اکتفا
حذف اکتفا به عدم ذکر یکی از دو شیء متلازم، به قرینه شیء مذکور اطلاق می‌شود.
اگر بعد از مسح شک کردیم که تری دست به قدر واجب مسح، محلّ مسح را فرا گرفته یا نه؟ آیا می توان به آن اکتفا کرد؟
اگر او وسواسی نیست، وظیفه ی او اعاده ی مسح بعد از خشک کردن محل یا در موضع دیگر از همان عضو است.
اگر او وسواسی نیست، وظیفه ی او اعاده ی مسح بعد از خشک کردن محل یا در موضع دیگر از همان عضو است.
عنوان سوال:
اگر بعد از مسح شک کردیم که تری دست به قدر واجب مسح، محلّ مسح را فرا گرفته یا نه؟ آیا می توان به آن اکتفا کرد؟
پاسخ:
اگر او وسواسی نیست، وظیفه ی او اعاده ی مسح بعد از خشک کردن محل یا در موضع دیگر از همان عضو است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر محلّ مسح را، مسح کشیدیم ولی تری دست به قدر واجب مسح، محلّ مسح را فرا نگرفت، وظیفه چیست؟
- آیا می توان قبل از مسح کشیدن سر و پا، با تری دست چپ دوباره روی دست راست دست کشید؟
- مسح کردن سر و پا با دست چپ، چه حکمی دارد؟ آیا در غیر ضرورت می توان پشت سر را به جای جلوی سر مسح کرد؟
- در سجده چه ذکری می توان گفت و چه قدر باید باشد؟ اگر در سجده افزون بر ذکر واجب، دعا و ذکر غلط خوانده شود؛ آیا مبطل نماز است؟
- اگر زنی بدون اجازه ی شوهرش از پول یا مال او بردارد ولی می داند شوهرش راضی است، آیا گرفتن اجازه واجب است یا به همین اطمینان می توان اکتفا کرد؟ در صورتی که احتمال دهد که او راضی است، حکم چگونه است؟
- در روستایی حدود دویست خانواده هستند که مالک نسل اندر نسل باغات، بیشه ها و املاک مزروعی می باشند که دارای اسناد محضری و قباله های قدیمی دویست و سیصد ساله هستند، و بین آنان خرید و فروش می شود و مهریه زنان می باشد. 1) آیا کسی با ارایه کپی وقف نامه می تواند مدّعی وقفیّت این باغات و املاک شود؟ 2) وقفیت در چه حالتی به اثبات می رسد؟ 3) آیا وقتی هیچ کدام از پیرمردها، ریش سفیدان و اهالی محل هیچ گونه اطلاعی از ایام قدیم نداشته اند و به یاد نمی آورند که این املاک وقف باشد، چگونه می توان وقفیت را ثابت کرد؟ 4) آیا مالک و کشاورز که روی این باغات تصرف دارند و از ایام قدیم درختان فراوانی را غرس نموده اند، می توان محصول آنان را توقیف کرد؟ 5) آیا می توان این املاک و باغات را از تصرف و مهریه زنان خارج نمود؟ 6) مالکیت در اسلام که از راه شرعی و عرف محل به دست آمده باشد، آیا می توان از تصرف تعداد زیادی از مردم خارج کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا گذاشتن کف دست هنگام سجده بر روی زمین واجب است یا می توان نصف کف دست را هم اکتفا کرد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا رطوبت کم باقیمانده در کف دست برای مسح پا کافی است یا حتماً باید محل مسح کاملاً تر شود؟ و آیا مسح را می توان عمداً از سر انگشتی غیر از انگشت شصت پا شروع کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگردر هنگام مسح پا آب از همان دست روی محل مسح همان پا بریزد حکم آن چیست ؟
- [آیت الله خامنه ای] در غسل کردن آیا باید آب روی بدن جاری شود یا این که می توان دست را خیس کرده و با دست خیس غسل کرد؟ اگر جواب سؤال بالا مثبت است آیا باید تری دست بیش از اعضای غسل باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر به هنگام مسحِ صورت و دستها در تیمّم، زمان کوتاهی دست خود را از محلّ مسح برداریم و دوباره بگذاریم و بقیه مسح را انجام دهیم، تیمّم صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله خوئی] در مسئله 267 میفرمائید: وضوی ارتماسی آن است که صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد، ولی مسح با تری دست اشکال دارد، پس کسی که در دست راستش، زخم یا شکستگی می‌باشد و نمیتواند دست چپ را ترتیبی وضو دهد، چه کند؟
- [آیت الله بروجردی] در مسأله مسح پا، محل گرد وارد شده، فتوای سرکار آیا به انگشتان دست لازم میدانید یا به تمام کف دست، زیرا که کتب سرکار تعبیرات مختلفه دارد، یا تعیین ندارد؟
- [آیت الله خامنه ای] 1. برخی از مراجع تقدّم مسح پای راست بر دست چپ را بنابر احتیاط واجب و برخی مستحب می دانند، نظر مبارک مقام معظم رهبری (دام ظله) چیست؟ 2. اگر مسح پای راست با دست راست و مسح پای چپ با دست چپ بطور هم زمان انجام دهیم چطور؟
- [سایر] گاهی در هنگام وضو گرفتن، زمانی که پاها را مسح می کشیم احساس می شود که کف دست، آن خیسی و تر بودن لازم را بر روی محل مسح پا انتقال نداده است. آیا می شود دراین مواقع دوباره پاها را مسح کشید؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر هنگام وضو گرفتن دستمان به دمپایی یا شیر آب برخورد کند آیا با همین دست می توان مسح کرد یا باید از اول وضو را تکرار کرد اگر آری نمازهایی را که بدین صورت خوانده ام باید قضا کنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، احتیاط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد ؛ و بنا بر احتیاط واجب باید اول از تری موی ریش و ابرو کمک بگیرد و اگر در آنها تری نبود از دست ها رطوبت بگیرد .
- جای مسح باید خشک باشد ، و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است، ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است، اشکال ندارد.
- اگر برای مسح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد، نمی تواند دست را با آب خارج، تر کند. بلکه باید از اعضای دیگر وضو، رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید ؛ و بهتر است اول از تری موی ریش و ابرو کمک بگیرد و اگر در آنها تری نبود از دست ها رطوبت می گیرد.
- بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشت ها تا برآمدگی روی پا مسح کند. و احتیاط مستحب این است که تا مَفصل پا مسح نماید.
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلو سر یا روی پاها باشد و روی آن باز باشد، چنانچه نتواند آن را مسح کند، باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند؛ و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، مسح لازم نیست، ولی باید بعد از وضو احتیاطاً تیمم نماید.
- در وضو واجب است با نیت ، صورت و دست ها را بشویند و جلو سر و روی پاها را مسح کنند .
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز کرد، چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد، بنابر اظهر باید دست تر روی آن بکشد و بعد پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را هم دست تر بکشد، بهنحوی که در محل مسح و غَسل گذشت؛ و اگر صدق غَسل جبیره در محل غَسل ننماید، احتیاط این است که تیمم هم بنماید.
- اگر بین کارهای وضو بهقدری فاصله شود که وقتی میخواهد جایی را بشوید یا مسح کند رطوبت جاهایی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد، وضو باطل است. و اگر فقط رطوبت جایی که جلوتر از محلی است که میخواهد بشوید یا مسح کند، خشک شده باشد مثلاً موقعی که میخواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت، تر باشد، احتیاط واجب آن است که وضو را باطل کند و از سر بگیرد.
- جلوی سر ( یک قسمت از چهار قسمت سر ، که مقابل پیشانی است ) جای مسح می باشد و هرجای این قسمت را به هراندازه مسح کند کافی است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازای یک انگشت و از پهنا به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید ، و واجب است در صورت امکان مسح با کف دست باشد نه با پشت آن .
- جایی را که باید شست و مسح کرد هرقدر چرک باشد، اگر چرک مانع از رسیدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد، و همچنین است اگر بعد از گچکاری و مانند آن چیز سفیدی که جلوگیری از رسیدن آب به پوست نمینماید بر دست بماند، ولی اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن میرسد یا نه، باید آنها را برطرف کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و احتیاط واجب آن است که با دست راست مسح نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است ورویآن باز است، چنانچه نتواند آن را مسح کند، پارچه پاکی روی آن بگذارد وروی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و احتیاط واجب این است که بعد تیمّم کند و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، اکتفا کند به تیمّم.
- [آیت الله بروجردی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند و احتیاط واجب آن است که تا مفصل را هم مسح نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند و احتیاط واجب آن است که تا مفصل را هم مسح نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از مسح سر، باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشت ها تا برآمدگی روی پا مسح کند، و احتیاط واجب آن است که تا مفصل را هم مسح نماید.
- [آیت الله سبحانی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از شستن هر دو دست، باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و احتیاط واجب آن است که با دست راست مسح نماید، و نیز احتیاط آن است که مسح از بالا به پایین باشد، اگرچه اقوی جواز مسح از پایین به بالا است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و احتیاط آن است که با داخل دست راست مسح نماید و مسح را از بالا به پایین انجام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند و احتیاط واجب آن است که تا مفصل مسح نماید. و پای راست را با دست راست و بعد پای چپ را با دست چپ مسح کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری اب وضو که در دست مانده مسح کند و احتیاط واجب ان است که مسح با باطن کف دست راست باشد و بنابر احتیاط مستحب مسح را از بالا به پایین انجام دهد