استحقاق
شایستگی انسان برای مدح و دریافت عوض یا ثواب و سزاواری ذمّ عقاب از سوی خداوند را استحقاق گویند.
اگر زن ناشزه حامله باشد، آیا از جهت حمل استحقاق نفقه دارد؟
حملش نفقه دارد، بنابر احوط.
حملش نفقه دارد، بنابر احوط.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- با چند مرتبه تمکین نکردن، زن ناشزه می شود؟
- آیا عدّه زن حامله در صورت سقط جنین باقی است؟
- آیا طلاق زن حامله در حال عادت زنانگی صحیح است؟
- آیا غیر از شوهر، شخص دیگری می تواند نفقه ی زن را بدهد؟ اگر فرد دیگر تعهد بدهد در صورتی که بر سر نفقه بین زن و شوهر اختلافی به وجود آمد، نفقه بر عهده او باشد، صحیح است؟
- آیا در ازدواج موقت نفقه زن بر مرد واجب است؟
- خانم حامله ای به قصد خودکشی اقدام به رگ زنی کرده است. فورا وی را به پزشک رسانده و معالجه کرده اند و وی از مرگ نجات یافته است امّا حمل را سقط نموده است، تکلیف چیست؟
- خونی که زن حامله وزنی که بچه شیر می دهد می بیند چه حکمی دارد؟
- عدم اطاعت زن از مرد در چه مواردی نشوز محسوب می گردد؟ در غیر این موارد آیا زن حق گرفتن نفقه را دارد؟
- در صورتی که زن درآمد کافی داشته باشد، آیا شوهر می تواند از پرداختن نفقه به وی امتناع ورزد؟
- آیا زنی که با افراد نامحرم ارتباط نامشروع دارد، ناشزه محسوب می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن ناشزه ای حامله است، آیا برای حملش نفقه او بر شوهر واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوجه ناشزه باشد و تقاضای طلاق نماید، آیا نفقه ی ایام عده شامل وی خواهد شد؟
- [سایر] زنی حامله، با حمل داخل شکمش رحلت میکند. دفن این خانم و حمل داخل شکم مادر چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا حدّ زنای زن حامله، باید بعد از وضع حمل و بعد از دو سال جهت شیر دادن طفل انجام شود، یا لازم است فوراً جاری شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً به سوالات زیر پیرامون محدوده ی اطلاعت زوجه پاسخ دهید: الف) آیا زوجه بدون رضایت زوج حقّ خروج از منزل را دارد؟ ب) در صورت ترک منزل با وجود عدم رضایت زوج و تقاضای مکرر بازگشت و عدم تمکین مشارالیها، آیا شرایط ناشزه بر روی محقّق می گردد؟ ج) در شرایط فوق، آیا زوجه استحقاق دریافت نفقه را دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] فطره زن ناشزه
- [آیت الله سبحانی] زنی بدون اجازه ی شوهر، به اتفاق بچه ها و بدون کدورتی بین زن و شوهر، از منزل شوهر به منزل پدرش رفته و تقاضای نفقه ی بچه ها را نموده است آیا شوهر می تواند از همسر بخواهد که بچه ها را به منزل بیاورد تا نفقه ی آنها را پرداخت کند؟ آیا این زن ناشزه است؟
- [آیت الله مظاهری] زوجه ای العیاذ بالله از زنا حامله شده، و طلاق داده شده است. آیا عدّه او وضع حمل است، یا عدّه غیر حامله را دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مرد و زن میتوانند، مفعول برای حیوانات مثل سگ و گوسفند واقع شوند؟ در صورت تحقّق، آیا جنب میگردند یا خیر؟ و در صورت وطی، اگر زن حامله شد، در وقت وضع حمل خونی که میبیند، آیا نفاس است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن در چه صورتی ناشزه می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی را که حامله نیست طلاق رجعی داد و قبل از اتمام عدّه طلاق، شوهر وفات کرد، زن باید از زمان مرگ شوهر عده وفات نگه دارد
- اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسئله قبل گفته شد، به وارث بچّه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمیرسد.
- زن حامله و زنی که بچه شیر میدهد ممکن است حیض ببیند بنابر اقوی؛ ولی اگر بیست روز از ایام عادت دیرتر بود هم وظیفه حائض و هم مستحاضه را احتیاطاً انجام دهد.
- در موردی که به تشخیص دکتر حمل برای مادر ضرر دارد و ادامه حمل ممکن است منجر به مرگ مادر شود، چنانچه اشکالی در تشخیص دکتر نباشد و تحقیق کامل هم در این جهت شده باشد، سقط جنین قبل از دمیده شدن روح مانعی ندارد.
- فرزندی که از زن متولد می‌شود ملحق به شوهر می‌شود، بهشرط آنکه بین نزدیکی و زایمان، حداقل شش ماه هلالی که کمترین مدّت حمل است، فاصله شده باشد، و نیز بیشتر از نُه ماه فاصله نشود، اگرچه رعایت احتیاط متناسب با یک سال است.
- هرگاه بخواهند ارث را تقسیم کنند در صورتی که میت بچهای داشته باشد که در شکم مادر است و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد، برای بچهای که در شکم است، که اگر زنده بهدنیا بیاید ارث میبرد، بنابر احتیاط واجب سهم دو پسر را کنار میگذارند، البته سهم کسانی که میت چه اولادی داشته باشد یا نه در هر صورت از میت ارث میبرند، مانند کمترین سهم زن، باید از اول داده شود، و همچنین کمترین سهم پدر و مادر را نیز باید به آنها بدهند. و اگر احتمال بدهند بیشتر است مثلاً احتمال بدهند که زن سه قلو حامله باشد، سهم سه پسر را کنار میگذارند، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر بهدنیا آمد، ورثه، زیادی آن را بین خودشان تقسیم میکنند. و برای کنار گذاشتن سهم بچه، انعقاد نطفه و وجود حمل در وقت مردن آن میت کافی است و دمیده شدن روح در آن حمل شرط نیست، ولی زنده بهدنیا آمدن شرط است، پس اگر زنده به دنیا آمد و در همان ساعت مرد باز هم ارث میبرد و دیگران هم از او ارث میبرند.
- اگر مدت مزارعه تمام شود و بدون اینکه زارع کوتاهی یا سهلانگاری کرده باشد، محصول بهدست نیاید، پس در اینکه مالک بتواند خودش زراعت را بچیند یا زارع را وادار کند که محصول را بچیند و زمین را خالی کند اشکال است، و بنابر اظهر چون هر دو قصد زراعت را داشتهاند، مالک استحقاق اجرت برای نگهداشتن زرع تا زمان درو را ندارد. و اگر نرسیدن محصول بهعلت کوتاهی زارع باشد، احتمال است که مالک مستحق اجرتالمثل زمین در این مدت زیادی بقای زرع باشد، ولی عدم استحقاق سهم خود از مزارعه، خالی از وجه نیست.
- انسان باید فطره کسانی را که در غروب شب عید فطر نانخور او حساب میشوند بدهد، کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر، ولی زنی که ناشزه شده و از تمکین شوهر خودداری میکند، اگر نانخور او حساب نشود، فطره او بر شوهر واجب نیست.
- گاو و گاومیش دو نصاب دارد: نصاب اول: سی گاو است. هنگامی که تعداد گاوها به سی برسد، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، باید یک گوساله که داخل سال دوم شده و مادرش قابلیت حمل را داشته باشد بهعنوان زکات داد. نصاب دوم: چهل گاو است، و زکات آن یک گوساله ماده است که داخل سال سوم شده و مادرش قابلیت حمل را داشته باشد.
- اگر در عقد مساقات شرط کنند که مالک تمام کار مساقات را انجام دهد، عقد باطل است؛ زیرا با مقتضای عقد مساقات مخالفت دارد، چون در این عقد، عامل در مقابل کاری که انجام میدهد استحقاق سهمی از محصول را پیدا میکند و بدون کار حقی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زن حامله و زنی که بچه شیر میدهد، ممکن است حیض ببیند و حکم زن حامله و غیر حامله یکسان است فقط زن حامله درصورتی که بعد از گذشتن بیست روز از اول عادتش اگر خونی ببیند که صفات حیض را دارد لازم است بنابر احتیاط بین تروک حائض و اعمال مستحاضه جمع نماید.
- [آیت الله سیستانی] زن حامله ، و زنی که بچّه شیر میدهد ، ممکن است حیض ببینند ، و حکم زن حامله و غیر حامله یکسان است ، فقط زن حامله در صورتی که بعد از گذشتن بیست روز از اول عادتش اگر خونی ببیند که صفات حیض را دارد لازم است بنابر احتیاط بین تروک حائض و اعمال مستحاضه جمع نماید .
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر همسر سیده کسی به عللی از واجب النفقه بودن خارج شد، آن شخص می تواند به این همسر خمس (سهم سادات) بپردازد . چنانچه همسرش ناشزه شد، نمی تواند به او خمس بپردازد، چون آن زن می تواند با تمکین، نفقه اش را بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن وبچه را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی زن حامله را بکشد؛ باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیهی زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیة زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی زن حامله را بکشد چنانچه بچه هم کشته شود باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] زن حامله و زنی که بچه را شیر میدهد، ممکن است حیض ببیند.