واسطه
وسیله و علّت ثبوت چیزی برای چیز دیگر را واسطه گویند.
اگر شخصی مرتکب زنای به عنف گردد و زن را بکشد، در این صورت که طرف به واسطه زنای به عنف مهدورالدم است، اگر اولیای زن بخواهند قصاص کنند، بدون ردّ نصف دیه قصاص، آیا صحیح است؟
اگر حاکم بخواهد به جهت اجرای حدّ زنا او را بکشد، دیگر ارتباطی به ورثه زن ندارد و اگر بخواهند اولیای مقتول او را از جهت قصاص بکشند، باید نصف دیه را ردّ کنند، با ملاحظه ی استحقاق مکرهه مهر المثل را، واللّه العالم.
اگر حاکم بخواهد به جهت اجرای حدّ زنا او را بکشد، دیگر ارتباطی به ورثه زن ندارد و اگر بخواهند اولیای مقتول او را از جهت قصاص بکشند، باید نصف دیه را ردّ کنند، با ملاحظه ی استحقاق مکرهه مهر المثل را، واللّه العالم.
عنوان سوال:
اگر شخصی مرتکب زنای به عنف گردد و زن را بکشد، در این صورت که طرف به واسطه زنای به عنف مهدورالدم است، اگر اولیای زن بخواهند قصاص کنند، بدون ردّ نصف دیه قصاص، آیا صحیح است؟
پاسخ:
اگر حاکم بخواهد به جهت اجرای حدّ زنا او را بکشد، دیگر ارتباطی به ورثه زن ندارد و اگر بخواهند اولیای مقتول او را از جهت قصاص بکشند، باید نصف دیه را ردّ کنند، با ملاحظه ی استحقاق مکرهه مهر المثل را، واللّه العالم.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مردی دو یا سه زن را به قتل می رساند. اولیای دم خواهان قصاص اند. آیا باید اضافه ی دیه را ردّ کنند؟
- چنان چه شخصی مرتکب یک فقره قتل عمدی و دو فقره ایراد ضرب و جرح عمدی نسبت به دو نفر گردد و اولیای دم مقتول، خواهان قصاص باشند و قاتل، مالی برای پرداخت دیه نسبت به دو نفر مجنی علیهما (مورد ضرب و جرح) نداشته باشد، آیا اجرای قصاص پیش از پرداخت دیه امکان پذیر می باشد؟ در صورت منفی بودن پاسخ، پرداخت دیه چگونه میسّر می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] اگر مردی، همسر نابالغ خود را در حال زنا ببیند و وی را به قتل برساند و در دادگاه زنای همسر خود را ثابت کند، آیا دیه و قصاص از او ساقط است یا به سبب آنکه زانیه شرعاً به سبب عدم بلوغ مکلّف نبوده و لذا مهدورالدم نبوده، شوهر به سبب قتل او محکوم به قصاص می‌شود؟ اگر مردی، نابالغی را ببیند که با همسرش زنا میکند و در آن حال زانی را بکشد و در دادگاه زنای او را ثابت کند، آیا دیه و قصاص از او ساقط است یا به سبب آنکه زانی شرعاً به سبب عدم بلوغ مکلّف نبوده است و لذا مهدورالدم نبوده، شوهر محکوم به قصاص می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مردی چندین زن محقون الدّم را بکشد، و برخی از اولیای دم آنها خواهان قصاص، و بعضی طالب دیه باشند، به چه ترتیب عمل خواهد شد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی چند زن را کشته است. بعضی از اولیای دم خواهان قصاص و بعضی خواهان دیه و بعضی خواهان عفو می باشند، چگونه باید عمل کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در موردی که قصاص قاتل متوقف بر ردّ فاضل دیه به اوست، آیا قاتل مجاز است از حق خود نسبت به فاضل دیه گذشت کرده و خود را برای قصاص تسلیم اولیای دم کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه شخصی مرتکب یک فقره قتل عمد، و دو فقره ایراد ضرب و جرح عمدی گردد، و اولیای دم مقتول خواهان قصاص باشند، و قاتل مالی برای پرداختن دیه نسبت به دو نفر مجنیّ علیهما (مورد ضرب و جرح) نداشته باشد، آیا اجرای قصاص قبل از پرداخت دیه امکان پذیر می باشد؟ در صورت منفی بودن، پرداخت دیه چگونه میسّر می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه شخصی مرتکب یک فقره قتل عمد، و دو فقره ایراد ضرب و جرح عمدی گردد، و اولیای دم مقتول خواهان قصاص باشند، و قاتل مالی برای پرداختن دیه نسبت به دو نفر مجنیّ علیهما (مورد ضرب و جرح) نداشته باشد، آیا اجرای قصاص قبل از پرداخت دیه امکان پذیر می باشد؟ در صورت منفی بودن، پرداخت دیه چگونه میسّر می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که مردی زنی را به قتل رسانده باشد بفرمایید: الف . هنگامی که اولیای مقتول میخواهند برای قصاص، نصف دیه را به قاتل بدهند انتخاب نوع دیه با اولیای دم است یا جانی؟ ب . در صورت عدم تمکن اولیای دم از پرداخت این مبلغ و درخواست آنان از دستگاه قضایی، آیا میتوان فاضل دیه را از بیت المال پرداخت نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مردی عمداً زنی را به قتل رسانده است. اکنون اولیاء دم درخواست قصاص وی را کرده اند، نظر به این که قصاص نفس مشروط به ردّ نصف دیه یک مرد به قاتل است، اگر اولیاء دم اظهار عجز از پرداخت نصف دیه کنند، آیا قصاص قهراً به دیه تبدیل می شود یا دیه باید از طریق بیت المال تأمین شود؟ یا حق قصاص تا زمان ایسار ولیّ دم باقی مانده و قاتل رها می گردد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی مرتکب یک قتل عمدی و یک قتل شبه عمد شد. کیفیت اجرای قصاص و گرفتن دیه چگونه است و آیا جهت ادای دیه باید دو سال صبر شود و سپس قصاص صورت بگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مردی دو زن یا بیشتر را کشته باشد و اولیاء آنان خواهان قصاص باشند بفرمائید: الف - آیا اولیاء خواهان قصاص باید چیزی به عنوان فاضل دیه بپردازند یا خیر؟ ب - در صورت لزوم پرداخت، آیا باید هر یک از اولیاء خواهان قصاص، مستقلاّو جداگانه نصف دیه یک مرد را بدهند یا این که نصف دیه یک مرد، به نسبت اولیاء خواهان قصاص تقسیم می‌شود؟ (مثلااگر مردی دو زن را کشته است و اولیاء هر دو خواهان قصاص هستند، آیا باید هر یک از اولیاء نصف دیه یک مرد را بدهند یا یک چهارّم دیه یک مرد)
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر شخص بالغ و عاقل با اختیار و عمد مسلمان بالغ عاقلی را بکشد ورثه مقتول حقّ دارند به عنوان قصاص او را بکشند، ولی اگر دیوانهای یا نابالغی یا بچه در شکم را بکشد، قصاص نمیشود و باید دیه داده شود و همچنین اگر دیوانه یا نابالغ یا شخص کور، کسی را بکشد قصاص نمیشود و باید دیه داده شود (و حکم آن در احکام دیات میآید).
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن وبچه را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی زن حامله را بکشد؛ باید دیه زن و بچه را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] دیه مرد مسلمان هزار مثقال شرعی طلا (هر مثقال هیجده نخود) است و دیه زن نصف مرد است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دیه اعضا و جراحات وارده بر زن تا به مقدار ثلث دیه مرد نرسیده با مرد مساوی است، و به مقدار ثلث دیه مرد که رسید، دیه زن نصف دیه مرد است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دیه اعضاء بدن زن تا مقداری که به ثلث دیه نرسیده با دیه مرد مساویست و در صورتی که به ثلث برسد دیه او نصف دیه مرد خواهد بود.
- [آیت الله مظاهری] ولیّ مقتول که حقّ قصاص دارد کسی است که از او ارث میبرد، جز زن و شوهر که در این حقّ شرکت ندارند هرچند از دیه ارث میبرند. و اگر بعضی از آنها به قصاص راضی نشوند، دیگران نمیتوانند قصاص کنند مگر آنکه تفاوت دیه را بپردازند، و اگر بعضی از آنها صغیر باشند، اختیار با ولیّ آنهاست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی زن حاملهای را بکشد و کشتن آن زن به مرگ جنین او منجر شود، باید علاوه بر دیه زن، دیه جنین را هم به تفصیلی که گفته شد بپردازد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی که بالغ وعاقل است عمداً وبناحق مسلمانی را بکشد، در صورتی که مقتول، مرد یا پسر باشد ولیّ کشته میتواند قاتل را عفو کند یا بکشد، ولی اگر مقتول کافر باشد قاتل او را که مسلمان است نمیتوان کشت و اگر مقتول مسلمان زن یا دختر باشد اگرچه می‌شود قاتل مسلمان او را کشت لکن اگر قاتل مرد باشد باید نصف دیه او را به ولیّ او بدهند و اگر قاتل دیوانه یا نابالغ باشد مطلقاً دیه باید بدهند ودیه آن بر عاقله است که معنای آن خواهد آمد و نیز ولیّ میتواند به مقداری که طرفین راضی شوند از قاتل دیه بگیرد و در صورتی که رضایت آنها به دیهای باشد که در شرع معیّن شده است چون تقدیرات شرعی در دیه مختلف است اختیار تعیین آن با قاتل است و میتواند هر کدام که برای او آسانتر است اختیار نماید، بنابر این میتواند قیمت نقره را که از سایر اقسام دیه کمتر است بدهد امّا اگر از روی خطایمحض بکشد مثلاً برای حیوانی تیر بیندازد واشتباهاً کسی را بکشد، ولیّ کشته حق ندارد او را بکشد، امّا میتواند از عاقله )یعنی قوم وخویشان پدری قاتل( و در صورت ندادن آنها از خود قاتل، دیه بگیرد و اگر از روی خطای شبیه به عمد بکشد به این معنی که شخصی کسی را با آلتی بزند که عادتاً کشنده نیست وقصد کشتن هم نداشته اتّفاقاً کشته شود در این فرض خود قاتل باید دیه بدهد وولیّ مقتول حق کشتن او را ندارد.