حج بلدی
حج بَلَدی مقابل حج میقاتی است.
شخصی اجیر حجّ بلدی از قم شده و خودش ساکن اراک است، بعد از اجیر شدن در نظر داشته که به قم برود و از آنجا حرکت کند، پس از چند روز در حالی که از موضوع غافل شده، برای انجام کار دیگری به قم و بعد از آنجا به تهران رفته است، آیا همان نیت قبلی برای حرکت از قم کافی است یا باید برگردد به قم، و بر فرض خروج از ایران، چه حکمی دارد؟
اگر به کلی غفلت داشته باید برگردد وگرنه نیت ارتکازی اجمالی کافی است، و در صورتی که باید برگردد اگر بر نگشت و حجّ را انجام داد، حجّ صحیح است و بالنسبه استحقاق اجرت دارد.
اگر به کلی غفلت داشته باید برگردد وگرنه نیت ارتکازی اجمالی کافی است، و در صورتی که باید برگردد اگر بر نگشت و حجّ را انجام داد، حجّ صحیح است و بالنسبه استحقاق اجرت دارد.
عنوان سوال:
شخصی اجیر حجّ بلدی از قم شده و خودش ساکن اراک است، بعد از اجیر شدن در نظر داشته که به قم برود و از آنجا حرکت کند، پس از چند روز در حالی که از موضوع غافل شده، برای انجام کار دیگری به قم و بعد از آنجا به تهران رفته است، آیا همان نیت قبلی برای حرکت از قم کافی است یا باید برگردد به قم، و بر فرض خروج از ایران، چه حکمی دارد؟
پاسخ:
اگر به کلی غفلت داشته باید برگردد وگرنه نیت ارتکازی اجمالی کافی است، و در صورتی که باید برگردد اگر بر نگشت و حجّ را انجام داد، حجّ صحیح است و بالنسبه استحقاق اجرت دارد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی از قم برای حجّ بلدی اجیر شده، در حالی که ساکن اراک است. وی در نظر داشته که به قم برود و از آنجا حرکت کند، پس از چند روز، در حالی که از موضوع غافل بوده، برای انجام کار دیگری به قم و سپس به تهران می رود. آیا همان نیّت قبلی برای حرکت از قم کافی است، یا باید به قم برگردد، و از آنجا نیّت حج بلدی کند؟ اگر از ایران خارج شده باشد چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی برای حج بلدی اجیر شد، لیکن در ساعت حرکت غفلت کرد که آن را نیت کند، آیا نیت سابقش کافی است؟
- [امام خمینی] شخصی دارای باغی است که چند سال است درآمدی نداشته اما از نظر قیمت برای سفر حج کافی بوده است و صاحب آن اطمینان عرفی دارد که وقتی باغ ثمر دهنده شود او هم از کار افتاده خواهد شد و باید از درآمد آن باغ امرار معاش نماید آیا چنین شخصی مستطیع شده است یا نه؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی باغی دارد که چند سال است درامدی نداشته اما از نظر قیمت برای سفر حج کافی بوده صاحب باغ عرفا اطمینان دارد وقتی باغ ثمر بدهد او هم از کار افتاده خواهد شد و باید از درامد باغ امرار معاش نماید ایا این شخص مستطیع است
- [آیت الله بروجردی] زنی در سال گذشته از شخصی که مورد وثوق او بوده از لزوم طواف نساء از برای زنان پرسیده، آن شخص به گمان آن که او سؤال از این میکند که آیا ترک طواف نساء به صحّت حج مضر است یا نه؟ به او جواب منفی داده و گفته: طواف نساء شرط صحّت حج نیست و زن به گمان آن که او میگوید اصلاً برای زنان لازم نیست، لذا به اطمینان گفته آن شخص ترک کرده، بعداً پس از ورود به تهران فهمیده که بر زن لازم بوده، فوراً نوشته به مکّه در غیر موسم نایب برای طواف بگیرند. آیا بر این زن لازم است که خودش هم برود و یا همان نایب گرفتن کافی است؟ و آیا در صورت کفایت نیابت، لازم است در موسم باشد، یا همان نیابت غیرموسم کافی است؟ و نیز شوهر این زن پس از آمدن به تهران - با آن که در عمره تمتّع احتیاطاً طواف نساء را به جا آورده، مع ذلک - مردّد شده که آیا طواف نساء را در حج تمتّع به جا آورده، یا آن که فراموش کرده، آن هم به مکّه نوشته نایب گرفته. آیا نایب گرفتن او هم کفایت میکند، یا باید امسال خود برود، یا اصلاً بر او اعاده لازم نیست، یا نیابت در موسم حج لازم است؟ و آیا حج این زن و شوهرصحیح است یا خیر؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی در سال نایب شخص دیگری شد و برای اولین بار امد مکه و در مرز بین وادی محسر و منی حلق نمود به اعتقاد این که این جا جزو منی است و یک سال بعد باز به مکه مشرف شد برای خودش به عنوان حجه الاسلام و در منی تقصیر نمود به خیال اینکه حلق قبلی و اعمال حج گذشته او صحیح بوده است و سال باز به مکه مشرف شد و به عنوان مافی الذمه محرم شد در این بین متوجه شد که حلق سال اول در خارج منی بوده است و کافی نیست امسال حلق را در منی بقصد ما فی الذمه انجام می دهد و بقیه اعمال را نیز بقصد ما فی الذمه بجا اورده است ایا این کار کافی است یا نه
- [امام خمینی] زن شوهر داری که تمام مخارج او بر عهده شوهرش میباشد، در حال حیات شوهر، این زن مقداری مال و زمین مزروعی را به ارث میبرد که در هر مقطع از زمان با در نظر گرفتن قیمت آن زمین، شرائط استطاعت برایش کافی بوده، ولی زن موصوفه، جاهل به حکم بوده و از مسأله استطاعت غفلت استفتائات، ص: 441 داشته و مدت چند سال زمین را شوهرش زراعت مینموده و بعد از آن زمین را به دو دخترش هبه نموده و در حین هبه با داماد بزرگش شرط کرده که او را به زیارت کربلا ببرد و قبل از تحقق شرط، آن زن وفات کرده و داماد بزرگش را ناظر، و پسر خود را وصی قرار داده وصیّت برای حج نیابتی هم نکرده- با این تفصیلات- آیا زن مذکور از نظر شرعی مستطیعه بوده است یا خیر؟ و بر فرض استطاعت، هبه زمین موروثی صحیح است یا خیر؟ و بر فرض استقرار وجوب حج، و عدم صحت هبه زمین، آیا بعد از وفاتش نائب حجّ بلدی برای او بگیرند یا میقاتی؟ و ثانیا زمین مال کسی است که اجرت نائب را می‌دهد و یا این که زمین مال همه ورثه و اجرت نائب بر عهده همه آنهاست؟
- [سایر] سلام استاد خسته نباشید. بازم مزاحم همیشگی. شرمنده، ولی طاقت نیاوردم. در مورد جواب پیام ندا خانم که گفتین(وقتی این دوستی ها فورا در پروسه ازدواج قرار نمی گیرد، باید به درستی آن تردید کنید). همون طور که قبلاً براتون گفتم: یک ماهی می شه که با پسری آشنا شدم (تلفنی) از یک شهر دور (اولین بارم بود که چنین اشتباهی کردم. بله خودم می دونم که اشتباه بوده) ولی اون هنوز دو هفته از صحبتهامون نگذشته بود که پیشنهاد ازدواج رو مطرح کرد، بعد هم زمانی رو برای ملاقات تعین کردیم و من با توجه به این که یکی از خواهرهاش از موضوع مطلع بود، پیشنهاد کردم حالا که قراره تهران همدیگرو ببینیم خواهر ایشون که ساکن تهران هست هم حضور داشته باشد اون هم به خوبی استقبال کرد ولی بعد چون مشکلی برایش پیش آمد گفت: تا ملاقاتی با خواهرش داشته باشم، ولی خوب خواست تا عکسم رو هم بهش بدم. حالا جندتا مشکل وجود داره: اول این که اون دو سال از من کوچکتره و 20 سالشه، دوم اینکه در حالی که توی مغازه ای کار میکنه ولی هنوز سربازی نرفته و هنوز برنامه مشخصی نداره،,ولی با این حال پسر باادب و خوبی به نظر میرسه و میخواد تا از طرف من مطمئن بشه که هستم، بعد بره دنبال کار. با وجود اینها و مشکلات دیگه که خودتون بهتر از من میدونین من باید چکار کنم. کلاس مشاوره به جای خود اگر بخوام سه ماه صبر کنم غیر از این که مشکل وابستگی هم به مشکلاتمون اضافه بشه هیچ فایده ی دیگه ای نداره پس لطفاً راهنماییم کنید، عکسم رو به خواهرش بدم؟ اصلاً آدم قابل اعتمادی هست؟ با توجه به این که دو تا از خواهرهای اون از موضوع مطلع هستند من هم باید کسی رو مطلع کنم؟ و ------- شرمنده خستتون کردم. ممنون یا حق
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که اگر بخواهیم طبابت پزشک را با توجه به مشکلات متعدد و در صورت مواجهه با این مشکلات، تنها در صورتی مجاز بدانیم که وی در این زمینه دارای تخصّص و تجربه ی کافی باشد، عملاً مسایل درمان با اختلال کامل روبرو خواهد شد زیرا: اولاً هر پزشکی تا رسیدن به این تخصص و تجربه ی کافی باید همان مراحل اولیّه را طی کند (که همان دوران بدون تجربه و تخصّص است). ثانیا به علت جمعیّت زیاد، امکانات کم، فرصت های ناکافی و ده ها علل دیگر (حداقلّ در کشور ایران) نمی توان انتظار داشت پزشکانی که از ابتدا کاملاً مسلّط باشند به طبابت بپردازند. 1) در مواردی پزشک داروی مؤثّر بر بیماری یا عوارض خطرناک آن را فراموش نموده و فرصت و امکانات کافی جهت دسترسی به اطلاعات کافی یا پزشک متخصص دیگری نیز ندارد. 2) یا مطمئن است که داروی خاصی برای بیماری مفید است. اما هم چنین مطمئن است و یا احتمال می دهد که در صورت تجویز آن دارو عوارضی خفیف یا شدیدتر از خود بیماری و حتی مرگ در اثر این دارو، گریبان گیر این بیمار خواهد شد. (که البته 1 و 2 شامل مسایل تشخیصی نیز می باشد). آیا پزشک در این حالات می تواند مریض را به حال خود بگذارد و چنین فرض کند که: گویا پزشکی موجود نبوده است و قضا و قدر الهی هر چه باشد بر او جاری خواهد شد و بدین ترتیب خود را در معرض مؤاخذه مادی و معنوی حاصل از عوارض احتمالی و هزینه های نابه جای آن قرار ندهد و کار وی را به خدا واگذارد که یا خود بهبودی نسبی یابد و فرصت تحقیقات بعدی فراهم گردد و یا به تدریج دچار عوارض و مرگ گردد. اصولاً در چنین مواردی که پزشک نمی داند برای نجات جان یا رفع و تسکین آلام یک بیمار چه کاری انجام دهد وظیفه ی او چیست؟ درمان های بدون اطمینان و غیر قابل اعتماد (که ممکن است خود آن ها باعث مرگ یا عوارض شدیدتر شوند) یا عدم هر گونه اقدام درمانی؟ اگر پزشک با اقدام به درمان نامطمئن، موجب خسارت و مرگ مریض گردد، آیا مسؤول است؟ آیا اگر اقدام به هیچ درمانی نکند (با توجه به علل و توضیحات فوق)، مسؤولّیتی متوجّه اوست؟ این موضوع با توجه به این نکته باید در نظر گرفته شود که گاهی، فرصت هیچ مشورت و ارجاع بیمار به پزشکان متخصّص و آگاه دیگری وجود ندارد (مثلاً گاهی پزشکی که دارای تجربه ی کافی نباشد، با بیماری در حالت بی هوشی مواجه می شود که نمی داند به طور مثال این بیمار در اثر کمبود یا ازدیاد قند در بدنش دچار بی هوشی شده و در این حالت طبیعی است که درمان کاملاً متناقض است و باعث اشتباه پزشک می شود).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به اینکه اگر بخواهیم طبابت پزشک را با توجه به مشکلات فوق، و در صورت مواجهه، با این مشکلات، تنها در صورتی مجاز بدانیم که وی در این زمینه ها دارای تخصص و تجربه کافی باشد; عملا مسائل درمان با اختلال کامل روبرو خواهد شد. زیرا اولا: هر پزشکی تا رسیدن به این تخصص و تجربه کافی; باید همان مراحل اولیه را طی کند (که همان دوران بدون تجربه و تخصص است) و ثانیاً: به علت جمعیت زیاد، امکانات کم، فرصتهای ناکافی و دهها علل دیگر (حداقل در کشور ایران) نمی توان انتظار داشت; پزشکانی که از ابتدا کاملا مسلط باشند به طبابت بپردازند. با توجه به مقدمه فوق و موضوعات مطرح شده در کلیه سؤالهای قبل، مسائل مهم ذیل مطرح می شود: الف در مواردی که پزشک داروی مؤثر بر بیماری یا عوارض خطرناک آن را فراموش کرده، و فرصت و امکانات کافی جهت دسترسی به اطلاعات کافی یا پزشک متخصص دیگری نیز ندارد. ب مطمئن است که داروی خاصی برای بیماری مفید است، و همچنین مطمئن است و یا احتمال می دهد که در صورت تجویز آن دارو عوارضی خفیف و یا شدیدتر از خود بیماری و حتی مرگ در اثر این دارو، گریبانگیر این بیمار خواهد شد. (که البته موارد الف و ب شامل مسائل تشخیصی نیز می باشد). آیا پزشک در این حالات می تواند مریض را به حال خود بگذارد و چنین فرض کند که: گویا پزشکی موجود نبوده و قضا و قدر الهی هرچه باشد بر او جاری خواهد شد. و بدین ترتیب خود را در معرض خطر مؤاخذه مادی و معنوی حاصل از عوارض احتمالی و هزینه های نابجای آن قرار ندهد، و کار وی را به خداوند واگذارد که یا خود بهبودی نسبی یابد و فرصت تحقیقات بعدی فراهم گردد، و یا به تدریج دچار عوارض شدید و مرگ گردد؟ اصولا در چنین مواردی که پزشک واقعاً نمی داند که برای نجات جان یا رفع و تسکین آلام یک بیمار چه کاری انجام دهد; وظیفه او چیست؟ درمانهای بدون اطمینان و غیر قابل اعتماد؟ (که ممکن است خود آنها باعث مرگ یا عوارض شدیدتر شوند) و یا عدم هرگونه اقدام درمانی؟ آیا اگر پزشک با اقدام به درمان نامطمئن، موجب خسارت و مرگ مریض گردد; مسؤول است؟ آیا اگر اقدام به هیچ درمانی نکند (با توجه به علل و توضیحات فوق)، مسؤولیتی متوجه اوست؟ این موضوع با توجه به این نکته که گاهی، فرصت هیچ گونه مشورت یا ارجاع بیمار به پزشکان متخصص و آگاه دیگری وجود ندارد، مطرح است. (در خاتمه جهت روشن شدن موضوع، مثالی ذکر می شود: گاهی پزشکی که دارای تجربه کافی نیست با بیماری در حالت بیهوشی، مواجه می شود که نمی داند این بیمار در اثر کمبود یا ازدیاد قند بدنش، دچار بیهوشی شده است، در این حالت طبیعی است که درمان کاملا متناقض است و باعث اشتباه پزشک می شود.
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد