تسبیحات اربعه
به ذکر: «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الّا و اللّه اکبر»، تسبیحات اربع گفته می شود.
بنده به خاطر عدم آگاهی و یادگیری غلط، در تسبیحات اربعه به جای "الا" به صورت، "... و لا الا انّ اللّه و اللّه اکبر" تلفّظ می کردم، تکلیف اینجانب نسبت به نمازهای گذشته ام چیست؟
آن نمازها باطل بوده است، بنابر احوط.
آن نمازها باطل بوده است، بنابر احوط.
عنوان سوال:
بنده به خاطر عدم آگاهی و یادگیری غلط، در تسبیحات اربعه به جای "الا" به صورت، "... و لا الا انّ اللّه و اللّه اکبر" تلفّظ می کردم، تکلیف اینجانب نسبت به نمازهای گذشته ام چیست؟
پاسخ:
آن نمازها باطل بوده است، بنابر احوط.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی تا بحال در اثر جهل به حکم در رکعت اوّل و دوّم خود که رکعت سوم و چهارم امام است به جای حمد و سوره تسبیحات اربعه را گفته وظیفه اش نسبت به نمازهای گذشته اش چیست؟
- [آیت الله سیستانی] مرد کدام نمازها را باید با صدای بلند و کدام را آهسته بخواند و ایا این حکم فقط برای قرائت حمد و سوره است یا دیگر واجبات نماز را هم شامل میشود ؟ در مورد الله اکبر – تکبیر- بسم الله اول حمد و سوره و تسبیحات اربعه چطور؟
- [آیت الله خامنه ای] اینجانب تعدادی نماز قضا داشتم که در خواندن آنها به جای ذکر سجده و رکوع یک (سبحان الله) میگفتم، بعداً فهمیدم یک (سبحان الله) برای رکوع و سجده کفایت نمیکند. حال میخواهم بدانم تکلیف نمازهای قضای خوانده شده و همچنین بعضی از نمازهای صبح که در تنگی وقت به این طریق خوانده شده، چیست؟ آیا باید دوباره اعاده گردد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در نماز آیات میتوان اکتفا به (بسم الله الرحمن الرحیم) کرد و به رکوع رفت یا باید همراه آن آیهای دیگر قرائت شود؟ ج) بنابر احتیاط، کفایت نمیکند و باید همراه آیه دیگر اگر چه نیمی از یک آیه خوانده شود. س: اینجانب متوجه شدهام حضرت آقا (بسم الله الرحمن الرحیم) را به تنهایی آیه در نظر نمیگیرند در صورتی که بنده تا قبل از این در نماز آیات، سوره توحید را میخواندم و آن را به پنج آیه با حساب بسم الله به عنوان یک آیه تقسیم میکردم. تکلیف نمازهای آیاتی که به این صورت خوانده شده چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در برخی روایات پیرامون فضیلت خواندن برخی از دعاها، و تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها بعد از نماز، آمده است: (هر کس این دعاها و تسبیحات را بخواند مثل این است که تازه از مادر متولّد شده، و هیچ گناهی ندارد.) نسبت به کرم و بخشندگی خداوند هیچ شکّی ندارم، ولی کسی که گناهان فراوانی دارد، آیا با خواندن این دعاها تمام گناهانش بخشیده می شود؟ اگر نمازهای قضای زیادی داشته باشد، آیا (مثلا) با احیا گرفتن شبهای قدر، یا خواندن این دعاها، خداوند تمام گناهانش را می بخشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب پای تلویزیون می نشینم و بچه ها از 5 ساله تا 20 ساله، از دختر و پسر، از محصل مدرسه تا طلبه همه به تلویزیون نگاه می کنند. و بنده مواردی خلاف شرع مشاهده می کنم و به خاطر اینکه فرهنگ اسلامی بچه ها خراب نشود و حرام را حلال ندانند و منکر را معروف نشناسند، این موارد را به آنان گوشزد می کنم. امّا بعضی از طلاّب برخورد شدیدی با بنده می کنند. می گویند حضرت امام (رحمه الله) همه برنامه های تلویزیون را حلال می دانند. حال بفرمایید در مقابل نشان دادن زنهای نامحرم با آرایش و خنده و نازی که می کنند و موسیقی که پخش می کنند تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] به استحضار میرساند اینجانب زنی پیر و از کار افتاده هستم که مبلغی پول را که تنها سرمایه من است به یک نفر راننده ماشین سنگین دادهام البته این آقای راننده چون خودش سرمایه کافی برای خرید ماشین نداشته است با گرفتن پول از افراد مختلف و از جمله بنده، توانسته است ماشین را تهیه کند. در عوض از محل در آمدی که از ماشین دارد ماهیانه مبلغی را به اینجانب و سایر کسانی که به او پول دادهاند پرداخت میکند. یعنی ایشان درآمد ماهیانه کل خود را پس از برداشتن خرج ماشین و حقوق راننده، به نسبت سهم پول هر کس در کل ماشین محاسبه و به ما پرداخت میکند، وقتی هم که ماشین به خاطر انجام تعمیرات کار نکند یا آنکه درآمدی نداشته باشد چیزی به ما پرداخت نمیشود.
- [سایر] سوال : با عرض ادب و خداقوت بنده کد880580 هستم پیرو مشاوره قبلی اینجانب خواستم خدمتتون عرض کنم اون اقایی که گفتن یعنی استادم مجددا به بنده پیام دادند و ضمن استفاده از کلمات فوق العاده محبت امیز از قبیل می پرستمت،خیلی دوست دارم ؛امید به وصالات دارم و...از من درخواست کرده تا ایشون رو ملاقات کنم. الان می خواستم ازتون راهنمایی بگیرم من چه کاری کنم بهتره؟ باید این مسائل رو راجع به خودم خدمتتون عرض کنم:من هیچ کلمه محبت امیزی بهشون نمی گم چون در اون صورت احساس گناه می کنم ولی باید بگم به شدت دلم می خواد باهاشون اشنا بشم ؛تمایل دارم تا زودتر ازدواااج کنم؛احساس اعتماد به نفس قبلم رو ندارم به خاطر همینم نمی خوام به همین راحتی ردش کنم . راستی ایشون خیلی حجاب من رو ستایش من کنند ضمن اینکه خانواده ی خودشون اصلا چادری نیستند. نمی دونم یه حس خوبی نسبت به این اقا دارم که علی رغم خواستگارهای فوق العاده زیادم به هیچکدومشون نداشتم؛و چون من احساستم رو تو این سالها برای جلوگیری ازلغزش کنترل کردم فکر می کنم خیلی سخت احساساتی می شم و می ترسم این احساسم که به این اقا دارم رو نتونم مجددا نسبت به کسی پیدا کنم و به خاطر بی احساسیم به خواستگارام نسبت به ازدواج سردتر بشم؛برای مثال همین الان یکی از خواستگارهای قبلیم که همکلاسی سابقم بوده علی رغم جواب رد شنیدم اصلا ول کن ماجرا نیست و هر روز هر روز روی پیشنهادش اصرار می کنه و خیلی هم ابراز علاقه می کنه ولی من کوچکترین حسی بهش ندارم.نگرانم با استادم چطور برخورد کنم؟چی بهشون بگم؟ ممنون
- [سایر] با سلام و احترام . بدون مقدمه : از اینکه دو سه سالیست رویکرد خود را در سخنرانیهای دهگی به سمت مسائل مبتلابه جامعه تغییر دادهاید تشکر میکنم . و به دنبال آن از اینکه در محرم امسال صریحتر و شفافتر به مسائل جامعه پرداختید بسیار زیاد سپاسگزارم . باعث بسی تأسف است که اهل فن و دولتمردان ما اصل و فرع موضوعات را یا جابجا میکتتد و یا جابجا میپندارند . به زعم اینجانب تصور آنکه مشکلات جامعه ما در گرو رتق و فتق موضوعات بزرگ است پنداری غلط و راه به ناکجا آباد دارد . به زعم بنده مشکلات فعلی ما موضوعات پیش پا افتاده دینی و اخلاقی است که به مشکلات بزرگ تبدیل شدهاند . مجدداً از انتخاب و رویکرد شما کمال تشکر و سپاس را دارم . همچنین از آنجا که تأثیر موضوعات فرهنگی و اخلاقی مبتنی بر تکرار به شیوههای مختلف و یا تکرار عین موضوع میباشد ، لذا استدعا دارد به منظور حک شدن مطالب در اذهان مستمع اقدام شایسته و مقتضی به عمل آورید . پیشنهاد اینجانب آنستکه در هر جلسه رئوس مطالب پیشین را به عنوان بازبینی یا به زبان نامادریمان Review فرموده و یا در قالب پرسش و پاسخ چند دقیقهای مستمع منفعل را به حالت فعال و هوشیار در جلسه وعظ درآورید . مجدداً مراتب تشکر و سپاس خود را تقدیم حضور مینمایم . و من الله التوفیق و علیه التکلان
- [سایر] 1- آیا در قرآن کریم در مورد تقسیم بندی زنای محصنه و غیر محصنه مستنداتی وجود دارد ؟ 2- نظرتان در مورد آیات زیر و خطبه حضرت رسول(ص) چیست: الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلاَ تَأْخُذْکُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنْ الْمُؤْمِنِینَ. الزَّانِی لاَ یَنکِحُ إلاَّ زَانِیَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَالزَّانِیَةُ لاَ یَنکِحُهَا إِلاَّ زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ وَحُرِّمَ ذَلِکَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ [سورهی النور، آیات 2- 3] ترجمه: زن زناکار و مرد زناکار، به هرکدامشان صد تازیانه بزنید، و اگر به الله و روز دیگر ایمان دارید نباید که شما را نسبت به ایشان ترحمی بگیرد؛ و باید که شکنجهشان را گروهی از مؤمنین نظاره کنند. مرد زناکار بهجز با زن زناکار یا زن مشرک نکاح نمیکند، و زن زناکار را جز مرد زناکار یا مشرک نکاح نمیکند؛ این برای مؤمنین حرام است. دربارهی زن شوهرداری که مرتکب عمل منافی عفت شود، در قرآن تصریح شده که شوهرش باید چهار گواه بیاورد که عمل را به چشم دیدهاند، و آنوقت زن را درخانه نگاه دارد. و تأکید شد که مرد و زنی که مرتکب فحشاء میشوند باید مجازات بدنی بشوند، ولی اگر توبه کردند کسی حق ندارد مجازاتشان کند: وَاللاَّتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّی یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلاً. وَاللَّذَانِ یَأْتِیَانِهَا مِنْکُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ کَانَ تَوَّابًا رَحِیمًا [سورهی النساء، آیات 15- 16] ترجمه: آنهائی از زنانتان که مرتکب فحشاء میشوند چهار گواه ازخودتان بر آنها بگیرید. پس اگر گواهی دادند [که عمل را به چشم دیدهاند] ایشان (یعنی زنان مرتکب فحشاء) را درخانه نگاه دارید تا ایشانرا مرگ برگیرد یا خداوند برایشان راهی ایجاد کند. و دوتنی که مرتکب آن میشوند آزارشان بدهید؛ ولی اگر توبه کردند و اصلاح شدند دست از آنها بدارید که خداوند توبهپذیر و مهربان است. چنانکه میبینیم، درآخر این آیه گفته شده است که کسی که مرتکب فحشاء بشود، اگر پشیمان شود و ازکردهاش توبه کند، یعنی تصمیم بگیرد که دیگر مرتکب چنان عملی نگردد، نباید مجازات بشود. پیامبر اکرم دوماه پیش از وفاتش، درخطبهی حجه الوداع- که آخرین سخنرانی عمومی پیامبر است- مجازات زنان شوهرداری که مرتکب عمل منافی عفت شوند را چنین مقرر کرد: أما بعد: أیها الناس، فإن لکم علی نسائکم حقاً، ولهن علیکم حقاً. لکم علیهن أن لا یوطئن فرشکم أحدا تکرهونه، وعلیهن أن لا یأتین بفاحشة مبینة. فإن فعلن فإن الله قد أذن لکم أن تهجروهن فی المضاجع وتضربوهن ضربا غیر مبرح. فإن انتهین فلهن رزقهن وکسوتهن بالمعروف. ترجمه: ای مردم! شما را بر زنانتان حقی است و ایشان را بر شما حقی است. حق شما برآنها آنست که بر گلیمتان کسی را که اکراه داشته باشید راه ندهند، و برآنها است که مرتکب فحشای قابل اثبات نشوند؛ اگر شدند خداوند به شما اجازه داده است که بسترشان را ازخودتان دور کنید و بزنیدشان به نحوی که آسیب جسمی نبینند. پس اگر دست برداشتند حق دارند که روزی و پوشاکشان را طبق عرف دریافت دارند. این آخرین حکمی است که پیامبر دربارهی زنان شوهرداری که مرتکب زنا شوند صادر کرده است. پس ازاین سخنرانی، نزول وحی برای همیشه متوقف گردید؛ و دراینجا بود که آخرین آیهی قرآن نازل شده تأکید کرد که امروز دین اسلام به پایهی کمال رسیده است (الیَومِ اَکمَلتُ لَکُم دینَکُم). تنها حکمی که برای زن شوهردارِ مرتکب خطای منافی عفت دراین سخنرانی مقرر شده آنست که شوهرش باید به او فشار بیاورد تا دست از خطاکاری بردارد؟.3.-اگر زانی یا زانیه در سفر باشد و همسرش در دسترس نباشد حکمش چیست. 4-اگرزنای محصنه در خفا صورت گیرد و توبه کنند آیا نوع گناه بخشودنی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- گفتن (اَللّه اَکبَر) در اول هر نماز، واجب و رکن است و باید بنابر احوط حروف (اللّه) و حروف (اکبر) و دو کلمه (اللّه اکبر) را پشت سر هم بگوید و نیز باید کسی که میتواند، این دو کلمه را به عربی صحیح بگوید و اگر به عربی غلط بگوید، یا مثلاً ترجمه آن را به فارسی بگوید صحیح نیست.
- اگر مجتهد اعلم در مسأله ای فتوا دهد، مقلِّدِ آن مجتهد ( یعنی کسی که از او تقلید می کند ) نمی تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند، ولی اگر فتوا ندهد و بفرماید : احتیاط آن است که فلان طور عمل شود، مثلاً بفرماید : ( احتیاط آن است که در رکعت سوم و چهارم نماز سه مرتبه تسبیحات اربعه ( یعنی ( سُبْحانَ اللّه وَالْحَمْدُ للّه وَ لااِلهَ اِلاَّ اللّه وَ اللّه اَکْبَرْ ) بگویند ) مقلد باید یا به این احتیاط که احتیاط واجبش می گویند عمل کند و سه مرتبه بگوید و یا بنا بر احتیاط واجب به فتوای مجتهدی که علم او از مجتهد اعلم کمتر و از مجتهدهای دیگر بیشتر و یا مساوی است با احراز سایر شرایط تقلید عمل نماید، پس اگر او یک مرتبه گفتن را کافی بداند، می تواند یک مرتبه بگوید . و همچنین است اگر مجتهد اعلم بفرماید : ( مسأله محل تأمّل یا محل اشکال است ) .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رکعت سوم و چهارم نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی مخیر است که حمد بخواند (بدون سوره) یا سه مرتبه تسبیحات اربعه یعنی (سبْحان الله و الْحمْد لله و لا اله إلا الله و الله اکْبر) بگوید، بلکه یک مرتبه نیز کافی است و مانعی ندارد در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند؛ یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید؛ یعنی یک مرتبه بگوید: سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الا اللّه و اللّه اکبر و بهتر آن است که سه مرتبه بگوید و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید. و در نماز فرادی بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند. و برای ماموم در نمازهای جَهریه احوط لزومی اختیار تسبیحات است.
- [آیت الله بروجردی] در رکعت سوم و چهارم نماز میتواند فقط یک حمد بخواند، یا بنا بر احتیاط واجب سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید، یعنی سه مرتبه بگوید:(سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَ اللهُ اَکْبَرَ) و میتواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله سبحانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند، یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید. یعنی سه مرتبه بگوید سُبْحانَ اللهِ و الحَمْدُ للّهِ و لا إلهَ إلاّ اللهُ و اللهُ أکْبَر و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بخواند و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] ترجمه تسبیحات اربعه سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر یعنی الله پاک و منزه است و ثنا مخصوص اوست و نیست خدایی معبودی مگر الله و بزرگ تر است از این که وصف شود
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید یعنی سه مرتبه بگوید سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُللهِ وَلااِلهَ اِلاّاللهُ وَاللهُ اَکْبَرَ و احتیاط واجب آن است که سه مرتبه تسبیحات اربعه را بگوید و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید یعنی یک مرتبه بگوید سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر و بهتر ان است که سه مرتبه بگوید و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند
- [امام خمینی] -ترجمه تسبیحات اربعه (سبحان اللّه و الحمدللّه و لا اله الاّ اللّه و اللّه اکبر)، یعنی پاک و منزه است خداوند تعالی و ثنا مخصوص اوست و نیست خدایی سزاوار پرستش مگر خدای بیهمتا، و بزرگتر است از این که او را وصف کنند.
- [آیت الله سیستانی] در رکعت سوم و چهارم نماز میتواند فقط یک حمد بخواند ، یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید ، یعنی یک مرتبه بگوید : (سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُ للّهِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اَللّهُ و اللّهُ اَکْبَرُ) ، و بهتر آن است که سه مرتبه بگوید . و میتواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید . و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند .
- [امام خمینی] در رکعت سوم و چهارم نماز میتواند فقط یک حمد بخواند یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید یعنی سه مرتبه بگوید سُبْح?انَ اللّ?هِ وَ الْحَمْدُلِلّ?هِ وَ لا? اِل?هَ اِلاَّ اللّ?هُ وَ اللّ?هُ اَکْبَرُ واگر یک مرتبه هم تسبیحات اربعه بگوید کافی است و میتواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.