اول وقت
اول وقت: به لحظات آغازین انجام تکالیف با وقت معیّن می گویند. بیشتر احکام آن در باب هاى طهارت و صلاة آمده است .
خواندن نماز اوّل وقت افضل است یا پذیرایی از میهمانی که تازه رسیده و آمادگی برای نماز را ندارد؟
در شرایط معمولی نماز اوّل وقت افضل است و اگر می تواند جمع بین هر دو کند.
در شرایط معمولی نماز اوّل وقت افضل است و اگر می تواند جمع بین هر دو کند.
عنوان سوال:
خواندن نماز اوّل وقت افضل است یا پذیرایی از میهمانی که تازه رسیده و آمادگی برای نماز را ندارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که معلوم نباشد وقت نماز به پایان رسیده یا خیر، نماز را با چه نیتی باید خواند؟
- آیا وضو گرفتن به نیّت خواندن نماز واجب، قبل از وقت نماز و با علم به این که وقت نماز نشده است، اشکال دارد؟
- اگر نمازگزار احتمال دهد که با آرام خواندن و به جا آوردن مستحبات نماز مقداری از نماز در خارج از وقت خوانده می شود؛ وظیفه اش چیست؟
- وقت خواندن نمازهای قضا شده چه وقت می باشد؟
- در نماز جماعت ظهر و عصر وقت کافی برای خواندن نوافل ظهر و عصر نیست، اگر کسی بخواهد آن ها را به جا آورد؛ چه وقت و با چه نیتی به جا آورد؟
- خواندن نماز جماعت و گوش فرا دادن به سخنرانی بیان احکام شرعی که توسط مبلّغین انجام می گیرد در ساعت اداری شرکت ها و ادارات، چه حکمی دارد؟ حکم خواندن نماز فرادا در وقت اداری چیست؟ اگر کسی بدون اجازه کار فرما نماز بخواند؛ آیا نماز او اشکال شرعی دارد؟
- آیا خواندن نمازهای یومیّه در پنج وقت رجحان دارد؟
- اگر زن در جلوترین قسمت اطاق مشغول نماز خواندن باشد، به طوری که جلوتر از او نتوان رفت، آیا مرد می تواند پشت سر او نماز بخواند؟ اگر وقت تنگ باشد چه طور؟
- اگر مردی مشغول نماز خواندن باشد و زنی بیاید و جلوتر از مرد شروع به نماز خواندن بکند، حکم نماز مرد و نماز زن چیست؟
- اگر زنی مشغول نماز خواندن باشدو مردی بیاید عقب تر از آن زن شروع به نماز خواندن بکند حکم نماز مرد و نماز زن چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] در نماز شب و هنگام تنگی وقت، خواندن قنوت کامل نماز وتر افضل است، یا تکمیل رکعات نماز؟
- [سایر] در عید و میهمانی ، از انسان پذیرایی می کنند چرا در عیدها و میهمانی الهی در اسلام باید گرسنگی بخوریم و روزه بگیرم؟ این دیگر چه نوع میهمانی است؟! آیا در ادیان دیگر هم چنین است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خواندن نمازهای ظهر و عصر و مغرب و عشا در زمان فضیلت و بطور فرادا افضل است یا اینکه هر دو نماز در وقت نماز اول و به جماعت خوانده شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا جدا خواندن نمازهای یومیه افضل است یا جمع خواندن آن؟
- [سایر] میان تلاوت قرآن و خواندن دعا کدام یک افضل است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا خواندن نماز واجب و مستحب در حجر اسماعیل علیهالسلام جایز است؟ در صورت جواز، نماز خواندن در حجر اسماعیل علیهالسلام افضل است یا در دیگر نقاط مسجد الحرام؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عده ای در شبهای قدر ماه مبارک رمضان نماز قضا می خوانند، و گاهی با جماعت خوانده می شود، آیا افضل نافله شبهای قدر است یا نماز قضا و آیا به جماعت خواندن صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در وسعت وقت، وضو گرفتن به دو صورت ترتیبی و ارتماسی جایز است؟ کدامیک افضل از دیگری است؟
- [سایر] بین سر وقت خواندن نماز، یا با کیفیت خواندن (تمیزی بدن یا زدن عطر یا جمع بودن حواس ...) کدام یک ارجحیت دارد؟ آیا سریع خواندن نماز مشکلی دارد؟
- [سایر] چرا بعضی وقت ها برای نماز خواندن تنبلی می کنیم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود؛ و اگر کسی چهار رکعت یا بیشتر از نافله شب را خوانده و وقت فریضه صبح رسیده، میتواند نماز شب را تمام کند و میتواند نافله و فریضه صبح را بخواند و بعداً باقیمانده نماز شب را قضا کند؛ و امّا اگر چیزی از نماز شب را بهجا نیاورده و یا کمتر از چهار رکعت بهجا آورده، در این دو صورت مقدم داشتن نافله و فریضه صبح بر قضای نماز شب افضل است.
- نماز ظهر و عصر هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند؛ وقت مخصوص نماز ظهر: از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر و تحصیل شرایط نماز اگر تحصیل نکرده است بگذرد؛ و اگر کسی اشتباهاً عصر را در این وقت بخواند نمازش باطل است. و وقت مخصوص نماز عصر: هنگامی است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و مابین این دو وقتِ مخصوص، وقت مشترک نماز ظهر و عصر است.
- کسی که مسافر نیست، اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند؛ و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعداً باید نماز مغرب را به قصد مافیالذمه بخواند.
- کسی که فقط به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند.
- وقت مخصوص و مشترک که معنی آن در مسئله قبل گفته شد برای اشخاص فرق میکند؛ مثلاً اگر به اندازه خواندن دو رکعت نماز از اول ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر کسی که مسافر است تمام شده و داخل وقت مشترک می‌شود، و برای کسی که مسافر نیست، باید به اندازه خواندن چهار رکعت نماز بگذرد.
- کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بلافاصله مغرب را احتیاطاً به قصد مافیالذمه بهجا آورد.
- نافله خواندن در وقت فریضه، ولو نافله غیر یومیه باشد، در صورتی که باعث فوت فریضه نشود جایز است و همچنین جایز است نافله خواندن برای کسی که نماز قضا یا واجب دیگر مثل نماز استیجاری به گردن دارد.
- طول دادن رکوع و سجود و خواندن سورههای بزرگ، موالات را بههم نمیزند، مگر آنقدر طول بدهد که وقت نماز فوت شود. مثل عمداً خواندن سوره بزرگ در نماز صبح.
- انسان باید نماز را به نیّت قُربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بهجا آورد و لازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که (چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قُربةًالیاللّه)، بلکه همینقدر که انگیز? انسان از این کار، نماز خواندن برای خدا باشد در تحقّق نیّت کافی است. ولی بهتر و افضل این است که نیّت نماز را از قلب خود بگذراند، مگر اینکه نزدیک به حدّ وسوسه برسد.
- اگر بعد از خواندن نماز عصر شک کرد که نماز ظهر را خوانده یا نه، بنابر اظهر خواندن نماز ظهر واجب نیست، اگرچه در وقت مشترک احوط است؛ و اگر در اثنای نماز عصر شک کرد که ظهر را خوانده یا نه، در صورتی که در وقت مشترک باشد عدول کردن او به نماز ظهر واجب نیست، بلکه محل تأمل است و احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز عصر، ظهر را بخواند؛ و اگر وقت گذشته، آن را قضا کند. و چنانچه وقت بهقدری کم است که بعد از خواندن نماز، مغرب می‌شود (یعنی در وقت مختص به عصر شک کرد نماز ظهر را خوانده یا نه) باید به همان نیت نماز عصر را تمام کند و نماز ظهرش قضا ندارد. اگرچه در قضا احتیاط خوب است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر اطمینان کند وقت نماز فرا رسیده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او صحیح نیست؛ ولی اگر در بین نماز اطمینان داشته باشد که وقت فرا رسیده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه، نماز او صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اوّل وقت فرادی، بهتر است - ولی نماز فرادی در وقت فضیلت، افضل از نماز جماعت در غیر وقت فضیلت است - و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخوانند، از نماز فرادی که آن را طول بدهند بهتر است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است انسان صبر کند نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی - یعنی تنها خوانده شود بهتر است؛ ولی نماز فرادی در وقت فضیلت افضل از نماز جماعت در غیر وقت فضیلت است و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخوانند از نماز فرادی که آن را طول بدهند بهتر می باشد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند. و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی- یعنی تنها خوانده شود- بهتر است. ولی نماز فرادی در وقت فضیلت افضل از نماز جماعت در غیر وقت فضیلت است و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخوانند از نماز فرادایی که آن را طول بدهند بهتر می‌باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز خواندن در حرم امامان علیهم السلام مستحب است بلکه از بعضی روایات استفاده می شود که نماز در حرم مطهر حضرت امیر المومنین علیه السلام و سیدالشهداء علیه السلام افضل از مسجد است
- [آیت الله اردبیلی] انسان هنگامی میتواند مشغول نماز شود که یقین یا اطمینان کند وقت آن فرا رسیده است یا دو مرد عادل از داخل شدن وقت خبر دهند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است انسان صبر کند که نماز را با جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی خوانده شود بهتر است تا وقتی که وقت فضیلت فوت نشود و نیز جماعتی را که مختصر بخوانند از نماز فرادایی که ان را طول بدهند افضل است
- [آیت الله سیستانی] در روایات معتبره وارد است ، که نماز با جماعت بیست و پنج درجه افضل از نماز فرادی است .
- [آیت الله سبحانی] نماز ظهر و عصر هرکدام وقت مخصوص و مشترکی دارند، وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد; و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است، و اگر کسی در وقت مختص ظهر، نماز عصر و در وقت مختص عصر نماز ظهر بخواند، نماز او در هر دو مورد باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.