نگاه کردن
دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.
نگاه کردن به صورت زنان چادرنشین که معمولاً قسمتی از موی سر آن ها دیده می شود، برای مرد نامحرم چه حکمی دارد؟ توضیح آن که ایشان به این نوع پوشش عادت کرده اند و اگر تذکر داده شود نمی پذیرند.
نظر عمدی خلاف احتیاط است و حفظ نظر (بدون ادامه و بدون تهییج) نیز واجب نیست، مگر برداشت بدی شود و دیگران این طور به نظرشان بیاید که آن چه جایز نیست، او جایز می داند.
نظر عمدی خلاف احتیاط است و حفظ نظر (بدون ادامه و بدون تهییج) نیز واجب نیست، مگر برداشت بدی شود و دیگران این طور به نظرشان بیاید که آن چه جایز نیست، او جایز می داند.
عنوان سوال:
نگاه کردن به صورت زنان چادرنشین که معمولاً قسمتی از موی سر آن ها دیده می شود، برای مرد نامحرم چه حکمی دارد؟ توضیح آن که ایشان به این نوع پوشش عادت کرده اند و اگر تذکر داده شود نمی پذیرند.
پاسخ:
نظر عمدی خلاف احتیاط است و حفظ نظر (بدون ادامه و بدون تهییج) نیز واجب نیست، مگر برداشت بدی شود و دیگران این طور به نظرشان بیاید که آن چه جایز نیست، او جایز می داند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- نگاه کرن به قسمتی از بدن مرد نامحرم که غالبا باز است چه حکمی دارد؟
- نگاه کردن به موی سر زنان اهل کتاب، اگر بدون قصد ریبه باشد، چه حکمی دارد؟
- آیا نگاه کردن مرد به کلاگیس همسرش که از موی زن های نامحرم درست شده است، جایز است؟
- اگر در موقع گزاردن پیشانی روی مهر قسمتی از موی سر یا چادر، پیشانی را فرا گیرد و مانع چسبیدن پیشانی روی مهر گردد، چه باید کرد؟
- آیا نشان دادن زنان بدحجاب یا بی حجاب به عنوان مظهر فساد رژیم سابق، حتّی با استفاده از موی مصنوعی و کلاه گیس و استفاده از چهره پردازان در فیلم های سینمایی، تلویزیونی و نمایش های روی صحنه مجاز است؟
- شرکت در مراسم ازدواج برادران و خویشاوندان و دوستان در بعضی از موارد، مواجهه با عدم پوشش اسلمی زنان و دیدن نامحرم و لهو را دربردارد و در صورت عدم شرکت، موجب تکدّر عمیق والدین و فامیل ها می شود. آیا شرکت کردن جایز است؟
- آیا اختلاط بین زن و مرد حکمی جدای از نگاه به نامحرم یا لمس و تماس و صحبت با آن ها دارد؟ و اگر در مجموعه ای زن ها و مردها مخلوط باشند، با رعایت حجاب و حفظ نگاه و عدم تماس و صحبت مشکوک، آیا نفس اختلاط آن ها با همدیگر حرام است؟
- اگر پزشک مرد مجبور به معاینه بیمارِ خانم شد و یا بیمارِ مرد ناچار به مراجعه به پزشک زن شد، با توجه به این که در صورت رعایت کامل مسایل شرعی و اخلاقی، در معاینه ی کامل نامحرم شاید بتوان گفت بیش از 90% معاینات که در کتب پزشکی به انجام آن ها تأکید شده است، باید انجام نگیرند، اگر با این گونه معاینه ی سطحی و غیر کامل، بیماری وی تشخیص داده نشد و درمان کامل صورت نگرفت، آیا پزشک مسؤول است؟ اگر مسؤول است، چاره چیست؟ آیا برخلاف مسایل شرعی عمل کند؟ (تذکر این نکته ضروری است که پزشکان متخصص و مجرّب، بدون احتیاج به معاینات کامل ممکن است بتوانند تشخیص و درمان انجام دهند اما برای اطباء نامجرّب و دانشجویان، تا رسیدن به این مرحله، زمان زیادی لازم است).
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن به صورت زنان چادرنشین که معمولا قسمتی از موی سر آنها نیز دیده می شود برای مرد نامحرم چه حکمی دارد؟ توضیح این که ایشان به این نوع پوشش عادت کرده اند و اگر تذکر داده شود نمی پذیرند.
- [آیت الله مظاهری] نگاه کردن به صورت زنان چادرنشین که معمولا قسمتی از موی سر آنها نیز دیده می شود برای مرد نامحرم چه حکمی دارد؟
- [سایر] وقتی در قرآن اشاره ای به پوشاندن موی سر نشده به چه دلیل باید موی سر را از نامحرم پوشاند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر محرم، قسمتی از موی سر خود را بتراشد یا تعدادی از موی سر یا صورت یا بدن خود را بگیرد، کفّاره دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر زن به رعایت حجاب مصمم است ولی در اثر بی احتیاطی وحواس پرتی گاهی اوقات موی از پوشش بیرون می زند ، آیا شوهر وظیفه تذکر دارد ؟ اگر آری آیا حق دارد در صورت تکرار همراه تذکر دادن با عصبانیت برخورد کند ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر زن به رعایت حجاب مصمم است ولی در اثر بی احتیاطی وحواس پرتی گاهی اوقات موی از پوشش بیرون می زند ، آیا شوهر وظیفه تذکر دارد ؟ اگر آری آیا حق دارد در صورت تکرار همراه تذکر دادن با عصبانیت برخورد کند ؟
- [آیت الله خوئی] آیا مرد میتواند از زن نامحرم و همچنین زن از مرد نامحرم عکس بگیرد، و آیا با حفظ حجاب مانعش برطرف میشود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا زن میتواند با کلاه گیس بطوری که موهای خودش کاملاپوشیده باشد نقش زنان بی حجاب را بازی کند و آیا در این مسئله بین موی انسان، موی حیوان و موی مصنوعی تفاوتی هست؟
- [سایر] حد پوشش زنان چه مقدار است و اگر سهوا چادر کنار رود و در معرض دید نامحرم باشد اشکال دارد؟
- [سایر] دلیل معقول و منطقی حجاب چیست ؟ آیا نظام مرد سالاری حجاب را بر زنان تحمیل نکرده است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نگاه کردن مرد به بدن زنان نامحرم و همچنین نگاه کردن به موی آنان چه با قصد لذت و چه بدون آن، حرام است. و نگاه کردن به صورت و دستهای آنها اگر به قصد لذت باشد، حرام است، و امّا بدون قصد لذت، نگاه به آنها بنابر اظهر جایز است.
- زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند، اگرچه کمک به حرام و قصد لذتی در بین نباشد، بلکه احتیاط واجب آن است که از پسر غیر بالغ که خوب و بد را میفهمد نیز خود را بپوشاند. و همچنین احتیاط واجب آن است که مرد هم بدن خود را از زن نامحرم بپوشاند، اگرچه کمک بر حرام نباشد، و اگر کمک بر حرام باشد پوشاندن بدن قطعاً واجب است، همانطور که پوشاندن عورت از زن نامحرم واجب است. و نیز احتیاط واجب آن است که مرد بدن خود را از دختر نامحرمی که نُه سالش تمام نشده، ولی خوب و بد را میفهمد بپوشاند، اگرچه قصد لذتی در بین نباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] نگاه کردن بدون قصد لذّت و بدون این که بترسد به گناه بیفتد، به صورت، دست و موی زنان روستایی که معمولاً موی خود را نمیپوشانند یا به صورت، دست و موی زنان بدحجابی که عمدا مراعات حجاب شرعی را نمیکنند، هرچند خلاف احتیاط است، ولی ظاهرا اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نگاه کردن مرد به بدن زنان نامحرم و همچنین نگاه کردن به موی آنان؛ چه با قصد لذت چه بدون آن حرام است و نگاه کردن به صورت و دستها اگر به قصد لذت باشد حرام است؛ بلکه احتیاط آن است که بدون قصد لذت هم به آنها نگاه نکند و نیز نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم با قصد لذت حرام می باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند و بهتر آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را می فهمد بپوشاند.
- [آیت الله بروجردی] زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند، بلکه احتیاط واجب آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را میفهمد بپوشاند.
- [آیت الله خوئی] زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند و بهتر آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را میفهمد بپوشاند.
- [آیت الله سیستانی] زن باید موی سر و بدن غیر از صورت و دستهای خود را از مرد نامحرم بپوشاند ، و احتیاط لازم آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را میفهمد و احتمال میرود که نگاهش به بدن زن موجب تحریک شهوتش شود ، بپوشاند ، ولی زن میتواند صورت و دستهایش را تا مچ از مرد نامحرم نپوشاند ، مگر در صورتی که بترسد به حرام بیفتد ، یا به قصد مبتلا کردن مرد به نگاه حرام باشد ، که پوشانیدن در این دو صورت واجب است .
- [آیت الله وحید خراسانی] زن باید موی و بدن خودرا از مرد نامحرم بپوشاند و نیز صورت و دستهارا تا مچ در صورتی که قصد نشان دادن داشته باشد و مرد هم بقصد لذت نظر می کند و همچنین است بنابر احتیاط واجب در صورتی که می داند بیننده بقصد لذت نظر می کند هرچند زن قصد نشان دادن نداشته باشد و پوشاندن سر و موی از پسر نابالغ واجب نیست مگر در صورتی که موجب هیجان شهوت ان پسر باشد که بنا بر احتیاط واجب بپوشاند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد بلکه بر موی جلوی سر هم صحیح است. ولی کسی که موی جلوی سر او به اندازه ای بلند است که اگر مثلاً شانه کند روی قسمتی از پیشانی می ریزد، یا به جاهای دیگر سر می رسد، باید بیخ موها را مسح کند، یا فرق سر را باز کرده پوست سر را مسح نماید، و اگر موهایی را که به صورت می ریزد یا به جاهای دیگر سر می رسد جلوی سر جمع کند و بر آنها مسح نماید، یا بر موی جاهای دیگر سر، که جلوی آن آمده مسح کند باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد بلکه بر موی جلوی سر هم صحیح است؛ ولی کسی که موی جلوی سر او به اندازهای بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش میریزد، باید قسمتی از موها را که پس از شانه کردن در جلو سر قرار میگیرد مسح کند، یا فرق سر را باز کرده پوست سر را مسح نماید و اگر موهایی را که به صورت میریزد یا به جاهای دیگر سر میرسد جلوی سر جمع کند و بر آنها مسح نماید، یا بر موی جاهای دیگر سر، که جلوی آن آمده مسح کند باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] اصل لزوم حجاب برای زن از ضروریّات اسلام است، هر چند بعضی از جزئیات آن از ضروریات نیست؛ پس زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند، بلکه احتیاط آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده، ولی خوب و بد را میفهمد و به حدّی رسیده که ممکن است به قصد لذّت نگاه کند، بپوشاند لکن پوشاندن صورت ودستها تا مچ اگر به قصد نشان دادن به مردها و لذّت بردن آنها نباشد لازم نیست، هرچند خوب است، ولی قدمهای خود را باید بپوشاند و بنابر احتیاط پوشش زنها باید به شکلی باشد که برجستگیهای بدن آنان نیز نمایان نباشد.