بزرگان
بازرگان (۲) (یا بَزِرگان)، صورت ترکی کلمه فارسی «بازَرگان» است.
در برخی از مناطق رسم آن است که بزرگان فامیل دختر و پسر متکفّل تعیین مهریه می شوند، در صورتی که پسر قلبا رضایتی به آن چه آنان تعیین کرده اند ندارد، آیا آن مهریه بر ذمه ی او خواهد بود؟
طیب خاطر و رضایت قلبی میزان است، پس اگر در وقت عقد رضایت به آن ندهد و بعد از عقد هم راضی نشود، آن مهریه به ذمه ی او نخواهد بود.
طیب خاطر و رضایت قلبی میزان است، پس اگر در وقت عقد رضایت به آن ندهد و بعد از عقد هم راضی نشود، آن مهریه به ذمه ی او نخواهد بود.
عنوان سوال:
در برخی از مناطق رسم آن است که بزرگان فامیل دختر و پسر متکفّل تعیین مهریه می شوند، در صورتی که پسر قلبا رضایتی به آن چه آنان تعیین کرده اند ندارد، آیا آن مهریه بر ذمه ی او خواهد بود؟
پاسخ:
طیب خاطر و رضایت قلبی میزان است، پس اگر در وقت عقد رضایت به آن ندهد و بعد از عقد هم راضی نشود، آن مهریه به ذمه ی او نخواهد بود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در تعیین مقدار مهریه توافق دختر و پسر شرط است؟ یا آن که والدین آن ها هم حقّ اعمال نظر دارند؟
- در برخی مناطق چنین رسم شده که مثلاً پنجاه نفر افراد فامیل هر ماه ده هزار تومان تا 50 ماه جمع کرده و هر ماه به قید قرعه به یکی از پنجاه نفر، پانصد هزار تومان وام قرض الحسنه بدون بهره می دهند، چنین برنامه ای از نظر شرع اشکال دارد؟
- اگر دختر و پسر در ایام عقد از پشت آمیزش کرده باشند، آیا دختر حق دریافت کل مهریه را با عدم پذیرش تمکین از جلو دارد؟
- با توجه به این که کلاس های دانشجویان دختر و پسر با هم برگزار می شود، طبعا ناخودآگاه چشم پسران دختران نامحرم می افتد، حکم آن در صورتی که بدون قصد لذت باشد چیست؟
- در رساله آمده: "مادربزرگ و مادر و خواهر و دختر پسری که لواط داده بر لواط کننده حرام است، اگرچه لواط کننده و لواط دهنده بالغ نباشند". سؤال این که شخصی در سنّ 12 سالگی دست به چنین عملی زده و بعدا هم خواهر آن پسر را گرفته و دارای فرزندانی است، چون مسأله را نمی دانسته، و تازه متوجّه شده که آن زن بر او حرام است، حکم مسأله چیست؟ اگر باید از هم جدا شوند، زن از نظر مهریه و نفقه چه حکمی دارد؟ آیا زن می تواند بگوید من همه ی مهریه و نفقه ام را می خواهم؟
- در صورتی که پسر و دختر در ازدواج با همدیگر رضایت نداشته باشند و با حاکم شدن نظر پدر و مادر به عقد هم درآیند و بعد از مراسم عقد و عروسی به خاطر عرف مردم به چنین ازدواجی رضایت دهند، آیا این ازدواج مشروع است یا خیر؟
- هر گاه پدر و مادر، بیمار و یا معلول باشند که نیاز به پرستاری و نگهداری داشته باشند، آیا نگهداری آن ها فقط به عهده ی فرزندان پسر می باشد یا دختران نیز در این مورد مسؤولیتی دارند و در صورتی که پدر و مادر فرزند پسری نداشته باشند، آیا وظیفه ی نگهداری و پرستاری آنان به عهده ی دختر می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی برای خواستگاری دختری برود و برای تعیین مهریه پدر دختر بگوید که مهریه این دختر هم باید به اندازه مهریه دخترهای بزرگم باشد و پسر نیز بخاطر آن حرف قبول کند که همان اندازه باشد و بعد از جاری شدن صیغه عقد بفهمد که پدر دختر دروغ گفته چون مهریه دخترهای بزرگش خیلی کمتر بوده آیا این مهریه حلال است یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شیرینی دختر و پسری را می خورند، پسر و بزرگان او هدایایی را برای عروس و خانواده اش می برند، در صورتی که نامزدی به هم بخورد و یا یکی از پسر و دختر بمیرند، حکم این هدایا چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بین دختر و پسر به قصد ازدواج و با اطلاع خانواده صیغه محرمیت خوانده می شود به مدت 14 روز که پس از 14 روز عقد دائم انجام گیرد البته مهریه صیغه موقت را همان تعداد مهریه ای که برای عقد دائم تعیین کردند می گذارند1000 سکه اما بنا به دلایلی پس از 14 روز عقد دائم صورت نمی گیرد و قضیه کاملا منتفی می شو د آیا مهریه تعیین شده بر گردن پسر هست و باید پرداخت کند ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بین دختر و پسر به قصد ازدواج و با اطلاع خانواده صیغه محرمیت خوانده می شود به مدت 14 روز که پس از 14 روز عقد دائم انجام گیرد البته مهریه صیغه موقت را همان تعداد مهریه ای که برای عقد دائم تعیین کردند می گذارند1000 سکه اما بنا به دلایلی پس از 14 روز عقد دائم صورت نمی گیرد و قضیه کاملا منتفی می شو د آیا مهریه تعیین شده بر گردن پسر هست و باید پرداخت کند ؟
- [آیت الله مظاهری] مهریه ای که در عقد ازدواج در سالها قبل تعیین شده ولی اکنون ارزش پول آن کاسته شده است، چه میزان بر ذمّه زوج ثابت است؟
- [سایر] در خانواده ما رسم است که در مراسم خواستگاری ، دختر و پسر فقط بیست دقیقه می توانند صحبت کنند . بنظر شما این کافی ست ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پولی را که پدر دختر از داماد می‌گیرد آن را مهریه دخترش قرار میدهند به این معنی که مبلغ را کاملادختر از شوهر خود به عنوان مهریه خود اخذ کند هر مقداری را که دختر خواست برای خودش جهیزیه تهیّه کند و اضافه از آن را به پدر یا برادر خود هبه کند حلال است یا خیر و در صورتی که برای دختر حلالیّت پیدا کند آیا خمس آن بعد از یک سال به ذمّه پدر است یا دختر؟
- [سایر] 1 . الف) آیا خواستگاری دختر یا خانواده او از پسر جایز است؟ ب) به نظر اسلام، مهریه چقدر باید باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مهریه ای را که به انسان تحمیل می کنند لازم است آنرا بپردازیم و یا آنچه که نیت پسر و دختر است کافی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که ورّاث متوفّی عبارت باشند از: دختر عمو، یا پسر عموی ابوینی و دختر عمو و پسر عموی پدری، آیا در این صورت به دختر عمو و پسرعموی پدری هم ارث می رسد؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پدر و جد پدری می توانند برای محرم شدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورند، و نیز می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن، به عقد کسی درآورند ولی باید آن عقد برای دختر مصلحت داشته باشد حتی اگر به مقدار مهریه ای باشد که برای دختر قرار می دهند.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای محرم شدن مثلاً پدر یا جدّ پدری ، دختر یا پسر نابالغ خود را برای مدت کوتاهی به عقد کسی در آورد ، در صورتی که بر آن مفسدهای بار نشود ، عقد صحیح است ، ولی اگر در مدت ازدواج پسر ، بطور کلی قابلیت تلذذ نداشته باشد ، یا دختر بطور کلی قابل تلذذ از او نباشد ، صحت عقد محل اشکال است .
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر ، یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد ، پسر باید بعد از بالغ شدن خرج آن زن را بدهد ، بلکه قبل از بلوغ هم در صورتی که به سنی رسیده باشد که قابلیت تلذّذ را داشته باشد ، و زن هم بحدی کوچک نباشد که قابلیت آنکه شوهر از او تلذّذ ببرد را نداشته باشد ، نفقه زن بر ذمّه پسر ثابت است ، و در غیر این صورت نفقه واجب نیست .
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر و جدّ پدری می‌توانند در صورتی که مفسده نداشته باشد برای پسر یا دختر نابالغ یا دیوانه خود ازدواج کنند و در اینجا فرقی نیست که دیوانه با حال دیوانگی بالغ شده باشد، یا پس از بالغ شدن دیوانه شده باشد و بعد از آن که دختر بالغ شد نمیتواند ازدواجی را که برای او کردهاند بهم بزند و اگر پسر بالغ شد بنا بر احتیاط واجب اجازه وی رعایت شود، مخصوصاً اگر عقد را جدّ انجام داده باشد، بنابراین در صورت عدم اجازه پسر، او را شوهر آن دختر بحساب نیاورند و دختر هم تا طلاق صورت نگرفته، با دیگری ازدواج نکند.
- [آیت الله سیستانی] آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک و پوشاک و اثاثیه و خرید منزل ، و عروسی پسر ، و جهیزیه دختر و زیارت و مانند اینها میرساند ، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد ، خمس ندارد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که میت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم آنان به اولادشان می رسد، سهم برادر زاده و خواهرزاده مادری بطور مساوی بین آنها تقسیم می شود و سهم برادرزاده و خواهرزاده پدری یا پدر و مادری چنان تقسیم می شود که پسر دو برابر دختر می برد، ولی اگر برادرزاده پدری، یا پدر و مادری، همه از یک برادر باشند احتیاط آن است که در مقدار تفاوت میان پسر و دختر، باهم مصالحه کنند.
- [آیت الله سیستانی] هرگاه بخواهند ارث را تقسیم کنند ، برای بچهای که در شکم است که اگر زنده بدنیا بیاید ارث میبرد ، در صورتی که معلوم باشد یکی است یا متعدد ، پسر است یا دختر ، هر چند با کمک وسائل علمی باشد باید سهم او یا آنها را نگهدارد ، و اگر معلوم نباشد ، پس اگر احتمال معتبری داده شود که متعدد است ، به مقدار عدد محتمل باید سهم پسر نگه دارند ، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر بدنیا آمد ، زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم کنند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که مدتی برای دادن مهر در عقد تعیین نشده باشد زن حق دارد مهر خود را فوراً مطالبه کند، بلکه می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی بر دادن مهر را داشته باشد یا نه، مگر این که عدم توانایی او قرینه بر این باشد که مهر از اول بر ذمه بوده نه بصورت نقدی.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر و جدّ پدری بخواهند برای محرم شدن یک ساعت یا دو =============================================================================== 1 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 1 از (أبواب المتعة)،ح2 و 20،ج21،ص5 و 10. ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود در آورند یا دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی درآورند، در صورتی صحیح است که به مصلحت طفل باشد و به طور جِدّی قصد انشای عقد را داشته باشند و بنابر احتیاط پسر و دختر قابل استمتاع باشند وگرنه تنها برای محرمیّت، صیغه خواندن خالی از اشکال نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، برای بچهای که در شکم است که اگر زنده به دنیا بیاید ارث میبرد، در صورتی که احتمال بیشتر از یکی نرود، سهم یک پسر را کنار میگذارند و زیادی را ورثه بین خود تقسیم میکنند، ولی اگر احتمال بدهند که بیشتر از یکی است، مثلاً احتمال بدهند که زن به دو یا سه بچه حامله باشند و ورثه هم راضی نباشد که سهم حمل احتمالی را کنار بگذارند، جایز است که ورثه سهم بیشتر از یک پسر را تقسیم کنند. به هر حال پس از ولادت در صورتی ارث به نوزاد داده میشود که اثر روشنی بر حیات وی؛ همچون گریه یا حرکت آشکار، وجود داشته باشد وگرنه، شرعاً حکم میشود که نوزاد مرده به دنیا آمده و ارثی به وی داده نمیشود. لازم به توضیح است که اگر بتوان به روشی همچون روشهای پزشکی کنونی مطمئن گشت که بچهای که در شکم است دختر است یا پسر و برخی از ورثه حاضر به تأخیر تقسیم مقدار تفاوت بین سهم پسر و دختر نباشند یا در میان ورثه افراد نابالغ یا دیوانه وجود داشته باشد و تأخیر در تقسیم این مقدار به ضرر آنها باشد، لازم است که جنسیّت بچه را تعیین نمود و در هر حال اگر به گونه اطمینانی وضعیّت بچه روشن شود، بر طبق آن میراث تقسیم میگردد.