روستایی
روستایی که از آن به مناسبت در باب صلات و نکاح، تحت عنوان «اهل سواد» سخن گفتهاند.
مسجدی قدیمی، قابل استفاده و دارای سابقه 400 ساله در روستایی وجود دارد. ولی گروهی قصد دارند مسجد دیگری، آن هم در زمین موقوفه بسازند. آیا نماز خواندن در مسجد جدید جایز است؟
در زمین موقوفه مسجد نمی شود و اگر متولی موقوفه مصلحت ببیند مصلّی می شود و مسجد قبلی به مسجد بودن خود باقی است.
در زمین موقوفه مسجد نمی شود و اگر متولی موقوفه مصلحت ببیند مصلّی می شود و مسجد قبلی به مسجد بودن خود باقی است.
عنوان سوال:
مسجدی قدیمی، قابل استفاده و دارای سابقه 400 ساله در روستایی وجود دارد. ولی گروهی قصد دارند مسجد دیگری، آن هم در زمین موقوفه بسازند. آیا نماز خواندن در مسجد جدید جایز است؟
پاسخ:
در زمین موقوفه مسجد نمی شود و اگر متولی موقوفه مصلحت ببیند مصلّی می شود و مسجد قبلی به مسجد بودن خود باقی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مسجد جامع دارای یک شبستان قدیمی است که فرسوده و غیر قابل استفاده است و به تشخیص معماران باید تخریب شود و مسجدی هم در کنار مسجد جامع است که می خواهیم آن را به این مسجد ملحق کنیم. و زمین های زیادی نیز اطراف مسجد توسط افراد خیّر خریداری شده تا برای توسعه مسجد از آن استفاده گردد. حال سه مسأله مطرح است:
- آیا جایز است زمین وقفی را اجاره کنند و مسجد بسازند؟
- آیا در قبرستانی که زمین آن وقف قبرستان شده، می توان مسجد ساخت؟ و اگر مسجدی ساخته شود، آیا نماز خواندن در آن صحیح است؟
- مسجدی است قدیمی که دارای فرش و اثاثیه ی فراوان است و در نزدیکی آن مسجد جدیدی ساخته شده که جمعیّت زیادی به آن جا می روند و وسایل مسجد قدیم در معرض تلف و احیانا سرقت است. آیا می توان آن وسایل را به مسجد جدید نقل داد؟
- قطعه زمینی از طرف شهرداری جهت احداث مسجد به هیأتی واگذار گردیده است. اخیرا شخصی مدعی است که مالک زمین است و شهرداری به زور زمین را از او خریده است، آیا نماز خواندن در این مسجد جایز است؟
- مسجدی جهت توسعه و بازسازی، بابت پرداخت مصالح، مزد کارگر و بنّا مدیون است و طلب کاران از این بابت ناراضی هستند؛ با توجه به درآمد مسجد از طریق چندین مغازه ی موقوفه و مراسم مذهبی و خودداری متولّی از پرداخت بدهی مسجد، اقامه ی نماز جماعت و انجام مراسم مذهبی در مسجد فوق چه حکمی خواهد داشت؟
- هنگام تعمیر مسجدی قدیمی دو ایوان که قبلاً در دیوار مسجد واقع بوده و در آن ها نماز خوانده نمی شده را تبدیل به دو وضوخانه مورد نیاز کرده اند که ساخته شده و فقط جهت وضو گرفتن از آن استفاده می شود و محلّ دیگری برای وضوخانه نیست. آیا این کار صحیح بوده است؟
- قطعه زمینی به مساحت تقریبی پانزده هزار متر مربع (زمین کشاورزی) توسط اهالی منطقه ای در سال 1342 وقف مسجد امام حسن علیه السّلام گردیده است، پس از مدتی مسجد فوق تخریب و از طرفی به علت کمی مساحت زیربنای عرصه مسجد و نامناسب بودن جای مسجد به علت وجود چاه، اقدام به ساختن مسجد دیگری در فاصله کمتر از 200 متری به نام همان مسجد (امام حسن علیه السّلام ) در همان روستا شده و مورد استفاده مؤمنین آن روستا می باشد. آیا جایز است از محل درآمد قطعه تخریب شده مسجد امام حسن علیه السّلام قدیمی، خرج مسجد امام حسن علیه السّلام جدید و نوساز گردد؟
- مسجدی که دارای آشپزخانه وسیع و مجهز است که قابلیت استفاده فراوانی دارد آیا پخت و پخش غذا در آن، جهت مراسم عزاداری حسینیّه و یا مجالس خانگی چه حکمی دارد؟ و آیا پختن غذا و دریافت اجرت و اجاره و هزینه کردن درآمد آن، جهت مصارف مسجد، جایز است؟
- هیأت هفت نفره ی واگذاری اراضی، زمین اینجانب را بدون اطلاع و رضایت من به دیگری واگذار کرده و در عوض آن، زمین دیگری را از آنان دریافت داشته و به ساخت مسجد اختصاص داده است. آیا نماز خواندن در آن مسجد صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اینجانب متولی مسجدی در محلة خود میباشم که با توجه به قدیمی بودن سابقه بنا، در حال حاضر گنجایش لازم برای اقامه نماز را ندارد و خیّری حاضر به پرداخت هزینه جهت ساخت مسجدی با متراژ بیشتر میباشد. آیا از نظر شرعی با وجودی که قسمت قدیمی قابلیت انتفاع دارد میتوان آن را تخریب و به حیاط مسجد اضافه نمود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قبرستانی قدیمی وجود دارد که دیگر کسی را آنجا دفن نمی کنند، آیا جایز است آنجا مسجد بنا کنند؟ و بر فرض اینکه مسجدی روی آن ساخته باشند، آیا نماز خواندن در آن صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] مسجدی دارای موقوفه است آیا میتوان وقفیات آن مسجد را در اموری غیر از مورد وقف در همان مسجد خرج نمود؟
- [آیت الله جوادی آملی] ساختمان مسجدی قدیمی به دلیل افزایش جمعیَّت و گسترش فعالیتهای دینی، نیاز به تخریب و تجدید بنا دارد. آیا تخریب این مسجد قدیمی جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] مسجدی قدیمی بوده که در حال حاضر تجدید بنا شده است، مقداری از زمین مسجد قدیمی را از روی ندانستن مسئله قهوه خانه و آبدارخانه کردهایم: آیا لازم است که خراب کنیم و جزو مسجد باشد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] مسجدی حدود 20 سال قبل احداث شده، در رابطه با زمین مسجد بین دو طائفه اختلاف می باشد، عده ایمی گویند زمین آن غصبی است و عده ای منکر آن هستند آیا نماز خواندن در این مسجد جایز است؟ و آیا تحقیق لازم است؟
- [آیت الله نوری همدانی] روستائی است که دارای و باب مسجد یکی قدیمی و دیگر جدید، اولی هم قبلهاش کج و هم کوچک و دومی ولو تازه است ولی کوچک است از اهالی مقداری پول گرفتهام تا مسجد اولی را تعمیر نمایم ولی اهالی میگویند باید پول را برای مسجد دوم خرج نمایی و اگر برای مسجد اولی خرج کنی بقیه مخارجش را تقبل نمیکنیم، میگویند که مسجد اولی بدرد ما نمیخورد، حال تکلیف را بیان فرمایید:
- [آیت الله سبحانی] مسجدی قدیمی به علت فرسودگی نوسازی شده است آیا اعلام عدم رضایت وارث بانی مسجد تاًثیری در بطلان نماز دارد؟ و آیا به صرف نداشتن وقف نامه دلیل بر مالکیت وارث باقی است؟
- [آیت الله خامنه ای] مسجدی تجدید بنا گردیده و زیر مسجد (محل اقامه نماز) زیر زمین بنا شده این زیر زمین چه حکمی دارد و آیا آداب مسجد در آن مکان نیز باید رعایت شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند قطعه زمین وقف شده تا اجاره آن را هر ساله دهه اوّل محرّم در مسجد اطعام دهند؛ گاهی اوقات مقداری از اجاره فوق الذکر باقی می ماند. نظر به اینکه مسجد، قدیمی است و نیاز مبرم به تعمیرات اساسی دارد آیا هیئت امناء مسجد می توانند باقیمانده اجاره را صرف تعمیرات مسجد نمایند؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر مسجد خراب شود فروختن آن و درب و پنجره و چیزهای دیگر آن بدون اذن حاکم شرع جایز نیست و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد میتوانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه میتوانند مسجدی را که خراب نشده برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند.
- [آیت الله وحید خراسانی] ساختن مسجد و تعمیر ان مستحب است و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر ان ممکن نباشد می توانند ان را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه می توانند مسجدی را که خراب نشده برای احتیاج مردم به نماز خراب کنند و بزرگتر بسازند
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه ومانند آن بسازند، یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، باز هم نجس کردن آن حرام ولی تطهیر آن لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند، یا بطوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، باز هم نجس کردن آن حرام و تطهیر آن واجب است.
- [آیت الله بروجردی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند، یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، باز هم نجس کردن آن حرام و تطهیر آن واجب است.
- [آیت الله خوئی] اگر مسجدی را غصب کنند، و بهجای آن خانه و مانند آن بسازند یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، بنابر احتیاط باز هم نجس کردن آن حرام است ولی تطهیر آن واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای ان خانه و مانند ان بسازند نجس کردن ان بنابر احتیاط حرام است و تطهیر ان واجب نیست ولی نجس کردن مسجدی که خراب شده هر چند در ان نماز نخوانند جایز نیست و تطهیر ان لازم است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند یا در طرح توسعه و تعریض کوچه و خیابانهای شهر و روستا قسمتی از مسجد در کوچه و خیابان واقع شود بنابر احتیاط واجب تنجیس آن جایز نیست و تطهیر آن واجب است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند؛ یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد؛ بنا بر احتیاط باز هم نجس کردن آن حرام است ولی تطهیر آن واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند و عرفاً امکان بازگشت دوباره آن به حالت مسجدیت نباشد یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، بنا بر احتیاط مستحب آن را نجس نکنند و اگر نجس شد تطهیر کنند.