پزشکی
طبابت بیماران را پزشكى گویند.
آیا اخذ اجرت برای پزشک در حرفه پزشکی و صناعات مانند آن جایز است؟
در واجبات توصّلیه ی کفاییّه جایز است، زیرا وجوب آن اعم از مجانی بودن است و اگر به نحو مجّانی آن کارها واجب باشد، باعث اختلال نظام می شود.
در واجبات توصّلیه ی کفاییّه جایز است، زیرا وجوب آن اعم از مجانی بودن است و اگر به نحو مجّانی آن کارها واجب باشد، باعث اختلال نظام می شود.
پاسخ:
در واجبات توصّلیه ی کفاییّه جایز است، زیرا وجوب آن اعم از مجانی بودن است و اگر به نحو مجّانی آن کارها واجب باشد، باعث اختلال نظام می شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مراجعه زن به پزشک مرد، در صورت وجود پزشک زن در همان رشته پزشکی جایز است؟ با توجه به این که غالبا به او نگاه شده و گاهی هم از او معاینه به عمل می آید.
- به جهت عدم جواز لمس و اختلاط با نامحرم در مراکز آموزش پزشکی، آیا متدینین از آموزش این گونه حرفه ها باید دست بردارند؟
- آیا گرفتن اجرت برای تکثیر نوارهای صوتی که محتوی امور حرامی هستند، جایز است؟
- آیا اثبات جرم به غیر از دستورات شرع از طرق دیگر مثل نظریه پزشک قانونی امکان پذیر است؟ و آیا نظر پزشکی قانونی می تواند مستند برای حکم دادگاه باشد؟
- اگر پزشک دارو یا روش تشخیصی را که در حال حاضر کاملاً غیر مضر شناخته شده به خانم بارداری توصیه کند اما بعدا مشخص گردد این اعمال برای مادر یا جنین کاملاً مضر بوده اند، همان طور که این مورد در تاریخ پزشکی رخ داده است، آیا پزشک در قبال عوارض حاصله از این موارد، مسؤولیتی به عهده خواهد داشت؟
- آیا تشریح بدن میّت مسلمان جایز است؟ و اگر پیشبرد علم پزشکی مبتنی بر آن باشد، چه حکمی دارد؟
- شخصی بار خود را در حیاط مسجد می گذارد و حاضر است اجرت هم بدهد. آیا جایز است؟
- آیا مراجعه زن به پزشک مرد، در صورتی که پزشک زن در آن رشته موجود باشد جایز است؟ با توجّه به این که غالبا به او نگاه می شود و گاهی هم از او معاینه به عمل می آید.
- استخدام در بعضی از شرکت ها و مؤسسات و... مستلزم معاینات پزشکی است که گاهی مشتمل بر کشف عورت است ، آیا این عمل در صورت نیاز جایز است؟
- کارگر یا شاگردی که صاحب کار، او را امر به کم فروشی و کار خلاف قانون می کند، آیا این کارش جایز است؟ اجرت وی چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] برخی از مراکز قرآنی برای اجرای برنامه یا تشکیل کلاس های قرآنی پول مطالبه می نمایند آیا اخذ اجرت جایز است؟
- [آیت الله خوئی] آیا جایز است اخذ اجرت بر تعلیم حجاج واجبات حج و عمره و ارشاد آنها را؟
- [آیت الله سبحانی] اکثر فقهای امامیه معتقدند اخذ اجرت برای تعلیم احکام دین جایز نیست. از طرفی وظیفه ی علما یا قضات، تعلیم و اجرای احکام است آیا گرفتن مبالغی از مردم یا از دولت برای این افراد جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش، ساخت و اخذ اجرت جهت ظروف طلا و نقره، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مدیر علاوه بر اخذ مخارج مستحقّ اجرت المثل زمان اداره خواهد بود یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا استفاده از الکل سفید برای ضد عفونی کردن دست و لوازم پزشکی مثل دماسنج و غیر آن به خاطر استفاده از آنها در امور پزشکی و درمان توسط پزشک یا تیم پزشکی جایز است؟ الکل سفید همان الکل پزشکی است که قابل نوشیدن هم هست، آیا نماز خواندن با لباسی که یک یا چند قطره از این الکل بر آن ریخته شده، جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه شرکت دخانیات بر روی پاکت سیگار ریه سیگاری را تصویر کرده است که کاملاً آماده بیماری است آیا عوض کردن آن تصویر و اخذ اجرت بر این کار جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] برخی اوقات، زن و شوهر به تلقیح مصنوعی که پزشکی آن را اجراء می کند نیاز پیدا می کنند و آن عمل، مستلزم دیدن آلت تناسلی آنان توسط پزشک است آیا چنین عملی جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه پزشک عمومی بر طبق قوانین جاری وزارت بهداشت و نظام پزشکی در تابلوی خود عبارت (دکتر...عمومی، داخلی، اطفال، پوست) درج کند، لکن برخی از بیماران وی را متخصص فرض نمایند، آیا درج این عناوین جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] امروزه در یک شهر معمولا هم پزشک زن و هم پزشک مرد در تخصصهای مختلف پزشکی وجود دارد . مراجعه به پزشک غیر همجهس چه حکمی دارد ؟ در صورتی که متخصّص غیر همجنس عالمتر باشد ، حکم چیست ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چند نفر قرار بگذارند که در مزدی که از کار خودشان میگیرند با یکدیگر شریک شوند، مثل کارگرهایی که قرار میگذارند هر قدر مزد گرفتند با یکدیگر تقسیم کنند، شرکت آنان صحیح نیست؛ ولی اگر یک چیز را بهعنوان مزد به همه بدهند، هر کدام بهنسبت سهم اجرت خود در آن شریک میشوند، همچنین اگر چند نفر با هم یک کار را که اجرت معینی دارد انجام دهند، در اجرت آن شریک هستند.
- اگر عقد مساقات باطل باشد درختهای غَرس شده ملک کسی است که نهالها از آنِ او بوده؛ پس اگر مال مالک بوده، عامل اجرتالمثل میبرد، وگرنه مال کسی است که آنها را کاشته است، ولی صاحب زمین هم حق کندن آنها را دارد، و در صورت کندن باید خسارتی را که بر درختها وارد شده به صاحب درخت بدهد، و در صورتی که مالک نمیدانست عقد مساقات باطل بوده، میتواند اجرت زمین از اول تا آخر، یا تا زمان کندن درختها و نیز اجرت پُر کردن گودالها را که در اثر کندن درختها ایجاد می‌شود، از صاحب درخت بگیرد، ولی نمیتواند صاحب درخت را مجبور کند که آنها را نَکنَد و به او بفروشد، و همچنین صاحب درخت حق ندارد که مالک زمین را مجبور کند که اجازه دهد درختها در زمین او باقی بماند و تنها اجرت زمین را بگیرد.
- کفن کردن میّت با چیز نجس جایز نیست و بنابر احتیاط در چیز نجسی که نماز با آن جایز است نیز کفن نکنند.
- هر گاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی بهدست آورد، اگرچه مثلاً نماز و روزه میتی را بهجا آورد و از اجرت آن، مالی تهیه کند، چنانچه از مخارج سال او و عیالاتش زیاد بیاید، باید خمس، یعنی یک پنجم آن را به دستوری که بعداً گفته می‌شود بدهد.
- شنیدن صدای زن نامحرم بدون قصد لذت، جایز است.
- نافله خواندن در وقت فریضه، ولو نافله غیر یومیه باشد، در صورتی که باعث فوت فریضه نشود جایز است و همچنین جایز است نافله خواندن برای کسی که نماز قضا یا واجب دیگر مثل نماز استیجاری به گردن دارد.
- کسی را که برای نمازهای میت اجیر کردهاند اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشد که تمام نمازها را خودش بخواند، باید اجرت مقداری را که نخوانده از مال او به ولی میتی که برای نماز او اجیر شده بود، بدهند؛ مثلا اگر نصف آنها را نخوانده، باید نصف پولی را که گرفته از مال او به ولی میت بدهند، و اگر شرط نکرده باشند، ورثه اجیر باید از مال او کسی را اجیر بگیرند تا نمازهای باقیمانده را بخواند، و اگر مال نداشته باشد، بر ورثه چیزی واجب نیست، و احتیاط در اعلام به مستأجر است که در صورت تمکن فرد دیگری را اجیر نماید.
- اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره، معلوم شود که اجاره باطل بوده، مستأجر باید مالالاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد؛ مثلاً اگر اتاقی را یک ساله به هزار تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده، چنانچه اجاره آن خانه معمولاً پانصد تومان است، باید پانصد تومان بدهد و اگر دو هزار تومان است، باید دوهزار تومان بپردازد، و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده، باید اجاره آن مدت را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد، و این در صورتی است که صاحب ملک عالم به بطلان اجاره نباشد، که در صورت علم، استحقاق گرفتن اجرةالمثل توسط مالک، محل تأمل است، و اگر علت بطلان اجاره، نداشتن اجرت باشد، بعید نیست که عمل مجانی و تبرّعی باشد و استحقاق اجرت در آن نباشد.
- پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جایز نیست.
- نگاه کردن به زنان اهل ذمّه، بلکه به زنان کافری که از هنگام تولد محکوم به کفر هستند به جاهایی از بدن آنها که عادتاً پوشانیده نمیشود، بدون قصد لذت و در صورتی که خوف واقع شدن در حرام نباشد، جایز است. و بنابر اظهر نگاه کردن به زنان بادیهنشین و غیر آنها که عادت به پوشاندن ندارند، بدون قصد لذت، جایز است، مگر در صورت خوف وقوع در حرام، پس معاشرت با آنها در داد و ستد و سایر نیازها، جایز است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی بچهای را ختنه کند و ضرری به آن بچه برسد یا بمیرد، چنانچه اصول پزشکی را که برای متعارف اهل آن حرفه شناخته شده است، رعایت کرده و با اجازه ولیّ انجام داده باشد، ضامن نیست؛ مگر شرط ضمان شده باشد که در این صورت ضامن است. بلی در صورتی که ولیّ کودک رضایت داده باشد که پزشک در صورت غفلت ضامن ضرر نباشد، اگر در اثر غفلت ضرری به طفل وارد شده ضامن نیست، ولی اگر در اثر مسامحه و سهلانگاری ضرری به طفل وارد شود ضامن است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اموالی که از را ه خدعه و نیرنگ، ادعای باطل یا ربا , از کفّار حربی به دست آمده باشد، اگر اکتساب و حرفه، شرط وجوب خمس باشد، این اموال جزء درآمد سالانه محسوب نمی شود و خمس ندارد و اگر کسب و حرفه, شرط آن نباشد، پس از گذشت سال و کسر هزینه آن , خمس دارد که مشهور میان فقیهان شیعه این است گرفتن ربا از کافر و بانک های کشورهای غیراسلامی جایز بوده و در حکم کسب حلال است.
- [آیت الله وحید خراسانی] کارهای بانکی دو قسم می باشد کارهایی که مربوط به معاملات ربوی است اشتغال به انها جایز نیست و کارمندی که در این نوع کارها مشغول است در مقابل ان نمی تواند اجرت بگیرد کارهایی که ارتباطی با معاملات ربوی ندارد اشتغال به انها و اجرت گرفتن برای انها جایز است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پزشک بدست خود به مریض دوا بدهد یا تزریق کند، یا به عنوان طبابت نسخه ای برای بیمار بنویسد یا دستوری به او بدهد و مریض دارو را بخورد، چنانچه در طبابت و معالجه اش خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، پزشک ضامن است. ولی اگر در مقام طبابت و معالجه نباشد بلکه بعنوان نظریه پزشکی در کتاب بنویسد یا بگوید فلان دارو برای فلان مرض فائده دارد و بواسطه خوردن دارو ضرری به مریض برسد یا بمیرد پزشک ضامن نیست.
- [آیت الله اردبیلی] زن بیشوهری که با او زنا شده، عدّه ندارد و ازدواج با او جایز است؛ ولی بنابر احتیاط از ازدواج با کسانی که زنا را حرفه خود قرار دادهاند خودداری شود، مگر این که به طور کلّی دست بردارند و توبه آنان احراز شود و زنی که به شبهه با او آمیزش شده، باید عدّه طلاق نگهدارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر شریکی که میخواهد اخذ به شفعه کند در وقت فروختن حاضر نباشد، هنگامی که حاضر می‌شود میتواند اخذ به شفعه کند، هرچند مدّت زیادی بر آن گذشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر دو شریک مال را تقسیم کنند و بعد یکی از آنها قسمت خود را بفروشد، دیگری نمیتواند اخذ به شفعه کند، زیرا اخذ به شفعه مخصوص صورتی است که مال تقسیم نشده باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب مطلق استعمال انها هر چند زینت نمودن اطاق باشد جایز نیست ولی نگاه داشتن انها مانعی ندارد و ساختن ظرف طلا و نقره و اجرت گرفتن بر ان و خرید و فروش انها جایز است مگر برای زینت نمودن که محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب مطلق استعمال انها هر چند زینت نمودن اطاق باشد جایز نیست ولی نگاه داشتن انها مانعی ندارد و ساختن ظرف طلا و نقره و اجرت گرفتن بر ان و خرید و فروش انها جایز است مگر برای زینت نمودن که محل اشکال است
- [آیت الله اردبیلی] در موارد اشتباه آزمایشگاه و در نتیجه اشتباه معالجه، اگر خسارات و عوارض آن مستند به نقص و نارسایی آزمایشگاه باشد، مسئول آزمایشگاه ضامن است و اگر مستند به پزشک باشد، پزشک ضامن است، مگر این که شرط عدم ضمان کرده باشند و پزشک نیز دقت لازم را انجام داده باشد که در این صورت پزشک ضامن نیست.