بیمار
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
آیا جایز است دکتر مرد بیمار زن را جراحی کند، در حالی که باید بدن او را لخت کنند؟
اگر دسترسی به دکتر زن نباشد، در حدّ ضرورت جایز است نه بیشتر.
اگر دسترسی به دکتر زن نباشد، در حدّ ضرورت جایز است نه بیشتر.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم تماس دست های پرستار زن با بدن بیمار مرد چیست؟
- پرستاری زن، از مرد بیمار چه حکمی دارد؟
- لخت شدن در عزاداری چگونه است و اگر بر اثر سینه زنی، بدن سرخ شود، چه حکمی دارد؟
- آیا نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم بدون قصد لذت حرام است؟
- استشمام بوی طبیعی بدن زن نامحرم یا بوی لباس های او برای مرد نامحرم اشکال دارد؟
- اینجانب دانشجوی سال چهارم پزشکی هستم. در این مقطع تحصیلی گاهی اوقات جهت آموزش بر بالین بیماران زن و یا در اتاق عمل جرّاحی جهت یادگیری عملی، لازم است که به محل های حرام بدن زن نگاه کنم و احیانا با دستکش یا بدون آن بر بدن زنان دست بزنیم. وظیفه چیست؟
- اگر در عمل جرّاحی، عضوی از بدن را قطع کنند و به جای دیگر بدن پیوند دهند، حکم عضو مقطوع از جهت نجاست و طهارت چیست؟
- اگر مردی برای این که با خواهر زن خود ازدواج کند، او را به شکل ظاهری طلاق دهد، در حالی که زن در خانه او باقی بماند، آیا مرد می تواند با خواهرش ازدواج کند؟
- اگر مطمئن باشیم و یا احتمال دهیم که پیوند عضو به بدن بیمار ردّ خواهد شد و نهایتا مفید نخواهد بود، آیا مجازیم با خوش بینی و به عنوان کمک به بیمار، از بدن فرد زنده یا مرده ی دیگری عضوی را جدا و به آن بیمار پیوند بزنیم؟
- آیا تنها بودن پزشک مرد با بیمار زن یا بالعکس در مطبّ (با توجه به این که کسی حق ورود بدون هماهنگی و اجازه به داخل مطب را ندارد)، شرعا اشکال دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] برای جلوگیری از بارداری اعمال جرّاحی انجام میشود چه در مرد و چه در زن آیا اگر اعمال جرّاحی موجب عقیم شدن زن یا مرد شود جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] پس از عمل جراحی مشخص می شود که یک عدد گاز استریل در بدن بیمار باقی مانده و بیمار مجدداً مورد عمل جراحی قرار می گیرد آیا بیمار مستحق دریافت خسارات مالی و دیه است؟
- [آیت الله خامنه ای] پزشکی یقین دارد که انجام گرفتن عمل جراحی روی بیمار، تاثیر در زنده ماندن او ندارد، و در هر صورت، بیمار پس از مدت کوتاهی خواهد مرد. آیا پزشک جایز است بنا به اصرار همراهان بیمار یا مسئولان بیمارستان، اقدام به جراحی نماید یا نه؟
- [آیت الله نوری همدانی] تغییر جنسیت مرد به زن و زن به مرد با عمل جراحی چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله سبحانی] آیا ماساژ دادن بدن مرد به وسیله مرد و بدن زن به وسیله زن در یک فضای محدود با رعایت ستر عورت جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مرد میتواند عکس دختر بچّه لخت مادر زاد را ظاهر نماید و یا زن عکس پسر بچّه را؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در اتاق عمل بیمارستانها پرستارهای زن در کنار دکترهای مرد کار می کنند و وسایل و ابزار جراحی را به دست دکتر می دهند و گاهی دست آنها در دست نامحرم قرار می گیرد، آیا شرعاً حرام است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از باب احتیاط، عروس برای بررسی بکارت به دکتر زن و در صورت نبودن زن به دکتر مرد مراجعه کند با توجه به لزوم لمس، آیا این کار جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] پزشکی یقین دارد که عمل جراحی روی بیمار تأثیری در زنده ماندن او ندارد طوری که بیمار چه عمل شود یا نشود بیش از مدت کوتاهی زنده نخواهد ماند. آیا جایز است بنا به اصرار همراهان بیمار یا مسئولین بیمارستان اقدام به جراحی نماید یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] آسیبی به دست بیمار وارد می شود، در عمل جراحی، برای ترمیم آن قطعه ای از پوست یا استخوان یا رگ از دیگر اعضای بدن بیمار برداشته می شود آیا اخذ برائت برای این بخش از عمل لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نگاه کردن مرد به بدن مرد دیگر با قصد لذت و همچنین نگاه کردن زن به بدن زن دیگر با قصد لذت، حرام است، ولی بدون قصد لذت جایز است.
- نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، بنابر احتیاط واجب، حرام است. و همچنین نگاه کردن زن به بدن پسری که بالغ نشده ولی خوب و بد را میفهمد، جایز نیست. و اما جواز نگاه کردن زن به قسمتی از بدن مرد نامحرم که غالباً باز است، مثل سر، خالی از وجه نیست، مگر اینکه این نگاه کردن کمک به معصیت باشد.
- جایز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند و بنابر احتیاط فرقی بین مرد و زن نیست.
- اگر مرد برای معالجه زن نامحرم و یا زن برای معالجه مرد نامحرم ناچار شود که او را نگاه کند و دست به بدن او بزند، اشکال ندارد، ولی اگر با نگاه کردن بتواند معالجه کند، نباید دست به بدن او بزند، و اگر با دست زدن بتواند معالجه کند نباید نگاه کند.
- اگر میّت و کسی که او را غسل میدهد هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میّت برهنه باشد.
- بنابر احتیاط واجب نگاه کردن مرد به بدن و موی دختری که نُه سالش تمام نشده، ولی خوب و بد را میفهمد جایز نیست، اگرچه بدون قصد لذت هم باشد.
- زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند، اگرچه کمک به حرام و قصد لذتی در بین نباشد، بلکه احتیاط واجب آن است که از پسر غیر بالغ که خوب و بد را میفهمد نیز خود را بپوشاند. و همچنین احتیاط واجب آن است که مرد هم بدن خود را از زن نامحرم بپوشاند، اگرچه کمک بر حرام نباشد، و اگر کمک بر حرام باشد پوشاندن بدن قطعاً واجب است، همانطور که پوشاندن عورت از زن نامحرم واجب است. و نیز احتیاط واجب آن است که مرد بدن خود را از دختر نامحرمی که نُه سالش تمام نشده، ولی خوب و بد را میفهمد بپوشاند، اگرچه قصد لذتی در بین نباشد.
- اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، و اگر یک زن باشد، مستحب است پشت سر امام بایستد، و اگر یک مرد و یک زن، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و بقیه پشت سر امام بایستند، واگر چند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چند زن باشند، مستحب است مردها پشت سر امام و زنها پشت مردها بایستند.
- جلوگیری کردن زن از بارداری قبل از انقعاد نطفه اشکال ندارد و عمل جرّاحی برای آن، اگر ضرورت لازم عقلایی داشته باشد و با رضایت شوهر انجام شود، مانعی ندارد، بهشرط آنکه از لمس و نظر حرام اجتناب شود، ولی عقیم کردن جایز نیست.
- اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد، در حالی که زنده است گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند، نجس است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه میت مرد را مرد غسل دهد و یا میت زن را زن غسل دهد، جایز است غیر از عورت، بدن او را برهنه کند.
- [آیت الله سیستانی] جایز است زن با عمل جراحی لولههای رحم را ببندد هرچند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی این عمل جایز نیست در صورتی که متوقف باشد بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا لمس قسمتی که لمس آن بدون دستکش جایز نیست، مگر در حال ضرورت با تفصیلی که گذشت. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدانها و مانند آن که ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر اینکه بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و مانند این احکام در مورد مرد نیز جاری است البته، اگر عمل جراحی به دست کسی جز شوهر صورت گیرد، و موجب نگاه به آنچه به آن جایز نیست و لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، در این صورت این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، حکم این مسأله تماماً درباره مرد نیز جاری است.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه پرستار و یا طبیب ناچار باشد دست به عورت بیمار بزند باید دستکش در دست کند که دست او به عورت آنها نرسد و همچنین است اگر پرستار و یا طبیب مرد ناچار شود دست به بدن زن بزند یا پرستار و طبیب زن دست به بدن مرد بزند باید دستکش در دست کنند، مگر این که ضرورتی در کار باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پرستار یا طبیب ناچار باشد دست به عورت بیمار بزند باید دستکش یا مانند آن در دست داشته باشد، همچنین اگر طبیب و پرستار مرد ناچار باشد دست به بدن زن بزند یا طبیب و پرستار زن دست به بدن مرد بزند، ولی در صورت ضرورت و ناچاری اشکالی ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه پزشک زن وجود داشته باشد پزشک مرد حق ندارد بیمار زن را معاینه کند کما این که بیمار زن حق ندارد با وجود پزشک زن اجازه دهد پزشک مرد او را معاینه کند. و چنانچه پزشک زن نباشد یا بیماری خاصی باشد که پزشک زن نتواند آن را معالجه کند زن بیمار می تواند به پزشک مرد مراجعه کند. در این صورت پزشک باید برای معاینه به حداقل اکتفا کند.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه پرستار و یا طبیب ناچار باشد دست به عورت بیمار بزند باید دستکش در دست کند که دست او به عورت آنها نرسد و همچنین است اگر پرستار و یا طبیب مرد ناچار شود دست به بدن زن بزند یا پرستار و طبیب زن دست به بدن مرد بزند باید دستکش در دست کنند، مگر این که ضرورتی در کار باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تزریق خون انسانی به انسان دیگر برای درمان بیماری یا جراحی یا نجات جان او جایز است، خواه خون مسلمان باشد یا کافر، مرد باشد یا زن و خرید و فروش خون برای این منظور مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] نگاه کردن مرد به بدن مرد دیگر و زن به بدن زن دیگر به قصد لذت حرام است
- [آیت الله مظاهری] نگاه مرد به بدن مرد جز عورتین و نگاه زن به بدن زن جز عورتین، اگر شهوتانگیز و مفسدهانگیز نباشد، جائز است، ولی مرد عفیف و زن با عفّت، نگاه به مواضع حسّاس همجنس خود نظیر بالای زانو و سینه و مانند اینها نمیکند.
- [آیت الله علوی گرگانی] مرد نباید با قصد لذّت به بدن مرد دیگر نگاه کند ونگاه کردن زن هم به بدن زن دیگر با قصد لذّت حرام است.