پرستاری
پرستارى، مراقبت و مواظبت از بیمار، کودک و مانند آنان است، که از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، حج و نکاح سخن رفته است.
هر گاه پدر و مادر، بیمار و یا معلول باشند که نیاز به پرستاری و نگهداری داشته باشند، آیا نگهداری آن ها فقط به عهده ی فرزندان پسر می باشد یا دختران نیز در این مورد مسؤولیتی دارند و در صورتی که پدر و مادر فرزند پسری نداشته باشند، آیا وظیفه ی نگهداری و پرستاری آنان به عهده ی دختر می باشد؟
در این جهت، بین فرزند پسر و دختر فرقی نیست و آن چه بر فرزند واجب است، نفقه ی پدر و مادر است درحدّ و شرایطی که در رساله ها ذکر شده است.
در این جهت، بین فرزند پسر و دختر فرقی نیست و آن چه بر فرزند واجب است، نفقه ی پدر و مادر است درحدّ و شرایطی که در رساله ها ذکر شده است.
عنوان سوال:
هر گاه پدر و مادر، بیمار و یا معلول باشند که نیاز به پرستاری و نگهداری داشته باشند، آیا نگهداری آن ها فقط به عهده ی فرزندان پسر می باشد یا دختران نیز در این مورد مسؤولیتی دارند و در صورتی که پدر و مادر فرزند پسری نداشته باشند، آیا وظیفه ی نگهداری و پرستاری آنان به عهده ی دختر می باشد؟
پاسخ:
در این جهت، بین فرزند پسر و دختر فرقی نیست و آن چه بر فرزند واجب است، نفقه ی پدر و مادر است درحدّ و شرایطی که در رساله ها ذکر شده است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تأمین مخارج پدر و مادر نیازمند تنها به عهده ی فرزندان پسر وی می باشد، یا دختران نیز در صورتی که درآمد شخصی داشته باشند، در این مورد مسؤولیتی دارند؟
- معلولی که فرزندان او فوت کرده اند و یا در محلّ نباشند یا دسترسی به آن ها مشکل باشد، آیا نگهداری جدّ و جدّه ی معلول به عهده ی نوه های او اعمّ از پسر یا دختر می باشند؟
- مردی که دارای دو پسر و سه دختر و همسر بوده، بیست سال است از دنیا رفته، در زمان فوت وی یکی از دختران مبتلا به بیماری روانی و یکی از فرزندان پسرش صغیر بوده است. پسر بزرگ به اتّفاق مادر اموال باقی مانده متوفّی را بیش از سهم ارثیه برای خود قرار داده و به امضای همگان رسانده است؟ اکنون وارثین از جریان اطّلاع پیدا کرده اند، وظیفه ی وارثین دیگر چیست؟
- در مورد تبعیت از پدر و مادر در شکسته بودن و اتمام نماز، اولاً آیا فرزندان تابع پدر و مادر هر دو هستند یا تابع پدر و چنان چه وطن مادر غیر از وطن پدر باشد، با توجه به این که پدر در وطن مادر مسافر است، وظیفه ی اولاد چیست؟ و ثانیا تبعیّت تا چه زمانی است؟ و ثالثا شهری که فرزند در آن متولد شده است، لکن نه وطن پدر اوست و نه وطن مادر او، آیا وطن او محسوب می شود؟
- در زمان تقسیم اراضی در سراسر مملکت، زمین های زراعی مورد نسق، به خود کشاورزان واگذار گردید. مالک یکی از زمین ها یک بیستم از تمام زمین را برای خود و بقیّه ی زمین ها را به دو فرزند متوفّی (که در زمان حیات در زمین مالک کار و رعیتی می کرده) با نظارت هیأت اعزمی واگذار نموده و سند رسمی نیز از اداره ی ثبت صادر گردید. اکنون پس از گذشت سی سال دختران متوفّی مطالبه ی ماترک پدر می نمایند، حتّی از زمینی که در زمان حیات پدر به عنوان مزارعه در دست فرزندان پسر بود، در صورتی که زمین ها در دست و تصرّف فرزندان پسر بوده است و مال مالک؛ و دولت آن زمان نسق زمین های زراعی را به کشاورزان عمل کننده انتقال داده است نه این که ماترک پدری باشد، تقاضامندیم حکم مسأله را بیان فرمایید؟
- در صورتی که پسر و دختر در ازدواج با همدیگر رضایت نداشته باشند و با حاکم شدن نظر پدر و مادر به عقد هم درآیند و بعد از مراسم عقد و عروسی به خاطر عرف مردم به چنین ازدواجی رضایت دهند، آیا این ازدواج مشروع است یا خیر؟
- پدری مادر پسرش را با ظلم و ستم مطلّقه و با زنی دیگر ازدواج می کند و پسر زن مطلّقه را تا سن چهارده سالگی نگه می دارد و پس از آن برای کارگری در مغازه ها می گذارد. اما خدای متعال به فرزند مذکور علم و تقوی عطا نمود، علاوه بر آبرو و وجهه اجتماعی، مایحتاج زندگی هم مرحمت فرمود. پدر مذکور ثروتش را به پسر زن دوّمی می بخشد. اکنون که درمانده و پیر شده و آن ها پس از قبضه کردن ثروتش به او اعتنایی نمی کنند، می خواهد به پسر زن مطلّقه اش تحمیل شود و مخارجش را از او بگیرد. آیا چنین شخصی درباره چنین پدر ستم کاری باز هم مسؤولیتی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] آیا نگهداری و کفالت پدر و مادر بیمار یا معلول یا از کار افتاده به عهده همه فرزندان اعم از پسران و دختران وی می باشد یا دختران در این مورد مسؤولیتی ندارند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا نگهداری پدر و مادری که دارای پسر نمی باشند، به عهده دختران آنها می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا نگهداری و حضانت پدر و مادری که دارای پسر نمی باشند به عهده دختران آنها می باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فرزند بزرگ میّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آیا قضای نمازها و روزه های پدر و مادر بر این پسر واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] حکم ازدواج دختر و پسری که هر دو مسلمان هستند ولی پسر دارای پدر مسلمان و مادر بهائی می‌باشد چیست؟
- [سایر] وقتی دختر و پسری قصد ازدواج دارند و مادر پسر به آشنایی اینترنتی اعتراض دارد.در صورتی که دختر و پسر به تمام مسائل اسلامی اعتقاد دارند چگونه می توان رضایت مادر را جلب کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در مواردی که بین زوجین مفارقت حاصل شود، با توجّه به فتاوای متأخّرین مبنی بر اولویّت حقّ حضانت مادر در مورد دختر تا هفت سالگی و پسر تا دو سالگی و بودن مشکلاتی از قبیل علقه بیشتر فرزندان خردسال به مادر و ایجاد اخلال در مسائل تربیتی آنان در صورت جدائی از مادر وابستگی فرزندان به یکدیگر و عدم امکان جدائی بین آنها در چه صورتی که بعضی با پدر و بعضی با مادر باشد و عسر و حرج برای پدر در نگهداری فرزندان و هم چنین وجود احادیث معتبره خواهشمند است نظر مبارک را اعلام فرمائید؟
- [سایر] 1. آیا واجب است بر پدر ، تهیه مقدمات (از جستجوی همسر و خواستگاری تا مخارج) ازدواج فرزند پسر، در صورت تمکن آنان و عاجز بودن فرزند و در معرض گناه قرار گرفتن وی و بلکه در فرض نیاز مبرم فرزند چه در معرض گناه باشد یا نباشد؟ 3. آیا بر پدر و مادر واجب است تا در مراسم خواستگاری حضور پیدا کنند در صورتی که نیاز مبرم و ضروری به آنها باشد؟ 5. آیا بر فرزندان واجب است مقدمات ازدواج والدین خود را فراهم کنند در صورتی که خود آنها خواهان چنین امری باشند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پدر و پسری همزمان با هم در اثر یک سانحه تصادف به رحمت حق پیوسته اند. پدر دارای سه فرزند دیگر نیز می باشد، از طرف دیگر پسر که همراه پدر مرده است نیز دارای چهار فرزند می باشد، آیا از ارث پدر بزرگ به این فرزندان یتیم چیزی می رسد؟
- [سایر] در صورتی که دختر و پسری هم کفو باشند ؛ ولی پدر دختر مخالف ازدواج آنها باشد، آیا باز هم رضایت او لازم است؟ (باید توجه داشت دختر بالغ و رشیده است و نیاز به ازدواج دارد )؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وراث میت فقط پدر یا مادر، با پسر و دختر باشد، مال را به شش قسمت مساوی تقسیم می کنند، یک قسمت آن را، پدر یا مادر می برد و بقیه را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر وارث میت فقط یک نفر از طبقه اول باشد، مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میت به او می رسد؛ و اگر چند پسر یا چند دختر باشند، همه مال به طور مساوی بین آنان تقسیم می شود؛ و اگر یک پسر و یک دختر باشد، مال را سه قسمت می کنند، دو قسمت را پسر و یک قسمت را دختر می برد؛ و اگر چند پسر و چند دختر باشند، مال را طوری تقسیم می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- انفاق و تأمین مخارج زندگی پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ هرچه بالا روند بر فرزند واجب است، و همچنین تأمین مخارج فرزندان و اولاد آنها هرچه پایین آیند. و این دو حکم در صورتی است که آنها فقیر باشند، و انفاق بر غیر اینها، از برادران و خواهران و عموها و داییها واجب نیست، اگرچه مستحب مؤکد است.
- هرگاه بخواهند ارث را تقسیم کنند در صورتی که میت بچهای داشته باشد که در شکم مادر است و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد، برای بچهای که در شکم است، که اگر زنده بهدنیا بیاید ارث میبرد، بنابر احتیاط واجب سهم دو پسر را کنار میگذارند، البته سهم کسانی که میت چه اولادی داشته باشد یا نه در هر صورت از میت ارث میبرند، مانند کمترین سهم زن، باید از اول داده شود، و همچنین کمترین سهم پدر و مادر را نیز باید به آنها بدهند. و اگر احتمال بدهند بیشتر است مثلاً احتمال بدهند که زن سه قلو حامله باشد، سهم سه پسر را کنار میگذارند، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر بهدنیا آمد، ورثه، زیادی آن را بین خودشان تقسیم میکنند. و برای کنار گذاشتن سهم بچه، انعقاد نطفه و وجود حمل در وقت مردن آن میت کافی است و دمیده شدن روح در آن حمل شرط نیست، ولی زنده بهدنیا آمدن شرط است، پس اگر زنده به دنیا آمد و در همان ساعت مرد باز هم ارث میبرد و دیگران هم از او ارث میبرند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر وارث میّت فقط (پدر) یا (مادر) با (پسر و دختر) باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد و بقیّه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر با چند پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت میکنند : یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد ، و بقیه را طوری قسمت میکنند ، که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر یا مادر، با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد و بقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله خوئی] اگر وارث میت فقط پدر، یا مادر، یا پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد و بقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد وبقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر میبرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وارث میّت فقط پدر ، یا مادر ، یا پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت می کنند ، یک قسمت آن را پدر ، یا مادر می برد ، وبقّیه را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، فقط پدر، یا مادر، با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر، یا مادر میبرد، و بقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط پدر یا مادر با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند:یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد و بقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و پسر و دختر باشند، 16 مال را پدر یا مادر میبرد و 56 باقیمانده را بین پسر و دختر به گونهای تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد، بنابراین اگر پدر و یک پسر و یک دختر باشند، سهم پدر 318 و سهم پسر 1018 و سهم دختر 518 خواهد بود و اگر پدر و دو پسر و سه دختر باشند، سهم پدر742، سهم هر یک از دو پسر 1042 (بر روی هم 2042) و سهم هر یک از سه دختر 542 (بر روی هم 1542) خواهد بود، مسائل مشابه هم به همین شکل محاسبه میگردد.
- [آیت الله مظاهری] مادر و جدّه پدری و مادری هرچه بالا روند، و دختر و نوه دختری و پسری هرچه پایین آیند، خواهر، دختر خواهر و دختر برادر، هرچه پایین آیند و عمّه و خاله و عمّه و خاله پدر و مادر هرچه بالا روند و زنِ پسر و زن پدر و مادر زن هرچه بالا رود و دختر زن پس از نزدیکی با مادرش، و نوه پسری و دختری آن زن به مرد محرم میباشند.