اشتباه
مردّد شدن چیزی میان چند چیز را اشتباه گویند. از این موضوع در بابهای مختلف از جمله طهارت، صلات، جهاد، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و ارث سخن رفته است.
فردی سال های متمادی در خانه اش به سمتی که فکر می کرده جهت درست قبله است نماز می خوانده اکنون فهمیده است که اشتباه می کرده؛ تکلیف نمازهایی که قبلاً خوانده چیست؟
اگر انحراف در بین طرف راست و چپ قبله بوده و پشت به قبله نماز نخوانده بوده است، نمازهایی که وقت آن ها گذشته، صحیح است و اگر پشت به قبله خوانده بوده، بنابر احوط نمازهایش را قضا نماید.
اگر انحراف در بین طرف راست و چپ قبله بوده و پشت به قبله نماز نخوانده بوده است، نمازهایی که وقت آن ها گذشته، صحیح است و اگر پشت به قبله خوانده بوده، بنابر احوط نمازهایش را قضا نماید.
عنوان سوال:
فردی سال های متمادی در خانه اش به سمتی که فکر می کرده جهت درست قبله است نماز می خوانده اکنون فهمیده است که اشتباه می کرده؛ تکلیف نمازهایی که قبلاً خوانده چیست؟
پاسخ:
اگر انحراف در بین طرف راست و چپ قبله بوده و پشت به قبله نماز نخوانده بوده است، نمازهایی که وقت آن ها گذشته، صحیح است و اگر پشت به قبله خوانده بوده، بنابر احوط نمازهایش را قضا نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر موی خرگوش همراه لباس نمازگزار باشد، آیا نماز اشکال دارد؟ تکلیف نمازهایی که خوانده شده چیست؟
- فردی که نماز میّت برخی اموات را می خوانده است، متوجه می شود نماز میّت را گاهی اشتباه می خوانده است؛ مثلاً به جای "اَشْهَدُ اَنَّ محمدا"، "محمدٍ" می خوانده است؛ چه سهوا، چه عمدا. وی احتمال می دهد که چنین اشتباهی را کرده باشد. تکلیف چیست؟
- به جهت ندانستن مسأله، وضو را اشتباه می گرفتم. آیا نمازهایی که با آن وضوها خوانده ام باید قضا نمایم؟
- مسافر در سفر نماز را تمام خوانده، روزه را هم گرفته، بعدا فهمیده که باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار نماید. آیا نماز و روزه ی قبلی وی درست است یا احتیاج به اعاده دارد؟
- شخصی وضوی نیابتی را اشتباه انجام داده تکلیف نمازهای خوانده شده ی او چیست؟ آیا نایب ضامن است؟
- شخصی در منزل فردی با اجازه او مشغول نماز خواندن می شود. در همین هنگام صاحب خانه فوت می کند یا این که خانه را می فروشد، تکلیف شخصی نمازگزار چیست؟
- کسی نمی دانست دو سوره "فیل" و "قریش" در نماز، یک سوره حساب می شوند. تکلیف نمازهایی که در آن ها این دو سوره جدا خوانده شده اند، چیست؟
- کسی که وظیفه اش وضو به کمک نایب بوده امّا چگونگی وضوی نیابتی را نمی دانسته و وضوی نیابتی را اشتباه انجام داده، آیا نمازهایی را که خوانده است صحیح است یا باید قضا نماید؟
- فردی جهت دقیق قبله را می داند، ولی عمدا به مقدار اندکی از جهت قبله برمی گردد، در این حال نماز او چه حکمی دارد؟
- فردی فقط بخشی از حمد را پس از بلوغ یاد گرفته است و نسبت به یادگیری بقیه آن مشکل دارد، تکلیف او نسبت به نمازهایی که تا وقت یادگیری کامل می خواند چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] شخصی برای مدتی به جهتی که توهم میکرده قبله است نماز خوانده و بعداً فهمیده که قبله کمی متمایل به راست یا چپ است چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی چندین سال نماز خوانده و فعلا فهمیده که نمازهایش غلط بوده، آیا لازم است نمازها را قضا کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نمازگزار سهواً مدّتی یک ذکر مستحبّی در نماز را اشتباه تلفظ کرده باشد، آیا نمازهایی را که خوانده است باید قضا کند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر نمازگزار مدتی سهوا یک ذکر مستحبّی در نماز را اشتباه تلفّظ کرده باشد، آیا نمازهایی که خوانده است، نیاز به اعاده و قضا دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی خانه جدیدی میخرد. در ابتدای امر برای یافتن قبله از یکی از همسایهها جهت قبله را میپرسد و به آن جهت نماز میخواند؛ اما بعدها با گذاشتن قبله نما اطمینان پیدا میکند جهتی را که سالها به طرف آن نماز میخوانده، اشتباه بوده است. با توجه به این که این فرد از راههای معتبر، برای یافتن قبله استفاده نکرده است، آیا باید نماز هایی که در این سالها خوانده، قضا نماید؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا نمازهایی را که به سبب جهل به مسأله با وضوی اشتباه خوانده ام را باید قضا نمایم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی جنب بوده است و فراموش کرده و نماز میخوانده و در همین اثناء غسل حیض نمود حال تکلیف او نسبت به نمازهائی که خوانده چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] کسی که در روزه ماه رمضان غسل جنابت کرده و مدّتی روزه گرفته و نماز خوانده، بعد از چند روز فهمیده غسل باطل بوده، تکلیف نماز و روزه او چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی بر اثر فراموشی، تیمم بدل از غسل را اشتباه انجام دهد تکلیف نماز هایی که خوانده است چه می باشد؟
- [آیت الله خوئی] شخصی گمان میکرده ماشین لباسشویی او پاک کننده است بعداً ملتفت شده که پاک کننده نیست، تکلیف نمازهایی که با آن لباسها خوانده چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از گذشتن وقت شک کند که نماز را درست خوانده یا نه، به شک خود اعتنا نکند.
- خانه کعبه که در مکه معظمه می‌باشد قبله است، و باید روبهروی آن نماز خواند و همینقدر که گمان بکند روبهروی قبله است و گمان او عقلایی باشد، کافی است، اگرچه در صورت امکان، احتیاط مستحب در تحصیل علم و یا اطمینان به قبله است و همچنین اگر بتواند گمان قویتری پیدا کند؛ در صورتی که مشکل نباشد احتیاط مستحب در تحصیل آن است.
- اگر پیش از خواندن نماز مغرب، سهواً مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده، چنانچه تمام آنچه را خوانده یا مقداری از آن را، در وقت مشترک خوانده و به رکوع رکعت چهارم نرفته، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند؛ و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند، بعد نماز مغرب را بخواند. اما اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد نمازش خالی از اشکال نیست، حتی اگر به مغرب عدول کرده باشد.
- کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، بعد از آنکه مرض او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را که در وقت مرض مطابق وظیفهاش خوانده قضا نماید. ولی اگر در بین وقت نماز مرض او خوب شود، باید بنابر احتیاط مستحب نمازی را که در آن وقت خوانده دوباره بخواند.
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، مثلاً در شک بین سه و چهار، یک رکعت نماز احتیاط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده، چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل میکند انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده، باید نماز را دوباره بخواند و اگر کاری که نماز را باطل میکند انجام نداده، باید یک رکعت دیگر نماز بخواند و بنابر احتیاط نمازش را دو مرتبه اعاده کند.
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، مثلاً در شک بین سه و چهار، یک رکعت نماز احتیاط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده، چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل می کند انجام داده ، مثلاً پشت به قبله کرده ، باید نماز را دوباره بخواند و اگر کاری که نماز را باطل می کند انجام نداده باید یک رکعت دیگر نماز بخواند و بنا بر احتیاط نمازش را دومرتبه اعاده کند .
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد، نمازی که خوانده درست بوده، لازم نیست نماز احتیاط را بخواند، و اگر در بین نماز احتیاط بفهمد، لازم نیست آن را تمام نماید، بلکه مثل نماز نافله می‌شود، که قطع و ادامه آن هر دو جایز است.
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد، نمازی که خوانده درست بوده، لازم نیست نماز احتیاط را بخواند، و اگر در بین نماز احتیاط بفهمد، لازم نیست آن را تمام نماید بلکه مثل نماز نافله می شود ، که قطع و ادامه آن هردو جایز است .
- اگر کسی در نماز شک کرد که ظهر را قصد کرده یا عصر را، و می داند که قبلا ظهر را نخوانده یاشک در خواندن آن دارد، پس اگر در وقت مختص به ظهر یا وقت مشترک است، قصد نماز ظهر را می کند، و اگر در وقت مختص به عصر است اگر تا حال قصد انجام تکلیف فعلی را داشته قصد نماز عصر می نماید و آن را تمام می کند؛ و اگر می داند که نماز ظهر را قبلاً خوانده، پس با قصد انجام تکلیف فعلی قصد نماز عصر می کند و آن را تمام می کند، چه در وقت مشترک باشد و چه در وقت مختص به عصر.
- اگر کسی در نماز شک کرد که ظهر را قصد کرده یا عصر را، و میداند که قبلاً ظهر را نخوانده یا شک در خواندن آن دارد، پس اگر در وقت مختص به ظهر یا وقت مشترک است، قصد نماز ظهر را میکند، و اگر در وقت مختص به عصر است اگر تا حال قصد انجام تکلیف فعلی را داشته قصد نماز عصر مینماید و آن را تمام میکند؛ و اگر میداند که نماز ظهر را قبلاً خوانده، پس با قصد انجام تکلیف فعلی قصد نماز عصر میکند و آن را تمام میکند، چه در وقت مشترک باشد و چه در وقت مختص به عصر
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خانه کعبه که در مکه معظمه می باشد و جای خانه تا منتهای زمین و بالای آن تا منتهای آسمان قبله است، و باید روبروی آن نماز خواند ولی کسی که دور است، اگر طوری بایستد که بگویند: رو به قبله نماز می خواند کافیست. و هم چنین است کارهای دیگری مانند سر بریدن حیوانات که باید رو به قبله انجام گیرد.
- [آیت الله سبحانی] اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله یا سمت راست و یا چپ خوانده باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده، مستحبّ است احتیاطاً قضای آنها را بجا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده احتیاط مستحب ان است که قضای انها را به جا اورد
- [امام خمینی] اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده، مستحب است احتیاطا قضای آن را بجا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده، بهتر است قضای آنها را به جا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] موقع تخلی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد و مراد از قبله جهتی است که در حال علم و اختیار باید نماز به آن طرف خوانده شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله به جا آورده، باید آن را اعاده کند و اگر وقت گذشته قضا نماید، اما اگر سهواً نماز را به طرف راست یا چپ خوانده نماز باطل نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد، یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده، مستحب است احتیاطاً قضای آنها را به جا آورد.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده، مستحب است قضای آن را به جا آورد.