احتیاج
حاجت در نیاز و احتیاج استعمال شده است.از اين عنوان در بسياری ابواب فقهی از قبيل طهارت، صلات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، دین و نکاح سخن رفته است.
آیا چرخ خیاطی مورد احتیاج در منزل خمس دارد؟
خیر، خمس ندارد.
خیر، خمس ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خیّاطی مرد اجنبی برای زنان، چه حکمی دارد؟
- مقنّی و چاه کنی در پایین چاه مشغول کار است و کارگر در بالا، چرخ را می چرخاند، ناگهان چرخ از جا کنده می شود و کارگر همراه چرخ در چاه سقوط می کند. مقنّی از ناحیه دست و پا مصدوم می شود و کارگر پس از دو روز فوت می کند. تکلیف دیه کارگر و مقنّی را معلوم نمایید.
- آیا تلفن منزل جزو مایحتاج زندگی و مؤونه حساب می شود و خمس ندارد؟
- شخصی منزل مورد نیاز خود را خریداری کرده و بابت پرداخت پول آن قسمتی از اثاث منزل و طلای همسر خود را به فروشنده داده است. آیا باید خمس اثاث منزل و طلای همسر را بدهد؟
- آیا به وسایل زینتی داخل منزل مثل گل، گلدان، قاب عکس و لوستر و دکورها و... خمس تعلّق می گیرد؟
- رفتن به منزل افرادی که انسان علم دارد خمس اموال خود را نپرداخته اند، چه حکمی دارد؟
- شخصی دارای منزلی دو طبقه است که طبقه ی پایین آن مازاد بر احتیاج است. می خواهد خمس آن را بدهد. زمین آن چگونه حساب می شود؟
- آیا زمین، کف چرخ های وسایل نقلیه مانند ویلچر را پاک می کند؟ نوک عصا را چه طور؟
- اگر فردی منزل مسکونی خود را بفروشد و قبل از رسیدن سال خمسی با وجه مذکور، مغازه ای جهت امرار معاش بخرد، آیا باید خمس آن را بپردازد؟
- اینجانب دارای خانه ای هستم که آن را اجاره داده ام، آیا به پولی که صرف تعمیرات منزل می کنم همانند اصل خانه خمس تعلق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] منزل مسکونی را فروخت و سر سال رسید و به منزل جدید هم احتیاج دارد، آیا وجه منزل خمس دارد یا خیر؟ و اگر احتیاج ندارد به منزل جدید خمس دارد یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] بنده نزدیک 50 سال است به شغل تعمیر چرخ خیاطی مشغول می باشم. در این مدت افرادی ماشین های چرخ خیاطی خود را جهت تعمیر به فروشگاه بنده آورده اند. متأسفانه نزدیک به 40 چرخ خیاطی تعمیرشده با قدمت حدوداً 5 الی 20 سال در انباری که بصورت استیجاری می باشد، باقی مانده و احدی برای بردن آنها اقدامی نمی نماید و این امر مشکلاتی را برای بنده از حیث نگهداری اموال مردم و هزینه جابجائی های آنها به وجود آورده است. لذا نظر شرعی حضرتعالی در خصوص نحوه تعیین تکلیف آنها مزید امتنان است.
- [آیت الله خوئی] کسی که سال خمس ندارد و از درآمد خود به تدریج وسایل و ابزاری خریده است، مثلاً چرخ خیاطی و وسیله چوببری و ترازو و سنگ دکان و تلفون و گاز و برق و سرقفلی مشروع آیا خمس اینها را اکنون باید بدهد یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شخصی که به منزل شخصی احتیاج دارد مستطیع میشود؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی دو باب منزل مسکونی دارد و یکی از آنها مورد نیاز خودش است. اگر منزلی را که به آن احتیاج ندارد، به همسرش هدیه کند، خمس آن واجب است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شخصی که به منزل شخصی احتیاج دارد مستطیع می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] این جانب برای همسر خود امکانات کار، اعمّ از خرید چرخ صنعتی و وسائل مورد نیاز، محلّ کار، برق و غیره فراهم نموده ام، آیا در درآمد حاصل از کار خیاطی ایشان شریک هستم؟ آیا ایشان بدون رضایت بنده می تواند کار کند؟
- [امام خمینی] شخصی به اندازه رفتن به حج و مراجعت پول دارد ولی منزل شخصی ندارد و احتیاج به منزل نیز دارد، آیا منزل خریدن مقدم است یا به مکه رفتن؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا جدا کردن خمس احتیاج به اذن فقیه دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا دادن سهم سادات، احتیاج به اذن مجتهد دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در مواردی که برای کم کردن اجاره منزل، پرداخت قرض شرط میشود، اگر بدون این پول نیاز مسکن او تأمین نمیشود، این قرض خمس ندارد حتی اگر چند سال در دست صاحب منزل باقی بماند.
- در مواردی که برای کم کردن اجاره منزل، دادن قرض شرط میشود، اگر بدون این پول نیاز مسکن او تأمین نمیشود، این قرض خمس ندارد، حتی اگر چند سال در دست صاحب منزل باقی بماند.
- جهیزیهای که پدر به دخترش میدهد و دختر آن را به منزل خود میبرد، آنچه از جهیزیه که تا آخر سال استفاده نکرده، خمس دارد، مگر آنکه استفاده نکردن او اتفاقی بوده و آن چیز نیاز منزل اوست و یا چیزی است که نداشتن آن خلاف شأن اوست که در این صورت خمس ندارد.
- آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک، پوشاک، خرید اثاثیه، خریدِ منزل، جهیزیه دختر، عروسی، زیارت و مانند اینها میرساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد و زیادهروی هم نکرده باشد، خمس ندارد.
- مسائلی را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد، واجب است یاد بگیرد.
- کسی که با دست و زانو راه می رود ، اگر دست یا زانوی او نجس شود ، با راه رفتن پاک می گردد . و همچنین است ته عصا و ته پای مصنوعی و نعل چهارپایان و چرخ اتومبیل و گاری و مانند اینها بنا بر اظهر .
- کسی که خمس مال خود را نداده و فقیر شده، و یا اگر الآن بدهد فقیر میشود، همانطور که سایر بدهیها ساقط نمیشود، خمس مال او نیز ساقط نمیشود و باید به حاکم شرع مراجعه کند. * کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود، چنانچه آن ملک را برای ترقی قیمت نخریده باشد، مثلاً زمینی را برای زراعت خریده است، اگر پول آن را بعد از تعلق خمس به فروشنده داده، خمس همان پول را فعلاً باید بدهد و تفاوت ارزش پول را با حاکم مصالحه نماید. و با پرداخت خمس تصرفات قبلی بدون اشکال میشود، و اگر آن پول مشکوک در تعلق خمس بوده، احتیاطاً با حاکم مصالحه نماید. * کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر از منافع کسب، چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از خرید آن گذشته، باید خمس آن را بدهد، ولی اثاث خانه و چیزهای دیگری که نیاز داشته و مطابق شأن خود خریده، اگر بداند که از فایده در بین سال خود آنها را خریده، خمس واجب نیست؛ و اگر نداند که از منافع در بین سال خریده یا بعد از گذشت سال، احتیاطاً با حاکم شرع مصالحه نماید.
- اگر از مالی که خمس آن واجب شده، ولی خمس آن را نپرداخته و به ذمّه هم نگرفته، سودی ببرد، مقداری از سود که در مقابل خمس آن مال است، مال شخص نخواهد بود، و باید خمس اصل مال و تمام سودی که در مقابل خمس بهدست آورده و خمس بقیه سود را بدهد؛ مثلاً صد تومان مال خمس نداده داشته و از آن پنجاه تومان سود برده، بیست تومان بابت خمس اصل مال و ده تومان بابت سود این بیست تومان و هشت تومان بابت خمس چهل تومان باقیمانده، باید خمس بدهد.
- اگر کسی در مرضی که به آن مرض میمیرد، مقداری از مالش را به شخصی ببخشد و وصیت کند که بعد از مردن او هم مقداری به شخصی دیگر بدهند، آنچه را که در حال زندگی بخشیده، از اصل مال است و احتیاج به اذن ورثه ندارد، و چیزی را که وصیت کرده، اگر به مقدار ثلث میراث یا کمتر باشد، وصیت نافذ است و اگر زیادتر از ثلث باشد، زیادی آن احتیاج به اذن ورثه دارد.
- به سیّدی که معصیتکار است، اگر خمس دادن کمک به معصیت او باشد، بنابر احوط نمیشود خمس داد، و به سیّدی هم که آشکارا معصیت میکند، اگرچه دادن خمس کمک به معصیت او نباشد، بهتر این است که خمس ندهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] سیّد فقیر نمیتواند بیشتر از مخارج یک سالش خمس بگیرد ولی برای چیزی که احتیاج به آن دارد نظیر خانه میتواند خمس بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که از اوّل تکلیف خمس نداده، از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده، باید خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه وچیزهای دیگری که به آنها احتیاج دارد مطابق شأن خود خریده، پس اگر بداند در بین سالی که در آن سال فائده برده آنها را خریده، لازم نیست خمس آنها را بدهد و اگر نداند که در بین سال خریده است یا بعد از تمام شدن سال، بنابر احتیاط واجب باید با حاکم شرع مصالحه کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس چیزی که مورد احتیاج اوست بخرد چنانچه احتیاجش از آن برطرف شود و سال هم روی آن بگذرد باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس اثاثیهای برای منزل بخرد و سپس احتیاجش از آن برطرف شود، چنانچه احتمال دهد که تا یک سال بعد از برطرف شدن احتیاج وی، صرف مخارج زندگی میکند میتواند آن را تا یک سال نگه دارد و اگر چنین احتمالی نمیدهد باید بلافاصله خمس آن را بدهد، به هر حال اگر بعد از گذشت سال در مخارج صرف نکند باید خمس آن را بدهد و همچنین است زیورآلات زنانه که وقت زینتکردن زن به آنها گذشته باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس اثاثیه ای برای منزل بخرد هر وقت احتیاجش از ان بر طرف شد خمس ندارد و همچنین است زیور الات زنانه در صورتی که وقت زینت کردن زن با انها گذشته باشد
- [آیت الله سبحانی] کسی که از اول تکلیف خمس نداده، سه حالت دارد: 1 از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد، خریده و یک سال از خرید آن گذشته، باید خمس آن را بدهد. 2 اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آنها احتیاج دارد مطابق شأن خود از درآمد همان سال خریده، خمس به آن ها تعلق نمی گیرد. 3 اگر نداند که در بین سال خریده یا بعد از تمام شدن سال، باید تمام اموال مشکوک خود را حساب کرده و حاکم شرع و یا نماینده او، بدهی او را جهت خمس تخمین بزند و مصالحه نماید و با پرداخت آن ذمه او بری می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس اثاثیّهای که محتاج به آنها بوده و معمولاً عین آن باقی میماند برای منزل بخرد اگر احتیاجش از آن برطرف شود، خمس ندارد و همچنین است زیور آلات زنانه، اگر وقت زینت کردن زن به آنها گذشته باشد هم خمس ندارد گرچه احتیاط مستحبّ پرداخت خمس آنهاست.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که از اوّل تکلیف خمس نداده ، اگر از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده ویک سال از خرید آن گذشته باید خمس آن رابدهد واگر اثاث خانه وچیزهای دیگری که به آنها احتیاج دارد مطابق شأن خود خریده پس اگر بداند دربین سالی که در آن سال فائده برده آنها را خریده لازم نیست خمس آن را بدهد واکر نداند که در بین سال خریده یا بعد از تمام شدن سال ، بنابر احتیاط مستحبّ باید با حاکم شرع مصالحه کند . 2 معدن
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از منافع به دست آمده گذشته، باید خمس آن را بدهد، و اگر اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آنها احتیاج دارد، مطابق شأن خود خریده، در صورتی که بداند در بین سالی که در آن فایده برده آنها را خریده، لازم نیست خمس آنها را بدهد، و اگر نداند که در بین سال خریده یا بعد از تمامشدن سال، بنابر احتیاط مستحب باید با حاکم شرع مصالحه کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که از اول تکلیف خمس نداده اگر از منافع کسب چیزی که به ان احتیاج ندارد خریده و یک سال از وقت حصول ربح گذشته باید خمس ان را بدهد و اگر اثاث خانه و چیزهای دیگری که به انها احتیاج دارد مطابق شان خود خریده پس اگر بداند در بین سالی که در ان سال فایده برده انها را خریده لازم نیست خمس انها را بدهد و اگر نداند که در بین سال خریده و یا بعد از تمام شدن سال بنابر احتیاط واجب باید با حاکم شرع مصالحه کند