مولی علیه
كسی كه ديگری ولايت او را بر عهده دارد.
شرط نفوذ نکاح را قانون، مصلحت مولی علیه بیان نموده حال آیا در صورتی که مصلحت مولی علیه رعایت نشود آیا مولی علیه می‌تواند بعد از رسیدن به سن بلوغ نکاح را فسخ کند؟
اگر مصلحت مولی علیه مراعات نشود عقد باطل است.
اگر مصلحت مولی علیه مراعات نشود عقد باطل است.
عنوان سوال:
شرط نفوذ نکاح را قانون، مصلحت مولی علیه بیان نموده حال آیا در صورتی که مصلحت مولی علیه رعایت نشود آیا مولی علیه می‌تواند بعد از رسیدن به سن بلوغ نکاح را فسخ کند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- به نظر جناب عالی ولیّ باید مصلحت حال کودک را رعایت کند یا مصلحت آینده او را؟ (توضیح اینکه آیا پدر می‌تواند به بهانه اینکه عقد نکاح در حال حاضر به نفع صغیر است او را به عقد کسی در بیاورد در حالی که این عقد در آینده به مصلحت صغیر نباشد و بالعکس).
- س630 و 631: تزویج ولایی مشروط به مصلحت مولی علیه است. حال اگر دختری صغیره توسط پدر یا جد پدری به نکاح فردی در آمد و پس از بلوغ رضایت به این ازدواج نداد آیا عقد صحیح بوده و دختر مجبور به پذیرش همسر علی رغم عدم رضایت خویش می‌باشد و یا اینکه عدم رضایت دختر موجب اثبات خیار برای دختر می‌شود؟ زیرا: الف - این تزویج که همراه با عدم رضایت زوجه است موجب ضرر و زیان بر او خواهد بود (مشمول قاعده لاضرر) ب - روایاتی دال بر حق فسخ مانند صحیحه محمدبن مسلم و روایت یزید الکناسی وجود دارد.
- زنی قبل از ازدواج خود را دوشیزه سالم معرفی مینماید و پس از ازدواج بعد از مدتی معلوم می‌شود که از نظر جسمانی (قبل از عقد) مریض بوده است، با توجه به ماده 1128 قانون مدنی: (هرگاه در یکی از طرفین، صفت خاص شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مزبور در عقد تصریح شده باشد یاعقد مبنیاً علیه واقع شود)، آیا در مورد فوق حق فسخ برای زوج می‌باشد؟
- دختر باکرهای به دلیل اظهار علاقه پسری بالغ و وعده ازدواج آن پسر، از راه نا مشروع ازاله بکارت و سپس حامله گردیده و در زمانی که دارای حمل سه ماهه بوده در جلسهای حضور والد آن دو صیغه عقد ازدواج دائم جاری گردیده و مهریه زن به دلیل اضطرارش فقط مهر السنه تعیین گردیده و مرد بلافاصله با تولد نوزاد پسر برای نوزادش شناسنامه اخذ نموده و اکنون که نوزاد به سن چهار سالگی رسیده پدرش مرتکب ترک انفاق شده و به دلیل اعتیادش به مواد مخدّر، زوجهاش در عسر و حرج متقاضی طلاق می‌باشد. لطفاً بفرمائید که:
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] ولیّ شرعی، پسر یا دختری را پیش از بلوغ با رعایت عدم مفسده، به ازدواج دیگری در می آورد. آیا کراهت پسر یا دختر از این ازدواج پس از بلوغ اثری دارد و موجب خیار فسخ می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی خانه اش را به قیمت معیّن می فروشد، سپس بایع و مشتری با تراضی معامله را فسخ می کنند. ولی در ضمن فسخ شرط می نمایند که اگر ثمن معامله، که باید طیّ چکی از بانک وصول گردد، وصول نشود معامله اوّلیّه بقوّت خود است. آیا فسخ با شرط مذکور، صحیح است؟ 2 در صورت صحّت، اگر چک وصول نشود، آیا فسخ بی اثر بوده، و عقد اوّل به حال سابق بر می گردد؟ یا فسخ صحیح، ولی شرط باطل است؟ 3 در صورت بطلان شرط و عدم وصول چک، بایع باید ثمن را مسترد نماید، یا این که مشتری باید از طریق چک طبق قانون اقدام نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] دین مبین اسلام برای پسران، سنّ بلوغ را اتمام پانزده سال قمری و برای دختران، اتمام نُه سال قمری معیّن نموده است و از طرفی نظر فقهای عظام این است که بعد از فرا رسیدن سنّ بلوغ، نمیتوان کسی را به عنوان جنون یا عدم رشد، محجور نمود، مگر این که عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد. آیا مراد از بلوغ، همان بلوغ طبیعی (آمادگی جسمی برای عمل زناشویی و حاملگی) است یا بلوغ عقلی و رشد عقلانی؟ و آیا میتوان بین بلوغ در تکالیف فردی (عبادات) و بلوغ در روابط اجتماعی از قبیل معاملات و... تفاوت قائل شد؟
- [سایر] کسی که از سوی پدر یا مادر فرزندی، اجازه دارد برای تأدیب فرزندشان، (که از سن بلوغ هم گذشته) او را کتک بزند (در حدی که موجب دیه نشود)، آیا می‌تواند چنین کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زید دختر خود را قبل از بلوغ با عمرو تزویج کرد، بعد از بلوغ دختر عمرو را قبول نمیکند در حالی که عمرو برای اجراء طلاق هم آماده نیست، آیا این نکاح فقط با انکار دختر فسخ می‌شود یا طلاق برای این نکاح لازم است و اگر طلاق لازم است آیا وکیل مجتهد می‌تواند صیغه طلاق را جاری کند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در معامله، طرفین شرط کنند در صورتی که هر یک، معامله را فسخ نمایند باید مبلغ معینی را به طرف مقابل بپردازند، آیا این شرط صحیح است و اگر یکی از آن دو در مبیع تصرفاتی نموده باشد آیا تصرف وی باعث اسقاط حق فسخ می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا حاکم شرع می‌تواند دختری که پدر و جدّ او معلوم نیست و دختری که به سنّ بلوغ نرسیده را تزویج کند؟ اگر نتواند نماینده حاکم شرع صیغه عقد را بخواند آیا باطل است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی قسمتی از اموال خود را به بعضِ اولاد خود مصالحه نموده و اختیار فسخ را برای خود تا مدّت بیست سال شرط مینماید و قبل از انقضای مدّتِ خیار، زید وفات مینماید، آیا یک نفر از ورثه می‌تواند این مصالحه را کلَّاً یا به اندازه سهم خود فسخ نماید یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در ضمن بیع شرط شود که بایع تا سه ماه حق فسخ داشته باشد و در این اثنا مشتری مبیعی را که خریداری نموده به دیگری منتقل نماید و بعد بایع عقد را به استناد خیار فسخ نماید، آیا خود عین را می‌تواند اخذ کند یا بدل آن را؟
- [آیت الله بهجت] شخصی خانه ای را فروخته و ضمن صیغه ی عقد بیع، شرایطی را برای خریدار شرط نموده و ضمنا اسقاط کافه ی خیارات را هم ذکر کرده است. در صورت تخلّف شرط از ناحیه ی خریدار، آیا فروشنده می تواند خیار فسخ، به خاطر تخلّف شرط ضمن عقد را استفاده نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که قرارداد مضاربه مطلق و بدون شرط باشد، عامل به نحو معمول و متعارف، هر طور که مصلحت بداند می‌تواند تجارت نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ولیّ بچه مال او را اجاره دهد، یا چیزی را برای او اجاره کند، یا خود او را اجیر دیگری نماید، یا برای او اجیری بگیرد، اشکال ندارد، البتّه اگر ولیّ بچه پدر یا جدّ پدری وی باشد، در صورتی می‌تواند برای بچه عقد اجاره منعقد کند که این اجاره مفسدهای برای بچه نداشته باشد و در سایر اولیاء، همچون حاکم شرع و وصیّ و قیّم کودکان در صورتی اجاره آنها برای کودک صحیح است که این اجاره برای کودک مصلحت داشته باشد و اگر شرط مفسده نداشتن یا مصلحت داشتن رعایت شود، کودک پس از بلوغ نیز نمیتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله اردبیلی] پدر و جدّ پدری میتوانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود که در حال دیوانگی بالغ شده است در صورتی که به مصلحت بچّه یا دیوانه باشد همسر اختیار کنند و بعد از آن که طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید، اگر ازدواجی که برای او صورت دادهاند به مصلحت او بوده، نمیتواند آن را به هم بزند و اگر به مصلحت او نبوده، می‌تواند آن را به هم بزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر یا جدّ پدری میتوانند دختری را که به حدّ بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد در صورتی که باکره باشد شوهر دهند و مستحبّ و مطابق احتیاط استحبابی آن است که رضایت دختر را در این مورد جلب کنند و اجازه مادر و برادر لازم نیست و اگر دختر باکره بالغه رشیده بخواهد با کسی ازدواج کند و پدر و جدّ پدری اجازه نمیدهند، چنانچه ممانعت ایشان بدون رعایت مصلحت دختر باشد، اجازه آنان لازم نیست، ولی اگر آنها ازدواج را به صلاح دختر ندانسته لذا ممانعت به عمل آورند، ازدواج دختر بدون اجازه پدر یا جدّ پدری باطل است.
- [آیت الله بهجت] پدر و جد پدری میتوانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود، که در حال دیوانگی بالغ شده است، در صورتی که مصلحت باشد ازدواج کنند و بعد از آنکه آن طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید، نمیتواند آن را بههم بزند، حتی اگر طفل، پسر باشد بنابر اظهر.
- [آیت الله بهجت] اگر مرد در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده، بنابراظهر، می‌تواند عقد را بههم بزند، ولی اگر به گمان باکره بودن با زنی ازدواج کرد و بعداً معلوم شود که باکره نیست، اختیار فسخ ندارد، مگر در صورتی که تَدلیسی در کار باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر ولیً یا قیًم بچه مال او را اجاره دهند، یا خود او را اجیر دیگری نمایند اشکال ندارد، و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدت اجاره قرار دهند، بعد از آن که بچه بالغ شد می‌تواند بقیة اجاره را به هم بزند، ولی هرگاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزء مدت اجاره نمیکرد برخلاف مصلحت بچه بود، نمیتواند اجاره مال خود را به هم بزند ولی نفوذ اجارة خود بچه بعد از بلوغش محل اشکال است.
- [آیت الله بهجت] اگر پدر و جد پدری غایب باشند، بهطوریکه نشود از آنان اذن گرفت و ازدواج برای دختر لازم باشد، یا در ازدواج نکردن ضرر یا حرج (یعنی مشقّت شدیدی) باشد، و همچنین اگر پدر یا جد پدری از ازدواج او با کسی که همکفو اوست، با وجود تمام مقدمات و شرایط، ممانعت کنند، و او نیز تمایل به ازدواج دارد و ازدواج هم به مصلحت او باشد، با اجتماع تمام شرایط می‌تواند ازدواج نماید.
- [آیت الله سیستانی] ابتدای عدّه وفات در صورتی که شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد ، از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود ، نه از زمان مرگ شوهر ، ولی این حکم در زنی که به سن بلوغ نرسیده ، و یا دیوانه می‌باشد . محل اشکال است ، و رعایت احتیاط ، واجب است .
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر و جدّ پدری میتوانند در صورتی که مفسده نداشته باشد برای پسر یا دختر نابالغ یا دیوانه خود ازدواج کنند و در اینجا فرقی نیست که دیوانه با حال دیوانگی بالغ شده باشد، یا پس از بالغ شدن دیوانه شده باشد و بعد از آن که دختر بالغ شد نمیتواند ازدواجی را که برای او کردهاند بهم بزند و اگر پسر بالغ شد بنا بر احتیاط واجب اجازه وی رعایت شود، مخصوصاً اگر عقد را جدّ انجام داده باشد، بنابراین در صورت عدم اجازه پسر، او را شوهر آن دختر بحساب نیاورند و دختر هم تا طلاق صورت نگرفته، با دیگری ازدواج نکند.