مهرالمثل
• مهر، همان مهریه است.• مهر، هفتمین ماه سال شمسی میباشد.
نحوه تعیین مقدار مهرالمثل را در مواردی که باید مهرالمثل پرداخت شود، بیان فرمایید.
اگر طرفین بر مبلغی مصالحه کنند، مهرالمثل همان است وگرنه از اهل آن سؤال می کنند و در صورت اختلاف، حدّ وسط را می گیرند.
اگر طرفین بر مبلغی مصالحه کنند، مهرالمثل همان است وگرنه از اهل آن سؤال می کنند و در صورت اختلاف، حدّ وسط را می گیرند.
پاسخ:
اگر طرفین بر مبلغی مصالحه کنند، مهرالمثل همان است وگرنه از اهل آن سؤال می کنند و در صورت اختلاف، حدّ وسط را می گیرند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- لطفا موارد و نحوه استخاره ی با قرآن را بیان فرمایید.
- آیا اجازه می فرمایید از وجوهات شرعیّه به جنگ زدگان، ساخت مدارس یا تعمیر، تجهیز و خرید وسایل مورد نیاز مدارس، دانشگاه های دولتی و آزاد و پیام نور و مواردی از این قبیل پرداخت شود؟
- مستدعی است مقدار دیه اضلاع مختلف را بیان فرمایید.
- با توجه به این که حقّ طبابت (همانند حق وکالت و مواردی از این قبیل و برخلاف اجناس که دارای قیمت خاصی هستند) از لحاظ مادّی، غیر قابل تعیین می باشد، به نظر حضرتعالی بهترین راه تعیین میزان حق طبابت چیست؟ آیا مقداری که دولت تعیین می کند، در هر شرایطی قابل دریافت است و پزشک مدیون نخواهد بود؟
- مقدار زکات گندم آبی و حدّ نصاب آن را بیان فرمایید؟
- در مواردی که ولیّ دم می بایست اضافه ی دیه را بپردازد بعد قصاص کند، اگر قبل از پرداخت فاضل دیه قاتل را بکشد، چه حکمی دارد؟
- فردی فوت کرده و دارای چند فرزند ذکور و اناث است. بعد از مورّث، اکثر فرزندان نیز از دنیا رفته اند به جز دو پسر و یک دختر و همسر فرد متوفّی (مورّث). نحوه ی تقسیم ارث را بیان فرمایید؟
- شخصی وصیّت کرده که ثلث اموال اینجانب را در بهترین مواردی که از قرآن و سنّت استفاده می شود و بهتر از آن مورد وجود ندارد خرج کنید. نظر مبارک را در این خصوص بیان فرمایید.
- آیا در تعیین مقدار مهریه توافق دختر و پسر شرط است؟ یا آن که والدین آن ها هم حقّ اعمال نظر دارند؟
- آیا می توان مال زکاتی را فروخت و سپس به مقدار زکات از پول آن جدا کرده و پرداخت نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] در مواردی که قاتل معیّن است امّا مقتول (مستحقّ دیه) بین دو نفر مردّد باشد بفرمائید نحوه پرداخت دیه به اولیاء دم چگونه است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر از طرف عاقد صیغة عقد دائم جاری شود و در تعیین مهریه، نحوة پرداخت آن (اعم از عندالاستطاعه یا عندالمطالبه) ذکر نشود تکلیف چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر از طرف عاقد صیغة عقد دائم جاری شود و در تعیین مهریه، نحوة پرداخت آن (اعم از عندالاستطاعه یا عندالمطالبه) ذکر نشود تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تعیین مهرهای سنگین در عقد نکاح در صورت عدم قدرت زوج بر تسلیم آن به زوجه باطل است؟ در صورت بطلان چنین مهری به دلیل شرط بودن قدرت بر تسلیم، آیا زن مستحق مهرالمثل خواهد بود؟ در تعیین مهرالمثل آیا مقایسه ای باید نسبت به اماثل و اقران و اقاربی صورت پذیرد که مهریه آنها صحیح می باشد؟ در زمان حاضر که اغلب مهرهای تعیین شده در عقد نکاح در قدرت مردان نمی باشد، برای تعیین مهرالمثل با توجه به اینکه میزان مقایسه به دلیل بطلان مهریه اغلب خود نیازمند میزان دیگری است، چه راه کاری وجود دارد؟
- [سایر] آیا جایز است مدیر ساختمان آپارتمانی برای ترغیب ساکنین، نسبت به پرداخت به موقع حق شارژ (هزینههای مشترک که ماهانه پرداخت میشود)، مبلغی را کمتر از مقدار تعیین شده، از کسانی که به موقع پرداخت مینمایند اخذ نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی چند زن را به قتل رسانده است و اولیای دم خواهان قصاص هستند. آیا باید اولیای دم هر کدام نصف دیه مرد را به اولیای قاتل بپردازند؟ نحوه پرداخت آن را بیان فرمایید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در ماه ذی قعده، که دیه زیادتر است، یک نفر را کشته است و اولیاء مقتول به پرداخت دیه راضی شده اند، مقدار دیه را بیان فرمایید.
- [سایر] سلام در خصوص داروی گیاهی موثر بر روی افسردگی و نحوه مصرف آن راهنمایی فرمایید . ممنون
- [سایر] نحوه استفاده از مولفه های جنگ نرم در فتنه 88 را بیان فرمایید؟
- [آیت الله خوئی] کسانی که مثلاً یک میلیون تومان بدهکار میشوند و پرداخت همه مبلغ بر آنها شاق است و اگر سختگیری کنیم حاضر به حساب نمیشوند، آیا اجازه میفرمائید به این قبیل اشخاص ارفاق بیشتری بشود و در صورت موافقت مقدار مجاز را تعیین فرمائید.
مسائل مرتبط از این مرجع
- در مواردی که برای کم کردن اجاره منزل، پرداخت قرض شرط میشود، اگر بدون این پول نیاز مسکن او تأمین نمیشود، این قرض خمس ندارد حتی اگر چند سال در دست صاحب منزل باقی بماند.
- در مضاربه تعیین نسبت منفعت لازم است؛ بنابراین اگر شخصی سرمایه به دیگری دهد و از قرائن معلوم شود که قصد بخشش یا قرض و مانند آن ندارد، و بدون اینکه قراری در مورد سود و نحوه تقسیم آن بگذارند، دیگری با آن کسب کند، این مضاربه نیست؛ نتیجه آنکه، سود حاصل، متعلق به صاحب سرمایه است و عامل، فقط مستحق اجرةالمثل است، یعنی فقط میتواند به اندازه کاری که انجام داده اجرت دریافت کند.
- اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمیشناسد به نیت او صدقه بدهد و بعداً صاحبش پیدا شود، اگر عین مال باقی باشد و یا هنگام پرداخت خمس به اهلش، جهت آن را اعلام کرده باشد، به کسی که مال در دست اوست رجوع میشود و این شخص صدقه دهنده یا خمس دهنده ضامن نیست، در غیر این صورت بنابر احتیاط واجب، باید به مقدار مالش به او بدهد یا اینکه مصالحه نماید، و در مواردی که از طرف صاحب مال صدقه داده است، مالک میتواند ثواب صدقه را برای خود اختیار کند یا اینکه مالش را از این شخص بگیرد.
- در تمام مواردی که مستأجر میتواند مورد اجاره را به دیگری اجاره دهد، مقدار استفاده مجاز در اجاره دوم نباید با اجاره اول مخالف باشد، مثلاً مرکب سواری را که برای سواری یک نفر اجاره کرده نمیتواند برای سواری دو نفر اجاره دهد.
- اگر کسی در چاه بمیرد و بیرون آوردنش ممکن نباشد پس اگر ممکن است همان مقدار از چاه را که بدن او قرار گرفته مسدود مینمایند و اگر ممکن نیست باید درِ چاه را ببندند و همان چاه را قبر او قرار دهند؛ و در صورتی که چاه مال غیر باشد باید بهنحوی او را راضی کنند، اگرچه با پرداخت قیمت چاه باشد.
- هزینهای را که برای گندم، جو، خرما و انگور پرداخت کرده است، میتواند از محصول کسر کند، و چنانچه پیش از کم کردن هزینه، وزن آنها به سیصد من تبریز برسد، ولی بعد از کم کردن به این مقدار نرسد، بنابر اظهر زکات واجب نیست.
- اگر جاعل، مزد معین برای کار قرار ندهد، مثلاً بگوید: (هر کسی بچه مرا پیدا کند، پولی به او میدهم)، و مقدار آن را معین نکند، چنانچه کسی آن عمل را انجام دهد باید مزد او را به مقداری که کار او در نظر مردم ارزش دارد، یعنی اجرتالمثل، پرداخت نماید.
- اگر در سال سود عایدش گردید و وقت پرداخت خمس هم قبل از ماههای حج باشد، باید خمس آن سود را بدهد، و اگر وقت پرداخت بعد از ماه حج باشد و در همان سال مستطیع شد، میتواند این سود را در مخارج حج مصرف کند، و اما اگر سود مربوط به سالهای قبل باشد، باید خمس آن را بدهد، جز آن مقدار از درآمد این سال که استطاعت او را تکمیل کرده، که از مئونه حساب میشود، و اگر از روی معصیت در سال استطاعت حج بهجا نیاورد، بنابر اظهر باید خمس مالی را که اختصاص به حج داده شده بپردازد، و اگر تخمیس مال موجب بهجا نیاوردن حجّی شود که بر او مستقر شده، بعید نیست از مئونه سالی حساب شود که در آن میتواند حج بهجا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] در ازدواج موقّت باید وقت و مقدار آن تعیین شود و اگر وقت یا مقدار آن تعیین نشود عقد باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 48 خریدار و فروشنده در تعیین نرخ کالا آزادند، ولی اگر این آزادی در مواردی سبب فساد و اختلال نظام اقتصادی جامعه اسلامی گردد، حاکم شرع در چنین مواردی می تواند تعیین نرخ کند و مردم را به آن ملزم سازد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در ازدواج موقت باید مقدار وقت و مقدار مهر تعیین شده باشد و بدون آن باطل است.
- [آیت الله سیستانی] اگر در صیغه قرض برای پرداخت آن مدتی قرار دهند ، چنانچه تعیین مدت به درخواست بدهکار ، یا به در خواست هر دو طرف باشد ، طلبکار نمیتواند پیش از تمام شدن آن مدت طلب خود را مطالبه کند ، ولی اگر تعیین مدت به درخواست طلبکار بوده ، یا اصلاً برای پرداخت بدهی ، مدتی تعیین نشده است ، طلبکار میتواند هر وقت بخواهد طلب خود را مطالبه نماید .
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که ضمن عقد دائم مهریه ذکر نشود و یا عدم مهر شرط شود، عقد نکاح صحیح است و زن و شوهر میتوانند بعد از عقد مهریّه را معیّن کنند و اگر قبل از تعیین مهریه آمیزش واقع شده باشد، زن مستحقّ مهرالمثل است یعنی مقدار مهریّهای که چنین زنی با توجّه به ویژگیهای مربوط و شرایط خانوادگی در بین امثال و فامیل و معمول محل خود دارد و در صورتی که یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه و آمیزش بمیرد، زن مستحقّ مهریه نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .در مواردی که باید خمس پرداخت شود، لازم نیست آن را از عین همان مال بپرداز د, بلکه می توان از مال دیگر پرداخت کرد، به شرط آن که به ضرر مستحقانِ خمس نباشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر پس از تمام شدن زمان اجاره، معلوم شود که اجاره باطل بود و چیزی که مورد اجاره واقع شد, منفعت حلال دارد, مستأجر باید مبلغی به مقدار متعارف (اجرت مثل) را به عنوان اجارهبها بپردازد; نه مبلغ تعیین شده را؛ خواه اجاره بهای معمول، کمتر از مقدار قراردادشده باشد یا بیشتر. اگر در اثنای زمان اجاره، بطلان اجاره معلوم شود، برای مدت گذشته اجاره بهای متعارف (اجرت مثل) پرداخت میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر ملکی را وقف کند که عایدی آن خرج چند چیز شود، در صورتی که نداند که برای هر یک چه مقدار معیّن شده، باید با اذن حاکم شرع تعیین مقدار شود.
- [امام خمینی] لازم نیست در قرار بیمه میزان خسارت تعیین شود پس اگر قرار بگذارند که هر مقدار خسارت وارد شد، جبران کنند صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] در غیر فروعات فقهیه مانند پرداخت وجوهات شرعیّه و تعیین قیّم یا سرپرست برای اوقاف و یا تعیین وصی برای کسی که وصی ندارد، رجوع به اعلم یا رجوع به مرجع تقلید شخص، لازم نیست و رجوع به مجتهد جامع الشرایط کفایت میکند. ______ 1) در بخش سوّم این رساله، مباحث مربوط به اصول دین تحت عنوان (اصول اعتقادی) آمده است.