شستن
شستن به معنی پاک کردن چیزى از آلودگى با آب گفته می شود.
آیا در وضو شستن هر مرتبه به یک مشت آب حاصل می شود که مشت سوم حرام باشد؟
شستن یک مرتبه تنها به آب ریختن نیست بلکه به این است که تمام عضو کاملا شسته شود. بنابراین ممکن است چند مشت آب به قصد وضو بریزد تا تمام عضو شسته شود و این یک مرتبه حساب می شود و همینطور شستن مرتبه دوم و اگر دست چپ را بیش از دو مرتبه بشوید لازم می آید که مسح با آب غیر وضو انجام شود و آن سبب بطلان وضو است.
شستن یک مرتبه تنها به آب ریختن نیست بلکه به این است که تمام عضو کاملا شسته شود. بنابراین ممکن است چند مشت آب به قصد وضو بریزد تا تمام عضو شسته شود و این یک مرتبه حساب می شود و همینطور شستن مرتبه دوم و اگر دست چپ را بیش از دو مرتبه بشوید لازم می آید که مسح با آب غیر وضو انجام شود و آن سبب بطلان وضو است.
پاسخ:
شستن یک مرتبه تنها به آب ریختن نیست بلکه به این است که تمام عضو کاملا شسته شود. بنابراین ممکن است چند مشت آب به قصد وضو بریزد تا تمام عضو شسته شود و این یک مرتبه حساب می شود و همینطور شستن مرتبه دوم و اگر دست چپ را بیش از دو مرتبه بشوید لازم می آید که مسح با آب غیر وضو انجام شود و آن سبب بطلان وضو است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در توضیح المسائل فرموده اید: (شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم حرام است)، آیا این مطلب اختصاصبه وضوی ترتیبی دارد یا شامل وضوی ارتماسی هم می شود؟
- اینجانب در اثر نادانی و غفلت، لوله آب و آب گرم کن و شیر آب منزلم را از پول غصبی و حرام تهیه کردم، بفرمایید: وضو و غسل، از آنها چه حکمی دارد؟
- آیا صحیح است که شخص مثلا یک مشت ریگ را یک مرتبه بزند تا یقین پیدا کند یکی از آنها اصابت کرده و قصدش هم این باشد که اگر بیش از یکی اصابت کرد فقط یکی از آنها مأمور به او باشد؟
- آیا آب وضو باید از آب تصفیه شده باشد؟
- بعضی افراد در وضو و غسل بیش از اندازه آب می ریزند و دست به صورت و دست‌ها و بدن خود می کشند و می گویند احتیاطاً دست می کشیم و نیز بعضی از خانمها در شستن و آب کشیدن لباس و غیره و یا برای وضوی نماز، آب زیاد مصرف می کنند و گاهی روزانه و چه بسا قبل از هر وضو و نماز پاهای خود را آب می کشند و می گویند: پای ما احتیاط داشت، یا به دلمان نمی چسبد و احتیاط خوب است، بفرمایید: آیا این اعمال وجهه شرعی و رجحان دارد و احتیاط است یا خلاف شرع و خلاف احتیاط است؟
- در وقت وضو، اتفاقاً دستم را بالا بردم و آب وضو به طرف آرنج رفت، آیا وضو باطل شده است؟
- اگر صورت و دست راست را سه مرتبه بشویند ولی دست چپ را دو دفعه بشویند که در مسح اشکال پیدا نشود، آیا وضو صحیح است؟
- اگر کسی با آفتابه و امثال آن در دست دیگری آب بریزد، تا او وضو بگیرد، آیا این وضو صحیح است؟
- اگر در جای وضو زخمی باشد که خون بند نمی آید ولی آب برای آن ضرر ندارد، برای وضو چه باید کرد؟
- اگر دست‌ها را زیر شیر بگیریم یا در آب فرو ببریم و به قصد وضو بیرون بیاوریم بدون دست کشیدن، آیا وضو صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] در وضو، منظور از شستن مرتبه اول چیست؟ آیا می شود به نیت شستن مرتبه اول مثلا 5 بار آب بر صورت ریخت و هر 5 بار هم دست کشید به کل صورت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی مدّت 15 سال بدین صورت وضو میگرفته که یک مشت آب میریخت روی آرنج و با همان یک مشت آب، همه دست را میشسته ولی شکّ دارد بعضی از قسمتهای دست فقط خیس میشده یا دست هم کشیده میشده آیا این وضو صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی گفته است که هنگام وضو فقط باید دو مشت آب بر صورت ریخته شود، و اگر بار سوم آب ریخته شود وضو باطل خواهد بود. آیا این سخن صحیح است؟
- [سایر] در وضو، شستن صورت و دست ها تا چند مرتبه جایز است؟
- [سایر] در وضو، شستن صورت و دست‌ها تا چند مرتبه جایز است؟
- [سایر] در وضو شستن صورت و دست‌ها تا چند مرتبه جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا آب وضو در صورت و دست‌ها باید بر غیر آب وضو غلبه نماید، یا این که باید مواضع شستن وضو خشک باشد، مثلابنده چند مرتبه برای خنک کردن یا برطرف کردن گرد و غبار آب میریزم و دست یا صورت را میشویم، آیا میتوانم بلافاصله نیّت وضو کرده و آب بریزم و وضو بگیرم یا این که باید صبر کنم تا مواضع یعنی دست و صورت خشک شود، بعد نیّت کرده آب بریزم و وضو بگیرم؟
- [آیت الله بهجت] شستن بار سوم که در وضو حرام است، آیا باطل کننده وضو و نماز نیز هست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی جوش صورت داشته باشد و روزی چند مرتبه مجبور به استفاده از دارو برای جوش صورت باشد و شستن صورت با آب برای وضو و سپس مجدداً دارو زدن باعث اذیت باشد، میتواند تیمم کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] بنظر جنابعالی چیز نجس با چند مرتبه شستن بوسیله آب قلیل و آب کرّ پاک می‌شود و مقدار آب کرّ طبق نظر شما دقیقاچه مقدار است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، ولی در آب کر و جاری یک مرتبه کافی است. و ظرفی را که سگ لیسیده یا از آن ظرف آب یا چیز روان دیگری خورده، باید اول با خاک پاک، خاک مال کرد، و می توان خاک را با آب مخلوط کرد به نحوی که عرفاً از خاک بودن خارج نشود آنگاه ظرف را خاک مالی نمود، و بعد دو مرتبه با آب قلیل شست، و احتیاط واجب این است که اگر با آب کر و یا جاری شسته می شود باز دو مرتبه باشد ولی با آب باران یک مرتبه کافی است و همچنین ظرفی را که آب دهان سگ در آن ریخته بنابر احتیاط واجب باید پیش از شستن، خاک مال کرد.
- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دست‌ها را به قصد وضو، با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد و یا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورد و اگر موقعی که دست‌ها را در آب فرو می برد نیّت وضوء کند و تا وقتی که آنها را از آب بیرون می آورد و ریزش آب تمام می شود به قصد وضوء باشد وضوی او صحیح است.
- بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و لازم نیست با دست راست باشد یا از بالا به پائین مسح نماید.
- اگر بخواهند ظرفی را که به شراب نجس شده با آب قلیل آب بکشند باید سه مرتبه بشویند، و بهتر است هفت مرتبه شسته شود.
- راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد، بنابراین اگر بعد از شستن صورت و دست‌ها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است. شرط یازدهم: شستن صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد، و اگر دیگری او را وضو دهد، و یا کمک کند، وضو باطل است.
- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه، حرام و باطل است، ولی اگر سابقاً راضی بوده و انسان نمی داند که از رضایتش برگشته یا نه، وضو صحیح است، و نیز اگر آب وضو از صورت و دست‌ها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است.
- اگر بخواهند چیزی را که به بول نجس شده با آب قلیل آب بکشند، چنانچه یک مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود در صورتی که بول در آن چیز نمانده باشد، یک مرتبه دیگر که آب روی آن بریزند پاک می شود. ولی در لباس و فرش و مانند اینها باید بعد از هر دفعه، فشار دهند تا غساله آن بیرون آید (غساله آبی است که در وقت شستن و بعد از آن از چیزی که شسته می شود خودبخود یا به وسیله فشار خارج می شود).
- اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید نماز او صحیح است. و اگر بدون این که محل تماس با نجس را آب بکشد با آب قلیل غسل کند و نماز بخواند غسل و نماز او باطل است اما اگر با آب جاری یا کُر غسل کند چون با تماس اول محل پاک می شود غسل او صحیح است و نماز او هم اشکال ندارد. اما اگر محل تماس با نجس، یکی از اعضای وضو باشد و شخص بدون تطهیر با آب قلیل و با یک بار شستن وضو بگیرد و نماز بخواند وضو و نماز او باطل است و در فرض سابق اگر با آب کثیر وضو بگیرد یا محل وضو را سه بار بشوید تطهیر انجام شده و وضو و نماز او صحیح است.
- اگر نداند یا فراموش کند آب غصبی است، و با آن وضو بگیرد، وضو صحیح است. شرط چهارم: ظرف آب وضو مباح باشد. شرط پنجم: ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.
- برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است. و جائز نیست با حاصل شدن مقصود از مرتبه پائین، به مراتب دیگر عمل شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای وضو، شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب است و احتیاط واجب، ترک مرتبه دوم است و اما سوم و بیشتر حرام است. منظور از مرتبه اول آن است که تمام عضو را بشوید خواه با یک مشت آب باشد یا چندین مشت، وقتی که تمام شد یک مرتبه حساب می شود.
- [آیت الله اردبیلی] در وضو، شستن صورت و دست‌ها در مرتبه اوّل واجب، در مرتبه دوم جایز و در مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام میباشد و مقصود از یک بار شستن این است که یک بار تمام عضو به قصد وضو شسته شود و اگر با یک مشت آب، تمام عضو شسته شود و آن را به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می‌شود، چه قصد بکند که با آن آب یک مرتبه عضو را بشوید و چه قصد نکند.
- [امام خمینی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد. و اگر با یک مشت آب تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] شستن صورت و دست‌ها در وضو مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از ان حرام می باشد و این که کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به این است که شستن عضو به قصد وضو باشد مثلا اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به مرتبه سوم قصد شستن برای وضو نماید اشکال ندارد و مرتبه سوم شستن اول شمرده می شود ولی اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به هر یک قصد شستن برای وضو نماید مرتبه سوم حرام است
- [آیت الله خوئی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبة اول واجب و مرتبة دوم مستحب و مرتبة سوم و بیشتر از آن حرام میباشد. و کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبة اول مثلًا ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد و همة آنها شستن اول حساب می‌شود، و اگر به قصد سه مرتبه بشوید سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم آن حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] شستن صورت و دست‌ها در وضو مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از ان حرام می باشد و این که کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به این است که شستن عضو به قصد وضو باشد مثلا اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به مرتبه سوم قصد شستن برای وضو نماید اشکال ندارد و مرتبه سوم شستن اول شمرده می شود ولی اگر سه مرتبه اب به صورت بریزد و به هر یک قصد شستن برای وضو نماید مرتبه سوم حرام است
- [آیت الله بروجردی] در وضو شستن صورت و دسته ا، مرتبهی اوّل واجب و مرتبهی دوم مستحب و مرتبهی سوم و بیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن اوّل یا دوم یا سوم است، مربوط به قصد کسیست که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبهی اوّل مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد و همهی آنها شستن اوّل حساب می‌شود و اگر به قصد این که سه مرتبه بشوید سه مرتبه آب بریزد مرتبهی سوم آن حرام است.
- [آیت الله علوی گرگانی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب است مگر در شستن دست چپ احتیاط مستحب آن است که از یک مرتبه تجاوز نکند و مرتبه سوم وبیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد، و همه آنها شستن اول حساب می‌شود، و اگر به قصد این که سه مرتبه بشوید، سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم آن حرام است.
- [آیت الله سیستانی] در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب ، و مرتبه دوم مستحب ، و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام میباشد ، و شستن مرتبه اول وقتی تمام می‌شود که به قصد وضو آن مقدار آب به صورت یا دست بریزد که آب تمام آن را فرا بگیرد و دیگر جایی برای احتیاط باقی نماند ، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بریزد تا اینکه آب همه آن را فرا بگیرد اشکال ندارد ، و تا وقتی که قصد وضو و شستن صورت مثلاً نکند شستن اول محقق نمیشود ، پس میتواند چند مرتبه همه صورت را بشوید و در آخرین مرتبه که آب میریزد قصد شستن وضوئی نماید ، ولی اعتبار قصد در شستن دوم خالی از اشکال نیست ، و احتیاط لازم آن است که بیش از یک مرتبه بعد از مرتبه اول صورت و یا دست‌ها را نشوید اگر چه به قصد وضو هم نباشد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وضو شستن صورت و دست‌ها در مرتبه اول واجب و در مرتبه دوم جایز و بیشتر از آن حرام میباشد و این که کدام شستن، اول یا دوم یا سوم است مربوط به شستن تمام عضو همراه با قصد وضو میباشد، پس اگر به قصد وضو عضوی را دوبار به طور کامل شست، شستن بعدی حرام است و اگر به قصد وضو چند بار آب بریزد، هر گاه آب به تمام دست و صورت رسید، یک مرتبه حساب می‌شود و مازاد بر آن، مرتبه بعد به حساب میآید هر چند قصد مرتبه اول داشته باشد.