیرون برویم ته کفش ها و لاستیک های ماشین با این برف ها برخورد کرد و خلاصه جاهای دیگر را هم نجس کرد و همین طور خیلی اوقات این برف ها و آب و گلی که در خیابان جمع می شد به لباسهایم می پاشید و خلاصه وضعیت طوری بود که همه جا نجس می شد و اگر انسان واقعا می خواست رعایت کند ، خیلی سخت بود و یا حتی غیر ممکن . البته من و هم چنین پدر و مادرم تا جایی که امکان داشت مراقب بودیم و رعایت می کردیم ؛ اما دیگران که مثل ما رعایت نمی کردند و در واقع این برای من مشکل ساز بود . البته زمانی هم که من نامزد کردم زمانی بود که وضعیتم خیلی بهتر شده بود و فکر نمی کردم که دوباره این مشکل برایم ایجاد شود ؛ وگرنه اگر در آن زمان هم مشکلم به این شکل و به این شدت بود مطمئنا ازدواج نمی کردم . چون من اصلا دوست ندارم که با این کارم باعث ناراحتی و سختی دیگران شوم. لطفا در این زمینه مرا راهنمایی بفرمایید .
مسائل مرتبط از این مرجع
- هفت چیز وضو را باطل میکند: 1 بول؛ و در حکم بول است رطوبتی که انسان نداند بول است یا نه، اگر قبل از استبراء کردن از او خارج شود؛ 2 غائط؛ 3 باد معده و روده که از مخرج غائط خارج می‌شود، و یا از غیر مخرج اگر این عنوان بر آن صدق نماید؛ 4 خوابی که بهواسطه آن چشم نبیند و گوش نشنود؛ ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمیشود؛ و همچنین است اگر گوش هم نشنود، ولی نخوابیده باشد، مثل اینکه به ادامه فکر سابق مشغول باشد؛ 5 چیزهایی که عقل را از بین میبرد: مانند دیوانگی، مستی و بیهوشی؛ 6 استحاضه زنان که بعداً گفته می‌شود؛ 7 جنابت؛ و بنابر احوط مس میت. اگر غسل برای آن کافی نبوده و نیاز به وضو نیز داشته باشد.
- اگر انسان شک کند که استبراء کرده یا نه و رطوبتی از او بیرون آید که نداند پاک است یا نه، نجس می باشد و چنانچه وضو گرفته باشد، باطل می شود . ولی اگر شک کند استبرائی که کرده درست بوده یا نه و رطوبتی از او بیرون آید که نداند پاک است یا نه، پاک می باشد و وضو را هم باطل نمی کند.
- هرگاه با سنگ و کلوخ و مانند اینها ، غائط را از مخرج با شرایطی که ذکر می شود ، برطرف کنند ، بنا بر اظهر مخرج پاک می شود و نماز خواندن مانعی ندارد و چنانچه چیزی هم به آن برسد ، نجس نمی شود و ذره های کوچک و لُزوجت محل ، اشکال ندارد مگر اینکه آن مقداری که معمولاً به وسیله سنگ و کهنه از بین می رود باقی بماند .
- اگر مگس یا حیوانی مانند آن ، روی چیز نجسی که تر است بنشیند و بعد روی چیز پاکی که آن هم تر است بنشیند ، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حیوان بوده ، چیز پاک نجس می شود و اگر نداند پاک است .
- بول و غائط حیوانی که به خوردن نجاست انسان عادت کرده نجس است ( چنانچه در مسأله 90 گفته شد ) . و اگر بخواهند پاک شود ، باید آن حیوان را استبراء کنند یعنی تا مدتی که بعد از آن مدت ، دیگر به آن نجاستخوار نگویند ، نگذارند نجاست بخورد و غذای پاک به آن بدهند . و بنا بر احتیاط واجب باید شتر نجاستخوار را چهل روز و گاو را بیست روز و گوسفند را ده روز و مرغابی را هفت یا پنج روز و مرغ خانگی را سه روز از خوردن نجاست جلوگیری کنند و غذای پاک به آنها بدهند .
- پاک کردن مخرج غائط با چیزهای مقدس که احترام آنها لازم است مانند کاغذی که اسم خدا یا پیامبران بر آن نوشته شده حرام است و ممکن است در صورت علم و عمد موجب کفر شود که در این صورت به سبب کافر شدن تمام بدن نجس می شود . ولی در صورت عدم علم و عمد، یا غفلت یا خوانا نبودن نوشته ، اظهر حصول طهارت است .
- بول و غائط انسان و هرحیوان حرام گوشتی که خون جهنده دارد ( یعنی اگر رگ آن را ببرند ، خون از آن جستن می کند ) نجس است . و بنا بر احتیاط از بول و غائط حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد در صورتی که عُسر و حرج لازم نمی آید اجتناب نمایند . ولی فضله حیوانات کوچک مثل پشه و مگس که گوشت ندارند پاک است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می‌شود:اوّل:آن که با غائط، نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد.دوم:آن که نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد.سوم:آن که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد و در غیر این سه صورت می‌شود مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعداً گفته می‌شود با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگر چه شستن با آب بهتر است.
- [آیت الله خوئی] در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می‌شود: (اول): آن که با غائط نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد. (دوم): آن که نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد. (سوم): آن که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد، و در غیر این سه صورت میتوان مخرج را با آب شست و یا بهدستوری که بعداً گفته می‌شود، با پارچهو سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگرچه شستن با آب بهتر است.
- [آیت الله علوی گرگانی] در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می‌شود: اوّل آن که با غائط، نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد، دوم آن که نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد، سوم آن که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد و در غیر این سه صورت می‌شود مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعداً گفته می‌شود، با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگرچه شستن با آب بهتر است وجمع اکمل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در سه صورت مخرج غایط فقط با اب پاک می شود اول ان که با غایط نجاست دیگری مثل خون بیرون امده باشد دوم ان که نجاستی از خارج به مخرج غایط رسیده باشد سوم ان که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول الوده شده باشد و در غیر این سه صورت می توان مخرج را با اب شست و یا به دستوری که خواهد امد با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد اگر چه شستن با اب بهتر است
- [آیت الله وحید خراسانی] در سه صورت مخرج غایط فقط با اب پاک می شود اول ان که با غایط نجاست دیگری مثل خون بیرون امده باشد دوم ان که نجاستی از خارج به مخرج غایط رسیده باشد سوم ان که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول الوده شده باشد و در غیر این سه صورت می توان مخرج را با اب شست و یا به دستوری که خواهد امد با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد اگر چه شستن با اب بهتر است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می شود: اول آنکه با غائط نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد. دوم آنکه نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد. سوم آنکه اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد. و در غیر این سه صورت می توان مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعدا گفته می شود؛ با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد؛ اگرچه شستن با آب بهتر است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در سه صورت، مخرج غائط فقط با آب پاک می شود: اوّل: آن که با غائط، نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد. دوّم: آن که نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد. سوّم: آن که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد. در غیر این سه صورت می شود مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعداً گفته می شود با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگرچه شستن با آب بهتر است.
- [امام خمینی] در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می شود: اول: آنکه با غائط، نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد. دوم: آنکه نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد. سوم: آنکه اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد. و در غیر این سه صورت می شود مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعدا گفته می شود با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگر چه شستن با آب بهتر است.
- [آیت الله سیستانی] در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می‌شود : أول : آنکه با غائط نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد . دوم : آنکه نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد ، بجز رسیدن بول به مخرج غائط در زنان . سوم : آنکه اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد . و در غیر این سه صورت میتوان مخرج را با آب شست ، و یا به دستوری که بعداً گفته می‌شود با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد ، اگر چه شستن با آب بهتر است .
- [آیت الله بروجردی] آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است و بنا بر احتیاط واجب باید از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدنِ عین نجاست، برای آب کشیدنِ چیز نجس روی آن میریزند و از آن جدا می‌شود اجتناب کنند، ولی آبی که با آن مخرج بول و غائط را میشویند با پنج شرط پاک است:اوّل:آن که بو یا رنگ یا مزهی نجاست نگرفته باشد.دوم:نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد.سوم:نجاست دیگری مثل خون با بول یا غائط بیرون نیامده باشد.چهارم:ذرههای غائط در آب پیدا نباشد.پنجم:بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.