شستن
شستن به معنی پاک کردن چیزى از آلودگى با آب گفته می شود.
اگر آبی که در هنگام وضو از شیر می چکد روی دستی که در حال شستن آن جهت وضو هستیم بریزد، چه حکمی دارد؟
اگر نسبت به آب وضو مستهلک است، مانعی ندارد و در این جا نیّت وضو هم می تواند با آن بنماید.
اگر نسبت به آب وضو مستهلک است، مانعی ندارد و در این جا نیّت وضو هم می تواند با آن بنماید.
عنوان سوال:
اگر آبی که در هنگام وضو از شیر می چکد روی دستی که در حال شستن آن جهت وضو هستیم بریزد، چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر هنگام شستن اعضا مقداری آب از دست ها بر روی پا بریزد آیا باید خشک شود و آیا ملاک مستهلک بودن چیست؟ و نیز آبی که قبل از وضو بر روی پا می ریزد، چه حکمی دارد؟
- آیا بستن شیر آب هنگام وضو، هنگام شستن دست چپ، موجب اشکال در صحت وضو می گردد؟
- شستن سر زیر شیر آب در حال روزه، چه حکمی دارد؟
- شستن بار سوم که در وضو حرام است، آیا باطل کننده وضو و نماز نیز هست؟
- آیا شستن دست به صورت افقی هنگام وضو، اشکال دارد؟
- اگر در وضو هنگام شستن دست چپ، دستمان با رطوبت دیگری تماس پیدا کند، آیا وضو باطل می شود؟
- معمولاً در وضو صورت را با یک دست می شویند آیا تفاوتی بین شستن با یک دست و شستن با دو دست هست؟
- آیا شستن لب هم جزو اجزای واجب غسل و وضو حساب می شود یا خیر؟
- اگر محلّ وضو مثلاً دست نجس شود و امکان شستن و تطهیر آن نباشد، وظیفه چیست؟
- هنگام وضو و غسل، چه مدت فاصله ی زمانی در شستن اعضا اشکال ندارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بستن شیر با توجّه به تر بودن شیر آب، پیش از تمام شدن شستن دست چپ در صحّت وضو اشکالی وارد میکند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوانیم در وضو، موقع شستن دست، به جای آب ریختن و دست کشیدن، دستمان را زیر شیر آب بگیریم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخص وضو گیرنده، هنگام شستن دست‌ها و صورت به قصد وضو اقدام به باز و بسته کردن شیر آب نماید، این کار او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا فرقی که در وضو بین زن و مرد در مورد شستن دست از آرنج است - که اگر مرد است پشت آرنج آب بریزد و بشوید و اگر زن است از جلوی دست - در ابطال وضو دخالتی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورتی که هنگام شستن عضوی مانند دست آب از خارج روی آن بریزد (یا از شیر آب و یا از عضو شسته شده) وضو چه حکمی دارد؟ آیا حکم مقدار کم و مقدار زیاد آب ریخته شده از خارج فرق دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی زیر باران با شیر آب وضو میگیرد در حال شستن دست راست و چپش قطرات باران هم بر دستهایش میریزد آیا اگر آن قطرات را هم با نیّت شستن دست چپ و راست بشوید وضوی او اشکال دارد؟
- [سایر] آب خارج از وضو چیست؟ آیا موجب ابطال وضو می شود؟ مثلا اگر موهای جلوی سر خیس باشد و هنگام شستن صورت، آب موها روی صورت جاری شود وضو باطل است؟یا هنگام شستن دست، آبی به دستمان بپاشد وضو باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] آب خارج از وضو چیست؟ آیا موجب ابطال وضو می شود؟ مثلاً اگر موهای جلوی سر خیس باشد و هنگام شستن صورت، آب موها روی صورت جاری شود وضو باطل است؟ اگر هنگام شستن دست، آبی به دستمان بپاشد آیا وضو باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] آبی که در اختیار مکلّف قرار دارد، فقط برای وضو یا برای شستن بخشی از نجاست بدن یا لباس کافی است. در این جا وضو مقدّم است یا رفع نجاست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در وضو بعد از شستن صورت و دست راست یک مقدار آبی مجدداً روی صورت میریزد و بعد دست چپ را میشوید و سپس مسح سر و پاها را انجام میدهد آیا این وضو صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دست‌ها چند قدم راه برود و بعد سر و پاها را مسح کند وضوی او صحیح است. شرط یازدهم: مباشرت، یعنی شستن صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد. و اگر دیگری او را وضو دهد، یا در رساندن آب به صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها به او کمک نماید، وضو باطل است. و منظور کمک در اصل شستن و مسح کردن است، ولی اگر در مقدمات اینها کمک بگیرد مثل اینکه دیگری آب را به صورت او بریزد، ولی شخص خودش صورت را بشوید، مانعی ندارد.
- چیز نجسی را که عین نجاست در آن نیست ، اگر زیر شیری که متصل به کُر است یک دفعه بشویند ، پاک می شود ؛ و نیز اگر عین نجاست در آن باشد ، چنانچه عین نجاست آن ، زیر شیر یا به وسیله دیگر برطرف شود و آبی که از آن چیز می ریزد بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد ، با آب شیر پاک می گردد . امّا اگر آبی که از آن می ریزد در اول زمان اتصال ، بو یا رنگ یا مزه نجاست گرفته باشد ، باید به قدری آب شیر روی آن بریزند تا در آبی که از آن جدا می شود بو یا رنگ یا مزه نجاست نباشد .
- اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، چنانچه تغییر آب چاه از بین برود، بنابر احتیاط واجب، آن آب موقعی پاک می‌شود که به آبی که از چاه میجوشد متصل باشد.
- کسی که پیش از شستن صورت ، دست های خود را تا مچ شسته ، در موقع شستن دست ها برای وضو باید تا سر انگشتان را بشوید ، و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل است .
- در وضو شستن صورت و دست ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد و مقصود از هرمرتبه ، شستن تمام عضو است .
- اگر کسی به قصد وضو آب غصبی را به صورت یا دستهای خود بریزد و موقع آب ریختن ملتفت غصبی بودن آب باشد وضویش باطل است، ولی اگر بدون توجه به غصبی بودن آب، وضو گرفت، اگرچه در اثناء وضو فهمید و بقیه وضو را با آب مباح انجام داد، وضویش صحیح است. اما قیمت آن آب غصبی را ضامن است.
- اگر چیزی به بول پسر شیرخواری که غذاخور نشده نجس شود، چنانچه یک مرتبه آب روی آن بریزند که به تمام جاهای نجس آن برسد پاک می شود و شستن و فشار دادن آن لازم نیست ؛ و بنا بر احوط باید شیر کافر و شیر نجس و شیر غیر پسر نیز نخورده باشد ؛ و احوط این است که به وسیله آب ریختن خود بول از بین برود یا اینکه قبلاً خشک شده باشد .
- هرگاه کسی شستن عضو قبلی را فراموش کرد و عضو بعدی را شست، مثلاً اول دست چپ را شست بعد دست راست را، باید بعد از دست راست دست چپ را بشوید تا ترتیب مراعات شود، به شرط اینکه با این شستن بیجا موالات بههم نخورد؛ و اگر موالات بههم خورد، باید وضو را از سر بگیرد. شرط دهم: موالات، یعنی کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد.
- آبی که مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یانه، و با مختصر تحقیق و بررسی هم نشود وضع آن را روشن کرد، مثل آب مطلق است، یعنی چیز نجس را پاک میکند، وضو و غسل هم با آن صحیح است. و آبی که مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه، مثل آب مضاف است، یعنی چیز نجس را پاک نمیکند، وضو و غسل هم با آن باطل است.
- اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، ولی هنوز چیزی که وضو را باطل میکند از او سر نزده است چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است، و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشوید، بنابر اظهر در اعتبار ترتیب سر با دو جانب و احوط در ترتیب بین دو جانب و اظهر در عدم اعتبار ترتیب از بالا به پایین در حال نسیان. و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید. و اگر در اثناء غُسل چیزی که وضو را باطل میکند از او سر زده، احتیاط در این است که غسل را دو مرتبه بهطور کامل انجام دهد و برای نماز و کاری که برای آن وضو لازم است وضو بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] شستن صورت و دست‌ها در وضو مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از ان حرام می باشد و این که کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به این است که شستن عضو به قصد وضو باشد مثلا اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به مرتبه سوم قصد شستن برای وضو نماید اشکال ندارد و مرتبه سوم شستن اول شمرده می شود ولی اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به هر یک قصد شستن برای وضو نماید مرتبه سوم حرام است
- [آیت الله بروجردی] در وضو شستن صورت و دسته ا، مرتبهی اوّل واجب و مرتبهی دوم مستحب و مرتبهی سوم و بیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن اوّل یا دوم یا سوم است، مربوط به قصد کسیست که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبهی اوّل مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد و همهی آنها شستن اوّل حساب می‌شود و اگر به قصد این که سه مرتبه بشوید سه مرتبه آب بریزد مرتبهی سوم آن حرام است.
- [آیت الله خوئی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبة اول واجب و مرتبة دوم مستحب و مرتبة سوم و بیشتر از آن حرام میباشد. و کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبة اول مثلًا ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد و همة آنها شستن اول حساب می‌شود، و اگر به قصد سه مرتبه بشوید سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم آن حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه آب وضو در ظرف غصبی یا طلا و نقره است و غیر از آن آب دیگری ندارد، باید تیمم کند و اگر وضو بگیرد اشکال دارد، خواه وضو را به صورت ارتماسی بگیرد و یا با دست آب را برداشته به صورت و دست بریزد، اما می تواند آبی را که در ظرف طلا و نقره است در ظرف دیگری بریزد و از آن وضو بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جایز و مرتبه سوّم و بیشتر از آن حرام میباشد، ولی در غیر دست چپ وضو باطل نیست. و اینکه کدام شستن، اوّل یا دوّم یا سوّم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اوّل مثلاً ده مرتبه آب بریزد، اشکال ندارد و همه آنها شستن اوّل حساب می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب است مگر در شستن دست چپ احتیاط مستحب آن است که از یک مرتبه تجاوز نکند و مرتبه سوم وبیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد، و همه آنها شستن اول حساب می‌شود، و اگر به قصد این که سه مرتبه بشوید، سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم آن حرام است.
- [آیت الله سیستانی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب ، و مرتبه دوم مستحب ، و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام میباشد ، و شستن مرتبه اول وقتی تمام می‌شود که به قصد وضو آن مقدار آب به صورت یا دست بریزد که آب تمام آن را فرا بگیرد و دیگر جایی برای احتیاط باقی نماند ، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد تا اینکه آب همه آن را فرا بگیرد اشکال ندارد ، و تا وقتی که قصد وضو و شستن صورت مثلاً نکند شستن اول محقق نمیشود ، پس میتواند چند مرتبه همه صورت را بشوید و در آخرین مرتبه که آب میریزد قصد شستن وضوئی نماید ، ولی اعتبار قصد در شستن دوم خالی از اشکال نیست ، و احتیاط لازم آن است که بیش از یک مرتبه بعد از مرتبه اول صورت و یا دست‌ها را نشوید اگر چه به قصد وضو هم نباشد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در وضو، شستن صورت و دست ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد. و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو می گیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد، اشکال ندارد و همه آنها شستن اول حساب می شود، و اگر به قصد این که سه مرتبه بشوید سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم آن حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وضو شستن صورت و دست‌ها در مرتبه اول واجب و در مرتبه دوم جایز و بیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به شستن تمام عضو همراه با قصد وضو میباشد، پس اگر به قصد وضو عضوی را دوبار به طور کامل شست، شستن بعدی حرام است و اگر به قصد وضو چند بار آب بریزد، هر گاه آب به تمام دست و صورت رسید، یک مرتبه حساب می‌شود و مازاد بر آن، مرتبه بعد به حساب میآید هر چند قصد مرتبه اول داشته باشد.
- [آیت الله بروجردی] وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضیست یا نه، حرام و باطل است و نیز اگر آب وضو از صورت و دست‌ها در جای غصبی بریزد، چنانچه در غیر آن جا نتواند وضو بگیرد وضوی او باطل میباشد و اگر در غیر آن جا بتواند وضو بگیرد وضو صحیح است.