احتیاج
حاجت در نیاز و احتیاج استعمال شده است.از اين عنوان در بسياری ابواب فقهی از قبيل طهارت، صلات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، دین و نکاح سخن رفته است.
مسافر در سفر نماز را تمام خوانده، روزه را هم گرفته، بعدا فهمیده که باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار نماید. آیا نماز و روزه ی قبلی وی درست است یا احتیاج به اعاده دارد؟
اگر اصلاً جاهل به حکم سفر بوده، نماز و روزه اش صحیح است. (توضیح بیشتر در مسایل 1104 الی 1108 و 1359 و 1360 رساله مذکور است.)
اگر اصلاً جاهل به حکم سفر بوده، نماز و روزه اش صحیح است. (توضیح بیشتر در مسایل 1104 الی 1108 و 1359 و 1360 رساله مذکور است.)
عنوان سوال:
مسافر در سفر نماز را تمام خوانده، روزه را هم گرفته، بعدا فهمیده که باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار نماید. آیا نماز و روزه ی قبلی وی درست است یا احتیاج به اعاده دارد؟
پاسخ:
اگر اصلاً جاهل به حکم سفر بوده، نماز و روزه اش صحیح است. (توضیح بیشتر در مسایل 1104 الی 1108 و 1359 و 1360 رساله مذکور است.)
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی سال های متمادی در خانه اش به سمتی که فکر می کرده جهت درست قبله است نماز می خوانده اکنون فهمیده است که اشتباه می کرده؛ تکلیف نمازهایی که قبلاً خوانده چیست؟
- آیا مسافر می تواند نذر روزه کند و در سفر روزه بگیرد؟
- شخصی در ماه مبارک رمضان به خارج از کشور سفر می کند، آیا این مسافر باید با اذان ایران افطار کند یا به اذان محل ورود؟ نماز وی چگونه است؟
- آیا در سفر می توان نماز استیجاری خواند؟ و در صورت جواز، باید شکسته بخواند یا تمام؟
- مردی در حین سفر، نماز را با انگشتر طلا خوانده است، حکم نماز او چگونه است؟ اگر قرار است قضا نماید، آیا به همان صورت شکسته بخواند؟ با توجه به این که حکم حرمت طلا را برای مرد می دانسته و عمدا با آن نماز خوانده است؟
- کسی که دندانش شکسته یا کشیده شده و نمی تواند قرائت را درست بخواند، آیا لازم است دندان مصنوعی بگذارد تا بتواند نماز را صحیح بخواند یا نه؟
- اگر روزه دار جاهل باشد به این که تا به حدّ ترخّص نرسیده نباید قبل از زوال افطار کند و قبل از حدّ ترخص به این اعتبار که مسافر است افطار نماید، روزه ی این شخص چه حکمی دارد؟ آیا قضا بر او واجب است یا حکم دیگری دارد؟
- شخصی به دلیل پا درد، به صورت نشسته بر میتی نماز خوانده است، آیا صحیح است؟ و اگر کسی به دلیل عدم توانایی به صورت نشسته بر میّت نماز خوانده و کسی هم نبوده که ایستاده نماز بخواند و در وسط نماز یک شخص دیگری که می توانست ایستاده نماز بخواند رسیده است آیا باید او نماز را اعاده کند یا همین نماز کافی است؟
- کسی که پس از مدتی فهمید نمازهایی را که کامل خوانده باید شکسته بخواند، نمازهای او صحیح است یا باطل؟
- کثیرالسّفری که در سفر اوّلش نماز را شکسته می خواند. آیا در بازگشت هم همین حکم را دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] مسافری در سفر فکر میکرده باید نماز را تمام بخواند و روزهها را بگیرد؛ لذا همه روزههای در سفر را گرفته است. وقتی به وطن بازگشته، فهمیده است که نمازش شکسته بوده و روزه را باید افطار میکرده است. در این صورت:
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد روزهاش باطل بوده یا بعد از افطار؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمی‌داند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل میکند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد که روزهاش باطل است یا بعد از افطار؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فردی در سفر باشد و نماز خود را سر وقت شکسته بخواند و قبل از وقت قضا شدن همان نماز به وطن خود بازگردد آیا دوباره باید نمازش را اعاده کند؟
- [سایر] حکم نماز و روزه دانشجوی مسافر، در سفر اول چگونه است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] حکم نماز و روزه دانشجوی مسافر، در سفر اول چگونه است؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) مبنی بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی، اگر مقدار رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولی در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن ماشین، مجبور به پیمودن مسافتی بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله مظاهری] در سفر معصیت که نماز تمام است و شخص روزه را میگیرد، آیا پس از مراجعت نیاز به اعاده نماز یا روزه هست یا همان کفایت میکند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا مسافر میتواند پس از گذشتن از حد ترخص شهر خود، روزه خود را افطار کند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] کسی که در روزه ماه رمضان غسل جنابت کرده و مدّتی روزه گرفته و نماز خوانده، بعد از چند روز فهمیده غسل باطل بوده، تکلیف نماز و روزه او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر دو نفر عادل بگویند سفر هشت فرسخ است و دو نفر عادل دیگر بگویند نیست، بنابر احوط باید قول دوم را بگیرد و نماز را تمام بخواند و اگر شکسته خوانده اعاده کند، حتی اگر بعداً هم معلوم شود که هشت فرسخ بوده، مگر اینکه نماز اول را با قصد قربت خوانده باشد که در این صورت همان نماز کافی است.
- مسافر در صورتی باید نماز را شکسته بخواند که تصمیم داشته باشد هشت فرسخ برود، پس کسی که از شهر بیرون میرود و مثلاً قصدش این است که اگر رفیق پیدا کند، سفر هشت فرسخی برود، چنانچه اطمینان دارد که رفیق پیدا میکند، باید نماز را شکسته بخواند و اگر اطمینان ندارد باید تمام بخواند و احتمال دارد که مطلق گمان کافی باشد.
- مسافری که نماز چهار رکعتی او شکسته است، نمیتواند در سفر روزه بگیرد، ولی مسافری که نماز او تمام، یعنی چهار رکعتی است، باید در حال سفر هم روزهاش را بگیرد، و تفصیل مسائل در نماز مسافر گذشت.
- اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند، نماز ظهر یا عصر یا عشا قضا شود، باید آن را دو رکعتی قضا نماید، اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را بهجا آورد، و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود، باید چهار رکعتی قضا نماید، اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.
- مسافری که نماز نخوانده، اگر پیش از تمام شدن وقت به وطنش برسد، یا به جایی برسد که میخواهد ده روز در آنجا بماند، بنابر اصح باید نماز را تمام بخواند، و کسی که مسافر نیست، اگر در اول وقت نماز نخواند و مسافرت کند، بنابر اقوی در سفر باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر مسافر نداند که روزه در سفر صحیح نیست و روزه بگیرد روزهاش صحیح است.
- اگر بعد از نماز شک کند که نمازی که خوانده به قصد ظهر خوانده یا عصر، اگر مسافر نیست یک نماز چهار رکعتی و اگر مسافر است یک نماز دو رکعتی به قصد مافیالذمه بخواند کافی است، و اگر شک کرد نمازی که خوانده واجب بوده یا مستحب، باید نماز واجب را بخواند.
- اگر بعد از نماز شک کند که نمازی که خوانده به قصد ظهر خوانده یا عصر، اگر مسافر نیست یک نماز چهار رکعتی و اگر مسافر است یک نماز دو رکعتی به قصد مافی الذمه بخواند کافی است، و اگر شک کرد نمازی که خوانده واجب بوده یا مستحب، باید نماز واجب را بخواند.
- مسافری که میداند باید نماز را شکسته بخواند، اگر به گمان اینکه سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند، وقتی بفهمد که سفرش هشت فرسخ بوده، نمازی را که تمام خوانده، بنابر احتیاط واجب باید دوباره شکسته بخواند و اگر وقت هم گذشته، قضا نماید.
- کسی که میداند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر در غیر چهار مکانی که در مسئله پیش گفته شد عمداً تمام بخواند، نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] کسی که میداند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند اگر فراموش کند و تمام بخواند باید اعاده کند ولی اگر وقت گذشته قضا ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر به گمان این که سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند در صورتی که در وقت بفهمد سفرش هشت فرسخ بوده نمازی را که تمام خوانده باید دوباره شکسته بخواند و اگر اعاده نکرد باید قضا کند و اگر بعد از وقت بفهمد قضا بر او نیست
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه یقین دارد سفر او هشت فرسخ است و نماز را شکسته بخواند، بعد بفهمد هشت فرسخ نبوده، نمازش باطل است و باید آن را اعاده کند و چهار رکعت بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید، اما اگر یقین داشت مسافت مورد نظر هشت فرسخ نیست و در اثناء راه فهمید که هشت فرسخ بوده باید نماز را شکسته بخواند و اگر تمام خوانده اعاده کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مسافری که اجمالاً می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر بعضی از جزئیات آن را نداند (مثلاً نداند که شرط این مسأله سفر هشت فرسخی است) چنانچه تمام بخواند احتیاط آن است که بطور شکسته اعاده کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند چنانچه در وقت یادش بیاید باید شکسته اعاده کند و اگر اعاده نکرد باید قضا کند و اگر بعد از وقت یادش بیاید قضا بر او نیست
- [آیت الله سیستانی] کسی که میداند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند ، اگر سهواً تمام بخواند ، چنانچه در اثناء وقت ملتفت شود باید نماز را اعاده کند ، و اگر پس از گذشت وقت ملتفت شود ، باید بنابر احتیاط قضا نماید .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر موقعی که سفر می رود شک کند که بحد ترخص یعنی: جایی که اذان را نشنود و دیوار را نبیند رسیده یا نه، باید نماز را تمام بخواند، و در موقع برگشتن، اگر شک کند که بحد ترخص رسیده یا نه باید شکسته بخواند، ولی اگر در برگشتن در همان جا که در رفتن تمام خوانده شکسته بخواند، بنابر احتیاط لازم باید نمازی را که در این مکان تمام خوانده قضا نماید، و نمازی را که شکسته خوانده تمام اعاده نماید، و اگر اعاده نکرد قضای آن را تمام به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند اگر در غیر چهار جایی که در مساله پیش بیان شد عمدا تمام بخواند نمازش باطل است و اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند چنانچه در وقت یادش بیاید باید اعاده کند و اگر بعد از وقت یادش بیاید قضا بر او نیست
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر برمیگردد اگر توبه کرده، باید نماز را شکسته بخواند و همچنین است اگر توبه نکرده، باید شکسته بخواند مگر این که در برگشتن هم قصد معصیت کند یا برگشتن آن هم جزو سفر قبلی حساب شود.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به خاطر دارد مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند، اگر بدون توجّه و به طور عادت تمام بخواند، نمازش باطل است و باید آن را اعاده و یا قضا نماید.