اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر شخصی شک کند که قهقهه اش عمدی بوده و با اختیار بوده یا سهوی و بدون اختیار، آیا نمازش باطل می شود؟
ظاهرا باطل نمی شود.
ظاهرا باطل نمی شود.
عنوان سوال:
اگر شخصی شک کند که قهقهه اش عمدی بوده و با اختیار بوده یا سهوی و بدون اختیار، آیا نمازش باطل می شود؟
پاسخ:
ظاهرا باطل نمی شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا اگر کسی سهوا به خاطر شنیدن سخن خنده داری بی اختیار قهقهه بزند و با صدای بلند بخندد، نمازش باطل می شود؟
- آیا خنده ای که قهقهه نباشد و تبسّم هم نباشد، نماز را باطل می کند؟
- اگر شخصی بگوید "سلامٌ علیکم" و شخصی که در حال نماز است بگوید "السلام علیکم" نمازش باطل می شود؟
- اگر شخصی قبل از تمام شدن سوره فاتحه آمین بگوید، آیا نمازش باطل است؟
- اگر شخصی در نماز سهوا حرف بزند، نمازش باطل می شود؟
- اگر شخصی برای علامت دادن هنگام نماز، قرآن را با صدای آشکار بخواند، آیا نمازش باطل می شود؟
- شخصی با وضو بوده و یک نماز خوانده، حالا شک دارد قبل از نماز حدث سر زده یا بعد از نماز، آیا نمازش صحیح است؟
- کسی که در صحّت ذکرهای نماز، وسواس دارد یا زیاد شکّ می کند و تکرار می کند، آیا نمازش باطل می شود؟
- در صورت اطمینان به صحّت ادای سلام نماز، آیا تکرار عمدی آن، نماز را باطل می کند؟
- آیا غلط خواندن یا از مخرج ادا نکردن عمدی ذکرهای مستحبّی نماز، موجب باطل شدن نماز می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت مسلمان، به طور عمدی یا سهوی رو به قبله دفن نشود، چه باید کرد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] گفتن (و عجِّل فرجهم) در صلوات تشهّد نماز به صورت سهوی و عمدی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زیادی در سعی جهلا ایا حکم زیادی سهوی را دارد یا عمدی را
- [آیت الله سبحانی] اگر مأموم وقتی امام مشغول قرائت حمد و سوره است بدنش را کمی حرکت دهد یا کمی به طرف راست و چپ یا عقب قدم بردارد حکم نمازش در حال عمدی و سهوی چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: اگر خنده با صدا (یعنی قهقهه) وعمدی باشد، نماز باطل است.
- [آیت الله خامنه ای] آیا قربانی در روز عید قربان واجب است؟ و درصورت تاخیر عمدی یا سهوی یا جهالتاً وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] کودک نابالغی در عمره مفرده طواف نساء را انجام نداده است.آیا ترک عمدی و یا سهوی این طواف او را از مطلق تمتع جنسی ممنوع خواهد کرد؟ و چنانچه اگر ازدواج کند عقدش نیز باطل است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نیت شستن طرف راست بدن را بکنیم ودر حین این کار دستمان با طرف چپ بدن هم تماس پیدا کند عمدی یا سهوی ، غسل اشکال دارد ؟
- [آیت الله خامنه ای] درصورت ترک عمدی یا سهوی نماز طواف وظیفه چیست؟ و اگر از روی جهل به حکم ترک کرده باشد حکمش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] مأموم در نماز جماعت شک میکند که تکبیرة الاحرام را گفته است یا نه. آیا نمازش باطل است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از سلام شک کند که نمازش صحیح بوده یا نه، مثلاً شک کند رکوع کرده یا نه ، یا بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت ؛ به شک خود اعتنا نکند ؛ ولی اگر هردو طرف شک او باطل باشد ، مثلاً بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که سه یا پنج رکعت خوانده ، نمازش باطل است .
- اگر بعد از سلام شک کند که نمازش صحیح بوده یا نه، مثلاً شک کند رکوع کرده یا نه، یا بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت؛ به شک خود اعتنا نکند؛ ولی اگر هر دو طرف شک او باطل باشد، مثلاً بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که سه یا پنج رکعت خوانده، نمازش باطل است.
- اگر بعد از نماز شک کند که در بین نماز کاری که نماز را باطل میکند، انجام داده یا نه، نمازش صحیح است.
- اگر در شماره رکعت های نماز مستحبی شک کند، چنانچه طرف بیشترِ شک ، نماز را باطل می کند ، باید بنا را بر کمتر بگذارد ، مثلاً اگر در نافله صبح شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است ، و اگر طرف بیشترِ شک نماز را باطل نمی کند ، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا یک رکعت ، به هرطرف شک عمل کند نمازش صحیح است .
- اگر در شماره رکعت‌های نماز مستحبی شک کند، چنانچه طرف بیشترِ شک، نماز را باطل میکند، باید بنا را بر کمتر بگذارد، مثلاً اگر در نافله صبح شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است، و اگر طرف بیشترِ شک نماز را باطل نمی‌کند، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا یک رکعت، به هر طرف شک عمل کند نمازش صحیح است.
- هر یک از رکوع‌های نماز آیات رکن است که اگر عمداً یا اشتباهاً کم یا زیاد شود، نماز باطل است، و اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش به جایی نرسد، نمازش باطل است.
- لباس نمازگزار باید پاک باشد و اگر کسی در حال اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است، مگر در مواردی که استثنا شده و بعداً خواهد آمد.
- اگر آروغ بزند و بدون اختیار چیزی در گلو یا دهانش بیاید، باید آن را بیرون بریزد و اگر بی‌اختیار فرو رود، روزه‌اش صحیح است. و در صورت فرو بردن عمدی، روزه‌اش باطل، و قضا و کفّاره بر او واجب میشود.
- اگر از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد، و کفاره آن بنابر اظهر کفاره (قَسَم) و بنابر احتیاط مستحب، کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان است. و نیز اگر نذر روزه معین کرده باشد، کفاره آن بنابر احتیاط واجب، همان کفاره افطار عمدی است.
- اگر موقعی که ایستاده، بین سه و چهار یا بین سه و چهار و پنج شک کند و یادش بیاید که یک سجده یا دو سجده از رکعت پیش بجا نیاورده ، نمازش بنا بر اظهر باطل است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است، چنان چه پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند، مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد، نمازش صحیح است. و اگر پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند، انجام داده باشد، نمازش باطل است.
- [آیت الله بروجردی] اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است، چنانچه پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد، نمازش صحیح است و اگر پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام داده باشد، نمازش باطل است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز بهم خورده است ، چنانچه پیش از آنکه صورت نماز به هم بخورد کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند ، مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد نمازش صحیح است و اگر پیش از آنکه صورت نماز به هم بخورد ، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را بال می کند انجام داده باشد ، نمازش باطل است . ترتیب
- [آیت الله جوادی آملی] .دو سجده, روی هم, از هر رکعت رکن است و با ترک عمدی یا سهوی هر دو، نیز افزودن عمدی یا سهوی دو سجده در یک رکعت، نماز باطل میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خنده عمدی و با صدا نماز را باطل می کند و همچنین خنده ای که در آن بی اختیار باشد، اما تبسم و لبخند نماز را باطل نمی کند هرچند عمدی باشد و نیز خنده سهوی به گمان این که در حال نماز نیست موجب باطل شدن نماز نمی شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر سلام نماز را فراموش کند موقعی یادش بیاید که صورت نماز بهم خورده است ، یا آنکه کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند ، مثل پشت به قبله کردن ، انجام داده باشد ، نمازش صحیح است . ترتیب
- [آیت الله جوادی آملی] .با ترک عمدی یک سجده, نماز باطل میشود؛ ولی با ترک سهوی یک سجده یا دو سجده از دو رکعت، نماز باطل نمیشود.
- [امام خمینی] اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است چنانچه پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد نمازش صحیح است و اگر پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند انجام داده باشد بنابر احتیاط نمازش باطل است گرچه صحیح بودن آن خالی از قوت نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .در حال گفتن (االله اکبر ) باید ایستاده باشد و ترک عمدی یا سهوی قیام , سبب بطلان آن است ; نیز در حال گفتن آن، بدن باید آرام باشد و ترک عمدی آن, سبب بطلان است و در صورت ترک سهوی, باطل نمیشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترک عمدی سلام، نماز را باطل میکند و ترک سهوی آن, باعث بطلان نماز نیست. اگر پس از فراموشی آن و پیش از به هم خوردن صورت نماز و قبل از انجام دادن کاری که عمدی یا سهوی آن نماز را باطل میکند مانند پشت به قبله کردن یادش بیاید, باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و اگر پس از به هم خوردن صورت نماز, یا بعد از باطل شدن نماز یادش بیاید، فقط دو سجدهّ سهو دارد.