وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
شخصی که می داند یک وضو و یک حدث از او سر زده وظیفه اش چیست؟
اگر نداند کدام جلوتر بوده است، چنان چه پیش از نماز است باید وضو بگیرد، و اگر بین نماز است، باید نماز را رها کند و وضو بگیرد، و اگر بعد از نماز است، نمازی که خوانده صحیح است و برای نماز بعد وضو بگیرد.
اگر نداند کدام جلوتر بوده است، چنان چه پیش از نماز است باید وضو بگیرد، و اگر بین نماز است، باید نماز را رها کند و وضو بگیرد، و اگر بعد از نماز است، نمازی که خوانده صحیح است و برای نماز بعد وضو بگیرد.
پاسخ:
اگر نداند کدام جلوتر بوده است، چنان چه پیش از نماز است باید وضو بگیرد، و اگر بین نماز است، باید نماز را رها کند و وضو بگیرد، و اگر بعد از نماز است، نمازی که خوانده صحیح است و برای نماز بعد وضو بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی با وضو بوده و یک نماز خوانده، حالا شک دارد قبل از نماز حدث سر زده یا بعد از نماز، آیا نمازش صحیح است؟
- در هنگام وضو و غسل اگر موهای سر ژل زده شده باشند، وضو و غسل چه حکمی دارد؟
- آیا قصد رفع حدث برای وضو کافی است؟
- شخصی بعد از وضو خونی در صورت می بیند و نمی داند قبل یا بعد از وضو بوده، آیا وضویش اعاده دارد؟
- شخصی بین نماز احتیاط حدثی از او سر زده است؛ آیا اعاده ی رکعت احتیاط به تنهایی کافی است یا باید نماز را هم اعاده کند؟
- شخصی بعد از سه الی چهار ساعت بعد از غسل جنابت می خواهد نماز بخواند و نمی داند محدث شده یا نه، آیا می تواند احتیاطا وضو بگیرد؟
- شخصی برای نماز در مسجد جا گرفته و برای وضو گرفتن می رود. شخص دیگر سجّاده او را کنار زده و در جای او نماز می خواند. آیا نماز او صحیح است؟
- شخصی که نمی داند کثیر الشکّ است یا وسواسی، گفته شده که در هر دو صورت وظیفه اش این است که اعتنا نکند. آیا در هر حالتی عدم اعتنا، مختل کننده نماز نیست و هیچ تفاوتی وجود ندارد؟
- شخصی در اثر تصادف به کلّی سر و سینه و شکم او از بین رفته است. وظیفه از نظر غسل و نماز و کفن چیست؟
- شخصی که وظیفه اش وضوی جبیره است اگر در غیر وقت نماز به نیّت طهارت وضو بگیرد، وضویش چه حکمی دارد؟ آیا با این وضو می تواند نماز واجب بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دست شخصی جبیره دارد و در موقع وضو، تری دست برای مسح سر و پا باقی نمی ماند، وظیفه چیست؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی که حجامت کرده یا رگ زده یا زالو انداخته است، چگونه وضو بگیرد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر پس از اتمام غسل بفهمد که قسمتی از طرف چپ بدن نشسته مانده ولی حدث اکبر یا اصغر هم از او سر زده آیا شستن همان قسمت کافی است یا باید دوباره غسل کند یا اصولا حکمی دیگر دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگرکسی پس از اتمام غسل بفهمد که قسمتی از طرف چپ بدن نشسته مانده ولی حدث اکبر یا اصغر هم از او سر زده، آیا شستن همان قسمت کافی است یا باید دوباره غسل کند یا اصولاً حکمی دیگر دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر از کسی که مشغول غسل جنابت است، حدث اصغر سر بزند، آیا باید دوباره غسل نماید یا آنکه غسل را تمام کند و وضو بگیرد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر در آخرین شب ماه رمضان شخصی سر زده به مهمانی برود آیا زکات فطره او به عهده صاحبخانه است ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی روی سر خود مو کاشته است، برای مسح سر چه وظیفه ای دارد؟
- [سایر] اگر شخصی وضو بگیرد و بعد از وضو بفهمد صورتش قبل از وضو خونی بوده چنانچه بعد از وضو به دستگیره در و کلید برق و دکمه تلویزیون و ... دست زده آیا همه آنها را نجس کرده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی بعد از وضو خونی در صورت می بیند و نمی داند آیا در بین وضو بوده یا بعداً بیرون آمده، آیا وضویش صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی روی ناخن خود را لاک می زده و گمان می کرده که برای وضو و غسل مانعی ندارد و مدتی با همان وضو و غسل نماز خوانده و روزه گرفته است، وظیفه او نسبت به عبادات گذشته چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که کشتن او به رجم یا قصاص و مانند اینها واجب شده است، در صورتی که قبل از اجرای حُکم، غسلهای سهگانه میّت را به امر حاکم شرع یا بدون امر او انجام داده باشد، غُسل دادنش واجب نیست، اگرچه بعد از غُسل، از او حدث اصغر یا اکبر سر زده باشد.
- کسی که میداند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده مثلاً بول کرده است، اگر نداند کدام جلوتر بوده، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد؛ و اگر در اثناء نماز است باید نماز را بشکند و وضو بگیرد؛ و اگر بعد از نماز است نمازی که خوانده صحیح است و برای نماز بعد باید وضو بگیرد.
- اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، ولی هنوز چیزی که وضو را باطل میکند از او سر نزده است چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است، و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشوید، بنابر اظهر در اعتبار ترتیب سر با دو جانب و احوط در ترتیب بین دو جانب و اظهر در عدم اعتبار ترتیب از بالا به پایین در حال نسیان. و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید. و اگر در اثناء غُسل چیزی که وضو را باطل میکند از او سر زده، احتیاط در این است که غسل را دو مرتبه بهطور کامل انجام دهد و برای نماز و کاری که برای آن وضو لازم است وضو بگیرد.
- بعد از شستن هردو دست باید جلو سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند . اگر تری در دست نمانده باشد وظیفه اش در مسأله 257 بیان خواهد شد . و احتیاط واجب در مسح سر از بالا به پایین است ؛ و مسح کردن با دست راست بهتر است .
- اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمیتواند آن را آب بکشد یا آب برای آن ضرر دارد، باید به دستور جبیره عمل کرده و احتیاطاً تیمم نماید.
- اگر رساندن آب به صورت و دست‌ها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر داشته باشد، باید با همان مقدار وضو بگیرد. شرط سیزدهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد، وگرنه وظیفه او وضوی جبیره‌ای یا تیمم خواهد بود.
- بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشت ها تا برآمدگی روی پا مسح کند. و احتیاط مستحب این است که تا مَفصل پا مسح نماید.
- در وضو واجب است با نیت ، صورت و دست ها را بشویند و جلو سر و روی پاها را مسح کنند .
- اگر کارهای وضو را پشت سر هم بهجا آورَد، ولی بهواسطه گرمای هوا یا حرارت زیاد بدن و مانند اینها رطوبت خشک شود وضوی او صحیح است.
- راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دست‌ها چند قدم راه برود و بعد سر و پاها را مسح کند وضوی او صحیح است. شرط یازدهم: مباشرت، یعنی شستن صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد. و اگر دیگری او را وضو دهد، یا در رساندن آب به صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها به او کمک نماید، وضو باطل است. و منظور کمک در اصل شستن و مسح کردن است، ولی اگر در مقدمات اینها کمک بگیرد مثل اینکه دیگری آب را به صورت او بریزد، ولی شخص خودش صورت را بشوید، مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین غسل، حدث اصغر از او سر زند مثلا بول کند، غسل را، از سر بگیرد و بعد از غسل برای نماز وضو لازم است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که می داند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده، مثلاً بول کرده، اگر نداند که کدام جلوتر بوده، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد، و اگر در بین نماز است باید نماز را بشکند و وضو بگیرد و اگر بعد از نماز است باید وضو بگیرد، و خوب است نمازی را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که می داند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده، مثلا بول کرده، اگر نداند کدام جلوتر بوده، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد، و اگر در بین نماز است، احتیاطاً نماز را تمام کند و وضو بگیرد و اگر بعد از نماز است باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب نمازی را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وظیفه اش بنابر احتیاط واجب جمع بین غسل جبیره ای و تیمم است اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند مثل ان که بول کند برای نمازهای بعد بدل از غسل احتیاطا تیمم کند و وضو هم بگیرد و چنانچه حدث پیش از نماز باشد برای ان نماز نیز وضو گرفته و تیمم نماید
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در بین غسل ، حدث اصغر از او سر زند مثلا بول کند ، غسل باطل نمی شود ولی بعد از غسل برای نماز وضو بگیرد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در اثناء غسل، حَدَث اصغر از او سر زند (مثلاً بول کند) ضرری به غسل او نمی زند ولی برای نماز و مانند آن، باید وضو بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که جنب شده اگر بعد از خواندن نماز شک کند که غسل کرده یا نه، نمازهایی را که خوانده صحیح است و بنا بر احتیاط برای نمازهای بعد باید غسل کند و اگر پس از نماز حدث اصغر از او سر زده باشد، لازم است برای نمازهای بعد وضو هم بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر در بین غسل حدث اصغر از او سر زند مثلاً بول کند، غسل باطل نمیشود ولی بعد از غسل برای نماز باید وضو بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در بین غسل؛ حدث اصغر از او سر زند مثلا بول کند؛ باید غسل را تمام کرده و وضو هم بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که احتیاطاً غسل جبیره‌ای و تیمم نماید ، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند مثلاً بول کند ، برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد ، و چنانچه حدث پیش از نماز باشد ، برای آن نماز نیز باید وضو بگیرد .