وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
کسی که یکی از انگشتان دستش کج می باشد و مثل بقیّه ی انگشتانش به راحتی روی زمین قرار نمی گیرد؛ وظیفه اش چیست؟
همان طور قرار دهد، با سعی در صدق استیعاب عرفی، بنابر احوط.
همان طور قرار دهد، با سعی در صدق استیعاب عرفی، بنابر احوط.
عنوان سوال:
کسی که یکی از انگشتان دستش کج می باشد و مثل بقیّه ی انگشتانش به راحتی روی زمین قرار نمی گیرد؛ وظیفه اش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که یکی از انگشتان شصت پایش کج است و مثل بقیّه ی انگشت ها به راحتی روی زمین قرار نمی گیرد، وظیفه چیست؟
- وقتی که انسان در حال گفتن ذکر سجده است، باید دو کف دستش روی زمین باشد، سؤال این است که اگر در حال گفتن ذکر سجده دو کف دست روی زمین بود، امّا یکی از انگشتان دست بی اختیار روی زمین حرکت کند؛ آیا باید ذکر را دوباره تکرار کند؟
- اگر انگشتان کسی معلولیت داشته باشد، به گونه ای که هنگام ضربه زدن جهت تیمم تمام انگشتان با سطح خاک و سنگ تماس پیدا نکند، وظیفه او چیست؟
- شخصی هستم به علت سوختگی انگشتانم جمع شده است، به طوری که کف دستم هنگام سجده کاملاً بر روی زمین قرار نمی گیرد و فقط مقداری از کف دست و سر انگشتان روی زمین قرار می گیرد. آیا بنده می توانم اقامه نماز جماعت نمایم؟ آیا می شود پارچه ای در دست گرفته که خلأ پر شود و اقامه نماز جماعت نمود؟
- وظیفه ی کسی که هر دو دستش قطع گردیده و فقط ذراع هر دو دست باقی است، در تیمّم چیست؟
- شخصی که انگشت شصت پایش باندپیچی شده، آیا می تواند انگشت باندپیچی را بر زمین بگذارد یا سایر انگشتان را بر زمین بگذارد؟
- اگر هنگام مسح سر یا مسح پا دست را به صورتی قرار دهد که نوک انگشتان به طرف راست یا چپ باشد، چه حکمی دارد؟
- آیا انسان می تواند سال خمسی هر پولی را که به دستش می رسد جداگانه قرار دهد؛ یعنی برای هر دریافت و درآمدی که به دستش می رسد، یک سال خمسی جداگانه قرار دهد که اگر آن پول در آن سال خرج نشد خمس آن را بدهد یا این که حتما باید یک سال خمسی واحد برای همه درآمدها در همه ماه ها و روزها داشته باشد؟
- فردی مریضم که به علت درد سر زانوها، اگر بخواهم هفت عضوی که موقع سجده واجب است بر زمین بگذارم، پس از سجده قادر به نشستن نیستم؛ آیا می توان چهار زانو بدون این که سر انگشتان پا را بر زمین بگذارم سجده کنم؟
- آیا دست مصنوعی باید هنگام وضو شسته شود؟ و آیا برای سجده، کف دست مصنوعی باید روی زمین قرار گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] شخصی که انگشت شست پایش باندپیچی شده است یا بطوری کج است که به راحتی روی زمین قرار نمی گیرد، آیا باید به همان نحو سجده کند یا می تواند سایر انگشتان را بر زمین بگذارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی به هنگام سجده کف دست ها را روی زمین بگذارد، ولی انگشتانش بر روی زمین نباشد، آیا سجده اش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] در هنگام سجده، آیا گذاشتن کف دست بر روی زمین، بدون گذاشتن انگشتان، کفایت میکند یا انگشتان هم باید بر زمین گذاشته شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که دستش از مچ تا نوک انگشتان به جهت جراحت یا سوختگی به طور کامل پانسمان شده است، برای مسح نمودن یا تیمّم کردن چه باید بکند؟
- [آیت الله سیستانی] در سجده کدام اعضا از بدن باید روی زمین باشد آیا انگشتان دست و انگشتان پا به جز شصت پا باید روی زمین باشد از مچ تا آرنج چطور ؟
- [سایر] 1. در هنگام سجده باید هفت موضع بدن روی خاک قرار گیرد. پس چرا ما فقط پیشانی را روی مهر میگذاریم؟ 2. آیا جهت گذاشتن کف دست بر زمین، انگشتان هم شامل کف دست میشود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در سجده اگر انگشتان پا به جز شست پا روی زمین نباشد اشکال دارد ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا گذاشتن کف دست بر زمین به هنگام سجده، انگشتان را هم شامل می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که هر دو دستش قطع گردیده، ولی ذراع هر دو دست او باقی است، وظیفه او در تیمّم چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که یک دستش شکسته و تمام دست او را از بالای آرنج گچ گرفتهاند و فقط مقداری از انگشتان او بیرون از گچ است، وظیفهاش وضوی جبیرهای است یا تیمّم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نمیتواند پیشانی رابه زمین برساند باید بهقدری که میتواند خم شود و مُهر یا چیز دیگری را که سجده بر آن صحیح است، روی چیز بلندی گذاشته و طوری پیشانی را بر آن بگذارد که بگویند سجده کرده است، ولی باید بنابر احتیاط کف دستها و زانوها و انگشتان پا را بهطور معمول به زمین بگذارد.
- درازای صورت را باید از بالای پیشانی جایی که موی سر بیرون می آید ، تا آخر چانه شُست ، و پهنای آن به مقداری که بین انگشت وسط و شَست ( یعنی انگشت میانی که وسطی و انگشت بزرگ که ابهام است ) قرار می گیرد باید شسته شود ، و اگر مختصری از این مقدار را هم نشوید وضو باطل است . و برای آن که یقین کند این مقدار کاملاً شسته شده باید کمی اطراف آن را هم بشوید . و میزان در رستنگاه مو و در انگشتان ، افراد مستوی الخلقه و عادی می باشد ، پس کسانی که رستنگاه مو یا انگشتان آنها غیرعادی است ، در مقدار شستن ، افراد عادی را میزان قرار دهند .
- ناسیه، یعنی زنی که وقت و عدد عادت خود را فراموش کرده است، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند باید روزهایی را که خون او نشانه حیض دارد تا ده روز، حیض قرار دهد و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر نتواند حیض را بهواسطه نشانههای آن تشخیص دهد، بنابر احتیاط واجب باید هفت روز اول را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد، مگر اینکه بداند بهطور مسلم در روزهای اول، حیض نمیشده است که در آن صورت بعد از آن روزها را باید حیض قرار دهد؛ و اگر ظن اطمینانی پیدا کرد که ایام عادتش مثل خویشان خود است عادت آنها را برای خود انتخاب میکند. احکام حائض
- زنی که عادت عددیه دارد، اگر بیشتر از شماره عادت خود خون ببیند و از ده روز بیشتر شود، چنانچه همه خونهایی که دیده یک جور باشد باید از موقع دیدن خون به شماره روزهای عادتش حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر همه خونهایی که دیده یک جور نباشد، بلکه چند روز از آن نشانه حیض و چند روز دیگر نشانه استحاضه را داشته باشد، اگر روزهایی که خون، نشانه حیض را دارد با شماره روزهای عادت او یک اندازه است، باید همان روزها را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد؛ و اگر روزهایی که خون نشانه حیض دارد، از روزهای عادت او بیشتر است، فقط به اندازه روزهای عادت او حیض، و بقیه استحاضه است؛ و اگر روزهایی که خون نشانه حیض دارد از روزهای عادت او کمتر است، باید آن روزها را با چند روز دیگر که روی هم به اندازه روزهای عادتش شود، حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد.
- انسان میتواند در بین سال هر وقت منفعتی به دستش آید، خمس آن را بدهد و جایز است دادن خمس را تا آخر سال قمری، تأخیر بیندازد و اگر برای دادن خمسِ زراعت و مانند آن، که مطابق سال شمسی انجام میشود، سال خمسی را شمسی قرار دهد، اشکال ندارد.
- اگر بهسبب حوادثی زراعت در زمین ممکن نباشد، مثلاً آب از زمین قطع شود، در صورتی که مقداری از زراعت، حتی مثل قصیل که بتوان به حیوانات داد بهدست آمده باشد، آن مقدار مطابق قرارداد مال هر دوی آنهاست و در بقیه، مزارعه باطل است، و اگر زارع زراعت نکند، چنانچه زمین در تصرف او بوده و مالک در آن تصرفی نداشته است، باید اجاره آن مدت را به مقدار معمول به مالک بدهد.
- مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانه حیض و چند روز دیگر آن نشانه استحاضه داشته باشد، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد از سه روز کمتر یا از ده روز بیشتر باشد، باید از اولی که خون نشانه حیض دارد، حیض قرار دهد و در عدد به خویشاوندان خود رجوع کند و بقیه را استحاضه قرار دهد.
- اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد، چهار یک ( 41 ) مال او را زن، و بقیه را ورثه دیگر می برند، و اگر از آن زن یا از زن دیگر اولاد داشته باشد، هشت یک ( 81 ) مال را زن، و بقیه را ورثه دیگر می برند. و زن از همه اموال منقول ارث می برد ولی از زمین و قیمت آن ارث نمی برد، چه زمین خانه مسکونی باشد یا زمین باغ و زراعت و غیر آن، و از قیمت هوایی مثل بنا و درخت ارث می برد، و بنابر اظهر با رضایت وارثان از خود هوائی هم می تواند ارث ببرد، و بنابر اظهر در آنچه که گفته شد فرق ندارد، زن از این شوهر اولاد داشته باشد یا نه، اگرچه احتیاط در مورد زن بچه دار در ارث بردن از زمین، خوب است.
- در سجده واجب قرآن باید نیت سجده کردن را داشته باشد و مکان هم مباح باشد و طوری باشد که اگر مردم دیدند، بگویند سجده کرد، ولی سایر شرایطی که در سجده نماز معتبر است، لازم نیست؛ مانند پوشانیدن عورت و پاک بودن مُهر یا چیزی که بر آن سجده میکنند و بلندتر نبودن محل سجده از محل پا و گذاشتن دستها و زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا بر زمین و مانند اینها، اگرچه رعایت این امور مورد احتیاط است.
- باید سهم هر کدام بهصورت نسبت معین شود؛ مثلاً نصف یا ثلث حاصل و مانند اینها باشد، و اگر قرار بگذارند که مثلاً صد من از میوهها مال مالک و بقیه مال کسی باشد که کار میکند، معامله باطل است، مگر بهصورتی که در مزارعه گذشت، و اگر درختها مختلف باشند و مقدار حاصل هر نوع معلوم باشد، میتوانند برای هر نوعی، سهم مخصوصی، برای هر کدام از طرفین قرار دهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که مقداری از شست پایش بریده، باید بقیّه آن را به زمین بگذارد و اگر چیزی از آن نمانده یا اگر مانده خیلی کوتاه است، باید بقیّه انگشتان را بگذارد، و اگر هیچ انگشت ندارد، باید هر مقداری از پا باقی مانده به زمین بگذارد و بهتر آن است که جای شست بریده را به زمین بگذارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که مقداری از شست پایش بریده شده، باید بقیه آن را بر زمین بگذارد و اگر چیزی از آن نمانده یا نمیتواند بقیه را بر زمین بگذارد، باید بعضی از انگشتان دیگر را بگذارد و اگر هیچ انگشت ندارد، باید سر هر مقداری از پا که باقی مانده به زمین بگذارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که مقداری از شست پایش بریده باید بقیه ان را به زمین بگذارد و اگر چیزی از ان نمانده یا اگر مانده خیلی کوتاه است احتیاط واجب ان است که بقیه انگشتان را به زمین بگذارد و اگر هیچ انگشت ندارد باید هر مقدار که از پا باقی مانده به زمین بگذارد
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که مقداری از شست پا را ندارد, یا نمیتواند آن را بر زمین بگذارد, باید بقیه آن را و اگر بقیه نداشت؛ یا نهادن آن ممکن نبود، سایر انگشتان را بر زمین بگذارد و اگر هیچ انگشتی ندارد, یا نهادن آنها ممکن نیست, باید هر مقداری از پا را که ممکن است، بر زمین بگذارد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که مقداری از شست پایش بریده ، باید بقیه آن را بر زمین بگذارد ، و اگر چیزی از آن نمانده ، یا اگر مانده خیلی کوتاه است که نمیتوان آن را به هیچ وجه بر زمین یا چیز دیگری گذاشت ، بنابر احتیاط واجب باید بقیه انگشتان را بگذارد ؛ و اگر هیچ انگشت ندارد ، هر مقداری که از پا باقی مانده بر زمین بگذارد .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مقداری از شست پای او بریده شده، باید بقیه آن را به زمین بگذارد و اگر چیزی از آن نمانده باشد یا اگر مانده خیلی کوتاه باشد، بنابر احتیاط باید بقیه انگشتان را بگذارد و اگر هیچ انگشتی در پا نداشته باشد، بنابر احتیاط باید هر مقداری از پا را که باقی مانده به زمین بگذارد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که مقداری از شست پایش بریده شده، باید بقیه آن را بر زمین بگذارد، و اگر چیزی از آن نمانده یا اگر مانده خیلی کوتاه است، خوب است بقیه انگشتان را بگذارد، و اگر هیچ انگشت ندارد، خوب است هر مقداری از پا که باقی مانده، بر زمین بگذارد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که مقداری از شست پایش بریده ، باید بقیه آن را به زمین بگذارد ، واگر چیزی از آن نمانده ، یا اگر مانده ، خیلی کوتاه است باید بقیة انگشتان را بگذارد و اگر هیچ انگش ندارد ، باید هر مقداری از پا باقی مانده به زمین بگذارد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که مقداری از شست پایش بریده، باید بقیه آن را به زمین بگذارد و اگر چیزی از آن نمانده یا اگر مانده خیلی کوتاه است، باید بقیه انگشتان را بگذارد و اگر هیچ انگشت ندارد باید هر مقدار از پا باقی مانده، به زمین بگذارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که مقداری از شست پایش بریده؛ باید بقیه آن را به زمین بگذارد و اگر چیزی از آن نمانده؛ یا اگر مانده خیلی کوتاه است؛ بنا بر احتیاط باید بقیه انگشتان را بگذارد و اگر هیچ انگشت ندارد؛ هر مقداری از پا باقی مانده به زمین بگذارد.