تشخیص
تعیین یعنی متمایز کردن چیزى از غیر آن بوسیله خصوصیتی که در او است.
سه روز اوّل ماه را روزه گرفتم، در بین روز ناراحتی معده پیدا کردم؛ لذا به تشخیص خود چند روز، روزه نگرفتم و بعد از مدتی دوباره گرفتم آیا روزه بر من واجب است؟
اگر بیماری شما به گونه ای باشد که بدانید یا گمان کنید روزه گرفتن برای شما ضرر دارد، نباید روزه بگیرید و اگر روزه بگیرید، روزه شما صحیح نیست، و در صورت خوف ضرر در صورتی که خوف شما عقلایی باشد، می توانید روزه تان را افطار کنید.
اگر بیماری شما به گونه ای باشد که بدانید یا گمان کنید روزه گرفتن برای شما ضرر دارد، نباید روزه بگیرید و اگر روزه بگیرید، روزه شما صحیح نیست، و در صورت خوف ضرر در صورتی که خوف شما عقلایی باشد، می توانید روزه تان را افطار کنید.
عنوان سوال:
سه روز اوّل ماه را روزه گرفتم، در بین روز ناراحتی معده پیدا کردم؛ لذا به تشخیص خود چند روز، روزه نگرفتم و بعد از مدتی دوباره گرفتم آیا روزه بر من واجب است؟
پاسخ:
اگر بیماری شما به گونه ای باشد که بدانید یا گمان کنید روزه گرفتن برای شما ضرر دارد، نباید روزه بگیرید و اگر روزه بگیرید، روزه شما صحیح نیست، و در صورت خوف ضرر در صورتی که خوف شما عقلایی باشد، می توانید روزه تان را افطار کنید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شبی به علت کم رویی نتوانستم غسل جنابت کنم، لذا عمدا یک روز ماه رمضان را روزه نگرفتم، اکنون وظیفه ی من چیست؟
- آیا شستشوی معده از طریق سُند معده، باعث باطل شدن روزه ی بیمار می شود؟ (شستشوی معده با مایعات از طریق سُند انجام می گیرد و دوباره، مایع وارد شده از طریق سند به بیرون کشیده می شود)
- آیا عکس برداری از معده با اندوسکوپی، روزه را باطل می کند؟
- اگر تشخیص ما درباره شب های ماه قمری با تقویم اختلاف داشت، کدام یک مقدّم است؟
- شخصی که در ایّام هفته در حدّ مسافت شرعی از وطن دور است؛ ولی هر جمعه به وطن برمی گردد و این عمل را تا یک ماه یا دو ماه یا سه ماه ادامه می دهد، حکم نماز و روزه اش چیست؟
- علویه ای به دلیل ناراحتی عصبی و افسردگی، داروی آرام بخش اعصاب مصرف می کرده است و در هنگام ازدواج این مسأله را به همسرش نگفته است و پس از مدّتی داروهای خود را ترک کرده و بیماری عود می کند و همسر از ناراحتی وی مطّلع می شود. زوج مزبور او را به منزل والدین برده و ادّعا می کند که همسرش دچار نوعی جنون بوده که در زمان نکاح به او نگفته اند. به همین جهت وی نکاح را فسخ کرده، در حالی که پزشکان آن را افسردگی و ناراحتی عصبی تشخیص داده اند. حکم مسأله را بیان فرمایید؟
- خانمی هر سال پیش از ماه مبارک رمضان، عدد روزهای عادتش را می دانسته، لذا زودتر از ماه مبارک رمضان، روزه آن روزها را می گرفته است. حکم روزه هایش چگونه است؟
- در برخی از شهرها و مناطق، متخصص زن جهت سونوگرافی وجود ندارد و به لحاظ تشخیص حاملگی و وضعیت جنین و یا ناراحتی های داخلی و کلیوی، زنان مجبور به مراجعه به چنین متخصصینی هستند، آیا چنین بیمارانی، باید به شهرهای مجاور که متخصص زن دارد بروند یا می توانند جهت سونوگرافی به مرد مراجعه نمایند؟
- شخصی در طول سال حدود سه ماه تابستان را در مسافت شرعی مسافرکشی می کند، حکم نمازش چیست؟
- فهمیدن بعضی از مسایل بعد از ازدواج توسط همسر، موجب ناراحتی و در بعضی موارد باعث مشکلات جدی می شود که زندگی زناشویی را با مشکل رو به رو می کند، آیا گفتن آن ها قبل از ازدواج واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کسی که میداند یا احتمال قوی میدهد که اگر روزه بگیرد، به زخم معده یا سنگ مثانه دچار می‌شود؛ آیا روزه بر او واجب است؟
- [سایر] کسی که می داند یا احتمال قوی می دهد که اگر روزه بگیرد، به زخم معده یا سنگ مثانه دچار می شود ؛ آیا روزه بر او واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا وارد کردن دستگاه آندوسکوپی به معده برای عکسبرداری بدون اینکه چیزی که مبطل روزه است، همراه آن داخل معده شود، روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا وارد کردن دستگاه آندوسکوپی در معده برای عکسبرداری بدون این که چیزی که مبطل روزه است همراه آن داخل معده شود روزه را باطل می کند؟
- [آیت الله اردبیلی] در نُه سالگی که سال اول تکلیفم بود، بنابه گفته مادرم که میگفت تو توانایی گرفتن روزه را نداری، روزه نگرفتم و در آن موقع، خودم هم قدرت تشخیص این امر را نداشتم که توانایی گرفتن روزه را دارم یا خیر. اکنون برای روزههایی که در آن سال نگرفتهام، چه کار باید بکنم؟
- [سایر] سلام من ماه پیش قفسه سینم درد گرفت دکتر رفتم گفت از ریفلاکس معده است می خوام بدونم ناحتی معده به چه شکل است
- [آیت الله خامنه ای] چشم پزشک مرا از روزه گرفتن منع کرده و گفته است که به علت ناراحتی چشم به هیچ وجه نباید روزه بگیرم، ولی من به گفته او توجه نکرده و شروع به روزه گرفتن کردم که باعث بروز مشکلاتی برای من در اثنای ماه رمضان شد. به طوری که در بعضی از روزها هنگام عصر احساس ناراحتی می کنم، لذا متحیّر و مردّد هستم بین اینکه روزه نگیرم و یا ناراحتی ام را تحمل کرده و روزه را تا غروب ادامه دهم. سؤال این است که آیا اصولاً روزه گرفتن بر من واجب است؟ و در روزهایی که روزه می گیرم و نمی دانم قدرت ادامه آن را تا غروب دارم یا نه، آیا روزه ام را ادامه دهم؟ و نیت من چگونه باید باشد؟
- [آیت الله سبحانی] عقب افتاده ای که اوقات نماز را تشخیص نمی دهد ولی به شکل اجمالی وجوب روزه را می داند آیا روزه بر عهده او واجب است؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید <br />من در بالای شکم و روی معده برجستگی دارم اما نمی دانم از کجا مطمئن شوم که ورم معده است یا نه؟ <br />لطفاً راهنمایی بفرمایید که راه تشخیص ورم معده چیست و رفع آن چگونه است؟
- [سایر] اگر کسی ناراحتی قلبی داشته باشد و مجبور باشد هر روز دارو مصرف کند آیا روزه بر او واجب است یا خیر؟ آیا باید کفاره دهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافر نمیتواند در سفر روزه بگیرد، مگر اینکه روزه گرفتن در سفر را نذر کرده باشد، که در این صورت روزه گرفتن صحیح است، و بنابراحتیاط واجب روزه مستحبی را در سفر به نیت رجاء باید گرفت، مگر در مدینه مشرفه که بنابر روایت، مسافر میتواند برای برآورده شدن حاجت سه روز روزه بگیرد.
- بنابر احتیاط مستحب در صحیح بودن روزه مستحبی فرزند، اذن پدر و مادر شرط است، گرچه بنابر اقوی همین که موجب ناراحتی آنها نشود و یا نهی نکرده باشند، روزهاش صحیح است.
- اگر مثلاً به نیت روز اول ماه روزه بگیرد، بعد بفهمد دوم یا سوم بوده، روزه او صحیح است.
- انسان میتواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند و همچنین جایز است که شب اول ماه، نیت روزه همه ماه را بنماید، و احتیاط به تجدید نیت در هر شب ترک نشود.
- اگر اول ماه رمضان برای کسی ثابت نشود و روزه نگیرد. بعد ثابت شود که شب پیش ماه را دیدهاند، باید روزه آن روز را قضا نماید.
- کسی که میخواهد دو ماه روزه کفاره رمضان را بگیرد، باید سیویک روز آن را پیدرپی بگیرد و اگر بقیه آن پیدرپی نباشد اشکال ندارد، بنابراین کسی که میخواهد سیویک روز پیدرپی روزه بگیرد، باید زمانی را انتخاب کند که در بین این سیویک روز، روزی که روزه داشتن در آن حرام است، مثل عید قربان، وجود نداشته باشد، و همچنین روزی نباشد که روزه آن بر او واجب باشد، مثل اینکه نذر کرده باشد یا ماه مبارک رمضان پیش آید.
- کسی که پیش از اذان صبح در غیر روزه معین واجب، مثل روزه ماه مبارک رمضان، بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و در حال اختیار نیت کند، روزه او صحیح است، چه روزه او واجب باشد چه مستحب، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمیتواند نیت روزه واجب نماید.
- هرگاه در ماه رمضان یا روزه واجب معین، نیت روزه را عمداً ترک نماید تا صبح داخل شود، روزه آن روزش صحیح نیست و قضا بر او واجب است، ولی وجوب کفّاره محل تأمل است.
- اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چه آن ذاتاً حرام باشد مثل شراب و زنا، یا بهجهتی حرام شده باشد، مثل نزدیکی با همسر در حال حیض، بنابر احتیاط کفّاره جمع بر او واجب می‌شود؛ یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام آنها یک مُد گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد؛ و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام که ممکن است باید انجام دهد.
- همانطور که سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] زنی که عدّه او سه ماه است ، اگر اول ماه قمری طلاقش بدهند ، باید سه ماه تمام عدّه نگهدارد ، و اگر در بین ماه طلاقش بدهند ، باید باقی ماه را با دو ماه بعد از آن و نیز کسریِ ماه اول را از ماه چهارم عدّه نگهدارد تا سه ماه تمام شود ، مثلاً اگر غروب روز بیستم ماه طلاقش دهند و آن ماه سی روز باشد ، پایان عدّه او غروب روز بیستم از ماه چهارم است ؛ و اگر ماه اول 29 روز باشد احتیاط واجب آن است که از ماه چهارم بیست و یک روز عدّه نگهدارد ، تا با مقداری که از ماه اول عدّه نگهداشته سی روز شود .
- [آیت الله سبحانی] هرگاه نذر کند که سه روز در ماه معینی و مشخصی معتکف شود، ولی بعداً فراموش کند که کدام یک از ماه ها را نیّت کرده بود، اگر حرجی پیش نیاید، باید احتیاط کند، مثلاً اگر ماه مردّد بین دو ماه یا سه ماه باشد، سه روز از هر سه ماه معتکف گردد.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که عده او سه ماه است اگر اول ماه طلاقش بدهند باید سه ماه هلالی یعنی از موقعی که ماه دیده می شود تا سه ماه عده نگه دارد و اگر در بین ماه طلاقش بدهند باید باقی ماه را با دو ماه بعد از ان و نیز کسری ماه اول را از ماه چهارم و بنابر احتیاط واجب کسری ماه اول را از ماه چهارم تا مجموع سی روز شود عده نگه دارد مثلا اگر غروب روز بیستم ماه طلاقش دهند و ان ماه بیست و نه روز باشد باید نه روز باقی ماه را با دو ماه بعد از ان و بیست روز از ماه چهارم و بنابر احتیاط واجب بیست و یک روز عده نگه دارد
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میخواهد به جهت کفاره روزه ماه رمضان، دو ماه روزه بگیرد، باید یک ماه تمام و یک روز از ماه بعد از آن را پی در پی بگیرد و نباید موقعی شروع کند که در بین یک ماه و یک روز، روزی مانند عید قربان باشد که روزه آن حرام است یا روزی باشد که روزه آن به جهت دیگری واجب است و با روزه کفاره قابل تداخل نیست؛ و اگر بقیه آن پی در پی نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که میخواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد ، نباید موقعی شروع کند که میداند در بین یک ماه و یک روز ، روزی باشد که مانند عید قربان ، روزه آن حرام است ، یاروزه آن واجب است .
- [آیت الله سیستانی] اگر سهواً چیزی را فرو ببرد و پیش از رسیدن به معده یادش بیاید که روزه است، چنانچه بهقدری پائین رفته باشد که اگر آن را داخل معده کند به آن خوردن نگویند، لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] مسافر میتواند برای خواستن حاجت، سه روز در مدینه منوّره، روزه مستحبّی بگیرد و احتیاط واجب این است که آن سه روز، روزهای چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زندانی نتواند به ماه رمضان یقین کند ، باید به گمان عمل نماید . و اگر آن هم ممکن نباشد ، هر ماهی را که روزه بگیرد صحیح است ، و بنابر احتیاط واجب باید بعد از گذشتن یازده ماه از ماهی که روزه گرفته ، دوباره یک ماه روزه بگیرد ولی اگر بعد گمان پیدا کرد باید به آن عمل نماید . روزه های حرام و مکروه
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چه آن چیز أصلا حرام باشد مثل شراب و زنا یا به جهتی حرام شده باشد مثل نزدیکی با عیال خود در حال حیض، بنابر احتیاط واجب کفّاره جمع بر او واجب می شود، یعنی باید یک بنده آزاد کند، و دو ماه روزه بگیرد، و شصت فقیر را سیر کند، یا بهر کدام اینها یک مد طعام بدهد، و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها ممکن است باید انجام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و از حلق گذشته باشد و پیش از رسیدن به معده یادش بیاید که روزه است بیرون اوردن ان لازم نیست و روزه او صحیح است