بکارت
در منابع فقهی بیشتر در مورد انسان به ویژه زنان به کار رفته است و از آن در باب‌هاى طهارت، نکاح، شهادات، حدود و دیات سخن رفته است.
در صورتی که داماد به خاطر عدم بکارت نکاح را فسخ کند، چه مقدار از مهریّه را باید بپردازد و در صورت تدلیس، از چه کسی می تواند بگیرد؟
اگر در عقد شرط بکارت نشده یا عقد مبنی بر شرط سابق نبوده حقّ فسخ ندارد. فقط اگر معلوم شد زوال بکارت قبل از عقد شده بوده می تواند تفاوت بین مهر المثل و مهر مسمّی را کم کند و در صورت شرط و فسخ قبل از دخول، مهر ثابت نیست و پس از دخول مهر مسمی ثابت است و رجوع به مدلّس می نماید و اگر زن مدلّس بوده، استحقاق مهر ندارد.
اگر در عقد شرط بکارت نشده یا عقد مبنی بر شرط سابق نبوده حقّ فسخ ندارد. فقط اگر معلوم شد زوال بکارت قبل از عقد شده بوده می تواند تفاوت بین مهر المثل و مهر مسمّی را کم کند و در صورت شرط و فسخ قبل از دخول، مهر ثابت نیست و پس از دخول مهر مسمی ثابت است و رجوع به مدلّس می نماید و اگر زن مدلّس بوده، استحقاق مهر ندارد.
عنوان سوال:
در صورتی که داماد به خاطر عدم بکارت نکاح را فسخ کند، چه مقدار از مهریّه را باید بپردازد و در صورت تدلیس، از چه کسی می تواند بگیرد؟
پاسخ:
اگر در عقد شرط بکارت نشده یا عقد مبنی بر شرط سابق نبوده حقّ فسخ ندارد. فقط اگر معلوم شد زوال بکارت قبل از عقد شده بوده می تواند تفاوت بین مهر المثل و مهر مسمّی را کم کند و در صورت شرط و فسخ قبل از دخول، مهر ثابت نیست و پس از دخول مهر مسمی ثابت است و رجوع به مدلّس می نماید و اگر زن مدلّس بوده، استحقاق مهر ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر بکارت زنی با عمل جراحی از بین رود، آیا این موجب جواز فسخ نکاح می شود؟
- اگر مراد و منظور از باکره بودن عدم ازاله ی بکارت و وجود آن می باشد، پس زنی که چه به صورت اختیار همسر و چه به صورت خلاف شرع ازاله ی بکارت شده است و یا سابقه ی نزدیکی با مرد را دارد، در صورتی که به طریق پزشکی بتواند پرده ی بکارت را ترمیم کند، آیا از نظر ازدواج و مهریه،... مشمول زن باکره خواهد شد؟
- در صورتی که اطرافیان دختر بعضی از عیوب دختر را مثل پیسی، سوختگی، کچلی بیان نکنند، آیا به مجرّد نگفتن تدلیس می باشد و شوهر حقّ پیدا می کند عقد را فسخ کند؟
- مردی در ازدواج با دختری تدلیس کرده و خود را عوضی معرّفی کرده است که اگر این گونه معرّفی نمی کرد، حتما دختر راضی نمی شد. آیا به خاطرندانستن موضوع برای دختر اختیار فسخ عقد هست یا نه؟
- سال خمسی شخصی فرا رسیده، آیا می تواند مهریه همسر خود را که عندالمطالبه باید بپردازد جزو قرض حساب کند و از موجودی کسر کند؟ در صورتی که زن بین سال خمسی مهریه خود را مطالبه کند چه طور؟
- آیا زن می تواند در عقد ازدواج شرط کند که داماد علاوه بر مهریه، مقداری پول هم به پدر یا مادر عروس بدهد؟ آیا چنین شرطی لازم الوفاء است؟
- اگر تدلیس کننده خود زن باشد و شوهر پس از آگاهی از وجود عیب در زن که دارای بیماری روانی، سرگیجه، استفراغ، تشنّج، پرخاشگری و حالت های غیر عادّی که ناشی از بیماری روانی غیر قابل علاج باشد و پزشکان متخصّص و شهود عینی تصدیق کرده اند، نکاح را فسخ کند آیا این فسخ صحیح است؟
- به دختری گفتند مهریه ی شما فلان مقدار است؛ ولی در عقدنامه کمتر از آن مبلغ نوشته و صیغه را بر آن مبلغ کمتر جاری کردند. آیا این صیغه (ازدواج دایمی) صحیح است؟
- شخصی خانه ای را فروخته و ضمن صیغه ی عقد بیع، شرایطی را برای خریدار شرط نموده و ضمنا اسقاط کافه ی خیارات را هم ذکر کرده است. در صورت تخلّف شرط از ناحیه ی خریدار، آیا فروشنده می تواند خیار فسخ، به خاطر تخلّف شرط ضمن عقد را استفاده نماید؟
- در صورتی که پسر و دختر در ازدواج با همدیگر رضایت نداشته باشند و با حاکم شدن نظر پدر و مادر به عقد هم درآیند و بعد از مراسم عقد و عروسی به خاطر عرف مردم به چنین ازدواجی رضایت دهند، آیا این ازدواج مشروع است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] در صورتی که مطابق نظر شریف حضرتعالی عدم بکارت (ثیبوبت) عیب محسوب می شود بفرمائید: آیا صرف عدم بکارت (ولو بکارت به صورت شرط یا وصف در نکاح نیامده باشد) موجب حق فسخ یا تقلیل مهرّیه به نفع زوج می شود؟
- [آیت الله سیستانی] در صورتی که مطابق نظر شریف حضرتعالی عدم بکارت (ثیوبت) عیب محسوب می شود بفرمائید: آیا صرف عدم بکارت (ولو بکارت به صورت شرط یا وصف در نکاح نیامده باشد) موجب حق فسخ یا تقلیل مهرّیه به نفع زوج می شود؟
- [آیت الله سبحانی] آیا تدلیس و فریب در ازدواج از موارد فسخ نکاح دائم یا موقت محسوب می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] تدلیس در ازدواج در چه صورت موجب حق فسخ می گردد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا پدر داماد می تواند مهریه عروس خود را مستقیماً به عهده بگیرد و بپردازد؟ یا باید مهریه را به پسر خود ببخشد و پسر خودش مهریه را بدهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی با دختری ازدواج کرده در ضمن عقد باکره بودن شرط (قید) شده یا مرکوز در ذهن است که غیر منکوحه و باکره است، بعد از ازدواج و قبل از دخول معلوم شد که مدخوله است ولی بکارت باقیست و پزشک متخصص گفته بکارت او حالت کشش دارد، دخول شده و بکارت پاره نشده آیا مراتب فوق موجب فسخ نکاح است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] بعد از عقد نکاح آیا زن در صورت اعسار زوج از پرداخت مهریه می‌تواند به خاطر دریافت مهریه تمکین ننماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی با دختری ازدواج کرده، سپس معلوم شده به این دختر دخول شده است ولی پرده بکارت حالت کششی داشته پاره نشده است، آیا زوج حق فسخ دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در عیوب موجب فسخ نکاح اگر عیب از جانب مرد باشد و زن قبل از دخول نکاح را فسخ نماید آیا نصف مهریه به زن تعلق می‌گیرد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در ازدواج تدلیس صورت گیرد، ولی زوج ازدواج را به امید برطرف شدن عیب فسخ نکند، و بعد ناچار شود زن را طلاق دهد، آیا می تواند در مهر (نصف یا تمام آن) به مدلس رجوع کند؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که ضمن عقد دائم مهریه ذکر نشود و یا عدم مهر شرط شود، عقد نکاح صحیح است و زن و شوهر می‌توانند بعد از عقد مهریّه را معیّن کنند و اگر قبل از تعیین مهریه آمیزش واقع شده باشد، زن مستحقّ مهرالمثل است یعنی مقدار مهریّهای که چنین زنی با توجّه به ویژگیهای مربوط و شرایط خانوادگی در بین امثال و فامیل و معمول محل خود دارد و در صورتی که یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه و آمیزش بمیرد، زن مستحقّ مهریه نیست.
- [آیت الله مظاهری] کسی که ازدواج مینماید مهریه بر عهده خود اوست نه بر عهده دیگری، مگر اینکه دیگری نظیر پدر ضمانت کرده باشد و آنچه در میان بعضی از مردم معمول است که مهریه عروس را پدر داماد میدهد از این قبیل است، ولی اگر در حال صغر، پدر یا جدّ، برای او عیال بگیرد و در آن حال صغیر مال نداشته باشد بر عهده پدر یا جدّ است.
- [آیت الله سیستانی] اگر جنسی را نسیه بفروشد ، بعد از تمام شدن مدتی که قرار گذاشتهاند ، می‌تواند قیمت آن را از خریدار مطالبه نماید ، ولی اگر خریدار نتواند بپردازد ، باید او را مهلت دهد یا معامله را فسخ کند ، و در صورتی که آن جنس موجود است پس بگیرد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جنسی را نسیه بفروشد بعد از تمام شدن مدتی که قرار گذاشته اند می تواند عوض ان را از خریدار مطالبه نماید ولی اگر خریدار نتواند بپردازد باید او را مهلت دهد یا معامله را فسخ کند و در صورتی که ان جنس موجود است پس بگیرد
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر یا جد پدری می‌توانند در صورتی که برای دختر نابالغ مفسده نداشته باشد، او را به عقد ازدواج درآورند و پس از ازدواج، نزدیکی با همسر نابالغ جایز نیست ولی دیگر بهرهگیریهای جنسی اشکال ندارد. اگر مرد با همسر نابالغ خود نزدیکی کند، این کار حرام عقد آنها را باطل نمیسازد و نزدیکی آنها پس از بالغ شدن همسر نیز حرام نمیگردد، ولی اگر با این کار دختر افضا شود؛ یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غایط او یکی شود، باید ارش بپردازد، یعنی خسارتی را که به همسر وارد کرده جبران کند و اگر پس از افضا او را طلاق دهد، به جای ارش باید دیه کامل بپردازد و در هر حال، علاوه بر مهریه همسر باید تا پایان عمر نفقه او را نیز بدهد، هر چند او را طلاق دهد و او نیز با شوهر دیگری ازدواج کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] عده ازدواج موقت بعد از تمام شدن مدت، در صورتی که عادت ماهانه می بیند، به مقدار دوحیض کامل است و اگر عادت نمی بیند چهل وپنج روز تمام است.
- [آیت الله اردبیلی] پدر نمیتواند برای آن مقدار از مخارج تحصیل فرزند که بر وی واجب است، از زکات مالش به او بپردازد؛ ولی برای مخارج تحصیل زاید بر آن مقدار، چنانچه فرزند احتیاج به تحصیل داشته باشد، می‌تواند به وی از زکات مالش بدهد؛ بلکه در صورتی که تحصیل فرزند دارای منفعت عمومی برای مسلمین باشد هرچند فرزند خود احتیاج به تحصیل نداشته باشد و یا این که مخارج تحصیل را داشته باشد می‌تواند مخارج تحصیل زاید بر مقداری را که بر خودش پرداخت آن واجب است، از زکات و به عنوان سهم سبیل اللّه به او بپردازد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر جنسی را به ذمه بخرد ولی بعد از معامله قیمت آن را از پولی که خمس آن را نداده بپردازد معامله او صحیح و تصرفاتش در آن جنس جایزاست، ولی چون از پولی که خمس در آن است به فروشنده داده به مقدار خمس آن پول به او مدیون است و در صورتی که آن مقدار در دست فروشنده موجود باشد حاکم شرع همان را می گیرد و اگر از بین برود عوض آن را از خریدار یا فروشنده مطالبه می کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی به عنوان (وقف عام ) درآمدی نصیبش شده , این درآمد ه مانند هبه است که اگر ق بول و قبض کرده، مالکش می شود و در صورتی که قابل توجه باشد , پس از گذشت سال و کسر هزینه , باید خمس آن را بپردازد ; همچنین اگر درآمدی به عنوان (وقف خاص ) به او رسیده، این همچنین اگر درآمدی به عنوان (وقف خاص) به او رسیده، این درآمد مانند ارث است که به قبول نیاز ندارد و شخص مالکش می شود و پس از کسر هزینه های سال، باید خمس آن را بپردازد. خمس مهریه
- [آیت الله مکارم شیرازی] حق به هم زدن معامله را (خیار فسخ) می گویند و خریدار و فروشنده در یازده صورت می توانند معامله را فسخ کنند: 1 خیار مجلس: در صورتی که از مجلس معامله متفرق نشده باشند. 2 خیار غبن: در صورتی که یکی از دو طرف مغبون شده باشد. 3 خیار شرط: در صورتی که شرط کنند که هر دو یا یکی از آن دو تا مدت معینی حق فسخ دارد. 4 خیار تدلیس: در صورتی که خریدار یا فروشنده تقلب کند و مال خود را بهتر از آنچه هست نشان دهد. 5 خیار تخلف از شرط: در صورتی که فروشنده یا خریدار شرط کند کاری را برای طرف مقابل انجام دهد، یا جنس طرز مخصوصی باشد، سپس به آن شرط عمل نکند، در این صورت طرف مقابل می تواند معامله را فسخ کند. 6 خیار عیب: در صورتی که یکی از دو جنس یا هر دو معیوب باشد و قبلاً اطلاع نداشته باشند. 7 خیار شرکت یا خیار تبعض صفقه: در صورتی که معلوم شود مقداری از جنسی را که فروخته اند مال دیگری است که اگر صاحب آن راضی به معامله نشود خریدار می تواند معامله را به هم بزند، یا معامله را در مقداری که مال فروشنده بوده قبول کند و پول بقیه را پس بگیرد. 8 خیار رؤیت: در صورتی که فروشنده جنس معینی را که مشتری ندیده با بیان صفات بفروشد بعد معلوم شود آن طور که گفته نبوده است، در این صورت مشتری می تواند معامله را به هم بزند، همین حکم در مورد عوض نیز وجود دارد. 9 خیار تأخیر: در صورتی که مشتری پول جنسی را که نقداً خریده تا (سه روز) ندهد و فروشنده هم جنس را تحویل نداده باشد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند (مگر اینکه مشتری شرط کرده باشد دادن پول را تا مدت معینی تأخیر بیندازد) و اگر جنسی که فروخته شده مثل بعضی از میوه ها و سبزیها باشد که اگر یک روز بر آن بگذرد ضایع می شود چنانچه تا شب پول آن را ندهد فروشنده می تواند معامله را به هم بزند. 10 خیار حیوان: در صورتی که حیوانی را خریده باشد خریدار می تواند تا سه روز معامله را به هم بزند. 11 خیار تعذر تسلیم: در صورتی که فروشنده نتواند جنسی را که فروخته تحویل دهد مشتری می تواند معامله را فسخ کند.